Oekraïne: ontmoeting tussen Poetin en Zelensky mogelijk • Litouwen stopt afname Russisch gas

'EU heeft eigen leger nodig'

Nieuwsuur sprak met de invloedrijke Amerikaanse historicus en journalist Anne Applebaum. Ze waarschuwt al jaren dat de democratie wereldwijd onder druk staat. Naar aanleiding van de oorlog in Oekraïne schreef ze een stuk waarin ze betoogt dat de liberale wereldorde gevaar loopt.

"Er zijn regels, normen en waarden, mensenrechten en internationale instituties zoals de Verenigde Naties", zegt Applebaum tegen Nieuwsuur. "Maar al die zaken betekenen niets als ze niet door alle landen ter wereld gerespecteerd worden. En ze betekenen niets als democratische landen ze niet willen afdwingen."

Het Westen moet stevige lessen trekken uit de oorlog, stelt ze. "We moeten anders gaan nadenken over defensie. Gewoon vertrouwen op artikel 5 van het NAVO-verdrag en jaarlijkse vergaderingen houden is niet genoeg om de Russen te overtuigen niet in Oekraïne binnen te vallen. We kunnen heel goed een Europees leger gebruiken."

De markt in Kiev komt weer een beetje tot leven: 'Het wordt nooit meer zoals voor de oorlog'

Er zijn weer mensen te zien op de markt in Kiev. Nadat het gebouw aan de overkant van de straat werd beschoten is de markt wel flink beschadigd.

In beeld: Sporen van de Russische aftocht uit Noord-Oekraïne

Nu de Russen de aftocht hebben ingezet uit het noorden van Oekraïne, komen uit de omgeving van de hoofdstad Kiev steeds meer beelden naar buiten van oorlogsverschrikkingen.

In de plaats Boetsja, aan de noordwestkant van Kiev, lagen vanochtend de lichamen van vermoorde burgers op straat: bewoners zeggen tegen persbureau AP dat ze zonder aanleiding door vertrekkende Russen zijn gedood.

Overal in het gebied blijft ook Russisch oorlogstuig achter, zo is te zien op foto's en videobeelden. Bekijk een overzicht in onderstaand artikel.

Oekraïense onderhandelaar: Ontmoeting tussen Poetin en Zelensky mogelijk

Volgens de Oekraïense onderhandelaar David Arachamja zijn de ontwerpdocumenten voor een vredesverdrag tussen Oekraïne en Rusland in een zo vergevorderd stadium dat een ontmoeting tussen de presidenten Poetin en Zelensky mogelijk is, meldt persbureau Interfax-Ukraine. Volgens Arachamja zal de ontmoeting "met grote waarschijnlijkheid" plaatsvinden in Turkije.

Het Russische persbureau Ria Novosti meldde vandaag juist dat Rusland de onderhandelingen met Oekraïne in Belarus wil voortzetten, maar dat Oekraïne dit niet wil. "Om de een of andere reden is dit ongelegen voor hen of is er een andere reden", zei Kremlin-woordvoerder Dmitri Peskov vandaag volgens Ria Novosti in een interview op de Belarussische tv.

Peskov zei dat de gesprekken met Oekraïne niet gemakkelijk zijn geweest. "Maar het belangrijkste is dat ze doorgaan."

Afgelopen week spraken delegaties uit beide landen elkaar in Istanbul. Na aanvankelijke positieve geluiden kwam Rusland daarvan terug en zei dat er niets veelbelovends was bereikt. Maar gisteren meldde Rusland opeens weer dat er toch vooruitgang was bereikt. Minister van Buitenlandse Zaken Lavrov zei toen dat het overleg door moet gaan.

765 op eigen gelegenheid geëvacueerd uit Marioepol

De evacuatie van inwoners van Marioepol door het Rode Kruis is vandaag opnieuw niet doorgegaan. Wel zijn 765 mensen met eigen vervoer vanuit de stad in Zaporizja aangekomen, meldt vicepremier Iryna Veresjtsjoek op Telegram. Ook 498 inwoners van Berdjansk, Melitopol en een aantal kleinere plaatsen wisten op eigen gelegenheid naar Zaporizja te komen.

