liveblog
NOS NieuwsAangepast

'Slechts 10 procent van beloofde wapens geleverd' • Gasprijs stijgt na bericht over minder gas

  • Welkom in het liveblog van dinsdag 14 juni over de oorlog in Oekraïne
  • Europese gasprijs stijgt na bericht over minder gas
  • Oekraïne: lichamen Russen gerepatrieerd in ruil voor omgekomen Oekraïense militairen
  • Rusland stelt inreisverbod in voor tientallen Britse journalisten
  • Oekraïense trucks met graan gestrand vanwege drukte en bureaucratie bij Roemeense grens
liveblog gesloten

Oekraïne: slechts 10 procent van beloofde wapens geleverd

Volgens Oekraïne heeft het Westen tot nu toe 10 procent van de beloofde wapens geleverd. De levering moet versneld worden, zegt viceminister van Defensie Hanna Maljar, anders verliest Oekraïne de oorlog.

Maljar roept het Westen op om een duidelijk schema te geven waarin staat wanneer de resterende wapens worden geleverd. Elke vertraging komt Oekraïne duur te staan, stelt ze.

Eerder vandaag deed president Zelensky opnieuw een beroep op het Westen voor zware wapens. "Als de wapenleveringen niet worden versneld zullen mensen blijven sterven. Als we wapens krijgen, gaan we vooruit", zei hij.

Oekraïense militairen vuren met een houwitser richting Russische troepen in Donetsk

'Lichamen Russen gerepatrieerd in ruil voor omgekomen Oekraïense militairen'

De lichamen van 56 Russische militairen worden gerepatrieerd, zegt de Oekraïense commissaris voor vermiste personen in bijzondere omstandigheden tegen CNN. In ruil daarvoor worden de lichamen van 64 Oekraïense militairen, die zijn omgekomen bij de verdediging van de Azovstal-staalfabriek in Marioepol, teruggebracht naar Oekraïens gebied. Het Russische ministerie van Defensie heeft de uitwisseling nog niet bevestigd.

Het is volgens de Oekraïense commissaris de derde keer dat er lichamen worden uitgewisseld. Hij zegt dat er nog meer volgen. De timing hangt af van de identificatie. Een ex-commandant van het Azov-bataljon zei eergisteren dat er nog zeker 200 lichamen van Oekraïense militairen in Marioepol zijn.

Een medewerker van het Azov-regiment, die heeft geholpen met het identificeren van lichamen, zegt tegen CNN dat de mensen die in het mortuarium werken de doden vaak herkennen aan tatoeages of aan persoonlijke bezittingen die bij de lichamen zijn gevonden. Identificatie met dna is volgens haar lastig, omdat het verkrijgen van dna van familieleden een ingewikkeld proces is dat veel tijd vergt.

Schwarzenegger: 'We hebben bloed aan onze handen'

Voormalig gouverneur van Californië Arnold Schwarzenegger zegt in een video dat Europa bloed aan zijn handen heeft omdat het brandstof van Rusland blijft kopen. "Natuurlijk zijn de Russen boos dat ze militairen en apparatuur verliezen, maar ze hoeven ten minste niet te betalen voor de oorlog", zegt de ex-bodybuilder.

Volgens hem moeten landen stoppen met het kopen van gas en olie uit Rusland. "We hebben de technologie om te stoppen met het gebruik van fossiele brandstoffen. Dat zijn we verschuldigd aan de kinderen van Oekraïne, maar ook aan onszelf", vervolgt Schwarzenegger.

Hij stelt dat het Westen ervoor moet zorgen dat de oorlog stopt, in plaats van "een onderdeel van het probleem te zijn".

Oost-Europadeskundige Bob Deen licht de situatie aan het front toe

Defensiedeskundige Bob Deen van Instituut Clingendael geeft een toelichting op de laatste militaire en diplomatieke ontwikkelingen in Oekraïne.

