Rutte: bij inval Rafah gaat kabinet zich beraden • VS wil Israël alternatief voorleggen voor Rafah-offensief

Hulpgoederen uit Cyprus bereiken Gazanen

Bijna 200.000 kilo aan hulpgoederen uit Cyprus hebben mensen in het noorden Gaza bereikt. Dat zegt de Amerikaanse hulporganisatie World Central Kitchen (WCK), de initiatiefnemer van het project. In het noorden van de regio is de behoefte aan de goederen het grootst.

Het vervoer en het uitladen van de goederen was niet makkelijk en soms gevaarlijk, vertelt de directeur van de Spaanse organisatie Open Arms, die het schip leverde. "Israël kon ons geen veiligheidsgaranties geven. Er ontploften explosieven op tientallen of honderden meters van ons af."

De levering kwam dit weekend aan wal. De WCK is van plan om nog veel meer hulpgoederen via zee te leveren. Andere hulporganisaties benadrukken vooral dat de hulp die nu over zee geleverd wordt bij lange na nog niet genoeg is. Volgens Open Arms kunnen 700.000 mensen door deze levering voedsel krijgen.

Ook op foto's zijn de hulpgoederen in Gaza te zien:

Rutte: bij inval Rafah gaat kabinet zich beraden

Een eventuele Israëlisch grondoffensief in Rafah zal "een gamechanger en een humanitaire ramp zijn", zegt demissionair premier Rutte in de Tweede Kamer. "Dan komen we als kabinet bij elkaar om ons te beraden. Dat is een politiek moment dat gevolgen zal hebben." Rutte heeft deze boodschap doorgegeven aan de Israëlische premier Netanyahu en daarbij gezegd dat toegang voor humanitaire hulp nu een eerste prioriteit heeft.

Volgens Rutte heeft Nederland een diplomatieke positie bij Israël en de Palestijnse Autoriteit, waardoor tot nu toe "kleine stapjes" zijn bereikt. "We willen nu grote stappen zien van Israël." Rutte noemt de hongersnood een zaak van grote vrees. De kritiek van Denk, dat het geen zin heeft om met de Israëlische regering te praten, wijst hij van de hand. "Met ophouden met praten bereiken we helemaal niks."

Het werd vorige week al bekend dat leiders van de Europese Unie van plan zijn om later deze week op een top in Brussel Israël op te roepen om het langverwachte grondoffensief niet door te laten gaan. Er zijn grote zorgen over de humanitaire situatie in de zuidelijke stad, waar 1,4 miljoen Gazanen zijn gevlucht voor de oorlog.

Nederland doneert 10 miljoen euro voor hulp via zee

Nederland maakt nog eens 10 miljoen euro vrij voor humanitaire noodhulp over zee aan Gaza. Dat heeft demissionair minister Van Leeuwen voor Ontwikkelingssamenwerking bekendgemaakt tijdens een bezoek aan Cyprus, van waar de noodhulp wordt verscheept. Het geld wordt in een speciaal fonds gestort.

De Gazanen hebben "snel en heel veel meer voedsel, water en medische hulp nodig", zegt Van Leeuwen. Ruim 200.000 mensen kampen met een catastrofaal tekort aan eten, staat in een gisteren verschenen rapport. Hongersnood wordt onvermijdelijk genoemd.

De minister benadrukt dat hulp over land de meest "effectieve en efficiënte" manier is om hulp in Gaza te krijgen. "Zolang dat niet voldoet, blijven we alle mogelijkheden onderzoeken." Hulporganisaties waarschuwen dat hulp over zee bij lange na niet genoeg is.

Het fonds waaruit de hulp wordt betaald, wordt opgericht door de Verenigde Naties, de Europese Unie, de Verenigde Staten en andere internationale partners.

Het eerste schip vertrok vorige week uit Cyprus:

'Al-Shifa-ziekenhuis wordt belegerd door Israël'

Israël heeft het al-Shifa-ziekenhuis in Gaza-Stad "belegerd", zegt een hulpverlener tegen CNN. Volgens Mahmoud Basal kunnen hulpverleners de slachtoffers in en rondom het ziekenhuis niet bereiken, onder meer omdat er sluipschutters in de omgeving zijn opgesteld. "We krijgen telefoontjes van mensen die vastzitten onder het puin, ze smeken ons hen te helpen."

