Midden-Oostenblog
NOS NieuwsAangepast

Artsenorganisaties roepen op geld te geven voor medische hulpverlening Gaza

In dit blog houden we je op de hoogte van de laatste ontwikkelingen in het Midden-Oosten.

Hier vind je een overzicht van onze belangrijkste verhalen. Hier lees je de betekenis van een aantal veelgebruikte termen.

liveblog gesloten

Djibouti nu wachtkamer voor schepen en containers

De haven van de Oost-Afrikaanse republiek Djibouti profiteert van de aanvallen van Houthi-rebellen in de Rode Zee en de Golf van Aden. Het containervervoer door de Rode Zee is dit jaar met 30 procent afgenomen, in de haven van Djibouti is het juist drukker omdat het een wachtkamer voor schepen en containers is geworden.

Buiten de haven zie je schepen voor anker liggen, wachtend op hun moment om door te varen. "Meer schepen laden hier containers uit en besluiten dan wat ze doen," zegt de directeur tegen Afrika-correspondent Elles van Gelder. "Verder varen, wachten of toch omkeren. Ook slaan we containers nu langer op."

Een marineschip in de haven van Djibouti

Nederlandse Hercules dropt voedsel boven Gaza

Een C-130-transportvliegtuig van de Nederlandse luchtmacht heeft vandaag zestien bundels met voedselpakketten afgeworpen boven de kustlijn van Gaza. De komende dagen volgen meer droppings, waarbij Nederland samenwerkt met Jordanië, België en de Verenigde Staten.

Demissionair minister van Buitenlandse Zaken Bruins Slot kondigde de droppings gisteren aan. "Er is een tekort aan alles in Gaza, hongersnood dreigt", schreef ze op X. "Daarom droppen Nederland en Jordanië de komende dagen voedselpakketten langs de kustlijn." De twee landen voerden ook in februari gezamenlijk droppings uit.

De droppings worden als een druppel op de gloeiende plaat gezien. De hoeveelheid voedsel die op die manier Gaza binnenkomt is bij lange na niet genoeg om de tekorten op te heffen. Aanvoer met vrachtwagens is veel efficiënter, maar Israël laat vrachtwagens maar mondjesmaat toe tot de Gazastrook.

Dit zijn beelden die het ministerie van Defensie vrijgaf van de dropping van vandaag:

Nederland dropt goederen boven Gaza

Artsenorganisaties roepen op geld te geven voor medische hulpverlening Gaza

Zo'n twintig Nederlandse artsenorganisaties roepen de bevolking op om vandaag en de komende dagen geld te doneren aan medische noodhulporganisaties die in Gaza actief zijn. Nu er geen landelijke Giro 555-actie loopt voor de ramp die daar plaatsvindt, vinden meer dan twintig beroepsorganisaties dat zij een oproep moeten doen om geld te doneren.

De organisaties roepen op om geld te doneren aan noodhulporganisaties als Dokters van de Wereld, Artsen zonder Grenzen en Het Rode Kruis. Ze hopen dat hun oproep aandacht krijgt op radio en televisie en steun krijgt op sociale media zodat zo veel mogelijk Nederlanders eraan meedoen. De actie loopt tot volgende week donderdag.

Mede-initiatiefnemer Shakib Sana vindt dat de Nederlandse regering meer moet doen om meer voedsel, medische hulp en andere benodigdheden het gebied in te krijgen.

Een medewerker van het Nasser-ziekenhuis in Khan Yunis na een bombardement in december

Marineschip Tromp naar Rode Zee om scheepvaart te beschermen

Het Nederlandse luchtverdedigings- en commandofregat Zr. Ms. Tromp gaat meedoen aan de beschermingsmissie voor de scheepvaart in de Rode Zee. Dat bevestigen bronnen aan de NOS. De ministerraad beslist er morgen formeel over.

In de Rode Zee worden schepen met raketten en drones aangevallen door Houthi's uit Jemen. Woensdag vielen bij de aanval op een Grieks schip drie doden en ten minste vier gewonden.

De Tromp vertrekt zaterdag met 200 bemanningsleden. Eind maart moet het schip operationeel zijn in de Rode Zee.

