EU-trainingsmissie voor Oekraïners volgende maand van start

Saudi-Arabië biedt humanitaire hulp aan Oekraïne

Saudi-Arabië gaat Oekraïne omgerekend 411 miljoen euro aan humanitaire hulp bieden, melden Saudische staatsmedia. Kroonprins Mohammed Bin Salman had eerder op de dag een telefoongesprek met de Oekraïense president Zelensky.

In dat telefoongesprek beloofde hij te blijven bemiddelen tussen Rusland en Oekraïne en zei hij alles in het werk te stellen om de situatie te deëscaleren.

'IRIS-T-luchtafweersysteem al ingezet in zuiden Oekraïne'

Het IRIS-T-luchtafweersysteem dat Oekraïne dinsdag van Duitsland geleverd kreeg wordt al ingezet in het zuiden van Oekraïne, zegt een woordvoerder van de Oekraïense luchtmacht. Daarmee is Oekraïne het eerste land ter wereld dat dit ultramoderne verdedigingswapen gebruikt. Waar het precies staat is niet bekendgemaakt.

Het luchtafweersysteem kan op doelen schieten tot op 20 kilometer vlieghoogte en op 40 kilometer afstand. Daarmee kan een middelgrote stad worden beschermd.

Oekraïense minister van Financiën volgend jaar voorzitter IMF en Wereldbank

Serhi Martsjenko, de Oekraïense minister van Financiën, wordt de volgende roterende voorzitter van de raad van bestuur van het Internationaal Monetair Fonds en de Wereldbank. Dat hebben de aandeelhouders van beide instellingen besloten.

Martsjenko zal in die functie volgend jaar in Marokko de jaarvergadering van de instellingen voorzitten. Die stond de laatste keer helemaal in het teken van de oorlog in Oekraïne. Martsjenko noemde het in een reactie "een grote eer om Oekraïne te vertegenwoordigen" in de internationale financiële arena.

Oekraïense vluchtelingen welkom tot maart 2024

Oekraïense vluchtelingen hebben in Nederland tot maart 2024 recht op opvang, medische hulp en onderwijs voor minderjarige kinderen. Ook mogen ze werken. Deze afspraken golden oorspronkelijk tot 4 maart 2023, maar ze zijn met een jaar verlengd, meldt staatssecretaris Eric van der Burg voor Asielzaken.

"Het einde van de oorlog is nog niet in zicht en daarmee blijft het noodzakelijk vluchtelingen uit Oekraïne op te vangen en een veilige plek te bieden", aldus Van der Burg.

In Nederland worden rond de 80.000 Oekraïners opgevangen, onder wie 25.000 minderjarigen. "Van de 55.000 volwassenen is meer dan twee derde aan het werk bij allerlei bedrijven die zitten te springen om personeel", schrijft Van der Burg op Twitter.

EU-trainingsmissie voor Oekraïners volgende maand van start

De EU-trainingsmissie voor zo'n 15.000 Oekraïners moet half november beginnen. De training die vooral in Polen en Duitsland worden gehouden, zijn bedoeld om het Oekraïense leger te leren omgaan met moderne, westerse wapens en om nieuwe, ongetrainde rekruten op te leiden tot militair.

Van de 15.000 militairen krijgen er 2800 een gespecialiseerde training, waarin ze bijvoorbeeld leren mijnen te ruimen of zich te verdedigen tegen biologische, chemische of kernwapens.

Ook Nederland gaat bijdragen aan de twee jaar durende missie. Nederland en Duitsland leerden de Oekraïners al om de pantserhouwitsers te besturen die Duitsland hen leverde en ook gaan de landen Oekraïense militairen verder trainen in het opruimen van mijnen. Verder gaat Nederland ondersteuning bieden bij de militaire basisopleiding die ze in het Verenigd Koninkrijk krijgen.

De buitenlandministers van de EU-landen moeten maandag nog officieel instemmen met missie. Omdat alle lidstaten bij monde van hun ambassadeur al groen licht hebben gegeven is dat een formaliteit.