Het Israëlische leger viel het ziekenhuis gisteren binnen en de inval is nog steeds bezig. Er is niet veel bekend over het aantal burgerslachtoffers of over de humanitaire situatie. Het Israëlische leger zei vanmiddag wel dat er vijftig militanten zijn gedood en dat er in de omgeving 180 verdachten zijn gearresteerd. Het al-Shifa-ziekenhuis werd ook in november binnengevallen door het leger.

Israëlische delegatie volgende week naar Washington, VS komt met Rafah-alternatief

Een delegatie van de Israëlische regering reist heel waarschijnlijk begin volgende week naar de Amerikaanse hoofdstad Washington. Dat zegt een woordvoerder van het Witte Huis, die tegelijkertijd haar zorgen uitspreekt over de hongersnood in Gaza. De ontmoeting komt in een tijd van oplopende spanningen tussen Israël en zijn trouwste bondgenoot.

Het Witte Huis heeft gevraagd om hooggeplaatste functionarissen van het leger en vertegenwoordigers op het gebied van inlichtingen en humanitaire hulp. Het is niet duidelijk of er ook ministers meegaan. Volgens de woordvoerder heeft de VS nogmaals het belang van het toelaten van humanitaire hulp benadrukt.

Onderwerp van gesprek is vooral het verwachte grondoffensief in de zuidelijke stad Rafah. De Amerikaanse president Biden en zijn minister van Buitenlandse Zaken Blinken hebben herhaaldelijk gezegd dat ze bang zijn voor een bloedbad in Rafah. De VS wil dat er eerst een "geloofwaardig plan" komt waarin de veiligheid van onschuldige burgers wordt gegarandeerd.

Nationaal veiligheidsadviseur Jake Sullivan benadrukt dat zo'n plan er nog niet is. De VS wil tevens een alternatief plan voor de vernietiging van Hamas voorstellen, waarin geen grootschalig grondoffensief in Rafah is opgenomen. De Israëlische regering heeft de VS ervan beticht dat het met de kritiek Israël het recht op zelfverdediging ontzegt, maar dat is "onzin", zegt Sullivan. Hij benadrukte ook dat Rafah cruciaal is bij de doorvoer van humanitaire hulp voor Gazanen.

Hamas-kopstuk Bassem Naim noemde de houding van de VS eerder "hypocriet". "Aan de ene kant zeggen ze dat ze een staakt-het-vuren willen, maar aan de andere kant gebruiken ze hun vetorecht tegen een staakt-het-vuren en doneren ze miljoenen dollars en ammunitie aan Israël", zei hij tegen de NOS.

Biden belde gisteren met Netanyahu, waarna hij de reis van de delegatie bekendmaakte:

Italiaanse premier spreekt zich uit tegen grondoffensief Rafah

De Italiaanse premier Meloni heeft zich duidelijk uitgesproken tegen een Israëlisch grondoffensief in Rafah. Meloni zegt dat zo'n aanval "catastrofale consequenties voor burgers" kan hebben en volgens haar zou de prioriteit van Israël nu moeten liggen bij het openen van humanitaire corridors.

Leiders van de Europese Unie zijn van plan om later deze week bij een top in Brussel Israël op te roepen om het langverwachte grondoffensief niet door te laten gaan. De EU legt steeds meer druk op Israël nu de oorlog langer aanhoudt en de situatie voor burgers verder verslechtert. In en rondom de zuidelijke stad schuilen 1,4 miljoen Gazanen voor de oorlog. De regering van Israël wil een delegatie naar Washington sturen om de voorgenomen aanval te bespreken.

Inval al-Shifa-ziekenhuis nog gaande, 'vijftig militanten gedood'

De Israëlische inval in het al-Shifa-ziekenhuis in Gaza-Stad is nog in volle gang. Het Israëlische leger heeft een update gegeven: op het terrein van het grootste ziekenhuis van Gaza zouden inmiddels zeker vijftig Palestijnse militanten zijn gedood.

In de verklaring spreekt het leger van zware vuurgevechten, waarbij ook tanks worden ingezet. Bij de operatie rondom het ziekenhuis zijn volgens de legertop twee Israëlische militairen gedood.

