Gaza/Israël-blog
NOS NieuwsAangepast

VS vetoot resolutie staakt-het vuren • Gevechten 'van huis tot huis' in Khan Younis

  • Israël: 137 mensen gegijzeld door Hamas
  • 'Oudste moskee van Gaza gebombardeerd'
  • Nederlandse humanitair gezant voor Gaza-crisis
  • Amerikaanse minister Blinken kritisch over handelen Israël in Gazastrook

Hier vind je een overzicht van onze belangrijkste verhalen over de oorlog tussen Hamas en Israël. En hier lees je de betekenis van een aantal veelgebruikte termen.


Blog gesloten, gaan weer verder in een nieuw blog

Dit liveblog is gesloten, maar we gaan verder in een nieuw liveblog.

VS vetoot resolutie staakt-het vuren in Veiligheidsraad

Een VN-resolutie die had moeten oproepen tot een onmiddellijk staakt-het-vuren in Gaza heeft het niet gehaald. Dertien van de vijftien leden van de VN-veiligheidsraad stemden voor maar de VS, een van de landen met een vetorecht, stemde tegen. Het Verenigd Koninkrijk onthield zich van stemming.

Behalve de oproep tot een onmiddellijk humanitair staakt-het-vuren stond in de resolutie ook dat Palestijnse en Israëlische burgers moeten worden beschermd en dat alle gegijzelden onmiddellijk en onvoorwaardelijk moeten worden vrijgelaten.

De resolutie was opgesteld door de Verenigde Arabische Emiraten. De Amerikaanse ambassadeur bij de VN had al laten weten dat de VS geen voorstander is van een staakt-het-vuren op dit moment.

Wie stemmen er over de VN-resolutie?

Rond deze tijd wordt er in de VN-Veiligheidsraad gestemd over een resolutie die om een onmiddellijk staakt-het-vuren in Gaza vraagt. Naast de viijf permanente leden van de Veiligheidsraad, de VS, het VK, Frankrijk, Rusland en China zijn er nog tien tijdelijke leden: Albanië, Brazilië, Ecuador, Gabon, Ghana, Japan, Malta, Mozambique, Zwitserland en de Verenigde Arabische Emiraten.

Alleen de permanente leden hebben vetorecht. Verwacht wordt dat de VS en het VK tegen de resolutie stemmen.

EU zet Hamas-commandanten op terreurlijst

De Europese Unie heeft commandanten van Hamas op zijn terreurlijst gezet. Mohammed Deif, commandant van de gewapende tak van Hamas, staat op de lijst, net als zijn plaatsvervanger Marwan Issa. Beide mannen worden gezien als leiders van de organisatie en medeverantwoordelijk gesteld voor het beramen van de aanslagen op Israël van 7 oktober.

Volgens de Europese regels worden alle tegoeden en inkomstenbronnen van de commandanten in de EU bevroren.

Israëlische troepen vechten in Khan Younis "van huis tot huis en van schacht tot schacht"

In een videoboodschap heeft een Israëlische legercommandant gezegd dat Israëlische troepen in Khan Younis "van huis tot huis en van tunnelschacht tot tunnelschacht vechten" om controle te krijgen over de stad in het zuiden van de Gazastrook.

Sinds Israëlische troepen Khan Younis hebben omsingeld en de stad zijn binnengedrongen wordt er zwaar gevochten. Het leger boekt langzaam vooruitgang, schrijft The Jerusalem Post, maar heeft te maken met felle tegenstand, er wordt voor iedere centimeter gestreden.

De voortgang wordt volgens de krant bemoeilijkt door het gevarieerde terrein - gebouwen en landbouwgrond door elkaar - en het extensieve tunnelnetwerk waarvan Hamas gebruik maakt. Het leger beschuldigt Hamas ervan burgers als menselijk schild te gebruiken waardoor de militairen "creatieve tactieken" nodig hebben om te voorkomen dat burgers geraakt worden.

Rookwolken boven Khan Younis vandaag

VN-ambassadeur: VS niet achter staakt-het-vuren

De Verenigde Staten staan niet achter een onmiddellijk staakt-het-vuren in Gaza. Dat heeft de Amerikaanse VN-ambassadeur Robert Wood gezegd. Later vanavond, volgens de laatste berichten rond 21.00 uur, wordt er in de VN-Veiligheidsraad gestemd over een resolutie die zo'n staakt-het-vuren behelst, maar volgens Wood zou daarmee op dit moment "alleen het zaadje voor de volgende oorlog worden geplant".