In de regio Loegansk is het vandaag gelukt om 2650 mensen te evacueren. In totaal zijn uit die regio nu 4217 burgers geëvacueerd.

Vanuit Zaporizja zijn 17 bussen naar Berdjansk gereden. De Oekraïense regering hoopt dat de humanitaire corridor naar Marioepol morgen wel open kan gaan. De bussen kunnen dan worden ingezet voor de de evacuatie van burgers uit de belegerde havenstad.

Russische zangeres Manizha spreekt zich uit met 'Soldier'

Manizha zong op het Songfestival voor Rusland. Met Soldier, over de oorlog in Tadzjikistan, spreekt ze zich nu uit tegen Poetins 'militaire operatie' in Oekraïne. We spraken haar vanuit Nederland.

Litouwen stopt als eerste Europese land met afname Russisch gas

Litouwen stopt als eerste Europese land met het afnemen van Russisch gas. Dat heeft president Nausèda op Twitter bekendgemaakt. "Vanaf deze maand geen Russisch gas meer in Litouwen", schrijft hij.

Litouwen bereidde zich er al jaren op voor waardoor "we vandaag zonder pijn energiebanden met de agressor kunnen verbreken".

"Als wij het kunnen, kan de rest van Europa het ook!"

Aantal Oekraïners dat terugkeert neemt toe

Oekraïners beginnen weer naar huis terug te keren, meldt Maxim Kozitsky, het hoofd van het regionale militaire bestuur van Lviv. Volgens Kozitsky zijn er de afgelopen 24 uur meer mensen teruggekeerd naar Oekraïne dan dat er vertrokken zijn.

In de eerste weken van de oorlog keerden vooral mannen terug om mee te vechten tegen de Russen. Nu neemt ook het aantal vrouwen en kinderen dat terugkeert toe. Volgens Kozitsky staken de afgelopen 24 uur 14.000 mensen de grens over van Oekraïne naar Polen. In omgekeerde richting gebeurde dat 19.000 keer.

Pro-Oekraïense demonstratie uiteengeslagen in Enerhodar

In de bezette Oekraïense stad Enerhodar hebben Russische troepen met geweld een demonstratie uiteengeslagen. In de stad werden volgens de Kyiv Independent ook enkele luide explosies gehoord.

Van het incident gaan beelden rond die door onder meer de BBC zijn geverifieerd. De explosies op het plein naast het belangrijkste culturele centrum van de stad lijken te zijn veroorzaakt door meerdere stungranaten. Dit zijn niet-dodelijke granaten die worden gebruikt om de vijand te desoriënteren.

Enerhodar ligt vlak bij de kerncentrale Zaporizja en veel medewerkers van de centrale wonen hier.

Podoljak: snelle terugtocht Russen uit gebieden rond Kiev

Russische troepen maken een "snelle terugtocht" uit gebieden rond de hoofdstad Kiev en het noorden van Oekraïne. Dat zegt Michailo Podoljak, de adviseur van de Oekraïense president Zelensky. "Met de snelle terugtrekking van de Russen uit de regio's in en rond Kiev is het volkomen duidelijk dat Rusland prioriteit geeft aan een andere tactiek: terugvallen op het oosten en zuiden," schreef hij op sociale media.

Een andere presidentiële adviseur, Oleksij Arestovitsj, zei dat Oekraïense troepen dertig steden en dorpen rond de hoofdstad hebben heroverd op het Russische leger. Ook hij waarschuwde voor zware gevechten in het oosten en zuiden van Oekraïne en rond de belegerde havenstad Marioepol. Volgens president Zelensy hebben de Russische troepen bij hun terugtrekking "een complete ramp achtergelaten". Hij waarschuwt onder meer voor landmijnen in het gebied.

Rusland zei dinsdag zijn militaire activiteiten bij Kiev drastisch te verminderen. Volgens Rusland was dat besluit genomen om meer vertrouwen te kweken tussen Oekraïne en Rusland tijdens de onderhandelingen, maar analisten denken dat het ook een gevolg is van logistieke problemen en onverwacht grote weerstand van het Oekraïense leger.