Nog altijd is onduidelijk hoe het gaat met de patiënten, artsen en ontheemden in het ziekenhuis. Volgens Palestijnse media ontzeggen Israëlische militairen ambulances de toegang tot het terrein. Er wordt gesproken over burgerslachtoffers, maar er wordt geen exact aantal genoemd.

Deze video werd gisteren gemaakt tijdens een luchtaanval in de buurt van het al-Shifa-ziekenhuis:

Volgens het leger zijn in de omgeving 180 verdachten gearresteerd. Aanvankelijk sprak Israël over 200 arrestaties; een aantal mensen is vrijgelaten. Een journalist van Al Jazeera zegt dat Israëlische militairen hem en andere journalisten hardhandig hebben opgepakt in het ziekenhuis. Hij vertelde dat ze urenlang naakt en geblinddoekt in een kamer zaten en zijn verhoord.

'Hamas verre van verslagen'

Het al-Shifa-ziekenhuis werd ook in november binnengevallen door het leger. Dat Israël nu een operatie nodig vond, is volgens de Israëlische krant Haaretz veelzeggend. "Het laat zien dat Hamas verre van verslagen is, zelfs op de plekken waarvan het leger het tegendeel heeft verklaard", schrijft de analist.

Volgens Palestijnse media zijn er vandaag meerdere Israëlische luchtaanvallen uitgevoerd in Gaza-Stad. Daarbij zou tenminste één vrouw om het leven zijn gekomen. Ook op andere plekken in de Gazastrook waren er bombardementen. In 24 uur tijd zijn volgens de door Hamas aangestuurde autoriteiten zeker 93 mensen omgekomen.

Blinken: volledige bevolking Gaza kampt met ernstig voedseltekort

Alle inwoners van Gaza kampen met een ernstig voedseltekort, zegt de Amerikaanse minister Blinken van Buitenlandse Zaken. Met zijn uitspraken voert hij de druk op Israël verder op om meer noodhulp Gaza in te laten.

Blinken is momenteel op de Filipijnen en reist deze week af naar het Midden-Oosten. Hij verwijst met zijn uitspraak naar een gisteren verschenen rapport, waarin onder meer staat dat in Noord-Gaza ruim 200.000 mensen kampen met een catastrofaal tekort aan eten. Een hongersnood wordt hier onvermijdelijk genoemd.

"Volgens de meest gerespecteerde metingen kampt 100 procent van de Gazanen met een ernstig niveau van acute voedselonzekerheid", zei Blinken. "Het is de eerste keer dat een volledige bevolking op deze manier geclassificeerd is."

In Gaza staan honderden Palestijnen in de rij voor meel, zoals te zien op deze video van gisteren:

Gisteren zei de hoogste diplomaat van de EU dat Israël opzettelijk een hongersnood veroorzaakt in Gaza. Vanuit Israël wordt deze beschuldiging stellig verworpen. Vrachtwagens met noodhulp worden aan de grens eerst gecontroleerd op mogelijke wapensmokkel voordat ze Gaza in mogen rijden. Volgens Israël wordt er volop noodhulp geleverd, maar ligt het probleem onder meer bij de afhandeling door hulporganisaties.

VS: Hamaskopstuk Marwan Issa vorige week gedood

Het Witte Huis zegt dat Israël vorige week Hamas-kopstuk Marwan Issa heeft gedood in Gaza. Het is de eerste officiële bevestiging van berichten over de dood van de nummer 3 van de militante beweging, die vorige week in Israëlische media verschenen. Hamas en Israël zwijgen er vooralsnog over.

Het nieuws is bekendgemaakt door nationale veiligheidsadviseur Sullivan op een persconferentie in Washington. Hij vertelde niet hoe Issa is omgebracht en leverde ook geen bewijs. De Israëlische krant Haaretz meldde eerder dat hij is gedood door een luchtaanval op een tunnelcomplex in Nuseirat, Centraal-Gaza.

Als de informatie klopt, is het de hoogste Hamas-leider die gedood is in deze oorlog. Issa is de plaatsvervangend leider van de gewapende tak van Hamas, ook bekend als de al-Qassam-brigade. Hij wordt gezien als een hoofdverantwoordelijke voor de terreuraanslagen in Israël van 7 oktober. Daarbij werden zo'n 1200 mensen gedood en 250 ontvoerd.