40.000 vrouwen in Oekraïense leger

In het Oekraïense leger strijden 40.000 vrouwen mee. Ze vertegenwoordigen zo'n 22 procent van de totale strijdmachten.

De vrouwen dienen in alle functies van het leger, van scherpschutter tot tankcommandant of dronebestuurder, zegt luitenant-generaal Serhi Naëv. 8000 vrouwen hebben een officiersrang.

Volgens Naëv vechten op dit moment zo'n 5000 vrouwen in de frontlinie tegen Rusland.

'Lekken Nordstream-leidingen niet langer te zien'

De lekken in de Nordstream-gaspijpleidingen zijn niet langer zichtbaar, meldt de Zweedse kustwacht na twee inspectievluchten vandaag en gisteren. Tijdens de vluchten werd volgens de kustwacht niet langer kolkend water gezien, veroorzaakt door het weglekkende gas.

De uit Rusland afkomstige gaspijpleidingen werden eind vorige maand waarschijnlijk gesaboteerd. Door explosies ontstonden in twee leidingen vier lekken waar gas uitstroomde.

Russische troepen binnenkort in Belarus

Belarus meldt volgens persbureau Reuters dat de komende dagen Russische troepen naar het land zullen komen als onderdeel van een gezamenlijke strijdmacht. Maandag kondigde de Belarussische president Loekasjenko de samenwerking al aan. De troepen zullen in de buurt van de grens met Oekraïne worden ingezet.

Oppositielid en hoofd van het Nationale Crisismanagement Latoesjka schrijft op Twitter dat ook in Belarus een mobilisatie aan de gang is. De opgeroepen mannen worden naar trainingskampen gestuurd om te leren schieten.

Litouwen stuurt eerste Pantserhouwitser terug naar Oekraïne

Litouwen heeft een Duitse pantserhouwitser gerepareerd die in Oekraïne schade had opgelopen. Vandaag ging die weer de grens over naar Oekraïne.

"Veel succes", schreef de Litouwse minister van Defensie bij een foto waarop te zien is dat het legervoertuig de grens met Polen passeert. Inmiddels is gemeld dat de houwitser in Oekraïne is aangekomen. Minister Anusauskas heeft al aangekondigd dat er meer reparaties zullen volgen van Oekraïense oorlogsvoertuigen.

Poetin: confrontatie met NAVO leidt tot wereldwijde catastrofe

De Russische president Poetin waarschuwt dat een confrontatie tussen de NAVO en Rusland zal leiden tot een "wereldwijde catastrofe". Verder zei hij op een persconferentie in de Kazachse hoofdstad Astana te hopen dat degenen die "dit soort dingen" zeggen "slim genoeg zijn om niet zulke stappen te zetten". Daarmee doelde Poetin op de uitspraken van NAVO-secretaris-generaal Jens Stoltenberg, die gisteren zei dat het Kremlin rekening moet houden met "ernstige gevolgen" als Rusland kernwapens inzet tegen Oekraïne.

Poetin zei verder geen spijt te hebben van de oorlog in Oekraïne. "Wat er nu gebeurt is onaangenaam, maar we doen wat juist is", zei hij. Ook gaf hij een update over de mobilisatie in zijn land. Die is volgens hem over twee weken afgerond. Vorige maand kondigde Poetin aan 300.000 reservisten te willen mobiliseren. Daarvan hebben zich inmiddels 222.000 gemeld, zei hij. 16.000 reservisten zouden al zijn ingezet op het slagveld.

Oekraïne verwacht deze maand luchtafweersystemen uit VS, Duitsland

De Oekraïense minister van Defensie verwacht deze maand geavanceerde luchtafweersystemen van Duitsland en Amerika te krijgen. Die zijn bedoeld om Russische raketten en zogeheten kamikazedrones uit de lucht te schieten voordat ze hun doel raken. De Oekraïense president Zelensky had het Westen met klem opgeroepen om luchtafweersystemen te leveren na de verwoestende raketaanvallen begin deze week, onder meer op de hoofdstad Kiev.