Aantal Russische vluchtelingen in Nederland neemt toe

Het aantal Russische vluchtelingen dat in Nederland bescherming zoekt neemt toe. Volgens VluchtelingenWerk Nederland kwamen de afgelopen twee weken tussen de twintig en de dertig Russische vluchtelingen op Schiphol aan.

Door de toenemende repressie in Rusland komen Russen in de problemen als zij kritiek uiten op de oorlog in Oekraïne en het beleid van Poetin of weigeren in dienst te gaan. Ook ziet een deel van de vluchtelingen geen toekomst meer in Rusland door het verslechterende klimaat voor lhbti'ers.

Veel vluchtelingen zijn bang dat ze gevangenisstraf krijgen omdat ze deelnamen aan een demonstratie of kritiek uitten op sociale media. Wie wordt beschuldigd van het verspreiden van 'fake news' over de oorlog in Oekraïne kan 15 jaar gevangenisstraf krijgen.

VluchtelingenWerk vindt dat de recente ontwikkelingen in Rusland goed moeten worden meegewogen bij de beoordeling van hun asielverzoek en roept staatssecretaris van der Burg op deze 'moedige Russen' ruimhartig te beschermen.

'Rusland bestookt olieopslag en vernietigt tientallen militaire doelen'

Volgens het Russische ministerie van Defensie in Moskou heeft Rusland bij nieuwe raketaanvallen in Oekraïne enkele tientallen militaire objecten vernietigd. Zo werd zaterdagochtend bij de handels- en industriestad Krementsjoek, zo'n 300 kilometer ten zuidoosten van de hoofdstad Kiev, een benzine- en dieseldepot aangevallen. Volgens woordvoerder van het ministerie Igor Konasjenko werd de benzine gebruikt voor Oekraïense troepen in het midden en het oosten van het land.

Ook werden werden twee militaire vliegvelden buiten werking gesteld in de buurt van de steden Poltava en Dnipro. Volgens Konasjenko werden in totaal binnen één dag 67 militaire objecten vernietigd, waaronder munitiedepots.

Ook zouden twee Mi-24-gevechtshelikopters en 24 drones neergeschoten zijn.

'Oekraïense fotojournalist om het leven gekomen in buurt van Kiev'

De Oekraïense fotojournalist Maks Levine is om het leven gekomen op ongeveer 30 kilometer ten noorden van Kiev, meldt het nieuwsmedium LB waar hij veel mee samenwerkte. Volgens het nieuwsmedium werd zijn lichaam gisteren gevonden.

De fotograaf, die ook werkte voor onder meer Reuters, ging 13 maart met een voormalige fotograaf naar het gebied om de gevolgen van de oorlog vast te leggen. Sindsdien was er geen contact meer met hen. In het gebied waar de twee waren bleken hevige gevechten te zijn uitgebroken. Hij zou volgens de Kyiv Independent twee keer geraakt zijn door een klein wapen.

EU werkt aan nieuwe sancties, maar energiesector blijft weer buiten schot

De Europese Unie werkt aan verdere sancties tegen Rusland, maar deze sancties raken wederom niet de energiesector. Dat zegt Eurocommissaris Paolo Gentiloni. Het opleggen van sancties voor de energiesector is een heet hangijzer vanwege de Europese afhankelijkheid van Russisch gas.

Volgens Gentiloni krijgt de EU te maken met een vertraging van economische groei door de oorlog in Oekraïne, maar is van een recessie geen sprake. Hij liet wel weten dat een groei van 4 procent te optimistisch was en dat de EU dat niet gaat halen.

Dodental raketinslag Mykolajiv loopt op naar 31

Het dodental van de raketaanval op het regiokantoor van de zuidelijke stad Mykolajiv is opgelopen tot 31, meldt de Oekraïense overheid. 34 mensen raakten gewond.

Op beelden is te zien hoe een kruisraket dinsdag een gapend gat in het gebouw sloeg. De gewonden zijn door hulpdiensten uit het puin gehaald.

Minder Oekraïners steken Poolse grens over

Tot nu toe hebben ongeveer 2,4 miljoen mensen Oekraïne verlaten via de grens met Polen, maakte de Poolse grenswacht bekend.