De Zr. Ms. Tromp

VS gaat tijdelijke haven optuigen in Gaza voor hulpverlening

De VS gaat een haven opzetten in Gaza om over zee humanitaire hulp te kunnen bieden. Dat gaat president Biden vannacht aankondigen in zijn jaarlijkse State of the Union, melden verschillende media. Via de tijdelijke haven moeten honderden vrachtwagens met noodhulp de Gazastrook bereiken. Het duurt waarschijnlijk enkele weken voordat de hulpverlening langs deze weg kan beginnen. Israëlische functionarissen zeggen dat Israël volledig achter het plan staat en dat het nauw contact zal hebben met de Amerikanen over de uitvoering ervan.

Het is nog niet duidelijk of er nog andere landen of hulporganisaties bij de operatie betrokken zijn. Er zouden honderden tot duizenden Amerikaanse manschappen aan de operatie moeten deelnemen vanaf schepen die in de provisorische haven aanleggen. Volgens sommige berichten gaat het om een drijvende pier, vlak voor de kust van Gaza.

De haven van Gaza is onbruikbaar door het oorlogsgeweld

EBU keurt nieuwe tekst Israëlisch lied voor Songfestival goed

De organisatie van het Eurovisie Songfestival heeft de aangepaste tekst van de Israëlische inzending goedgekeurd. Dat maakt de weg vrij voor deelname van de Israëlische zangeres Eden Golan. Het songfestival wordt dit jaar in mei in Zweden gehouden.

Golan zou in eerste instantie een lied met de titel October Rain zingen. Dat leek te verwijzen naar de aanval van Hamas op Israël van 7 oktober. Het nummer bevatte zinnen als "er is geen zuurstof meer om in te ademen" en "het waren allemaal goede kinderen, stuk voor stuk".

De EBU, de organisator van het festival, vond de tekst te politiek en wees het daarom af. Een ander lied, Dance Forever, werd om dezelfde reden afgewezen. Het zou verwijzen naar de jonge Israëliërs die op 7 oktober op het Nova-muziekfestival werden vermoord. De nieuwe inzending heet Hurricane (Storm) maar heeft dezelfde melodie als October Rain. Golan laat het zondag voor het eerst horen op de Israëlische televisie.

Eden Golan

Massagraf voor ongeïdentificeerde doden in Gaza

In Gaza zijn vandaag tientallen lichamen begraven op het strand. Volgens het door Hamas aangestuurde ministerie van Volksgezondheid zijn het doden die eerder door Israël opgegraven waren in de zoektocht naar omgekomen gijzelaars.

Het Israëlische leger kon deze informatie niet bevestigen, maar onderzoekt volgens persbureau AFP het bericht. Volgens de Palestijnse autoriteiten in Gaza zijn de lichamen recent overgedragen vanuit Israël. "We kennen hun namen niet en hebben ook geen andere informatie over ze", aldus een woordvoerder van het ministerie van Volksgezondheid.

De 47 lichamen zijn vandaag met een bulldozer begraven:

Massagraf voor ongeïdentificeerde doden in Gaza

Het is niet de eerste keer dat er lijken worden herbegraven in deze oorlog. Volgens persbureau AFP is dat ook gebeurd in november, december en januari. Toen had Israël, volgens Hamas, eveneens opgegraven lichamen overgedragen.

Zeker 134 Israëlische gijzelaars zijn nog niet vrijgelaten door de terreurorganisatie. Naar schatting tientallen van hen zijn niet meer in leven. Op een aantal plekken in de Gazastrook zijn lichamen van omgekomen gijzelaars teruggevonden.

Het Israëlische leger heeft in januari bevestigd dat het zulke operaties uitvoert. "Als er cruciale informatie wordt ontvangen, voeren we een reddingsoperatie uit op de plek waar het lichaam volgens deze informatie ligt", meldde het leger in een verklaring.

Netanyahu wijkt niet voor druk: 'aanval op Rafah gaat door'

De Israëlische premier Netanyahu zegt dat hij het offensief tegen Rafah doorzet, ondanks internationale druk om dat niet te doen. In de zuidelijke stad zitten naar schatting 1,5 miljoen Palestijnen bijeen, het overgrote deel is afkomstig uit gebieden in Gaza vanwaar ze moesten vluchten.