Hoe is het nu aan het front? Oost-Europadeskundige Bob Deen licht toe

Familie en vrienden begraven militaire dokter die honderden levens redde

Mensen zijn in Charkov bijeengekomen om de militaire arts Evheni Chrapko te begraven. Hij sneuvelde tijdens de oorlog met de Russen, en redde naar verluidt honderden levens op het strijdtoneel sinds 2014.

Door lokale media wordt hij geroemd als een pionier van de tactische geneeskunde, de gezondheidzorg op het slagveld. Chrapko stierf drie dagen geleden tijdens een missie. "Het is erg pijnlijk om zulke jonge, energieke en getalenteerde mensen te verliezen. Het zijn echte patriotten die hun leven gaven voor een mooie toekomst voor Oekraïne", schrijft de Nationale Universiteit van Charkov op Facebook.

  • Reuters
    De militaire arts is vandaag begraven
  • Reuters
  • Reuters

Vrachtauto's met graan richting Roemeense grens gestrand

Op de weg richting de Roemeense grens zijn honderden Oekraïense trucks met graan gestrand. Ze proberen in de regio Odessa de grens met Roemenië over te steken.

Al maanden is de exportroute via Oekraïense havensteden aan de Zwarte Zee afgesloten door Rusland. Nu exporteert Oekraïne zo veel mogelijk graan via Polen en Roemenië, onder meer via de weg. Het aantal trucks is daardoor fors toegenomen, met overbelaste grensposten als resultaat.

De grote hoeveelheid papierwerk aan de grensposten zorgt voor extra vertraging. Sommige chauffeurs staan dagenlang te wachten.

Vrachtauto's met graan onderweg gestrand

Zeker 20 miljoen ton graan ligt in Oekraïne te wachten om te worden geëxporteerd. Die klus is normaal gesproken met bijna 300 schepen geklaard, nu zijn er tienduizenden treinwagons en vrachtwagens nodig. Er wordt met man en macht gewerkt om zo veel mogelijk graan te exporteren, maar het blijkt een onmogelijke opdracht.

Europese gasprijs stijgt na bericht Gazprom over minder gas

Het Russische staatsgasbedrijf Gazprom meldt dat door de Nordstream-pijp richting Duitsland mogelijk 40 procent minder gas zal stromen. Volgens het bedrijf komt dit door technische problemen. Na het bericht schoot de Europese gasprijs omhoog.

Het bedrijf zegt dat door de problemen zo'n 100 miljoen kubieke meter gas per dag door die leiding kan stromen, in plaats van de geplande 167 miljoen. Dit zou onder meer komen doordat het Duitse industrieconcern Siemens bepaalde pompapparatuur niet heeft teruggegeven die naar het bedrijf was gestuurd voor reparatie. Dit zou komen door sancties tegen Rusland.

Na het bericht steeg de prijs voor gas op de Amsterdamse gasbeurs met zo'n 13 procent tot 94 euro per megawattuur. Op de Britse markt werd gas ongeveer 11 procent duurder.

Op termijn wil de EU stoppen met het importeren van gas uit Rusland. Komend jaar moet de import met twee derde worden teruggebracht en per 2027 moeten de EU-landen helemaal zijn gestopt met Russisch gas.

Medewerker bedient gascompressor bij gasbedrijf in Bulgarije

Russisch inreisverbod voor tientallen Britse journalisten

Rusland heeft tientallen Britse journalisten, mediavertegenwoordigers en defensiefunctionarissen de toegang tot het land ontzegd. Dat meldt het Russische ministerie van Buitenlandse Zaken. Het gaat om 29 bekende journalisten, nieuwslezers en ander mediapersoneel van onder meer de omroepen BBC en Sky News en The Guardian. Ook de hoofdredacteuren van de kranten The Times, Daily Telegraph, Independent en The Guardian staan op de lijst.

Volgens de Russen is dit een reactie op westerse sancties en het "verspreiden van valse informatie over Rusland". Ook zei het ministerie dat de journalisten bijdragen aan het aanwakkeren van russofobie in de Britse samenleving.

