'Foto van bomauto op verwoeste dam duidt op rol Rusland' • 'Deel geleverde wapens Oekraïne onbruikbaar'

Einde

Dit blog is afgesloten. Al het nieuws van dinsdag houden we bij in ons nieuwe blog.

'Oekraïne voldoet aan twee voorwaarden voor start onderhandelingen EU-lidmaatschap'

Oekraïne voldoet aan twee van de zeven voorwaarden om te kunnen beginnen aan onderhandelingen over het EU-lidmaatschap. Dat staat in een rapport van de Europese Unie dat deze week verschijnt, meldt persbureau Reuters op basis van EU-bronnen.

Vorig jaar kreeg Oekraïne de status van kandidaat-lid. Wel zei Commissievoorzitter Von der Leyen dat het land nog belangrijk werk te doen had. De voorwaarden waaraan nu voldaan is, zouden gaan over hervorming van het rechtssysteem en over de mediawet.

De toon van het rapport is gematigd positief, zeggen de bronnen.

Het rapport is een opmaat voor een meer formele beoordeling in oktober. Het is aan de 27 lidstaten om te beslissen wanneer er met Kyiv gesproken gaat worden over lidmaatschap. Dit proces kan jaren duren.

'Foto van bomauto op verwoeste dam duidt op rol Rusland'

Er is een foto opgedoken van een auto met mogelijk explosieven op de Kachovka-dam voordat die werd verwoest. De foto die op 28 mei met een Oekraïense drone werd genomen, is aan persbureau AP gegeven.

De bovenkant van de auto is open, erin lijken vaten en een landmijn te liggen. Onduidelijk is hoe lang de auto daar heeft gestaan. De dam werd op 6 juni verwoest en stond toen onder Russische controle. Een woordvoerder van de Oekraïense speciale eenheden denkt dat de auto de Oekraïense opmars op de dam moest tegenhouden, en een geplande explosie groter moest maken.

Het persbureau concludeert dat Rusland "de middelen, het motief en de mogelijkheid had" om de dam te verwoesten. Het Russische ministerie van Defensie heeft nog niet gereageerd tegenover AP. Experts wezen er vorige week op dat er een zeer grote kans is dat Rusland erachter zit. Dat land beschuldigde Oekraïne van de verwoesting.

Vanochtend veroordeelde de VN Rusland voor het weigeren van hulpverleners in gebieden die na de verwoesting van de Kachovka-dam zijn overstroomd.

'Deel wapens Oekraïne onbruikbaar, deel niet geleverd'

Een deel van de wapens die bondgenoten van de VS aan Oekraïne hebben gestuurd, is onbruikbaar, schrijft The New York Times. Ze zijn zodanig versleten dat ze alleen kunnen worden gebruikt als reserveonderdelen.

Ook heeft Oekraïne honderden miljoenen voor wapens betaald, die nog niet zijn geleverd. De Amerikaanse krant baseert zich op Oekraïense regeringsdocumenten waaruit zou blijken dat er tot en met eind vorig jaar voor meer dan 800 miljoen dollar (omgerekend 733 miljoen euro) aan wapenleveranciers is betaald, voor contracten die helemaal niet of deels niet zijn nagekomen. Een deel werd later alsnog geleverd of het geld werd terugbetaald.

Sinds de Russische invasie hebben westerse bondgenoten Oekraïne gesteund met tientallen miljarden aan wapens.

Oekraïense minister: meer Russische troepen in het oosten

Rusland heeft meer manschappen naar de frontlinie in Oost-Oekraïne gestuurd, zegt de plaatsvervangend minister van Defensie. Volgens Hanna Maljar wil Rusland nog steeds de regio's Donetsk en Loegansk innemen, en is dit momenteel de belangrijkste richting van de Russische troepen.

De situatie in de regio is "moeilijk" met hevige gevechten en geïntensiveerde Russische beschietingen, maar Oekraïense troepen "staan niet toe dat de vijand vooruitgang boekt", schrijft Maljar op Telegram.

VK breidt sanctiepakket Rusland uit

Het Verenigd Koninkrijk breidt het sanctiepakket tegen Rusland uit. Tegoeden blijven bevroren totdat Moskou ermee akkoord gaat om Oekraïne te compenseren, zo kondigde de regering in Londen aan. Ook komt er een nieuwe manier om bevroren tegoeden te doneren voor de wederopbouw van Oekraïne.

