Oekraïne komt met nieuwe sanctielijst • 'Tegenoffensief Oekraïne wordt lange strijd'

CIA-directeur: 'Onvrede in Rusland unieke kans om spionnen te werven'

William Burns, de directeur van de Amerikaanse inlichtingendienst CIA, ziet de onvrede in Rusland als een kans voor de CIA. "Die onvrede creëert een unieke kans voor ons bij de CIA - in de kern een menselijke inlichtingendienst. Die kans laten we niet liggen", zei Burns. Hij lijkt daarmee te hinten op het rekruteren van Russische spionnen.

Hij deed zijn uitspraken in een toespraak in het Verenigd Koninkrijk. Burns was van 2005 tot 2008 de ambassadeur van de Verenigde Staten in Moskou.

Eerder vandaag schreven de Amerikaanse kranten The New York Times en The Wall Street Journal op basis van bronnen binnen de Amerikaanse overheid dat Burns deze week met het hoofd van de Russische veiligheidsdienst FSB, Sergej Narysjkin, heeft gebeld. Hij zou Rusland ervan hebben willen verzekeren dat de VS geen rol heeft gespeeld in de opstand van huurlingengroep Wagner afgelopen week.

Ook in zijn toespraak benadrukte Burns dat de VS geen rol speelt en zal spelen in het conflict van de Russische overheid met Wagner. De Amerikaanse kranten schreven eerder dat de VS al half juni op de hoogte was van de plannen van Wagnerleider Prigozjin.

Oekraïne stelt sancties in tegen Georgische luchtvaartmaatschappij

Oekraïne heeft sancties opgelegd tegen Georgia Airways. de directeur van de luchtvaartmaatschappij en tegen 189 Russen en twee Belarussen.

De sancties bestaan er onder meer uit dat directeur Gaiashvili tien jaar lang geen zaken mag doen met Oekraïne en dat zijn luchtvaartmaatschappij tien jaar lang niet in Oekraïne mag landen of over Oekraïens grondgebied mag vliegen. De sancties zijn een direct gevolg van het opheffen van de ban die de Russische regering had ingesteld voor vluchten van en naar Georgië vanuit Rusland. Hierdoor kunnen Russen vanuit hun thuisland naar Tbilisi vliegen en met Georgian Airways snel naar andere Europese landen.

Het is de tweede keer in korte tijd dat Oekraïne sancties oplegt aan een groep individuen en bedrijven. Eind mei werden die al ingevoerd voor 51 andere Russen en Belarussen en 220 bedrijven voor directe of indirecte steun voor Rusland aan de oorlog in Oekraïne.

Kremlin: 'Palestijnse president spreekt steun uit voor Poetin'

De Palestijnse president Mahmoud Abbas is de volgende die zich in het selecte rijtje van leiders heeft geschaard die hun steun hebben uitgesproken voor de Russische president Poetin. Dat meldt het Kremlin vandaag.

Na de muiterij van Wagner in de kiem te hebben gesmoord, is Poetin op verschillende manieren bezig om zijn positie te consolideren. Onder meer door verschillende wereldleiders te spreken. Het Kremlin meldt nu dat Abbas zijn volledige heeft steun uitgesproken in een telefoongesprek met Poetin.

Andere leiders die dit gedaan hebben zijn de Belarussische president Loekasjenko en de leiders van de Golfstaten, te weten de emir van Qatar, Tamim bin Hamad Al Thani en de president van de Verenigde Arabische Emiraten, Mohammed bin Zayed.

Russische luchtvaartmaatschappij hervat de reguliere vluchten naar Cuba

Rossiya Airlines, onderdeel van de Russische Aeroflot-groep, heeft de lijnvluchten naar Cuba hervat. Die vluchten waren opgeschort sinds de Russische invasie van Oekraïne. De eerste vlucht vertrok vandaag naar de Cubaanse badplaats Varadero vanaf de luchthaven Sjeremetjevo in Moskou, meldt Aeroflot. Deze vlucht begint als een tweewekelijkse dienst.

Russische luchtvaartmaatschappijen schortten op 28 februari vorig jaar, vier dagen na de invasie, vluchten naar Cuba, Mexico en de Dominicaanse Republiek op. Nadat de troepen van president Poetin Oekraïne waren binnengevallen, sloten Europese landen het luchtruim. Om te voorkomen dat de Russische vakantiegangers in Cuba zouden stranden, werd besloten de toeristen snel terug naar huis te vliegen.

De vice-premier voor toerisme, sport, cultuur en communicatie, Dmitri Tsjernysjenko, kondigde in mei aan dat de regelmatige vluchten naar Cuba, die het luchtruim van "onvriendelijke" landen mijden, tegen juli zouden worden hervat.

De hervatting van de lijnvluchten komt na een bijeenkomst in Moskou van de ministers van Defensie van Cuba en Rusland een aantal dagen geleden. Hier werden "technische militaire" projecten besproken. De langdurige bondgenoten hebben de afgelopen maanden de economische banden sterk aangehaald.

