Zelensky waarschuwt voor aanvallen op energievoorziening • Evacuatieplan Kiev bij complete stroomuitval

Zelensky: 'mogelijk herhaling van aanvallen op infrastructuur'

In zijn dagelijkse toespraak heeft de Oekraïense president Zelensky gewaarschuwd voor meer Russische aanvallen op energie-infrastructuur in Oekraïne. Volgens Zelensky zou Rusland bezig zijn "troepen en middelen bijeen te brengen" voor "een mogelijke herhaling van massale aanvallen op onze infrastructuur, in de eerste plaats op de energievoorziening".

De Oekraïense president zei ook dat Rusland "hevige aanvallen" blijft uitvoeren in de regio Donetsk. De Russen lijden daar echter stevige verliezen, beweert Zelensky.

Zelensky belt met Von der Leyen over financiële steun

De Oekraïense president Zelensky zegt op Twitter dat hij zondag heeft gebeld met de voorzitter van de Europese Commissie Von der Leyen.

De twee zouden het gehad hebben over de financiële steun van de Europese Unie voor Oekraïne en over eventuele nieuwe sancties tegen Iran. Rusland zet drones van Iraanse makelij in om Oekraïne te bombarderen.

"Positieve ontwikkelingen: we komen deze week met een voorstel voor het financiële steunpakket voor Oekraïne in 2023", schreef Von der Leyen op Twitter.

Stad Cherson zonder stroom, zegt Rusland

In vrijwel de hele stad Cherson, in het zuiden van Oekraïne, is vandaag de elektriciteit uitgevallen. Ook zit de stad zonder leidingwater. Dat melden het Russische bestuur van de bezette stad en het Russische staatspersbureau TASS. Of dat echt zo is, of dat het een verzinsel is, is niet duidelijk.

De Russen noemen het wegvallen van stroom en water "sabotage". Door een "terroristische aanslag" zouden drie belangrijke stroomkabels in de regio zijn beschadigd. Oekraïne zou daarachter zitten, zeggen de Russen, maar ze dragen daar geen bewijs voor aan.

Rusland draagt bewoners van Cherson al weken op om de stad te verlaten vanwege een aanstaand Oekraïens offensief. Kiev noemt die verplaatsingen van burgers deportaties.

Britse inlichtingendienst: opnieuw Russische commandant vervangen

Rusland heeft opnieuw een militaire commandant in Oekraïne vervangen. Volgens de Britse militaire inlichtingendienst moet kolonel-generaal Alexander Lapin het veld ruimen vanwege de kritiek op de tegenvallende resultaten op het slagveld. Die kritiek kwam onder andere van de Tsjetsjeense leider Kadyrov en het hoofd van de Wagner Groep, Jevgeni Prigozjin. Eerder werden al andere commandanten weggestuurd, mogelijk ook, stelt de Britse inlichtingendienst, om de schuld bij het militaire commando in Oekraïne te leggen in plaats van bij de leiding in Moskou.

Lapin wordt opgevolgd als commandant van Ruslands centrale militaire district door majoor-generaal Alexander Linkov.

Rusland: 'Kachovka-dam beschadigd door Oekraïense beschietingen'

De Kachovka-stuwdam in de Dnjepr is beschadigd door Oekraïense beschietingen, melden Russische staatspersbureaus. Een woordvoerder van de plaatselijke hulpdiensten zegt dat een raket die is afgeschoten door een Amerikaanse HIMARS-installatie een sluis in de dam heeft geraakt, waarbij schade is ontstaan. Die schade zou niet "kritiek" zijn.

Er zouden zes raketten zijn afgevuurd waarvan er vijf zijn neergehaald en een de dam heeft geraakt. Volgens de woordvoerder was het een poging om "omstandigheden te creëren voor een humanitaire catastrofe".

De dam was de afgelopen weken vaker in het nieuws. Oekraïne is bang dat Rusland explosieven heeft geplaatst op de dam en plannen heeft hem op te blazen, waardoor een enorme hoeveelheid water zou vrijkomen en tientallen dorpen en delen van de havenstad Cherson onder water zouden komen te staan. Van Russische zijde wordt er juist gespeculeerd over een Oekraïense verwoesting van de waterkering.

Het Russische leger heeft volgens de Oekraïense veiligheidsdienst al in april explosieven op de dam aangebracht. Op 20 oktober zei president Zelensky dat het Russische leger bezig was met voorbereidingen om de dam op te blazen. Hij zei te verwachten dat Rusland de schuld van een damdoorbraak aan Oekraïne zal geven.

Een Russische bestuurder in Cherson ontkende vrijdag dat Rusland explosieven bij de dam heeft geplaatst.

Oekraïne meldt artilleriebeschietingen in zuiden

Volgens de lokale autoriteiten zijn vannacht verschillende steden in het zuiden van Oekraïne door Russische troepen beschoten met artillerie en raketten, meldt persbureau DPA.

Een gebouw voor civiele infrastructuur in Zaporizja is verwoest, zegt een ambtenaar van het gemeentehuis. Een persoon kwam daarbij om het leven. Ook aangrenzende gebouwen zijn beschadigd.

