liveblog
NOS NieuwsAangepast

Bulgarije zet 70 Russische diplomaten uit om spionage • 'Burgemeester Cherson ontvoerd door Russen'

  • Welkom in het liveblog van dinsdag 28 juni over de oorlog in Oekraïne.
  • Turkije akkoord met toetreding van Finland en Zweden tot de NAVO.
  • Nederland en Duitsland leveren beide nog zes pantserhouwitsers.
  • Bulgarije zet 70 Russische diplomaten uit om spionage.
  • NAVO teleurgesteld over Chinese houding.
  • 'Burgemeester Cherson ontvoerd door Russen'.
liveblog gesloten

Turkije akkoord met toetreding van Finland en Zweden tot de NAVO

Turkije is akkoord met de toetreding van Finland en Zweden tot de NAVO. Dat heeft de Finse president Niinistö gezegd tijdens de NAVO-top in Spanje. Een bron binnen het militaire bondgenootschap bevestigt dit aan de NOS.

De Noord-Europese landen willen zich naar aanleiding van de Russische invasie in Oekraïne aansluiten bij de NAVO. Ze vroegen onlangs het lidmaatschap officieel aan, Turkije maakte als enige NAVO-lid bezwaar tegen hun aanvraag. Nu Turkije overstag is, maakt dat de weg vrij voor de twee landen om toe te treden. Om zich aan te mogen sluiten, moesten alle NAVO-leden akkoord gaan.

In de praktijk werken Finland en Zweden al langer intensief samen met de alliantie. Zo namen de landen al deel aan militaire oefeningen.

Nederland en Duitsland leveren nog zes pantserhouwitsers

Nederland en Duitsland gaan elk nog drie pantserhouwitsers aan Oekraïne leveren. Dat zeggen defensieministers Ollongren en haar Duitse collega Lambrecht. De zes komen boven op de 12 die de twee landen al hebben toegezegd, en waar ze Oekraïners voor getraind hebben, zegt Ollongren in Madrid waar de NAVO bijeen is.

Kiev had om het zware geschut gevraagd, zegt ze. "Oekraïne moet echt weten dat we ze helpen, dat ze op ons kunnen rekenen. Als ze zeggen wat ze nodig hebben, doen we ons uiterste best", aldus de minister.

Bulgarije zet 70 Russische diplomaten uit om spionage

Bulgarije zet zeventig Russische diplomaten uit die worden verdacht van spionage, heeft demissionair premier Petkov bekendgemaakt. Ze hebben tot zondag de tijd om het land te verlaten.

"Veel van deze mensen werkten direct voor buitenlandse diensten en hun diplomatieke rol was undercover", citeert de krant Dvevnik Petkov. "Als buitenlandse regeringen proberen zich in Bulgarijes binnenlandse zaken te mengen, zullen we ons daar stevig tegen verzetten."

Het ministerie van Buitenlandse Zaken zegt dat de Russische ambassadeur een lijst heeft gekregen met de namen van de personen die moeten vertrekken. Op de ambassade werken zo'n 150 mensen, dus de stap betekent het vertrek van bijna de helft van de werknemers, schrijft de krant.

Premier Petkov trad gisteren af na een motie van wantrouwen tegen zijn coalitie. Nu moet hij proberen een nieuw kabinet te vormen.

'Tweede raket Krementsjoek raakte autofabriek'

Behalve de raket die gisteren in een winkelcentrum in Krementsjoek insloeg, raakte een andere raket een autofabriek in dezelfde plaats.

Daarbij raakten twee mensen gewond, zegt Maksym Kovaljev, woordvoerder van de oblast Poltava tegen Kyiv Independent.

Burgemeester: raketinslag in Dnipro

Russische raketten hebben Dnipro geraakt, zegt de burgemeester van de stad in het midden van Oekraïne. Borys Filatov roept via Telegram inwoners op in hun schuilplaatsen te blijven en geen foto's en video's te plaatsen.

Waar de raketten op gericht waren en of er gewonden zijn gevallen, is niet bekend, schrijft Kyiv Independent.

NAVO teleurgesteld over Chinese houding

De NAVO is bezorgd over de nauwe banden tussen Peking en Moskou sinds het begin van de oorlog, zegt NAVO-chef Jens Stoltenberg.

"We zijn teleurgesteld over het feit dat China de Russische invasie van Oekraïne niet heeft kunnen veroordelen, dat China veel valse verhalen over de NAVO en het Westen verspreidt, en ook dat China en Rusland nu hechter zijn dan ze ooit zijn geweest."

Stoltenberg zei ook China, binnenkort de grootste economie ter wereld, niet als een tegenstander te beschouwen.