Spaanse premier bezoekt Kyiv

De premier van Spanje is in Kyiv. Spanje is vanaf vandaag tot het eind van het jaar EU-voorzitter, een positie die iedere zes maanden rouleert. Met zijn bezoek grijpt premier Pedro Sánchez de gelegenheid aan om de steun van de Europese Unie aan Oekraïne te onderstrepen.

Sánchez arriveerde per trein vanuit Polen in de Oekraïense hoofdstad.

Tijdens zijn bezoek zal Sánchez het Oekraïense parlement toespreken en een ontmoeting hebben met president Zelensky. Daaropvolgend geven de twee een gezamenlijke persconferentie. Zelensky zei eerder dat de toetreding van Oekraïne tot de EU onderwerp van gesprek zal zijn.

Amerikaanse generaal: 'Tegenoffensief Oekraïne wordt lange, bloederige strijd'

Een Amerikaanse generaal heeft gezegd dat het tegenoffensief van Oekraïne lang gaat duren en voor veel meer bloedvergieten gaat zorgen.

Legergeneraal Mark Milley zei tegen een publiek van journalisten in Washington dat het tegenoffensief gestaag voortschrijdt en zich een lastige weg baant door mijnenvelden: "500, 1000 of 2000 meter per dag, zoiets." Milley zei dat het hem niet verbaasde dat de vooruitgang langzamer gaat dan sommige mensen hadden voorspeld. "Oorlog op papier en echte oorlog zijn verschillend. In een echte oorlog sterven echte mensen. Echte mensen staan aan die frontlinies en echte mensen zitten in die voertuigen. Echte lichamen worden verscheurd door explosieven."

Hij voegde eraan toe: "Ik heb gezegd dat dit zes, acht, tien weken gaat duren. Het zal heel moeilijk worden. Het gaat heel lang duren en het gaat heel, heel bloederig worden. Daar mag niemand zich illusies over maken." Gisteren zei de Oekraïense president Zelensky dat zijn troepen "in alle richtingen van onze actieve operaties" oprukten. Volgens Hanna Maliar, de vice-minister van Defensie van Oekraïne, verliep de voortgang "volgens plan".

Video: Wagner. Het Russische huurlingenleger, uitgelegd

Wat ooit een mysterieus, geheimzinnig privéleger was, is nu wereldberoemd en berucht: de Wagnergroep. Wat is die groep en wie is de leider, Jevgeni Prigozjin, precies? NOS op 3 legt uit:

CIA-directeur belde met Russische ambtgenoot over muiterij Wagner

CIA-directeur William Burns heeft zijn Russische ambtgenoot Sergej Narysjkin gebeld na de afgebroken muiterij van Wagner vorige week om het Kremlin ervan te verzekeren dat de Verenigde Staten er geen rol in heeft gespeeld. Dat meldden de Amerikaanse kranten The New York Times en de The Wall Street Journal.

Het telefoontje van Burns met Narysjkin, het hoofd van de Russische buitenlandse inlichtingendienst SVR, was het hoogste contact tussen de twee landen sinds de Wagner-opstand, meldt The Wall Street Journal.

Moskou heeft vaker gesuggereerd dat het Westen een rol zou hebben gespeeld in de muiterij. De Russische minister van Buitenlandse Zaken Lavrov zei vorige week dat inlichtingendiensten onderzoeken of westerse spionagediensten een rol zouden hebben gespeeld.

In een interview met de Russische televisie zei Lavrov toen dat de Amerikaanse ambassadeur Lynne Tracy zondag met Russische vertegenwoordigers had gesproken en "signalen" had gegeven dat de Verenigde Staten niet betrokken waren. In de Russische oorlogsretoriek wordt vaak beschuldigende taal gebruikt in de richting van het Westen. De Russische president Poetin zegt ook regelmatig dat westerse acties Rusland gedwongen zouden hebben Oekraïne binnen te vallen.

'Door Rusland veroorzaakt 'ongeluk' bij kerncentrale onwaarschijnlijk'

Het is onwaarschijnlijk dat Rusland opzettelijk een "ongeluk" laat gebeuren bij de kerncentrale van Zaporizja. Dat melden de militaire analisten van het Amerikaanse Institute for the Study of War (ISW) in een laatste update. Het is waarschijnlijk dat Rusland de dreiging van een opzettelijk radiologisch incident blijft gebruiken om te proberen Oekraïense tegenoffensieve acties en westerse steun voor Oekraïne te beperken in de aanloop naar de komende NAVO-top in Litouwen op 11 en 12 juli.