Het aantal mensen dat het land via Polen verlaat blijft dalen. Vrijdag staken ongeveer 21.000 mensen uit Oekraïne de grens over richting Polen. Dat is een daling van 8,3 procent ten opzichte van de dag ervoor.

Ondertussen keren ook steeds meer mensen terug naar Oekraïne, meldt de grenswacht. In totaal keerden sinds het begin van de oorlog zo'n 421.000 mensen terug.

In totaal hebben zo'n vier miljoen mensen het land verlaten, schatte de VN al eerder. Naast deze vier miljoen mensen wordt geschat dat ongeveer 6,5 miljoen mensen nog in het land zijn, maar wel hun huis hebben moeten ontvluchten.

Culturele leven ook in operagebouw Lviv weer op gang gekomen

Gisteren is in veel Oekraïense steden het culturele leven weer op gang gekomen. Bij het uitbreken van de oorlog meer dan een maand geleden werden alle voorstellingen in theaters en concertgebouwen afgeblazen. Het statige operagebouw van Lviv ging ook weer open voor het publiek.

Bij de ingang worden bezoekers gecontroleerd met een metaaldetector. Voorheen gebeurde dat niet. Een jonge vrouw vertelt waarom ze dit concert wil bijwonen: "Dit is wat ik altijd al deed. Dit is mijn manier om te ontspannen en ik vind dat Poetin niet het recht heeft om mij dat af te nemen."

De operazaal met zijn balkons, rode pluche en verguldsel zit lang niet vol. Van de duizend zitplaatsen, zijn er maar zo'n 200 bezet. "Als het luchtalarm gaat, moet iedereen de schuilkelder onder het gebouw in", vertelt een medewerkster. "En die heeft maar een beperkte capaciteit."

Algemeen directeur Vasyl Vovkoen is blij dat er na meer dan een maand weer muziek in zijn operagebouw klinkt. En vooral dat dat überhaupt nog mogelijk is. "De fascistische Russen ontzien niets en niemand. Denk alleen al aan het theater in Marioepol dat onlangs is verwoest." Vovkoen vindt dat het tijd is voor positieve geluiden. "Daarom hebben we de concerten titels meegegeven als geloof, schoonheid en kracht.

Oekraïense regering hoopvol over evacuaties Marioepol

Oekraïense en Russische onderhandelaars hebben een akkoord bereikt over het evacueren van burgers uit Marioepol. Dat meldde Oleksy Arestovytsj, een adviseur van president Zelensky.

Hij denkt "dat we vandaag of misschien morgen goed nieuws horen over de evacuatie van burgers van Marioepol".

Eerder maakte vicepremier Iryna Veresjtsjoek bekend dat zeven humanitaire corridors vandaag gepland staan, maar ze meldde daarbij dat evacuatie uit Marioepol alleen mogelijk is voor privétransport.

Irpin is voorbeeld van Oekraïense verzet: 'Hier is geen excuus voor'

De Russische troepen slaagden er niet in om Irpin, een van de voorsteden van Kiev, te veroveren van het Oekraïense leger. Een Britse journalist van de BBC sprak met Oekraïense militairen die de Russische opmars wisten tegen te houden.

Vermoedelijke burgerslachtoffers aangetroffen net buiten Kiev

Net buiten Kiev trokken Russische troepen zich na vijf weken vechten terug. Een team van de BBC kreeg toegang tot het gebied en trof daar dertien lichamen aan, waarvan vermoedelijk de meeste burgers zijn.

Beschadigde legertruck staat in heroverd gebied

Een beschadigde legertruck is achtergelaten in het dorp Nova Basan, ten westen van Kiev. Gisteren maakte het Oekraïense leger bekend dat het dorp en het omliggende gebied heroverd is op de Russen.

Rode Kruis probeert opnieuw burgers uit Marioepol te evacueren

Het Rode Kruis gaat een nieuwe poging doen om burgers uit de zwaar beschadigde havenstad Marioepol te evacueren. Medewerkers hopen medische hulpmiddelen en voorraden te leveren aan de tienduizenden mensen die er vastzitten en hen de stad uit te helpen.