Amerika gaat volgens de defensieminister zogeheten NASAMS-luchtafweersystemen leveren. Oekraïense militairen zouden al getraind worden om deze te kunnen gebruiken. De minister zei niet welke systemen Duitsland levert. NAVO-secretaris-generaal Jens Stoltenberg maakte eerder bekend dat ook Spanje luchtafweersystemen gaat leveren om de luchtverdediging van Oekraïne te versterken.

Russische oproep tot evacuatie in Cherson

De door Rusland aangestelde bestuurders van de Oekraïense regio Cherson roepen inwoners van de regio op om naar Rusland te evacueren. Daarmee zouden burgerslachtoffers voorkomen moeten worden, nu er zwaar gevochten wordt in het zuidelijke deel van het land. De afgelopen weken wint het Oekraïense leger terrein terug in Cherson.

Aan het begin van de oorlog bood Rusland ook burgers in onder meer de zuidelijke stad Marioepol aan om weg te komen uit gebieden waar gevochten werd. Voorwaarde voor evacuatie was wel dat ze alleen konden vertrekken naar bezet gebied of naar Rusland zelf. Daar was veel om te doen, omdat burgers ook onder dwang naar die gebieden werden gedeporteerd.

Svetlana was een van die burgers die gedwongen moest vertrekken. Ze vertelde eind mei dat ze met zo'n 300 anderen naar de Russische grensstad Taganrog werd gebracht. Ze wilde niet in Rusland blijven en wist uiteindelijk met haar dochter te ontsnappen naar Estland.

Rusland wil lekken Nord Stream 1 en 2 onderzoeken

Rusland wil de door explosies beschadigde gaspijpleidingen Nord Stream 1 en 2 onderzoeken. Daarvoor heeft het land alleen wel toestemming nodig, zei de Russische vicepremier Novak. Hij zei niet wie daarvoor die toestemming moet geven.

Novak wil een Russisch schip naar de plek sturen waar de gaspijpleidingen beschadigd zijn geraakt. Vorige week zei de beheerder van een van de leidingen, Nord Stream AG, dat het Noorse ministerie van Buitenlandse Zaken daar geen groen licht voor gaf. Ook Zweden heeft eerdere Russische verzoeken voor een onderzoek afgewezen. De plek waar Nord Stream 1 en 2 lek raakten, liggen officieel in internationale wateren, maar ze behoren tot de zogenoemde exclusieve economische zone van Denemarken en Zweden.

Eind september borrelde er gas uit de leidingen naar boven, waarna vier grote lekken werden ontdekt. De exacte oorzaak is nog niet bekend, maar verschillende landen spreken van sabotage. Denemarken en Zweden zijn vorige week met een eigen onderzoek begonnen.

Uitgezette Russen deden in Nederland aan contraspionage

De zeventien Russische inlichtingenofficieren die Nederland in maart uitzette, hielden zich onder andere bezig met het versleutelen van geheime berichten, contraspionage en het verzamelen van informatie over microchips voor het Russische leger. Dat blijkt uit onderzoek van de NOS en Nieuwsuur in samenwerking met de Belgische krant De Tijd.

Acht van hen werkten voor de Russische buitenlandse inlichtingendienst SVR, negen voor de militaire inlichtingendienst GRU. De mannen deden zich voor als handelsvertegenwoordiger in Amsterdam, militair attaché of diplomaat bij de OPCW, de Organisatie voor het Verbod op Chemische Wapens in Den Haag.

Over hun identiteit en hun bezigheden in Nederland was tot nu toe niets bekend. Ze werden het land uitgezet een maand na de Russische overval op Oekraïne.