Nieuwe beelden raketaanval Krementsjoek: mensen rennen weg

Er zijn nieuwe beelden van het moment dat een Russische raket insloeg in het winkelcentrum in Krementsjoek. Het Telegramkanaal Nexta publiceerde een compilatie van beelden van verschillende camera's. Daarop is te zien hoe mensen in een park naast het winkelcentrum wegrennen en dekking zoeken. Ook vliegen vogels weg, vallen takken van bomen en belandt puin in een vijver. De locatie is geverifieerd door de NOS.

Het lijkt erop dat een tweede inslag op een paar honderd meter van het winkelcentrum plaatsvond. Volgens de Oekraïense hulpdiensten zijn bij de aanval op het winkelcentrum 18 doden gevallen, 59 gewonden en worden nog minstens 36 mensen vermist.

Beelden raketaanval Krementsjoek

Raketten raken school in Charkov

Afgelopen nacht hebben twee Russische raketten een school in Charkov geraakt, volgens de Oekraïense autoriteiten.

Er zouden geen doden of gewonden zijn gevallen omdat er niemand aanwezig was.

Raketten raken school in Charkov

'Burgemeester Cherson ontvoerd door Russen'

In de bezette stad Cherson is burgemeester Ihor Kolychajev ontvoerd door Russische bezetters, zo meldt zijn assistent op Facebook. Kolychajev was eerder al afgezet, maar besloot toch in de stad te blijven. Hij zei in april dat hij weigerde mee te werken aan de "bezettingsregering" die door het Russische leger was opgezet. Waar hij nu is, is niet bekend.

Ontvoeringen als deze komen vaker voor in Cherson, met als doel het verzet te breken en de stad steeds meer Russisch te maken. "Gevallen van ontvoeringen door de bezetters zijn frequenter geworden", zei een Oekraïense officier gisteren tegen lokale media. "In het regionale centrum zitten nu Russische bankfilialen op de plek van in beslag genomen bankinstellingen." Volgens de officier is er door de Russische bezetters nu ook een eigen belastingdienst opgericht in Cherson.

Burgemeester Kolychajev, in een foto verspreid op sociale media

Vrouw en dochter Biden op Russische sanctielijst, net als politicoloog Fukuyama

De vrouw en dochter van de Amerikaanse president Joe Biden zijn op de Russische sanctielijst geplaatst. Volgens het Russische ministerie van Buitenlandse Zaken is dat een reactie op de "zich steeds uitbreidende Amerikaanse sancties tegen Russische politieke en publieke figuren".

Behalve Jill en Ashley Biden zijn nog 23 namen toegevoegd aan de 'stoplijst', waardoor ze Rusland niet meer in mogen. Dat geldt onder anderen voor vier Amerikaanse senatoren en een aantal hoogleraren van universiteiten. President Biden stond zelf al sinds half maart op de Russische sanctielijst. Ook zijn zoon Hunter Biden was al eerder toegevoegd. Inmiddels heeft Rusland meer dan duizend Amerikanen op de lijst gezet en de toegang tot het land "permanent" ontzegd.

Een andere opvallende naam is die van Francis Fukuyama, de politicoloog en filosoof die na het uiteenvallen van de Sovjet-Unie bekend werd met zijn boek The End of History, over het idee dat de tijd van de grote ideologische tegenstellingen in de wereld ten einde was, en dat landen wereldwijd in de richting van een liberale democratie zouden bewegen.

Oppositiepoliticus Jasjin bevestigt arrestatie, 'zou agent beledigd hebben'

De Russische oppositiepoliticus Ilja Jasjin heeft via Twitter bevestigd dat hij is opgepakt, en dat hij de komende twee weken in ieder geval vast zal zitten. De reden voor zijn arrestatie, zoals hij zelf spottend schrijft: "Een politie-agent beweert dat ik hem bij het uniform greep, hem beledigde en hem met mijn handen wegduwde. Ik lees zijn rapport en ben zelf verbaasd over wat voor klootzak ik ben." Volgens Jasjin is de arrestatie een signaal aan zijn adres dat hij Rusland moet verlaten vanwege zijn kritiek op de oorlog in Oekraïne, maar hij zegt zelf: "Ik verlaat mijn land niet."

Jasjin is een van de weinige Russische politici die zich openlijk uitspreken tegen de oorlog, en nog niet waren opgepakt. Enkele weken geleden overkwam dat ook de journalist en activist Vladimir Kara-Moerza, die nu nog steeds vastzit voor het 'verspreiden van valse informatie', volgens de Russische aanklager.

Rusland: raketaanval Krementsjoek was gericht tegen depot met westerse wapens

Volgens het Russische ministerie van Defensie was niet het winkelcentrum in Krementsjoek het doelwit van de raketaanval gisteren, maar een nabijgelegen depot voor westerse munitie en wapens. Dat meldt het ministerie aan de persbureaus Reuters en TASS. Volgens het ministerie vloog het winkelcentrum in brand door de ontploffende munitie, en vielen de slachtoffers als gevolg van die brand. Voor de Russische bewering is vooralsnog geen bewijs te vinden: het enige getroffen gebouw in de stad is het winkelcentrum zelf, voor zover bekend.