Het inreisverbod is ook opgelegd aan twintig personen die volgens de Russen banden hebben met de Britse defensie-industrie en verantwoordelijk zijn voor de levering van westerse wapens aan Oekraïne.

Burgers in Loegansk haasten zich uit schuilkelders

De beschietingen komen in Loegansk zo dichtbij dat Oekraïense militairen mensen in schuilkelders met grote haast evacueren. Ze worden met auto's vervoerd naar een veiligere plek.

Burgers haasten zich uit schuilkelders in Loegansk tijdens beschietingen

Val Severodonetsk lijkt kwestie van tijd, 'wensenlijst Zelensky is noodkreet'

Alle ogen zijn gericht op de al weken zwaar belegerde stad Severodonetsk. De zware strijd om de laatste grote stad in de regio Loegansk staat volgens experts symbool voor het grotere plaatje. Heel langzaam, en met veel verliezen, maar gestaag winnen de Russische strijdkrachten terrein in de Donbas.

Opvallend is de meest recente oproep van Oekraïne aan het Westen om meer zware wapens te leveren. Een adviseur van Zelensky twitterde gisteren een 'wensenlijst' met daarop een opmerkelijk hoog aantal kanonnen, mobiele raketinstallaties, tanks, pantservoertuigen en drones.

Defensiedeskundige Peter Wijninga ziet dit verzoek van Oekraïne als een noodkreet. "Er staan zulke krankzinnig grote aantallen op, daar kan het Westen nooit aan voldoen." Op korte termijn dreigt voor het Oekraïense leger een groot tekort aan artilleriemunitie.

Lees hier meer over de situatie in Severodonetsk:

Paus zegt dat Rusland 'misschien geprovoceerd' is om oorlog te starten

Paus Franciscus noemt Oekraïners die vechten om te overleven "moedig", maar zegt ook dat Rusland "misschien op de een of andere manier geprovoceerd" is om deze oorlog te starten. Dit zei de paus een maand geleden in een interview met het katholieke tijdschrift La Civiltà Cattolica, dat vandaag is gepubliceerd.

Met zijn uitspraken doelt hij op de NAVO die steeds verder oostwaarts is opgeschoven richting Rusland. Voor de oorlog heeft de paus al eens gewaarschuwd dat de NAVO "blaffend aan de poorten van Rusland" stond.

De paus veroordeelt de "wreedheid en bruutheid van de Russische troepen", maar zegt ook dat de situatie niet zwart-wit is. Hij noemt het sprookje van Roodkapje als voorbeeld. "We moeten af van het gebruikelijke Roodkapje-verhaal, en het idee dat Roodkapje goed was en de wolf slecht." Wel zegt de paus niet pro-Poetin te zijn. Ook zegt hij dat de Russen zich misrekend hebben in de oorlog. "De Russen dachten dat het in een week voorbij zou zijn. Ze liepen tegen een moedig volk aan, die vechten om te overleven."

In zijn beroemde paastoespraak afgelopen april had de paus veel aandacht voor de oorlog in Oekraïne en riep hij op om een einde te maken aan de "wrede en zinloze" oorlog.

Rusland: morgen evacuatie van burgers in Severodonetsk

Oekraïense burgers die zich verschuilen in en rondom de Azot-fabriek in Severodonetsk krijgen morgen de kans het terrein te verlaten, stelt het Russische ministerie van Defensie. Ook worden de Oekraïense strijdkrachten op het terrein opgeroepen hun wapens neer te leggen.

De Oekraïense overheid had gevraagd of het Russische leger een humanitaire corridor kon opzetten, waardoor burgers uit de fabriek geëvacueerd kunnen worden. "Uit menselijke principes" kondigt het Russische ministerie van Defensie aan dit verzoek in te willigen, meldt persbureau Interfax.