Netanyahu zei in een toespraak op een militaire academie dat Rafah het laatste bolwerk is dat Hamas nog in handen heeft. "Wie ons zegt dat we in Rafah niet in actie moeten komen, draagt ons op om de oorlog te verliezen en dat zal niet gebeuren."

Netanyahu heeft na de aanval van Hamas op 7 oktober gezworen dat hij de terreurorganisatie wil vernietigen. Een offensief in Rafah is daar volgens hem voor noodzakelijk. De internationale gemeenschap roept op om dat niet te doen, omdat dit tot een catastrofe onder de burgerbevolking zal leiden.

De oorlog van Israël tegen Hamas heeft al aan meer dan 30.000 het leven gekost, zegt het ministerie van Gezondheid daar. Het overgrote deel daarvan zijn burgers.

Beelden van redding bemanning True Confidence

De marine van India heeft een video vrijgegeven waarop te zien is hoe opvarenden van de True Confidence uit zee worden gered. Het vrachtschip werd gisteren in de Golf van Aden door Houthi's beschoten en vloog in brand. Drie opvarenden kwamen om, twee anderen liepen ernstige brandwonden op.

De Houthi's nemen sinds november schepen in de Rode Zee en de Golf van Aden onder vuur die volgens hen een link met Israël of Israëls bondgenoten hebben. Het was de eerste keer dat bij zo'n aanval doden vielen en opvarenden ernstig gewond raakten.

Op de beelden is ook te zien dat het schip in brand staat:

Bemanning van door Houthi's beschoten schip gered

'27 Palestijnen uit Gaza gestorven in Israëlische gevangenschap'

Sinds het begin van de oorlog zijn in Israëlische gevangenschap 27 Palestijnen omgekomen die in Gaza of Israël gevangen waren genomen. Dat schrijft de Israëlische krant Haaretz op basis van eigen onderzoek. Gevangenen die inmiddels naar Gaza zijn teruggestuurd, zeiden tegen de krant dat ze tijdens ondervragingen zijn mishandeld. De krant maakte al eerder melding van een slechte behandeling van gevangengenomen Palestijnen

De in Gaza gevangengenomen Palestijnen werden opgesloten op een militair terrein in het zuiden van Israël. Daar werden ze ondervraagd door een inlichtingendienst van het Israëlische leger. Als gevolg van een wetswijziging tijdens de oorlog kunnen ze 75 dagen worden vastgehouden zonder een rechter te zien. Palestijnse gevangenen die in Israël waren toen de oorlog uitbrak, zaten elders vast. De meesten zijn volgens de krant inmiddels teruggestuurd naar de Gazastrook. Een overleden gevangene van deze groep zou een diabetespatiënt zijn geweest, die niet de medicijnen kreeg die hij nodig had.

Eerder deze week maakte The New York Times melding van een nog niet gepubliceerd rapport van de VN-organisatie UNRWA. Daarin zou Israël worden beschuldigd van het onthouden van medische zorg en juridische bijstand aan Palestijnse gevangen, en van mishandeling en het plegen van ontuchtige handelingen door het Israëlische personeel.

Het Israëlische leger zegt dat de gezondheid van sommige gevangen al slecht was voordat ze gevangen waren genomen, onder meer door verwondingen die ze tijdens de oorlog hebben opgelopen. Het leger zegt ook dat de militaire politie een onderzoek instelt.

Israëlische militairen leiden gevangenen weg in het zuiden van de Gazastrook

Israëlisch tankvuur doodde waarschijnlijk journalist Zuid-Libanon

Het is aannemelijk dat een Israëlische tankbrigade verantwoordelijk is voor de dood van een journalist van persbureau Reuters bij de grens met Libanon in oktober. Dat concludeert het Nederlandse onderzoeksinstituut TNO na een analyse van diverse bewijsstukken, in opdracht van Reuters. Bij de aanval kwam journalist Issam Abdallah (37) om het leven en raakte fotograaf Christina Assi (28) van het Franse persbureau AFP zwaargewond.

Volgens TNO lijkt het erop dat er twee tankprojectielen zijn afgevuurd op een duidelijk herkenbare groep journalisten met pershesjes. De aanval duurde 1 minuut en 45 seconden. Na de tankaanval werd er ook geschoten met een machinegeweer van het type Browning, blijkt uit audio-opnames van een camera van Al Jazeera. Dat type machinegeweer kan boven op een Israëlische Merkava-tank gemonteerd worden.