WHO: ruim 600 aanvallen op Oekraïense gezondheidsinstellingen

De Wereld Gezondheidsorganisatie (WHO) zegt dat er sinds het begin van de oorlog 620 aanvallen zijn geweest op Oekraïense gezondheidscentra en ziekenhuizen. Er zouden zeker vier kraamklinieken en vier kinderziekenhuizen zijn gebombardeerd. Bij de aanvallen kwamen zeker 73 patiënten en personeelsleden om het leven, zeggen onderzoekers en de WHO.

In maart werd een kinderziekenhuis in de belegerde havenstad Marioepol aangevallen. Op beelden die de wereld rondgingen was een hoogzwangere vrouw te zien die met een brancard uit het ziekenhuis werd gedragen. Zij en haar ongeboren kind zijn later overleden.

Ook een ziekenhuis in de stad Melitopol werd beschoten, op de tweede dag van de oorlog:

'Munitieopslag in Rusland verwoest bij aanval'

Het Kremlin doet onderzoek naar de verwoesting van een munitieopslag in de Russische regio Belgorod. Daarbij zouden doden en gewonden zijn gevallen. Rusland houdt Oekraïne voor de beschieting verantwoordelijk.

Dat geldt ook voor de aanval op een appartementencomplex in dezelfde Russische regio. Volgens Oekraïne raakte een "verdwaalde Russische raket" het flatgebouw.

In de Russische stad Novy Oskol, die ook in Belgorod ligt, zouden er vandaag ook problemen zijn ontstaan met het treinverkeer nadat een raket werd neergehaald. Volgens de regionale gouverneur vielen er geen slachtoffers.

'Reparatie Krimbrug duurt tot volgend jaar zomer'

De Krimbrug die door een explosie zware schade opliep, is volgend jaar zomer volledig hersteld. Dat wordt beweerd op een website van de Russische regering, meldt het persbureau Reuters. De brug werd afgelopen weekend deels verwoest door een explosie. Rusland houdt Oekraïne daarvoor verantwoordelijk. In de dagen daarna vuurde Rusland uit wraak tientallen raketten af op burgerdoelen in heel Oekraïne. In een televisietoespraak maandag dreigde Poetin met meer aanvallen.

De Krimbrug verbindt de in 2014 door Rusland geannexeerde Krim met Rusland. De brug is onder meer van vitaal belang voor de bevoorrading van de Russische troepen in Oekraïne. Door de explosie loopt die bevoorrading gevaar.

Ministerie Oekraïne meldt terreinwinst, onder meer bij Cherson

Een Oekraïens ministerie zegt dat het leger in de afgelopen maand 600 steden en dorpen heeft heroverd op de Russische troepen. 75 daarvan zouden in de strategisch belangrijke regio Cherson liggen, rond de gelijknamige stad.

Als havenstad aan een riviermonding is Cherson van grote economische en strategische waarde. Het is daarnaast de eerste grote stad die in Russische handen viel.

Het grootste deel van de recent bevrijde gebieden ligt in de noordoostelijke regio Charkov, meldt het Oekraïens ministerie. In dat deel van het land boekte het Oekraïense leger de snelste vooruitgang sinds het tegenoffensief eind augustus begon.

Bekijk hieronder de kaart met de situatie op 13 oktober.

Elon Musk: SpaceX kan niet meer betalen voor internet Oekraïne

De eigenaar van SpaceX, Elon Musk, zegt volgens CNN dat zijn bedrijf niet langer kan betalen voor de Starlink internetservice in Oekraïne. Dat is een breedbandnetwerk van honderden satellieten die via een zogeheten Starlink-terminal zorgen voor internet op plekken waar dat niet beschikbaar is.

Sinds het begin van de oorlog is Starlink een "vitale bron van communicatie" voor het Oekraïense leger, stelt Musk. Tot nu toe heeft het project 80 miljoen dollar gekost en voor het einde van het jaar kost het meer dan 100 miljoen.