Hij noemde het uitblijven van een veroordeling door de Veiligheidsraad van de aanval op Israël op 7 oktober een "ernstige morele fout". Volgens de Amerikaanse VN-ambassadeur blijft Hamas een bedreiging voor Israël.

Macron belt met Netanyahu

De Franse president Macron heeft in een telefoongesprek met de Israëlische premier Netanyahu gewezen op de noodzaak om de burgerbevolking van Gaza te beschermen. Ook benadrukte hij het belang van een wapenstilstand die standhoudt. Macron vroeg Netanyahu ook om maatregelen om een einde te maken aan de aanvallen door Joodse kolonisten op Palestijnen op de Westoever.

De Franse president herhaalde in het gesprek ook dat Frankrijk solidair is met Israël in de strijd tegen terrorisme.

Yoga-oefeningen in Tel Aviv voor Israëlische gijzelaars

Op een plein in Tel Aviv hebben honderden mensen vanochtend deelgenomen aan een serie yoga-oefeningen om aandacht te vragen voor de Israëlische gijzelaars die nog worden vastgehouden door Hamas. Het idee van de openbare yoga-sessie heeft te maken met een van de gijzelaars die nog vastzitten, de 39-jarige Carmel Gat. Vrijgelaten Israëliërs vertelden dat ze hadden gezien dat Gat, die dus zelf gevangene was, voor andere gegijzelden zorgde en zelfs yoga met hen beoefende.

Ambassade VS in Bagdad aangevallen

De ambassade van de Verenigde Staten in Bagdad is vandaag zeven keer beschoten met een mortier, zegt het Amerikaanse leger. Er raakte niemand gewond. Het was een van de zwaarste aanvallen op de ambassade van de laatste jaren en de eerste in meer dan een jaar.

Niemand heeft de aanval opgeëist. Eerdere aanvallen op Amerikaanse doelen in Irak en Syrië waren het werk van door Iran gesteunde milities die de steun van Washington voor Israël in de Gaza-oorlog veroordelen.

Palestijnse president wil internationale vredesconferentie

De Palestijnse president Abbas wil dat er een internationale vredesconferentie komt om de oorlog in Gaza te beëindigen. Dat zei hij in een interview met persbureau Reuters in zijn kantoor in Ramallah, op de Westelijke Jordaanoever.

Volgens de 87-jarige leider heeft de oorlog een "alarmerende fase" bereikt. "Ik ben voor vreedzaam verzet. Ik ben voor onderhandelingen onder internationaal toezicht die zouden leiden tot een oplossing die onder bescherming door de wereldmachten, voor een soevereine Palestijnse staat in de Gazastrook, op de Westoever en Oost-Jeruzalem", aldus Abbas.

Guterres dringt aan op 'onmiddellijk humanitair staakt-het-vuren'

Tijdens een bijeenkomst van de VN-Veiligheidsraad heeft VN-chef Guterres opnieuw aangedrongen op een staakt-het-vuren, dat onmiddellijk in zou moeten gaan. Een stemming daarover in de Veiligheidsraad is uitgesteld tot later vanavond. Mogelijk zal de VS zijn vetorecht gebruiken om de resolutie tegen te houden.

De secretaris-generaal zei dat een staakt-het-vuren nodig is om burgers te beschermen en levensreddende hulp te kunnen bieden in Gaza. Guterres benadrukte dat er geen enkele mogelijke rechtvaardiging was voor de aanval van Hamas op Israël op 7 oktober. Maar de wreedheid van Hamas kan niet het "collectief straffen van het Palestijnse volk" rechtvaardigen, aldus de VN-topman. Ook het afvuren van raketten op Israël door Hamas en het gebruik van burgers als menselijk schild geven Israël geen vrijbrief voor mensenrechtenschendingen, zegt Guterres.

"De ogen van de wereld en van de geschiedenis kijken toe. Het is tijd voor actie", aldus de VN-chef.

'Oudste moskee van Gaza gebombardeerd'

Bij Israëlische bombardementen is de oudste en grootste moskee in de Gazastrook zwaar beschadigd geraakt. Dat melden het Quds News Network en Al Jazeera. Op foto's is te zien dat muren en de top van de opvallende minaret zijn verwoest. Het is onduidelijk wanneer de moskee precies beschadigd is geraakt. Volgens Quds News is het gebouw sinds het begin van de Israëlische bombardementen op Gaza ook al meerdere keren geraakt.