De hoogste leider van de al-Qassam-brigade is nog altijd voortvluchtig: Mohammed Deif. Hij zou aan diverse Israëlische moordaanslagen zijn ontsnapt. De hoogste leider van de gehele Hamas-organisatie is Ismail Haniyeh. Hij verblijft in het buitenland.

'Laatste onderhandelingsronde' in volle gang, Blinken komt naar Egypte

In Qatar zijn de gesprekken over een wapenstilstand in Gaza in volle gang. De verwachtingen vanuit Israël zijn laaggespannen, meldt The Times of Israël. De gesprekken zullen naar verwachting zo'n twee weken duren. De Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken komt deze week naar Egypte en Saudi-Arabië. Hij zal daar de mogelijkheden voor een staakt-het-vuren bespreken.

Het is de laatste kans om tot een akkoord te komen, meldt de Amerikaanse krant Wall Street Journal. Bemiddelaars zouden tegen Israël hebben gezegd dat de gesprekken ophouden als er weer geen deal wordt bereikt. In ruim vijf maanden tijd is slechts één keer een wapenstilstand geweest: eind november.

Volgens de laatste informatie is de huidige inzet een wapenstilstand van zes weken in ruil voor vrijlating van zo'n veertig gijzelaars. Maar Hamas wil dat er een permanent bestand komt, terwijl Israël alleen een tijdelijke gevechtspauze wil bespreken. Hamas houdt naar schatting nog tientallen Israëliërs gegijzeld in Gaza.

200 arrestaties bij inval al-Shifa-ziekenhuis, journalist beschrijft verhoor

Bij de Israëlische inval in het al-Shifa-ziekenhuis zijn volgens het leger 200 mensen gearresteerd. De inval begon in de nacht van zondag op maand, en is nog altijd gaande. Het is onduidelijk of en hoeveel strijders van Hamas onder de arrestanten zijn. Wel duidelijk is dat een aantal journalisten is gearresteerd.

Een journalist van nieuwszender Al Jazeera zegt dat hij een halve dag vastgebonden is geweest. Vervolgens zouden hij en andere journalisten zijn verhoord door de militaire geheime dienst van Israël. "We werden urenlang in een koude kamer gehouden, naakt en geblinddoekt." Ook meldt de nieuwszender dat militairen camera's en een voertuig van de journalisten hebben vernield.

Bij de aanval op het medisch complex in Gaza-Stad zijn volgens Israël twintig Hamas-strijders gedood, onder wie een hoge commandant. Er zouden wapens, munitie en geld zijn gevonden op het terrein. Het Israëlische leger zegt terroristen te hebben gearresteerd, maar noemt geen aantal. Bij eerdere invallen in ziekenhuizen is gebleken dat ook onschuldige mensen werden opgepakt, zoals artsen en medisch personeel. Het is nog onduidelijk in hoeverre dat gisteren is gebeurd.

Palestijnse media spraken kort na de inval van tientallen doden en gewonden in het ziekenhuis. De door Hamas aangestuurde autoriteiten hebben hierover geen nieuwe informatie of bewijs naar buiten gebracht.

Twintig doden gemeld bij Israëlische luchtaanvallen op Gaza

Het Israëlische leger heeft afgelopen nacht bombardementen uitgevoerd op Rafah en Centraal-Gaza. Volgens Palestijnse functionarissen zijn daarbij zo'n twintig doden gevallen.

In de zuidelijke stad Rafah, waar ruim een miljoen ontheemde Palestijnen verblijven, zouden huizen en appartementen zijn getroffen. Volgens de door Hamas aangestuurde autoriteiten kwamen bij de luchtaanvallen veertien mensen om het leven. Er is sprake van tientallen gewonden. De Israëlische premier Netanyahu heeft herhaaldelijk gezegd dat het leger Rafah gaat binnenvallen. Hij wil ook hier Hamas-doelen vernietigen, ondanks grote internationale zorgen over de vele ontheemden in en rondom de stad.

In Nuseirat, Centraal-Gaza, zijn volgens de Gazaanse autoriteiten zes doden gevallen. Hier zou een huis zijn geraakt bij een Israëlische luchtaanval. Ook in het nabijgelegen Deir al-Balah werden zware explosies gemeld. "We horen het verschil niet meer tussen onweer en bombardementen", zegt de Palestijn Shaban Abdel-Raouf via een chatprogramma tegen Reuters.