Bekijk hier de beelden van de aanval en op welke manier TNO tot zijn conclusie is gekomen:

TNO: Israëlisch tankvuur doodde waarschijnlijk journalist Zuid-Libanon

Toch houdt TNO nog een slag om de arm, omdat het niet met zekerheid kan concluderen in welke richting het machinegeweer is afgevuurd en wat de precieze afstand was. Reuters zelf zegt niet uit eigen onderzoek te hebben achterhaald of de tankbrigade wist dat het op journalisten vuurde. De drie journalisten die niet gewond raakten, konden zich de schoten van het machinegeweer niet herinneren, omdat ze naar eigen zeggen geschokt waren.

Het Israëlische leger wil niet reageren op de situatie. In december kwamen er al voorlopige onderzoeksresultaten van TNO naar buiten, waarop het leger antwoordde: "Wij richten niet op journalisten."

Delegatie Hamas verlaat Caïro voor beraad

De delegatie van Hamas die de afgelopen dagen in Caïro heeft onderhandeld over een staakt-het-vuren heeft de Egyptische hoofdstad verlaten. Hamas schrijft in een verklaring dat het zich heeft teruggetrokken voor beraad met de leiding van de militante beweging. De gesprekken worden volgende week hervat, aldus Hamas.

Functionarissen zeggen tegen persbureau AP dat Hamas in grote lijnen akkoord is met een staakt-het-vuren, maar dat het meer garanties wil dat er uiteindelijk een permanentere wapenstilstand komt. Hamas zegt dat het niet van plan is om alle gijzelaars vrij te laten zonder dat Israëlische troepen zich volledig terugtrekken uit het gebied. Ook eist het de vrijlating van grote groepen Palestijnen die gevangenen zitten in Israël. Het gaat onder anderen om mensen die levenslange celstraffen uitdienen voor terroristische aanvallen waarbij meerdere doden zijn gevallen.

Een hooggeplaatste functionaris van Hamas zegt tegen persbureau Reuters dat Israël alle inspanningen van de bemiddelaars om tot een akkoord te komen, heeft "gedwarsboomd". Israël heeft meermaals gezegd te blijven vechten totdat Hamas vernietigd is en alle gijzelaars zijn vrijgelaten. Ook wil het tot op heden niet verder gaan dan een tijdelijk bestand. Egyptische functionarissen zeggen dat de bemiddelaars Hamas en Israël onder druk proberen te zetten om hun standpunten te verzachten.

Dagenlange operatie bij appartementen in Khan Younis

Het Israëlische leger zegt dat het al enkele dagen bezig is met een operatie bij appartementencomplexen in een noordelijk gelegen wijk van Khan Younis. Volgens het leger zijn er daar enkele Hamas-strijders gedood. Ook zijn er invallen gedaan, waarbij er een wapenfabriek, explosieven, militaire uitrusting en tunnels zouden zijn gevonden. Eergisteren meldde het leger ook al wapens te hebben gevonden en militanten te hebben uitgeschakeld

Iets verderop, in de voorstad al-Qarara, zegt het leger een luchtaanval te hebben uitgevoerd op zes Hamas-leden. In centraal-Gaza zijn volgens het leger zo'n tien militanten gedood, onder meer met luchtaanvallen.

Op deze beelden is te zien hoe ontheemde Palestijnen wegtrekken uit Khan Younis. De foto's zijn van gisteren:

  • AFP
    Een vrouw sleept haar eigendommen mee door de straat
  • AFP
    Een gezin maakt zich klaar om te vertrekken uit Khan Younis
  • AFP
    Een man loopt tussen het puin van het platgebombardeerde Khan Younis
  • AFP
    Ontheemde Palestijnen trekken met hun spullen door Khan Younis
  • AFP
    Een man weet een stoel onder het puin vandaan te halen

Volgens het ministerie van Volksgezondheid in de Gazastrook zijn er de afgelopen 24 uur zo'n 83 mensen gedood door Israëlische aanvallen. In totaal zijn er sinds het uitbreken van de oorlog op 7 oktober zeker 30.800 mensen gedood. Er wordt geen onderscheid gemaakt tussen strijders van Hamas en burgers. De cijfers van het door Hamas gecontroleerde ministerie worden door onafhankelijke experts doorgaans als betrouwbaar beoordeeld.