De analisten van ISW zeggen eerder te hebben geoordeeld dat Russische troepen niet in staat zouden zijn om de gevolgen van sabotage bij Zaporizja te kunnen beheersen. Ook zou zo'n incident het vermogen van Rusland om zijn bezetting van Zuid-Oekraïne te versterken verder kunnen aantasten door gebieden onbewoonbaar en onbestuurbaar te maken. Nu maakt ISW wel een kanttekening: "De waarschijnlijke Russische vernietiging van de Kachovka-dam had echter ook een negatieve invloed op de Russische strijdkrachten, en mogelijke Russische plannen om de kerncentrale te saboteren kunnen niet worden uitgesloten", klinkt het.

De denktank noemt ook verschillende opzettelijk veroorzaakte incidenten die de Russen zouden kunnen uitvoeren, "sommige ernstiger dan andere". Zo zou bestraald water in het Kachovka-reservoir geloosd kunnen worden om een mogelijke Oekraïense oversteek van het nu grotendeels leeggelopen reservoir te verstoren. Ook zou een radiologische pluim gecreëerd kunnen worden om een groter gebied van Zuid-Oekraïne te bestrijken.

Dat kan alleen averechts werken, zeggen de analisten. "Een stralingspluim zou zeer zeker invloed hebben op de Russische strijdkrachten in de oblasten Zaporizja en Cherson en mogelijk op de Krim, en zou de Russische strijdkrachten waarschijnlijk in grotere mate treffen dan de Oekraïense strijdkrachten gezien de gebruikelijke richting van de wind in het gebied." Ook een "ongeluk" dat een kleiner radiologisch stralingsgebied creëert, bedoeld om de Oekraïense opmars in de buurt van Zaporizja in de kiem te smoren, ligt binnen de mogelijkheden, maar ook hier weegt eventueel militair voordeel niet op tegen de gevolgen.

De Oekraïense militaire inlichtingendienst zei gisteren dat Rusland het personeel van de kerncentrale in Zaporizja geleidelijk aan wegstuurt. De centrale ligt bij de stad Enerhodar in door Rusland bezet gebied en niet ver van een gebied waar Oekraïne in de aanval is gegaan. Oekraïne zegt dat Rusland een "terroristische aanval" op de centrale voorbereidt, waarbij straling vrijkomt. De Russische minister van Buitenlandse Zaken Lavrov noemde die beschuldigingen "pure leugens".

Foto's: Oekraïners oefenen met drones

Reuters heeft foto's van leerlingen van een school voor dronepiloten die oefenen op een geheime locatie in Oekraïne.

Eerder deze maand sprak de NOS met Oekraïense dronepiloten die actief waren rondom Bachmoet. Die kapotgeschoten stad is een van de plaatsen aan het front waar Oekraïne zijn tegenoffensief is begonnen. De Oekraïense dronepiloten daar zeiden optimistisch te zijn maar ook een zware strijd te verwachten.

De commandant van de dronepiloten vertelde aan cameraman Jaap van Willigen over haar werk:

Zelensky: 'Oekraïners zijn sterker dan wij zelf denken'

Het versterken van de artillerie in het zuiden en oosten van Oekraïne is een prioriteit. Dat heeft de Oekraïense president Zelensky in zijn nachtelijke boodschap gezegd. Zelensky bedankte Denemarken ook voor een nieuw defensiepakket, inclusief artillerie, luchtafweerraketten en mijnopruimingsapparatuur.

De president zei de situatie in het noorden en in het bijzonder Belarus nauwlettend in de gaten te houden. "We analyseren elk feit en alle vooruitzichten in alle richtingen zeer zorgvuldig", zei hij. Rusland begon een maand geleden met het verplaatsen van sommige tactische kernwapens naar Belarus. De samenwerking werd eerder dit jaar al aangekondigd en de overdracht zou inmiddels zijn afgerond. Gisteren werd bekendgemaakt dat Oekraïne de verdediging aan de grens met Belarus gaat versterken. Het besluit volgt op de gebeurtenissen rond het Wagner-huurlingenleger vorig weekend en de afgelopen week.

Een onafhankelijke Belarussische nieuwssite meldde gisteren dat er sinds zondag werkzaamheden zijn op een militair terrein bij de Belarussische stad Asipovitsjy. Op een satellietfoto die onder andere door de BBC is gepubliceerd, is te zien dat daar honderden tenten zijn opgezet. Mogelijk zijn die bedoeld om de komende tijd Wagnerleden onder te brengen.

In zijn speech stond Zelensky ook stil bij de herovering van Slangeneiland, dat hij één van de grootste overwinningen in de oorlog noemde. "Niemand verwachtte dat Oekraïne in staat zou zijn om met name deze fundamentele defensietaak uit te voeren om Slangeneiland te verdedigen, maar onze soldaten deden het. Oekraïne en Oekraïners zijn veel sterker men van ons denkt. Soms ook sterker dan wij zelf denken." Met de herovering van Slangeneiland herwon Oekraïne niet alleen de controle over het eiland, maar ook over een aanzienlijk deel van de Zwarte Zee, betoogde Zelensky.

Welkom

Welkom in het liveblog over de oorlog in Oekraïne van zaterdag 1 juli. Het blog van gisteren kun je hier teruglezen.