Landen en organisaties reageren wereldwijd op het tussenvonnis van het Internationaal Gerechtshof (ICJ) in de genocidezaak van Zuid-Afrika tegen Israël. De mate van tevredenheid over het vonnis verschilt, maar in de meeste reacties wordt benadrukt dat Israël zich heeft te houden aan de opdracht van het hof om meer te doen om genocide te voorkomen.
Onder meer de Europese Commissie zegt te rekenen op een "volledige en onmiddellijke" uitvoering van de opdrachten van het hof en benadrukt zijn "blijvende steun voor het ICJ". Ook binnen het Europees Parlement klinkt brede steun voor het vonnis, al zijn er parlementariërs die aandringen op het afkondigen van een staakt-het-vuren naar aanleiding van vandaag.
Naast Brussel spreekt ook Washington steun uit voor het tussenvonnis. Een woordvoerder van het Amerikaanse ministerie van Buitenlandse Zaken zegt dat de tussenuitspraak overeenkomt met het standpunt dat de regering-Biden al tijden heeft.
"We hebben consequent duidelijk gemaakt dat Israël alle mogelijke stappen moet zetten om burgerslachtoffers te minimaliseren, de humanitaire steun moet opvoeren en iets moet doen aan dehumaniserende retoriek", reageert de woordvoerder. Wel herhaalt de VS dat het land de beschuldiging van genocide aan het adres van Israël "ongefundeerd" vindt.
Ook Duitsland zegt dat Israël zich te houden heeft aan het tussenvonnis, maar benadrukt eveneens opnieuw dat het Israëlische optreden voortkomt uit de gruwelijke terreuraanslag van Hamas op 7 oktober. "En het hof heeft in herinnering gebracht dat ook Hamas zich moet houden aan het internationaal humanitair recht, en dus nu eindelijk alle gijzelaars moet vrijlaten", reageert minister Baerbock van Buitenlandse Zaken.
In Nederland heeft demissionair minister Bruins Slot van Buitenlandse Zaken gereageerd. "De uitspraak is voor de partijen bindend. Nederland respecteert de uitspraak van het hof, roept op de uitspraak na te leven, en zal dit ook in bilaterale contacten doen", schrijft ze op X.
Vanuit de Tweede Kamer klonk al de oproep aan het kabinet om deze boodschap uit te dragen. Onder meer GroenLinks-PvdA, NSC en D66 riepen het kabinet op om Israël te houden aan het tussenvonnis. BBB sprak verder de hoop uit dat de gijzelaars nu snel vrijkomen, zoals het hof ook eist. Denk wil dat Nederland stopt met wapenleveringen en dat demissionair premier Rutte pleit voor een staakt-het-vuren. Ook PvdD wil dat laatste.
Steun van Qatar en Egypte
Buiten de Europese Unie en de Verenigde Staten klinkt ook steun voor het tussenvonnis. Qatar, waar meerdere Hamas-leiders gevestigd zijn, spreekt van een welkom vonnis en ook Saudi-Arabië ziet dat zo en ondersteunt "de categorische afwijzing van Israëls bezettingspraktijken en schendingen van de VN-conventie over genocide". Iran feliciteert Zuid-Afrika en het Palestijnse volk.
Egypte, dat een grens deelt met Israël en Gaza en een belangrijke rol heeft gespeeld in de onderhandelingen tussen Israël en Hamas over bijvoorbeeld de vrijlating van gijzelaars, roept ook op om het vonnis op te volgen. De Egyptische minister Shoukry van Buitenlandse Zaken gaf wel te kennen dat hij had uitgekeken naar een uitspraak waarin een staakt-het-vuren wordt opgelegd.
"We hopen dat de Israëlische aanvallen tegen vrouwen, kinderen en ouderen ten einde komen", reageert de Turkse president Erdogan. Hij zegt dat hij "onze Palestijnse broeders" blijft steunen bij hun oproepen tot een wapenstilstand en zegt zich in te zetten voor een blijvende vrede. Ook Erdogan benadrukt dat het tussenvonnis "direct en volledig" dient te worden overgenomen door Israël.
'Duidelijk signaal'
Niet alleen regeringen en parlementen benadrukken dat het tussenvonnis uitgevoerd dient te worden. Ook mensenrechtenorganisaties als Amnesty International en Human Rights Watch (HRW) doen dat. "De beslissing van vandaag is een belangrijke herinnering aan de cruciale rol van het internationaal recht bij het voorkomen van genocide. Het geeft de boodschap af dat de wereld niet in stilte toekijkt terwijl Israël een genadeloze militaire campagne uitvoert om de bevolking van de Gazastrook te decimeren", reageert secretaris-generaal Callamard van Amnesty.