Israëlische president Herzog zondag bij opening Holocaustmuseum in Amsterdam

De Israëlische president Herzog is zondag aanwezig bij de opening van het Nationaal Holocaustmuseum in Amsterdam. Hij vertegenwoordigt daar de Nederlandse overlevenden die na de Tweede Wereldoorlog naar Israël emigreerden, zegt het Joods Cultureel Kwartier waar het nieuwe museum onder valt.

Herzog is er ook namens de Israëlische instellingen die bij het Nationaal Holocaustmuseum zijn betrokken. Vanuit Israël is er kennis gedeeld en zijn documenten, foto's en videomateriaal ter beschikking gesteld. Het Joods Cultureel Kwartier noemt het wrang dat het museum wordt geopend tijdens de oorlog in Israël en Gaza, maar zegt te verwachten dat de ceremonie waardig zal verlopen.

Lees hier meer over de opening van het Holocaustmuseum:

Filipijnen onder doden op aangevallen vrachtschip

De eigenaar van het aangevallen vrachtschip True Confidence in de Golf van Aden bevestigt dat er drie bemanningsleden zijn gedood door een raketaanval van de Houthi's. Onder de doden zijn twee Filipijnse staatsburgers, meldt het Filipijnse ministerie voor Arbeidsmigranten.

Het Amerikaanse leger zegt dat er vier gewonden zijn, maar de eigenaar van het schip spreekt van twee zwaargewonden. Het schip drijft op dit moment weg van de kust van Jemen. Er worden bergingsmaatregelen getroffen.

Het Amerikaanse leger deelde deze foto van de True Confidence, na de aanval

De True Confidence werd gisteren geraakt door de Houthi's. Het is de eerste aanval van de rebellen in de Rode Zee of de Golf van Aden waarbij er doden zijn gevallen. Ze begonnen in november regelmatig raketten af te vuren in het Rode Zeegebied.

Aan boord van de True Confidence waren twintig bemanningsleden, onder wie vijftien Filipijnen, vier Vietnamezen en een Indiase man. Ook waren er drie gewapende beveiligers mee: twee uit Sri Lanka en een uit Nepal. Het schip vervoerde een lading staal van China naar Saudi-Arabië.

De Houthi's hebben de verantwoordelijkheid voor de aanval opgeëist, maar hebben niet duidelijk gemaakt waarom juist True Confidence een doelwit was. Ze nemen schepen onder vuur die mogelijke banden hebben met Israël. True Confidence heeft een Liberiaanse eigenaar en vaart onder de vlag van Barbados. Mogelijk speelt mee dat de vorige eigenaar een fonds uit Los Angeles is.

Zuid-Afrika maant Gerechtshof om extra stappen tegen Israël

Zuid-Afrika heeft het Internationaal Gerechtshof gevraagd om aanvullende noodmaatregelen te treffen tegen Israël. Het land beschuldigt de regering van premier Netanyahu ervan het tussenvonnis van het hof te hebben geschonden. Dat oordeelde eind 27 januari dat Israël er alles aan moet doen om doden, vernietiging en genocide te voorkomen in de Gazastrook.

Zuid-Afrika waarschuwt in een nieuwe verklaring aan het hof dat de levens van de Palestijnen in Gaza onder immense druk staan. "De dreiging van een totale hongersnood is nu werkelijkheid geworden. Het Gerechtshof moet nu actie ondernemen om de dreigende tragedie af te wenden door er onmiddellijk en op effectieve wijze voor te zorgen dat de Genocideconventie wordt nageleefd."

Daarnaast eist Zuid-Afrika dat Israël direct maatregelen treft om basisvoorzieningen te regelen voor Gazanen en humanitaire hulp mogelijk te maken om de honger op te lossen. Zuid-Afrika vindt dat het Gerechtshof Israël daar zo snel mogelijk toe moet manen, zonder een nieuwe zittingsronde, vanwege de "extreme ernst van de situatie".

