Komt er na 35 jaar een einde aan het raadsel rond de Bende van Nijvel? Een oud-agent heeft op zijn sterfbed opgebiecht dat hij een van de overvallers was die begin jaren 80 een reeks gewelddadige overvallen pleegden waarbij 28 mensen werden gedood. België is al dagen in de ban van zijn verhaal.
Onderzoeksjournalist bij De Morgen, Douglas De Coninck, volgt de zaak al twintig jaar. "Je kunt je wel afvragen waarom er met zoveel bewijs zo weinig is gedaan."
Tussen 1982 en 1985 werden 28 mensen doodgeschoten in een reeks van overvallen, vooral gericht op warenhuizen. De Bende van Nijvel dankt haar naam aan een van haar eerste overvallen op een Colruyt-warenhuis in Nijvel, op 17 september 1983. Daarbij vielen drie doden.
Ondermijnen
De laatste overval was in Aalst op een Delhaize-warenhuis. Het was ook de meest bloedige: er vielen acht doden. "Op het moment van de aanval op die Delhaize wisten de leden van de bende dat er geen geld in de winkel aanwezig was. De kassa werd namelijk om het kwartier of om het halfuur geleegd, zei de advocaat van een van de nabestaanden, Jef Vermassen, dit weekend bij VTM Nieuws.
Een van de leden van de bende schoot ook nog op een 9-jarig jongetje. "Dat doet een dief niet, een dief vlucht", aldus Vermassen. "Dat is terreur, de mensen bang maken en wel met een duidelijke bedoeling: het democratisch systeem ondermijnen om een ander systeem in de plaats te stellen."
Voor België staat de Bende van Nijvel voor een van de donkerste perioden in de Belgische geschiedenis. De man waar het nu allemaal om draait is 'De Reus'. Hij kreeg die naam door zijn lengte.
De Reus zou C.B. zijn, een voormalige rijkswachter uit Aalst. Hij zou ook lid zijn geweest van elite-eenheid Groep Diane. Op zijn sterfbed, twee jaar geleden, zou hij hebben opgebiecht De Reus te zijn geweest. Familie stapte vervolgens naar justitie.
De afgelopen 35 jaar zijn er vaak doorbraken geweest in het onderzoek, maar 'telkens draaiden die op niets uit. Justitie in België noemt de nieuwe informatie geloofwaardig, maar is het te vroeg om conclusies te trekken.
"Ik denk dat dit bewijs, deze getuigenis, heel erg betrouwbaar is. Dat denkt ook de vrouw van De Reus, die ik heb gesproken", zegt De Coninck. "Een goede vriend heeft hem ook herkend."
In een geëmotioneerd gesprek met de Vlaamse zender vertelde de broer van de overleden C.B. dit weekend hoe de bekentenis in 2015 ging. "Hij heeft toegegeven dat hij bij de Bende van Nijvel zat", zei de broer in tranen. "Hij heeft mij hints gegeven over wat er is gebeurd. Op dat moment heeft hij niet tegen mij gezegd: ik ben die en die persoon in de Bende van Nijvel geweest."
Elite-eenheid
Onderzoekers vonden de afgelopen twee jaar meer bewijs. Zo bleek B. altijd met verlof als de Bende van Nijvel toesloeg. Bovendien beschreven getuigen dat De Reus mank liep en had B. last van een voetblessure.
Verder was er al vaker gespeculeerd over een verband tussen de Groep Diane en de bende, omdat de overvallers ook een wapendepot van deze elite-eenheid hadden aangevallen. B. bleek vlak voor het begin van de overvallen te zijn overgeplaatst van Diane naar de rijkswacht.
Maar alle het onderzoek in deze zaak werd volgens De Coninck bijzonder slecht gedaan. "Rijkswachters moesten hun collega-rijkswachters onderzoeken. Dat liep niet echt lekker. Mensen die wezen op betrokkenheid van de rijkswacht zijn uit het onderzoek gehaald. Een onderzoeksrechter die de wapens terugvond, en goede betrekkingen had met de slachtoffers, is ook van de zaak gehaald."
Kan De Coninck zeggen of het onderzoek nu beter gaat? Ja, zegt hij. "Want het kon niet slechter."