Ook kwamen artilleriegranaten en raketten op de plaatsen Nikopol, Myrove en Marhanets terecht. Een negenjarig meisje raakte gewond in Myrove, schrijft de voorzitter van het regionale parlement op Telegram. De plaatsen liggen ten noorden van de rivier de Dnjepr. Russische troepen hebben de zuidelijke oever bezet en nemen vanaf daar de steden onder vuur.

Ook in het oosten worden Russische aanvallen gemeld. Daarbij zijn volgens Oekraïne energiecentrales verwoest die de steden Bachmoet en Soledar van stroom voorzien. Bij de aanvallen is een burger gedood en een gewond geraakt, zegt de Oekraïense gouverneur van de regio.

Plan voor evacuatie van Kiev bij volledige stroomuitval

Het stadsbestuur van Kiev maakt een plan voor het scenario dat in de hele stad de stroom uitvalt. In dat geval wordt rekening gehouden met een volledige evacuatie van de stad, meldt de New York Times. Kiev telt zo'n 3 miljoen inwoners.

Op dit moment kampt de hoofdstad al met stroomtekorten en zijn er tijdstippen gepland waarop de elektriciteit uitvalt. Volgens Oekraïne heeft Rusland in een maand tijd aanvallen uitgevoerd op een derde van de energiecentrales in het land. Zo'n 40 procent van de energie-infrastructuur is beschadigd of vernietigd.

Burgemeester Vitali Klytsjko van Kiev zei zaterdagavond op de Oekraïense televisie een totale blackout van de hoofdstad niet uit te sluiten. "We doen er alles aan om dat te voorkomen, maar we willen er open over zijn: onze vijanden doen er alles aan om ervoor te zorgen dat deze stad zonder verwarming, stroom en water komt te zitten."

Zweden neemt afstand van Koerdische militie

De nieuwe Zweedse regering neemt afstand van de Koerdische YPG-militie. Daarmee hoopt het land de goedkeuring van de Turkse president Erdogan te krijgen voor toetreding tot de NAVO.

De militie is jarenlang gesteund in de strijd tegen Islamitische Staat door Zweden en door NAVO-landen. Turkije ziet de groepering echter als een vertakking van de Koerdische PKK, die door Turkije, de VS en de EU is aangemerkt als een terroristische organisatie. "Er is een te nauwe connectie tussen deze organisaties en de PKK dan goed is voor de relatie tussen ons en Turkije", zei de Zweedse minister van Buitenlandse Zaken Tobias Billstroim op Sveriges Radio. "Het hoofddoel is het Zweedse lidmaatschap van de NAVO."

Over enkele dagen gaat de Zweedse premier Kristersson naar Turkije om president Erdogan ertoe te bewegen in te stemmen met de Zweedse toetreding.

'VS spoort Oekraïne aan om bereidheid tot onderhandelen te tonen'

De Amerikaanse regering vraagt op de achtergrond aan Oekraïne om bereidheid tot onderhandelen met Rusland te tonen. Dat meldt The Washington Post. Publiekelijk zeggen de Oekraïense leiders steeds dat ze niet met Rusland willen praten. Dat is alleen een optie als president Vladimir Poetin van het toneel is verdwenen, vindt onder andere de Oekraïense president Zelensky.

Volgens ingewijden zou de aansporing van de VS niet bedoeld zijn om Oekraïne daadwerkelijk aan de onderhandelingstafel te krijgen. De Amerikanen zouden bang zijn dat Kiev de steun van andere landen verliest als er geen bereidheid tot een gesprek wordt getoond. Die steun is van groot belang, omdat er rekening mee wordt gehouden dat de oorlog nog jaren kan duren.

De VS en Oekraïne zien volgens The Washington Post in dat Poetin op dit moment niet serieus wil onderhandelen, maar het gebrek aan bereidwilligheid van Zelensky zou tot zorgen geleid hebben in delen van Europa, Afrika en Latijns-Amerika, waar de oorlog de maatschappij ontwricht door onder meer de hoge voedsel- en brandstofprijzen.

Kerncentrale Zaporizja weer gekoppeld aan stroomnet

Na twee dagen noodstroom via dieselgeneratoren te hebben gekregen, is de grootste kerncentrale van Europa in Zaporizja weer aan het elektriciteitsnet gekoppeld. Het Internationaal Atoomagentschap meldt dat de hoogspanningskabels gerepareerd zijn, nadat ze beschadigd waren geraakt door Russische beschietingen.

Als de kerncentrale in het zuidoosten van Oekraïne zonder stroom van het elektriciteitsnet komt te zitten, nemen dieselgeneratoren het over. Daar zit voor vijf dagen brandstof in. De afgelopen maanden moesten de noodgeneratoren in de kerncentrale vaker aan na luchtaanvallen.

De internationale atoomwaakhond IAEA maakt zich zorgen over de situatie. Voorman Rafael Mariano Grossi heeft meerdere keren aangedrongen op de instelling van een veiligheidszone om een nucleaire ramp te voorkomen.

Russisch bewind

De kerncentrale in Zaporizja werd in het begin van de oorlog ingenomen door de Russen. Sindsdien werkt het Oekraïense personeel er gedwongen. Uit een observatie van het Atoomagentschap blijkt dat de medewerkers het erg zwaar hebben. Ze zouden onder "haast ondraaglijke" omstandigheden werken.

Welkom

Welkom in het liveblog over de oorlog in Oekraïne van zondag 6 november. Het blog van gisteren lees je hier terug.