Musk heeft het Amerikaanse ministerie van Defensie gewaarschuwd dat hij stopt met het aanbieden van Starlink in Oekraïne, tenzij het Amerikaanse leger met tientallen miljoenen over de brug komt. "We zijn niet in een positie om terminals te blijven doneren aan Oekraïne, of om de bestaande terminals voor onbepaalde tijd te financieren", zegt Musk.

De afgelopen week kwamen er berichten naar buiten dat het netwerk van Starlink hapert. Volgens het Oekraïense leger wordt daardoor de herovering van grondgebied op de Russen gehinderd.

Britse ministerie van Defensie: Rusland boekt 'zeer langzaam' vooruitgang in Donbas

Volgens de Britse militaire inlichtingendienst boeken Russische troepen "zeer langzaam" vooruitgang in de Oekraïense regio Donbas. Ze proberen er het centrum van de stad Bachmoet te bereiken. Het verloopt langzaam, omdat de Oekraïense troepen tegenstand bieden en de Russen kampen met flinke tekorten aan mankracht en munitie.

De lichte Russische progressie wordt vooral toegeschreven aan militairen die geleid worden door de extreemrechtse Wagner groep.

Het Britse ministerie van Defensie denkt dat Rusland via Bachmoet verder richting het westen van de Donbas wil oprukken.

Nederland heeft octrooien van Russische olie- en gasbedrijven bevroren

Nederland heeft octrooien bevroren van Gazprom, Rosneft en Transneft. Dat blijkt uit gegevens die de NOS heeft opgevraagd bij Octrooicentrum Nederland. Daarnaast proberen Nederlandse bedrijven van hun Russische octrooien af te komen omdat ze waardeloos zijn geworden, zeggen octrooi-experts.

Zo raakt de economische oorlogsvoering tussen Europa en Rusland ook het systeem dat uitvinders moet beschermen tegen namakers. Via een octrooi (ook wel patent genoemd) legt een bedrijf vast dat een bepaalde uitvinding niet nagemaakt mag worden.

Gazprom, Rosneft en Transneft staan op de Europese sanctielijst. Het gevolg is dat al hun bezittingen in Europa bevroren worden. Dus ook de in totaal zes octrooien die deze Russische olie- en gasbedrijven in Nederland bezitten.

Trein in deel Belgorod rijdt niet door neergehaalde raket

In de Russische stad Novy Oskol in de regio Belgorod rijden geen treinen door een neergehaalde raket. Dat zegt de regionale gouverneur op de online berichtendienst Telegram. Novy Oskol ligt dichtbij de grens met Oekraïne.

Delen van de raket kwamen neer op de bovenleidingen, waardoor ze beschadigd raakten. Er zouden geen slachtoffers zijn.

De regio Belgorod wordt vaker beschoten. In April zei Rusland dat Oekraïense helikopters een oliedepot onder vuur hadden genomen.

Kabinet wil helft stijging energiekosten mkb vergoeden

Het kabinet wil de helft van de stijging van de energiekosten van kleine en middelgrote bedrijven voor zijn rekening nemen. Hiervoor moet de komende tijd 2,5 tot 3 miljard euro worden uitgetrokken. Dat bevestigen bronnen aan de NOS na een bericht van De Telegraaf. Het steunpakket is al enkele weken in de maak en zou bijna rond zijn.

Spanje levert vier luchtafweersystemen aan Oekraïne

Spanje gaat luchtafweerraketten leveren aan Oekraïne. Dat heeft NAVO-secretaris-generaal Jens Stoltenberg bekendgemaakt. Het land gaat vier Hawk-systemen leveren om de luchtverdediging van Oekraïne te versterken, zei hij.

President Zelensky heeft het Westen meermaals met klem opgeroepen luchtafweersystemen te sturen. Hij zei dat Oekraïne nu nog maar over 10 procent van de luchtafweersystemen beschiktdie het nodig heeft om zich tegen de Russische aanvallen te kunnen verdedigen.

Welkom

Welkom in het liveblog over de oorlog in Oekraïne. Het liveblog van gisteren lees je hier terug.