Het gebouw dateert oorspronkelijk uit 406, toen er een Byzantijnse kerk werd neergezet. Mogelijk stond er daarvoor al een tempel. In de middeleeuwen veranderde het bouwwerk meerdere keren van functie, van een vroege moskee en een kruisvaarderskerk tot opnieuw een moskee.

Door de eeuwen heen werd het gebouw meerdere keren verwoest door oorlogen en aardbevingen en steeds weer hersteld. Ook in de Eerste Wereldoorlog liep het gebouw nog zware schade op bij een bombardement. Na de wederopbouw in 1926 bleef het een van de meest iconische gebouwen van Gaza.

De Omari Moskee voor het Israëlische bombardement (foto uit 2022)

Rode Halve Maan: doden en gewonden door aanval Khan Younis

De gevechten in de Gazastrook verplaatsen zich steeds meer naar het zuiden van het gebied, zoals de stad Khan Younis. Daar zijn veel Palestijnen naartoe gevlucht na de bombardementen in het noorden.

De Palestijnse Rode Halve Maan zegt op X dat Israëlische vliegtuigen een huis hebben gebombardeerd dat in de buurt ligt van het Al Amal-ziekenhuis en het hoofdkantoor van de hulporganisatie. In het ziekenhuis zouden na de aanval tientallen gewonden en een aantal doden zijn geteld.

Specifieke aantallen worden door de Palestijnse Rode Halve Maan niet genoemd. In het bericht van de hulporganisatie op X zijn schokkende foto's geplaatst van onder meer kinderen.

Palestijnen halen bezittingen uit een huis in Khan Younis dat is getroffen door een Israëlische luchtaanval

Israël: 137 mensen gegijzeld door Hamas

Israël gaat ervan uit dat nu nog 137 mensen worden vastgehouden in Gaza. Dat meldt het kantoor van de Israëlische premier Netanyahu.

Een Israëlische man van wie werd gedacht dat hij ook gegijzeld was, blijkt te zijn gedood bij de terroristische aanval van Hamas op 7 oktober. Het is een inwoner van de kibboets Be'eri. Zijn stoffelijke resten zijn geïdentificeerd door het Israëlische leger met behulp van de overheidsdienst die normaal gesproken archeologisch onderzoek doet.

Tijdens de gevechtspauze die een week geleden eindigde, werden na onderhandelingen tussen Israël en Hamas 110 gegijzelden vrijgelaten. Het ging om 86 Israëliërs en 24 buitenlanders. In ruil daarvoor liet Israël honderden Palestijnse gevangenen vrij.

Palestijnen: doden na Israëlische inval op Westelijke Jordaanoever

Bij een inval van Israëlische militairen op de bezette Westelijke Jordaanoever zijn zes Palestijnen gedood, meldt het Palestijnse ministerie van Volksgezondheid. Israëlische troepen zouden het vluchtelingenkamp Al Fara zijn binnenvallen, in de buurt van Toubas in het noorden van het gebied. Israël heeft nog niet gereageerd.

De BBC meldt dat een lokale gewapende groep vanuit het kamp opereert. De omroep citeert getuigen die zagen hoe speciale eenheden van het Israëlische leger vanochtend vroeg het vluchtelingenkamp binnengingen. Een man vertelt dat een familielid van hem werd doodgeschoten toen die de deur opendeed om te zien wat er gebeurde.

Het geweld op de Westelijke Jordaanoever is toegenomen sinds de terroristische aanval van Hamas op 7 oktober. De Palestijnse Autoriteit zegt dat de afgelopen twee maanden 263 Palestijnen zijn gedood door Israëlische troepen en kolonisten.

Rouwende familieleden na de inval in vluchtelingenkamp Al Fara

Israël: 450 doelen aangevallen

Het Israëlische leger zegt dat het de afgelopen dag zo'n 450 doelen in de Gazastrook onder vuur heeft genomen. Dat is het hoogste aantal sinds het einde van de gevechtspauze, een week geleden. De aanvallen werden uitgevoerd op de grond, vanuit de lucht en vanaf zee.

Israëlische vliegtuigen zouden "talloze terroristen hebben gedood bij twee uur durende precisieaanvallen" in Khan Younis, in het zuiden van Gaza. Israël zegt dat dat een bolwerk is van Hamas. Het door Hamas gecontroleerde gezondheidsministerie meldde gisteren dat door de Israëlische bombardementen sinds 7 oktober ruim 17.000 doden zijn gevallen. Nog eens 46.000 mensen zouden gewond zijn geraakt.

De Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken Blinken had gisteren kritiek op het optreden van Israël in de Gazastrook. Hij spreekt van "een kloof tussen de intentie om burgers te beschermen en dat wat we ter plaatse zien". Blinken is sinds het begin van de oorlog op 7 oktober vier keer naar de regio gereisd.

Awni reisde naar Gaza: 'Ik wilde iets doen om bij mijn familie te zijn"

Awni Farhat uit Den Haag slaagde er deze week als een van de weinigen in om in Gaza naar zijn familie te gaan. De NOS vroeg een cameraman ter plaatse hem te volgen: hij maakte deze beelden afgelopen woensdag.

Haagse Awni reist naar Gaza: 'Het is schokkend wat ik zie'

Nederlandse humanitair gezant voor Gaza-crisis

Een speciaal humanitair gezant voor Gaza en de regio gaat zich namens Nederland inzetten voor acute noodhulp aan mensen die zijn getroffen door de oorlog tussen Israël en Hamas. Demissionair minister Van Leeuwen voor Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking heeft diplomaat Marjanne de Kwaasteniet in die functie benoemd.

Van Leeuwen wijst erop dat het in de praktijk niet genoeg lukt om voldoende hulp in Gaza te krijgen. De gezant gaat daarom meehelpen om de ongehinderde toegang voor noodhulp in Gaza te verbeteren. Verder moet zij eraan werken dat er 'humanitaire pauzes' komen en corridors om mensen te kunnen helpen of te evacueren naar veilige plekken. "Naleving van het internationaal humanitair recht is daarbij van groot belang", zegt Van Leeuwen.

Het is de bedoeling dat De Kwaasteniet gaat samenwerken met collega-gezanten uit de Verenigde Staten en Duitsland en met de Verenigde Naties en hulporganisaties. Ze was eerder onder meer ambassadeur bij de NAVO en in Turkije en Jordanië.

Marjanne de Kwaasteniet in 2019

Palestijnse dichter omgekomen in Gaza

Bij een Israëlische luchtaanval op Gaza-Stad is woensdag de Palestijnse dichter en literatuurwetenschapper Refaat Alareer om het leven gekomen, meldt de BBC. Ook zijn broer en zus en vier van haar kinderen kwamen om, zegt de schoonvader van Alareer.

Alareer, geboren in 1979, doceerde literatuur aan de Islamitische Universiteit in Gaza, die op 11 oktober bij een Israëlische luchtaanval werd verwoest. Israël noemde de instelling een belangrijk centrum van Hamas in het gebied.

De dichter gaf een aantal uur na de terroristische aanval van Hamas op 7 oktober een interview aan de BBC. Daarin noemde hij de terreurdaden "legitiem en moreel verantwoord" en hij maakte een vergelijking met de opstand van de Joden in het getto van Warschau in 1943.

Alareer weigerde het noorden van de Gazastrook te verlaten. Twee dagen voor zijn dood plaatste hij een video op sociale media waarin een aantal explosies te horen waren. "Het gebouw trilt", schreef hij. "Puin en granaatscherven raken de muren en vliegen door de straten."

Alareer was ook medeoprichter van We are not numbers, opgericht in 2015. De organisatie zegt dat doorgaans over Palestijnen wordt gesproken in grote aantallen, bijvoorbeeld als het gaat om ontheemden of slachtoffers. De bedoeling is om de verhalen vertellen van de mensen achter die cijfers.

In beeld: eerste dag joods lichtjesfeest Chanoeka

In veel landen is gisteren stilgestaan bij het begin van het achtdaagse joodse feest Chanoeka. In Amsterdam was er een nationale viering op de Dam. Veel aanwezigen zeiden dit jaar een dubbel gevoel te hebben over het feest, door de oorlog in Gaza en het toenemende antisemitisme in Nederland.

Ook in andere steden gingen mensen de straat op om het lichtjesfeest te vieren.

  • ANP
    Amsterdam: burgemeester Halsema en demissionair minister Yesilgöz bij de viering op de Dam
  • AFP
    Tel Aviv: familie van Israëlische gijzelaars grijpt de viering aan om opnieuw aandacht te vragen voor het lot van hun geliefden
  • AFP
    Washington: de viering van Chanoeka bij het Witte Huis
  • EPA
    Kyiv: president Zelensky ontsteekt de eerste kaars op de negenarmige kandelaar

Waar zijn de inwoners van Gaza nog veilig?

Sinds oktober zijn inwoners van Gaza op de vlucht voor Israëlische bombardementen en beschietingen. Het gebied waar ze naartoe kunnen, wordt steeds kleiner. Bekijk in de video hieronder waar het nog relatief veilig is in de Gazastrook.