De Zuid-Afrikaanse buitenlandminister Pandor en ambassadeur Madonsela in Nederland, bij een zitting van het hof

Het is overigens de tweede keer dat Pretoria het Gerechtshof vraagt om aanvullende maatregelen. Vorige maand werd een verzoek afgewezen om Israël onder druk te zetten om het offensief in de grensstad Rafah tegen te houden.

Zuid-Afrika stapte naar het Internationaal Gerechtshof omdat het Israël beschuldigt van genocide in de Gazastrook. Israël noemt die beschuldiging ongegrond. Hoewel er een tussentijdse uitspraak kwam, kan een definitief vonnis jaren op zich laten wachten.

VS valt twee Houthi-drones in Jemen aan

Het Amerikaanse leger heeft gisteravond twee Houthi-drones aangevallen in Jemen. De drones vormden volgens het leger "een directe bedreiging voor handelsschepen en schepen van de Amerikaanse marine in de regio". Of de drones bij de aanval zijn vernietigd, maakt het leger niet bekend.

Sinds november schieten Houthi's vanuit Jemen raketten af en sturen ze explosieve drones richting schepen in het gebied rondom de Rode Zee. Volgens de Houthi's nemen ze alleen maar schepen onder vuur die een connectie met Israël hebben.

Amerikanen melden derde dode na Houthi-aanval op schip

Bij de raketaanval van Houthi's op een schip in de Golf van Aden zijn niet twee, maar drie mensen om het leven gekomen. Dat meldt het Amerikaanse leger. Ook vielen er zeker vier gewonden. Drie van hen zijn er slecht aan toe. Gisteren meldde de Britse ambassade dat er twee mensen om het leven waren gekomen.

Het is de eerste keer dat bij een aanval van Houthi's op een schip in de Rode Zee of de Golf van Aden doden zijn gevallen. De True Confidence had 23 mensen aan boord, onder wie drie gewapende beveiligers.

De True Confidence op een foto uit 2022

Nog geen vooruitgang in onderhandelingen tussen Israël en Hamas

In de onderhandelingen over een gevechtspauze of staakt-het-vuren en de vrijlating van gijzelaars is gisteren voor zover bekend geen vooruitgang geboekt. Vertegenwoordigers van Hamas spraken in Caïro opnieuw met bemiddelaars uit Qatar en Egypte. Ze hopen op een gevechtspauze van 40 dagen, zodat er in de islamitische vastenmaand ramadan niet gevochten wordt. De ramadan begint volgende week.

Een van de punten van onenigheid is dat Israël een lijst wil zien met namen van gijzelaars die nog in leven zijn. Dat zouden er nog zo'n honderd moeten zijn. Hamas zegt dat het die lijst niet kan geven zolang het vechten doorgaat, omdat de gevangenen verspreid over de Gazastrook gevangen worden gehouden, ook door andere groepen dan Hamas.

Een ander obstakel is dat Hamas eist dat Israël al zijn troepen uit de Gazastrook terugtrekt, terwijl Israël pas met vechten wil stoppen als Hamas volledig is vernietigd.

Vluchtende Palestijnen in Khan Younis in het zuidelijk deel van de Gazastrook

Volgens het ministerie van Volksgezondheid in de Gazastrook heeft de oorlog aan meer dan 30.700 mensen het leven gekost. De cijfers maken geen onderscheid tussen strijders van Hamas en burgers. De cijfers van het door Hamas gecontroleerde ministerie worden door onafhankelijke experts doorgaans als betrouwbaar beoordeeld.

Ondertussen dreigt hongersnood. Volgens hetzelfde ministerie zijn deze week twintig mensen gestorven als gevolg van uitdroging en ondervoeding.

De oorlog die op 7 oktober uitbrak, begon met een terroristische aanval van Hamas op Israël. Volgens Israël zijn daarbij 1200 mensen omgebracht, vaak op gruwelijke wijze. 253 Israëliërs werden als gijzelaar meegenomen naar de Gazastrook. Een aantal werd tijdens een gevechtspauze in november vrijgelaten, in ruil liet Israël Palestijnse gevangenen vrij.

Nieuw liveblog

We houden je in dit blog op de hoogte van de laatste ontwikkelingen in het Midden-Oosten. Het blog van gisteren teruglezen? Dat kan hier.