Sinds de invasie in Oekraïne heeft het VK voor ruim 18 miljard pond (21 miljard euro) aan tegoeden bevroren, schrijft persbureau Reuters. Ook heeft het land sancties opgelegd aan ruim 1550 Russische individuen, onder wie Roman Abramovitsj, de voormalige eigenaar van voetbalclub Chelsea.

In het VK vindt deze week een conferentie plaats over het herstel van Oekraïne. De minister van Buitenlandse Zaken zei dat de Oekraïense behoefte aan wederopbouw "immens" is en dat de nieuwe maatregelen zullen verzekeren dat Rusland "betaalt om het land te herstellen dat het zo roekeloos heeft aangevallen".

Naar schatting van onder meer de Wereldbank is er nu meer dan 400 miljard dollar (omgerekend 366 miljard euro) nodig voor de wederopbouw en het herstel van Oekraïne.

Satellietbeelden tonen droogvallen Kachovka-reservoir

Op satellietbeelden valt te zien hoe het Kachovka-reservoir is leeggelopen na de verwoesting van de Kachovka-dam op 6 juni. Klik op de foto om de situatie op 5 juni (dus vóór de vernietiging) en 18 juni te vergelijken.

Parlementscommissie Zweden: Russische aanval is denkbaar

Een speciale Zweedse parlementscommissie zegt dat het land bij het maken zijn defensieplannen rekening moet houden met een aanval van Rusland. "De agressieve acties van Rusland hebben de veiligheidssituatie structureel en ernstig verslechterd. Rusland heeft zijn drempel voor het gebruik van militair geweld verder verlaagd en toont dat het geneigd is om veel risico's te nemen", staat in een rapport van de commissie.

De uit alle partijen samengestelde commissie zegt dat de oorlog in Oekraïne tot aanvallen op andere landen kan leiden en zelfs tot het gebruik van kernwapens of anderen massavernietigingswapens. Zweden heeft net als veel andere landen zijn defensie-inspanningen na het einde van de Koude Oorlog afgeschaald. De laatste jaren zijn de uitgaven weer omhoog gegaan en vorig jaar werd een toelatingsverzoek tot de NAVO ingediend. NAVO-lidstaten Turkije en Hongarije moeten de aanvraag nog goedkeuren.

"De uitgangspositie van het Zweedse defensiebeleid is fundamenteel veranderd", schrijft de commissie. "Dat is iets wat Zweedse burgers zich moeten realiseren. Het heeft gevolgen."

VN tikt Rusland op vingers voor niet toelaten hulpverleners

De VN veroordeelt Rusland voor het weigeren van hulpverleners tot gebieden die na de verwoesting van de Kachovka-dam zijn overstroomd. De Russische regering heeft tot dusver het verzoek om toegang tot gebieden die "tijdelijk onder hun militaire controle staan" afgewezen, zei de VN-coördinator voor humanitaire hulp aan Oekraïne Denise Brown. In die gebieden zitten mensen vast, is de elektriciteit uitgevallen en heeft een milieuramp plaatsgevonden. Brown: "We vragen de Russische autoriteiten met klem om te handelen in overeenstemming met hun verplichtingen en internationale mensenrechten".

De dam werd twee weken geleden opgeblazen, zo'n beetje gelijktijdig met de start van het Oekraïense tegenoffensief. Experts wijzen erop dat er een zeer grote kans is dat Rusland erachter zat. Om de explosieven aan te kunnen brengen, was toegang nodig de dam en de dam lag in door Rusland gecontroleerd gebied. Het Britse ministerie van Defensie meldde vanmorgen dat Rusland na de vernietiging van de dam begonnen is met het weghalen van duizenden militairen uit het gebied. Ze worden naar frontlinies gebracht.

Het Kremlin zegt dat Rusland de VN-hulp om veiligheidsredenen afwijst. "Er spelen hier veel vraagstukken", zei woordvoerder Peskov. "Hoe passeer je veilig de frontlijn? Er wordt constant geschoten, er zijn constant provocaties, burgers en burgerdoelen worden beschoten, mensen sterven. Daarom is het moeilijk, heel moeilijk om veiligheid te bieden." Hij zei dat er ook andere kwesties spelen, zonder daar verder op in te gaan.