Na bijna een half jaar oorlog zijn volgens de autoriteiten van Gaza ruim 31.000 mensen gedood. Het merendeel van de slachtoffers zijn vrouwen en kinderen. Tegen de beschuldiging dat er te veel burgerslachtoffers vallen, verweert Israël zich door erop te wijzen dat Gaza zeer dichtbevolkt is en Hamas opereert vanuit woonwijken. Naar schatting vallen de meeste slachtoffers bij Israëlische luchtaanvallen, maar er komen ook Palestijnen om het leven door mislukte raketlanceringen door Hamas.

Syrië: Israël voert raketaanval uit op militaire doelen nabij Damascus

Israël heeft vannacht raketten afgevuurd op militaire doelen in de buurt van de Syrische hoofdstad Damascus. Daarbij is "materiële schade" aangericht, zo meldt het Syrische ministerie voor Defensie. Over doden of gewonden is niets bekend. Een aantal raketten zou zijn neergehaald door Syrische luchtverdedigingsraketten.

De reden voor de Israëlische aanval is onbekend, het beoogde doelwit evenmin. Sinds de Syrische burgeroorlog bijna twaalf jaar geleden begon, is de Syrische president Assad altijd gesteund door Iran. Israël heeft daarom regelmatig aanvallen uitgevoerd op doelen in Syrië, in een poging de Iraanse invloed in de regio te breken. Die aanvallen zijn in intensiteit toegenomen sinds de terreuraanslagen van Hamas, in oktober afgelopen jaar.

De afgelopen maanden zijn in Syrië meerdere leden van de Iraanse Revolutionaire Garde om het leven gekomen bij Israëlische aanvallen. De Garde is daarom terughoudender geworden in het uitzenden van hoge officieren naar Syrië, zo meldde persbureau Reuters afgelopen maand op basis van eigen onderzoek. In plaats daarvan vertrouwt het land meer op lokale sjiietische milities.

Leger VS: 7 raketten en 3 drones van Houthi's vernietigd

Het Amerikaanse leger heeft zeven raketten en drie drones vernietigd, die op het punt stonden te worden afgevuurd op koopvaardijschepen en Amerikaanse marineschepen in de Rode Zee. Dat meldt het leger op sociale media. De wapens waren in handen van de Houthi-militie, die vanuit Jemen al maandenlang schepen bestookt in de Rode Zee. Volgens de Amerikanen werden bij hun actie ook drie opslagplekken voor wapens van de Houthi's vernietigd, maar dat is niet onafhankelijk te verifiëren.

De Houthi's worden voor een belangrijk deel gesteund en bewapend door Iran. De militie zegt aanvallen uit te voeren op westerse en aan Israël gelieerde marineschepen en koopvaardijschepen, als vergelding voor de Israëlische inval in Gaza.

Israël bespreekt aanvalsplan Rafah met VS

De regering van Israël stuurt functionarissen naar Washington om het Israëlische aanvalsplan voor Rafah te bespreken. Premier Netanyahu heeft dat toegezegd in het gesprek dat hij vandaag met president Biden had, zegt Witte Huis-adviseur Sullivan. Netanyahu en Biden hebben elkaar duidelijk gemaakt hoe ze tegen de kwestie Rafah aankijken, zei hij. Of dit betekent dat de aanval pas plaatsvindt als de VS met het plan akkoord gaat, is onduidelijk.

De stad Rafah in het zuiden van de Gazastrook is volgens Israël het laatste grote bolwerk van Hamas. Vernietiging van Hamas is een van de Israëlische doelen in de Gaza-oorlog, andere zijn de bevrijding van de Israëlische gijzelaars en voorkomen dat Israël nog eens vanuit Gaza wordt aangevallen.

In en om Rafah leven op het moment ook zo'n 1,5 miljoen Palestijnen dicht op elkaar, voor het merendeel mensen die door de oorlog hun huis in noordelijker gelegen delen van het gebied moesten verlaten. Er wordt gevreesd dat een aanval op Rafah aan duizenden onschuldige burgers het leven gaat kosten. Ook de VS is daar bang voor.

Welkom

Welkom in het liveblog van dinsdag 19 maart over de ontwikkelingen in het Midden-Oosten. Het liveblog van gisteren lees je hier terug.