De uitbetaling van hulpverleners die werken voor patiënten met een persoonsgebonden budget (pgb) verloopt nog altijd problematisch. Er zijn nog steeds zorgverleners en kleinschalige zorginstellingen die geen geld over de maand januari hebben ontvangen van de Sociale Verzekeringsbank (SVB).
Gemeenten worden overspoeld met vragen. Een aantal gemeenten verstrekt inmiddels voorschotten. Morgen moet staatssecretaris van Volksgezondheid Martin van Rijn zich voor de derde keer in korte tijd verantwoorden in de Tweede Kamer over de uitbetalingsproblemen bij de SVB.
Sinds dit jaar is er een nieuw pgb-uitbetalingssysteem van kracht. Patiënten met een persoonsgebonden budget krijgen niet langer zelf hun zorgbudget om hun zorgverleners van te betalen. Dat loopt sinds januari via de SVB, die maandelijks salaris moet uitkeren aan naar schatting 250.000 hulpverleners. Maar de operatie verloopt chaotisch. Noodscenario’s zijn van kracht.
Facturen niet betaald
Staatssecretaris Van Rijn stelde afgelopen week dat in maar 1 procent van de gevallen de uitbetaling niet op tijd plaatsvindt, maar volgens Branchevereniging Kleinschalige Zorg (BVKZ) is dat beeld veel te rooskleurig.
Uit een inventarisatie van BVKZ van vrijdag onder 53 pgb-gefinancierde zorgaanbieders blijkt dat 51 procent van de facturen van januari nog altijd niet is betaald door de SVB. Het gaat om 460 van de 909 facturen.
Urgente betalingen
Ook volgens belangenvereniging Per Saldo gaat de uitbetaling in werkelijkheid veel slechter dan de staatssecretaris doet voorkomen. Per Saldo krijgt nog altijd elke dag van zo'n honderd budgethouders te horen dat er niet is betaald over de maand januari. Daarnaast komen dagelijks veel meldingen binnen over onvolledige betalingen, betalingen aan iemand die niet bij de budgethouder werkt en dubbele betalingen.
De belangenvereniging heeft de afgelopen maand 4382 urgente probleemgevallen aangemeld bij het Rapid Response Team (RRT), dat is opgericht voor budgethouders die in de knel komen. Toch blijft een deel van die urgente betalingen liggen. "Dit leidt tot grote stress en boosheid bij getroffen budgethouders en zorgverleners die in urgente situaties toch weer vertraagd uitbetaald worden", schrijft Per Saldo.
Geen cent
De Limburgse Sylvia van der Wouw werkt al zeven jaar voor een dementerende alleenstaande man. Nooit waren er problemen met haar salaris, tot dit jaar. Sylvia: "Ik werk nu twee maanden zonder dat ik een cent heb ontvangen. Ik heb de Sociale Verzekeringsbank al dertig keer gebeld, maar omdat ik zorgverlener ben, willen ze niet met mij praten."
Ze verzorgt haar cliënt 18 uur per week: ze doet het huishouden, kookt en is verantwoordelijk voor zijn persoonlijke verzorging (douchen, aankleden). Ten einde raad heeft Sylvia bij haar gemeente aangeklopt. De gemeente Brunssum heeft haar inmiddels een voorschot uitgekeerd van 500 euro, een deel van het maandsalaris waar ze recht op heeft.
Als mensen de huur niet meer kunnen betalen of geen boodschappen meer kunnen doen, keren wij een voorschot uit.
Gemeentelijk voorschot
Brunssum is in februari overspoeld met telefoontjes van budgethouders en zorgverleners. De gemeente heeft maar 533 pgb’ers, maar toch klopten 200 mensen bij de gemeente aan. Zij zijn te laat of niet uitbetaald of de bedragen zijn te hoog of te laag. Ook worden mensen betaald die vallen onder een andere gemeente of onder een andere wet. Het geld van Brunssum wordt soms dus onjuist besteed door de SVB.
De gemeente probeert voor iedereen bij de SVB uit te zoeken waar het misgaat. Alleen in echte noodsituaties keert de gemeente een voorschot uit. "Als mensen de huur niet meer kunnen betalen of geen boodschappen meer kunnen doen, keren wij een bedrag uit", zegt CDA-wethouder Thomas Gelissen. Inmiddels hebben elf zorgverleners van Brunssum een voorschot ontvangen.
Bij diverse gemeenten kunnen mensen met problemen aankloppen: onder andere in Woerden, Den Bosch en Arnhem. Brunssum, Almere en Maastricht hebben daadwerkelijk voorschotten uitgekeerd.
Burgerlijk ongehoorzaam
Maastricht is een buitenbeentje als het gaat om het pgb. Terwijl alle gemeenten in Nederland (wettelijk verplicht) de uitbetaling van het pgb laten lopen via de SVB, doet Maastricht het anders. Er zijn in totaal 2500 budgethouders en de gemeente heeft de helft van deze groep uitgezonderd. 1200 'sociaal zwakke burgers' hoeven nog geen zaken te doen met de SVB, daar loopt de uitbetaling nog op de oude manier, via de gemeente.
"Wij zagen afgelopen najaar na overleg met het ministerie al aankomen dat er grote problemen zouden ontstaan", zegt wethouder Jack Gerats van de SP. "Het is allemaal te snel gegaan, te complex en te onduidelijk voor veel mensen." Vooral burgers die huishoudelijke hulp ontvangen, hoeven voorlopig niet de ingewikkelde bureaucratische gang te maken naar de SVB.
Gerats: "Wij zijn hier in Maastricht burgerlijk ongehoorzaam. We hebben de randen van de wet opgezocht, maar we gaan liever uit van mensen dan van regels." De wethouder is gezien de huidige chaos dubbel blij met zijn eigenzinnige koers en zou het liefst helemaal geen zaken meer doen met de SVB. Volgens Gerats keurt het ministerie de handelswijze van Maastricht af, maar tot nu toe is er niet tegen opgetreden.