Waar is het nog veilig in Gaza?

Journalistenvereniging luidt noodklok over situatie Gaza

De internationale journalistenverenging International Federation of Journalists zegt zeer bezorgd te zijn over het aantal journalisten dat dit jaar bij het uitoefenen van hun beroep is omgekomen. De oorlog tussen Israël en Hamas heeft geleid tot de meeste dode journalisten in een conflictgebied in meer dan dertig jaar.

Tot dusver zijn er dit jaar 94 journalisten om het leven gekomen tijdens het werk. 68 van hen kwamen om het leven tijdens het verslaan van de oorlog tussen Hamas en Israël. Het gaat met name om Palestijnse journalisten in de Gazastrook.

Verder constateert de vereniging dat Oekraïne "een gevaarlijk land" blijft voor journalisten.

Joodse feest Chanoeka begonnen, oorlog speelt grote rol

Op de Dam in Amsterdam is gisteravond het achtdaagse joodse feest Chanoeka begonnen, met de nationale viering op de Dam. Er werd gezongen en gedanst, maar veel aanwezigen zeggen dit jaar een dubbel gevoel te hebben door de oorlog in Gaza en het groeiende antisemitisme in Nederland.

Aanwezigen zeggen dat de situatie in Israël invloed heeft op de beleving van de viering. En een deel van het publiek had kartonnen fakkels mee, met daarop de tekst 'Bring them home', een verwijzing naar de ontvoerde Israëliërs die nog door Hamas worden vastgehouden.

Lees hier het verslag:

Blinken kritisch over handelen Israël in Gazastrook

De Amerikaanse minister Blinken van Buitenlandse Zaken heeft kritiek geuit op het optreden van Israël in de Gazastrook. Volgens Blinken bestaat er "een kloof tussen de intentie om burgers te beschermen, en de daadwerkelijke resultaten die we ter plekke zien".

Volgens Blinken is het "absoluut noodzakelijk" dat Israël de bescherming van gewone burgers serieus neemt, zei hij op een persconferentie in Washington.

'Israël heropent grenspost voor inspectie vrachtwagens'

Israël heropent binnen een paar dagen de grenspost Kerem Shalom tussen het land en de Gazastrook om trucks met hulpgoederen te inspecteren. De vrachtwagens moeten nu nog worden geïnspecteerd in Nitzana, op de grens tussen Egypte en Israël. Daarna rijden ze naar Rafah, waar ze de Gazastrook binnenrijden. Door de heropening van Kerem Shalom kunnen er ruim 200 vrachtwagens per dag worden verwerkt.

De VN vraagt al een aantal weken om heropening van de grenspost. Gisteren zei VN-noodhulpcoördinator Martin Griffiths al dat daarover "veelbelovende" gesprekken worden gevoerd. Maar het hoofd van een Israëlische overheidsdienst in het gebied zegt dat er bij Kerem Shalom alleen inspecties gaan plaatsvinden.

Het is niet duidelijk of de vrachtwagens na de inspectie via Kerem Shalom naar Gaza kunnen reizen of dat ze dat alsnog moeten doen via Rafah.

De grensovergang Kerem Shalom, enkele dagen geleden

Emiraten willen vandaag stemming Veiligheidsraad

De Verenigde Arabische Emiraten willen dat de VN-Veiligheidsraad vandaag stemt over een resolutie waarin een onmiddellijk staakt-het-vuren wordt geëist in de oorlog tussen Israël en Hamas. Dat zeggen diplomaten tegen persbureau Reuters.

De VAE zei woensdag al dat het een ontwerp-resolutie aan de V-raad had gestuurd, naar aanleiding van de oproep van VN-chef Gutteres. Die had een beroep gedaan op een nauwelijks gebruikt artikel uit het VN-handvest, waarmee hij de situatie in de Gazastrook onder de aandacht van de landen in het raad bracht.

Of de resolutie wordt aangenomen, is zeer de vraag. Negen landen in de V-raad moeten instemmen en geen van de vijf landen met vetomacht (VS, VK, Frankrijk, China en Rusland) mogen hun veto uitspreken. De VS heeft al gezegd dat het momenteel geen actie verlangt van de raad.

Welkom

Goedemorgen, en welkom. In dit liveblog houden we je de hele dag op de hoogte van de ontwikkelingen in de oorlog tussen Israël en Hamas. Het liveblog van gisteren is hier terug te lezen.