Oekraïners blazen 'kamikaze-tank' op

Op beelden die gisteren op internet zijn geplaatst, is te zien hoe een tank ontploft. Het zou gaan om een T55-tank die door Russische militairen in de buurt van de stad Donetsk op het Oekraïense leger werd buitgemaakt. De Russen zouden hem met zes ton aan explosieven hebben volgestopt en daarna op de automatische piloot op de Oekraïense posities hebben afgestuurd.

Op 100 meter van een Oekraïense linie liep hij op een mijn. Daarna volgde een Oekraïense granaat, waarbij de tank volledig vernietigd werd. De beelden zijn geverifieerd door het Osint-team van de NOS. Dat controleert onder meer of beelden authentiek zijn aan de hand van locatiegegevens en het tijdstip dat publicatie.

'Rusland hergroepeert zijn troepen na vernietiging stuwdam'

Rusland is na de vernietiging van de Kachovka-stuwdam in de Dnjepr begonnen met het weghalen van troepen uit dat gebied. Ze worden overgeplaatst naar het strijdtoneel in de regio Zaporizja en Bachmoet in de regio Donetsk. Dat zegt het Britse ministerie van Defensie op basis van zijn inlichtingendiensten. Met de troepenverplaatsing zouden duizenden militairen zijn gemoeid.

De verplaatsing laat vermoedelijk zien dat de Russen denken dat een aanval over de Dnjepr minder waarschijnlijk is nu de dam is vernietigd en het gebied erachter is overstroomd, aldus de Britten. Rusland zegt dat de Britten desinformatie verspreiden.

Vermoed wordt dat de vernietiging van de dam, twee weken geleden, het werk was van de Russen. Een team van experts zei vorige week dat er een grote kans is dat de vernieling veroorzaakt is door vooraf geplaatste explosieven die op kritieke punten in de damstructuur zijn geplaatst. De daders moeten in dat geval toegang tot de dam hebben gehad. De Kachovka-dam lag in door Rusland bezet gebied.

'Raketaanval op Odesa afgeslagen'

De Oekraïense luchtmacht zegt dat een raketaanval op de zuidelijke havenstad Odesa is afgeslagen. Vier Russische kruisraketten en vier kamikazedrones zouden uit de lucht zijn gehaald. De kruisraketten waren volgens de Oekraïners afkomstig van een Russische duikboot in de Zwarte Zee.

Er is wel schade aangericht. De Kyiv Independent schrijft dat tien bussen in brand zijn gevlogen en een graafmachine beschadigd is geraakt. Ook op andere plaatsen brak brand uit.

Gouverneur Russisch grensdistrict meldt slachtoffers van beschieting door Oekraïne

De gouverneur van het Russische Valoejski-district zegt dat bij een beschieting door het Oekraïense leger in zijn regio zeven mensen gewond zijn geraakt, onder wie een kind. Ze zijn allemaal naar een ziekenhuis gebracht, maar zijn niet levensgevaarlijk gewond.

Het Valoejski-district grenst aan het noordoosten van Oekraïne. Bij de beschieting zouden vijf appartementsgebouwen en vier vrijstaande woningen schade hebben opgelopen.

'Oekraïense leger heeft mogelijk pauze ingelast'

De Amerikaanse denktank Institute for the Study of War (ISW) schijft in zijn laatste update over de oorlog dat Oekraïne mogelijk een pauze in het tegenoffensief heeft ingelast. Dat zou blijken uit de schaal waarmee aanvallen worden ingezet en de plaatsen waar dat gebeurt. Het grootste deel van de beschikbare troepen is nog altijd niet in actie gekomen, schrijft het ISW. Het instituut wijst erop dat het inlassen van pauzes bij dit soort grootschalige offensieven heel gewoon is en dat het zeker niet wil zeggen dat het al voorbij is.

The Wall Street Journal schreef zaterdag ook dat Oekraïne "na de eerste aftastende aanvallen" een pauze heeft ingelast. De commandanten kunnen dan de balans opmaken van de afgelopen weken en vaststellen waar ze kunnen doorbreken zonder zelf grote verliezen te lijden. De hoogste inlichtingenofficier van het Estse leger kwam vrijdag tot dezelfde conclusie, staat in de ISW-update. "We zien de komende zeven dagen geen offensief."