G7 gaat Oekraïne 'zo lang als nodig' helpen

De leiders van de G7-landen, die tot vanmiddag bijeen zijn in Duitsland, hebben verklaard dat ze Oekraïne "zo lang als nodig" zullen steunen in zijn strijd tegen Rusland. Dat kwam vandaag naar buiten, nu de G7-top bijna voorbij is en de leiders vanmiddag op weg gaan naar Madrid, waar de NAVO-top vandaag begint.

De gezamenlijke verklaring lijkt een reactie op de vrees van de Oekraïense president Zelensky, die meermaals verklaard heeft bang te zijn dat westerse landen na verloop van tijd hun interesse in de oorlog gaan verliezen.

Tijdens de top in Duitsland zijn al enkele plannen naar voren gekomen die de G7 overweegt om het voor Rusland lastiger te maken de oorlog voort te zetten. Het gaat bijvoorbeeld om een maximumprijs voor Russische olie, nieuwe invoerheffingen op Russische producten en nog niet omschreven andere sancties.

Dodental Krementsjoek loopt op naar 18

Bij de Russische raketaanval op het winkelcentrum in Krementsjoek zijn minstens 18 doden gevallen, zo hebben de Oekraïense hulpdiensten bekendgemaakt. Dat aantal kan nog oplopen, minstens 36 mensen worden nog vermist.

Volgens de Russische VN-ambassadeur Poljanski wordt de aanval door Oekraïne nu al gebruikt om sympathie op te wekken in aanloop naar de NAVO-top, die vandaag begint. "Dit lijkt op een nieuwe provocatie zoals in Boetsja", schrijft de ambassadeur op Twitter. "We moeten wachten op wat ons ministerie van Defensie erover zegt, maar er zijn nu al te veel opvallende tegenstrijdigheden te vinden."

'Russisch oppositielid opgepakt in Moskou'

De Russische oppositiepoliticus Ilja Jasjin is opgepakt, melden onder anderen een journalist en een prominente advocaat van Kremlin-critici. Jasjin zou in Moskou zijn gearresteerd tijdens een wandeling met journaliste Irina Bablojan, zo meldt Bablojan zelf op Telegram. "De politie kwam en nam hem mee", schrijft ze. Advocaat Vadim Prochorov zei dat Jasjin werd opgepakt vanwege het niet luisteren naar een agent.

Persbureau Reuters kon de arrestatie niet bevestigen bij de Russische autoriteiten. Jasjin is een van de weinige Russische politici die een uitgesproken tegenstander zijn van de oorlog in Oekraïne en nog niet was opgepakt.

Dodental na raketaanval op winkelcentrum opgelopen tot zestien

Het dodental van de raketaanval op een winkelcentrum in Krementsjoek is gestegen naar zeker zestien. Dat melden de Oekraïense hulpdiensten. Ook het aantal gewonden is fors opgelopen, tot bijna zestig.

President Zelensky schreef gisteren op Telegram dat er zo'n duizend mensen aanwezig waren in het winkelcentrum toen de raketten insloegen. Op foto's is forse schade te zien. Rusland heeft nog niets gemeld over de aanval.

De leiders van de G7-landen, die voor een top in Duitsland zijn, noemden de raketaanval in een gezamenlijke verklaring een oorlogsmisdaad. Ze spraken verder hun steun uit voor Oekraïne en zeiden Poetin verantwoordelijk te houden.

De ravage na de raketaanval:

Winkelcentrum Krementsjoek verwoest door raketinslag

Medvedev: NAVO-inmenging op Krim zou oorlogsverklaring zijn

Rusland zal elke inmenging van de NAVO op het in 2014 geannexeerde schiereiland de Krim beschouwen als oorlogsverklaring. Een Derde Wereldoorlog is dan niet uit te sluiten, zo waarschuwde de Russische oud-president Medvedev.

"Voor ons is de Krim deel van Rusland. En dat betekent voor altijd", zei Medvedev tegen een Russisch weekblad. "Dat is een oorlogsverklaring tegen ons land. En als dit wordt gedaan door een NAVO-lidstaat, betekent het een conflict met de hele alliantie, een Derde Wereldoorlog. Een complete catastrofe."

Medvedev zei ook dat als Zweden en Finland lid worden van de NAVO, Rusland zijn grenzen zal versterken en zich klaar zal maken voor "vergeldingsmaatregelen". Dat zou kunnen inhouden dat Rusland Iskander-raketten, die uitgerust kunnen worden met kernkoppen, "op hun drempel" plaatst.

Medvedev (rechts) vorige week bij een ceremonie bij de graftombe van de onbekende soldaat in Moskou

Goedemorgen

Goedemorgen, welkom in het liveblog van dinsdag 28 juni over de oorlog in Oekraïne. Het liveblog van gisteren vind je hier.