Volgens de gouverneur van de regio Loegansk schuilen er ongeveer 500 burgers in de kunstmestfabriek, onder wie 40 kinderen. Terwijl de stad Severodonetsk bijna helemaal is ingenomen door het Russische leger, is het Azot-complex nog in Oekraïense handen. Zaterdag brak er een brand uit nadat daar door beschietingen olie was gelekt. Het is onduidelijk of daar gewonden bij zijn gevallen.

De situatie in Oekraïne en Severodonetsk op 14 juni

  • NOS
  • NOS
    Volgens Oekraïne zijn drie belangrijke bruggen door het Russische leger verwoest

Britse regering 'doet alles' voor vrijlating ter dood veroordeelde Britten

De Britse minister Truss van Buitenlandse Zaken zegt dat de regering er alles aan doet om de twee in Oekraïne gevangengenomen Britten vrij te krijgen. De 28-jarige Aiden Aslin en de 48-jarige Shaun Pinner vochten mee met het Oekraïense leger, maar werden in april opgepakt door Russische troepen. Een rechtbank in de zelfverklaarde volksrepubliek Donetsk achtte hen schuldig aan terrorisme en het werken als huurling. Samen met de 21-jarige Marokkaanse student Brahim Saadoun zijn de Britten ter dood veroordeeld.

Truss sluit niet uit dat ze voor de vrijlating van de twee Britten direct moet onderhandelen met vertegenwoordigers van de zelfverklaarde Donetsk-republiek, hoewel ze niet in detail treedt over de plannen van de Britse regering. "Ik doe alles wat ik kan, zo goed als ik kan, om deze mensen vrij te krijgen."

Volgens de minister moeten de twee Britse militairen, die al langer in Oekraïne woonden, als krijgsgevangenen worden behandeld. De Conventie van Genève bepaalt dat krijgsgevangenen een humane behandeling moeten krijgen en dat ze niet mogen worden geëxecuteerd zonder eerlijk proces. Ook de vader van de Marokkaanse Saadoun zei eerder dat zijn zoon als krijgsgevangene moet worden behandeld en niet als huurling.

De Britten Aiden Aslin (l), Shaun Pinner (m) en Brahim Saadoun (r), op beelden van 8 juni van de rechtbank

Britten: Rusland boekt succesje rond Charkov

Russische troepen hebben aan het front in de regio Charkov voor het eerst in enkele weken een kleine voortgang geboekt. Dat meldt het Britse ministerie van Defensie in zijn nieuwste inlichtingenupdate. Het belangrijkste doel is op dit moment nog steeds Severodonetsk en de focus ligt dan ook op het belegeren van die stad.

Volgens de Britten is het verder aannemelijk dat de Russische wapenindustrie moeite heeft met het voldoen aan de vraag. Dat zou onder meer komen door diverse sancties en het gebrek aan expertise. De productie van geavanceerde richtkijkers en elektronica zou moeizaam verlopen.

Litouwen investeert in defensie en koopt houwitsers

Litouwen gaat achttien houwitsers kopen van Frankrijk. De ministers van Defensie van beide landen maakten de deal voor de mobiele artillerie-kanonnen gisteravond wereldkundig:

EU- en NAVO-lid Litouwen is van plan dit jaar 300 miljoen euro extra te investeren in defensie, vanwege de Russische invasie in Oekraïne. Samen met zijn Baltische buren Estland en Letland heeft Litouwen Oekraïne al ondersteund met militair materieel en humanitaire hulp.

Litouwen zegt dat het enkele tientallen miljoenen euro's aan Stinger-raketten, mortieren, geweren, munitie en andere spullen heeft gestuurd. Ook is er meer dan vijf miljoen euro gecrowdfund om een nieuwe drone te kunnen kopen voor Oekraïne.

In het Russische parlement gaan stemmen op om de erkenning in 1991 door de toenmalige Sovjetunie van Litouwen als onafhankelijk land terug te draaien.