The Wall Street Journal schreef zaterdag ook dat Oekraïne "na de eerste aftastende aanvallen" een pauze heeft ingelast. De commandanten kunnen dan de balans opmaken van de afgelopen weken en vaststellen waar ze kunnen doorbreken zonder zelf grote verliezen te lijden. De hoogste inlichtingenofficier van het Estse leger kwam vrijdag tot dezelfde conclusie, staat in de ISW-update. "We zien de komende zeven dagen geen offensief."

'Oekraïense militairen redden Russische tegenstanders na breuk in Kachovka-dam'

Het Oekraïense leger zegt dat Oekraïense commando's na de verwoesting van de stuwdam in de Dnjepr, twee weken geleden, Russische militairen van de verdrinkingsdood hebben gered. "Toen Russische bezetters de Kachovka-dam opbliezen, vergaten ze de andere Russische bezetters die posities verdedigden op de zuidoever van de Dnjepr", staat in een tweet die het leger heeft verstuurd.

In de bijgaande video wordt gezegd dat vier Russen tot aan hun nek in het water zaten. De vijfde zat vast in een boom. Tijdens de operatie zouden de Oekraïners en de geredde Russen door andere Russen zijn beschoten. Over doden of gewonden wordt niets gezegd. De geredde Russen zijn krijgsgevangen gemaakt en worden op de lijst van uit te wisselen gevangenen gezet.

VN: Rusland weigert nog altijd onze hulp na damdoorbraak

Rusland wil nog altijd geen hulp van de Verenigde Naties in de gebieden die zijn getroffen door overstromingen na de doorbraak van de Kachovkadam. Dat zegt de VN-coördinator van de humanitaire hulp voor Oekraïne, Denise Brown. "Hulp kan niet worden geweigerd aan mensen die het nodig hebben", laat ze in een verklaring weten.

Door de overstromingen na de damdoorbraak op 6 juni zijn in de regio Cherson huizen en landbouwgrond verwoest. Veel inwoners van het door Rusland bezette deel wachten nog steeds op hulp.

Het dodental door de overstromingen is opgelopen tot boven de vijftig. In het door Rusland gecontroleerde gebied worden 35 doden gemeld, aan Oekraïense kant wordt gesproken van zeventien doden en 31 vermisten. Duizenden mensen moesten hun huis uit.

'32.000 gerekruteerde ex-gevangenen Wagnergroep terug in Russische maatschappij'

32.000 gedetineerden die in de gevangenis werden gerekruteerd voor het huurlingenleger van de Russische Wagnergroep om te vechten in de oorlog in Oekraïne zijn weer thuis. Dat zegt Wagner-baas Jevgeni Prigozjin op berichtenapp Telegram.

Vrouwen- en mensenrechtenactivisten hebben hun zorgen geuit over het feit dat zoveel criminelen, onder wie moordenaars en andere plegers van gewelddaden, gratie krijgen en voortijdig worden vrijgelaten in de samenleving. Sommige van de veroordeelde criminelen hadden al nieuwe moorden gepleegd, meldt het Duitse persbureau DPA.

Prigozjin ziet de militaire dienst voor de gedetineerden als een groot rehabilitatieprogramma. Hij stelt dat alle vrijgelaten mensen in totaal 83 misdaden hebben gepleegd na hun vrijlating. Dat zou tachtig keer minder zijn dan wanneer gedetineerden worden vrijgelaten na het uitzitten van hun straf.

De leider van de Wagnergroep stelt dat hijzelf ook gevangenen heeft gerekruteerd. Hoeveel gedetineerden er in het huurlingenleger zitten is moeilijk te verifiëren. Na de verovering van Bachmoet, waar de Wagnergroep een grote rol bij heeft gehad, zei Prigozjin dat 10.000 van de 20.000 gesneuvelde militairen ex-gevangenen waren.

Welkom!

Welkom in het liveblog van maandag 19 juni over de ontwikkelingen rond de oorlog in Oekraïne. Het liveblog van gisteren lees je hier.