Wikipedia wil artikelen over oorlog niet verwijderen en gaat in beroep

Het moederbedrijf van Wikipedia gaat in beroep tegen een beslissing van een rechtbank in Moskou. Die bepaalde dat Wikipedia informatie over de Russische invasie in Oekraïne moet verwijderen, schrijft persbureau Reuters.

"We dringen er bij de rechtbank op aan om het vonnis te heroverwegen in het voordeel van ieders recht op kennis en vrije meningsuiting", zegt Stephen LaPorte van Wikimedia Foundation. Het bedrijf kreeg een boete opgelegd van 5 miljoen roebel (omgerekend 84.000 euro) omdat het weigerde artikelen over de oorlog te verwijderen.

Het ging om onder meer artikelen met de koppen "De Russische Invasie in Oekraïne", "Oorlogsmisdaden tijdens de Russische Invasie in Oekraïne" en "Bloedbad in Boetsja". Volgens de rechtbank staat er desinformatie in. De Russische mediatoezichthouder Roskomnadzor had de zaak aangespannen.

Oekraïne: kwart minder velden bezaaid

Van de Oekraïense landbouwvelden is een kwart minder bezaaid dan voor de Russische invasie, zegt plaatsvervangend landbouwminister Taras Visotski. De afname komt niet alleen doordat er gevochten wordt in het land, maar ook omdat Rusland de export blokkeert. Daardoor verbouwen boeren minder gewassen die voor export bedoeld zijn.

De oogst zal vermoedelijk genoeg zijn voor binnenlandse behoeften, vooral aangezien miljoenen bewoners naar het buitenland gevlucht zijn.

Bepaalde gewassen, zoals sojabonen, zijn ongeveer in oppervlakte gelijk gebleven, maar mais is gedaald van 5,5 miljoen hectare voor de oorlog naar 4,6 miljoen hectare nu.

Visotski noemde geen getallen over ander graan. Oekraïne is een van 's werelds grootste graanexporteurs en veel landen zijn voor hun voedselzekerheid afhankelijk van de productie van gewassen in Oekraïne.

Zelensky: strijd Severodonetsk eist angstaanjagende tol

President Zelensky noemt het aantal Oekraïense doden dat valt in de strijd om de stad Severodonetsk angstaanjagend. In een videotoespraak zei hij dat de gevechten in de oostelijke regio Donbas grote gevolgen hebben voor de burgers en het leger van zijn land.

Volgens Zelensky heeft zijn land te maken met het "absolute kwaad". Daarom hebben zijn militairen geen keuze en moeten ze het gebied tot aan de Russische grenzen bevrijden, stelt hij.

De president denkt dat de strijd in de Donbas "zonder twijfel in de militaire geschiedenis herinnerd zal worden als een van de meest gewelddadige veldslagen in Europa".

Vader ter dood veroordeelde Saadoun: 'Hij is geen huursoldaat'

De Marokkaanse vader van de door Russen gevangengenomen Brahim Saadoun zegt dat zijn 21-jarige zoon geen huurling is. Hij moet behandeld worden als een krijgsgevangene omdat hij een Oekraïense staatsburger is die zich vrijwillig heeft overgegeven aan Russische soldaten, zegt zijn vader tegen persbureau Reuters.

Een krijgsgevangene mag volgens de Geneefse Conventies niet geëxecuteerd worden zonder eerlijk proces. Tegen de veroordeling wordt beroep aangetekend, laat de vader weten. De in Marokko geboren Saadoun kreeg vorig jaar de Oekraïense nationaliteit, nadat hij een militaire training had gevolgd. Dat was nodig omdat hij luchtvaarttechnologie aan een universiteit in Kiev wilde studeren.

Hij werd vorige week, samen met de Britten Aiden Aslin en Shaun Pinner, schuldig bevonden aan terrorisme en het werken als huurling. Het drietal is ter dood veroordeeld.

Nieuw blog

Welkom in het blog van dinsdag 14 juni. Het blog van gisteren kun je hier teruglezen.