Gisteren lukte het de hulporganisatie niet om de stad te bereiken ondanks eerdere toezeggingen van Rusland dat het een staakt-het-vuren zou instellen en een humanitaire corridor mogelijk zou maken. Volgens het Rode Kruis kregen ze niet de veiligheidsgaranties die nodig waren om de stad te bereiken.

De hulporganisatie wil 54 bussen en vele auto's richting de stad sturen om de mensen de stad uit te krijgen.

'Rusland verplaatst daadwerkelijk troepen bij Kiev'

Het Oekraïense leger heeft succesvolle, maar beperkte tegenaanvallen geplaatst ten oosten en noordoosten van Kiev, melden militaire analisten en westerse diplomaten aan The New York Times. Hierdoor hebben Russen mogelijk versneld hun troepen weg van Kiev verplaatst.

Rusland zei dinsdag zijn militaire activiteiten bij Kiev drastisch te verminderen. Volgens Rusland was dat besluit genomen om meer vertrouwen te kweken tussen Oekraïne en Rusland tijdens de onderhandelingen, maar analisten denken dat het ook een gevolg is van logistieke problemen en onverwacht grote weerstand van het Oekraïense leger. Volgens analisten is er inderdaad sprake van vermindering van militaire activiteiten bij Kiev, maar ze waarschuwen dat het nog enkele dagen kan kosten om zeker te weten wat de Russische troepen aan het doen zijn.

Ook president Zelensky zei in een toespraak dat "de bezetters zich langzaam maar zeker terugtrekken uit het noorden. Volgens hem worden ze "enerzijds teruggedreven in gevechten, maar ze trekken zich ook uit zichzelf terug". Volgens de president laten de Russen daarbij mijnen achter. Hij riep bewoners op voorzichtig te zijn totdat de mijnen zijn opgeruimd.

'Russische raketten raken twee steden in het midden van Oekraïne'

Russische raketten hebben vanochtend twee steden in het midden van Oekraïne geraakt volgens het hoofd van de regio Poltava Dmitry Loenin. Daarbij zijn volgens hem wegen en woontorens geraakt.

Hij meldt dat in de stad Poltava een raket "een infrastructuurfaciliteit" heeft geraakt. In Krementsjoek werden volgens hem vele aanvallen op de stad gepleegd in de ochtend.

Het is niet bekend of er gewonden zijn gevallen. De stad Poltava is de hoofdstad van de regio Poltava, ten oosten van Kiev, Krementsjoek is een andere grote stad in het gebied.

Britse inlichtingendiensten: Oekraïense troepen blijven terreinwinst boeken bij Kiev

De Oekraïense troepen blijven volgens de Britse inlichtingendiensten in de buurt van Kiev terreinwinst boeken op de Russen.

Ook zou Rusland volgens hen hebben gemeld zich teruggetrokken te hebben van het vliegveld Hostomel. Al sinds het begin van de oorlog wordt er zwaar gevochten op en om het vliegveld in de buurt van Kiev. Het vliegveld kwam onder meer in het nieuws omdat het de thuisbasis was van 's werelds grootste vliegtuig: de Antonov-225 werd bij een Russische aanval verwoest.

Verder melden de Britse intelligentiediensten dat Oekraïense troepen na zware gevechten een belangrijke route hebben veiliggesteld in het oosten van Charkov.

China ontkent sancties tegen Rusland te omzeilen

China is niet opzettelijk sancties tegen Rusland aan het omzeilen, beweert een hoge Chinese diplomaat. Wang Lutong, directeur-generaal Europese Zaken van het ministerie van Buitenlandse Zaken sprak een dag nadat de EU Peking had gewaarschuwd om geen achterdeur voor Rusland open te laten om sancties te omzeilen.

"China is geen betrokken partij in de crisis in Oekraïne", vertelde Wang, die - net als andere hoge functionarissen eerder - het woord 'oorlog' niet in de mond nam. "We vinden niet dat onze normale handel met een ander land hierdoor getroffen moet worden." Volgens Wang helpt China de wereldeconomie door handel te blijven drijven met Rusland.

China en de EU hielden gisteren een virtuele top, waar ook de oorlog in Oekraïne hoog op de agenda stond. China heeft tot nu toe de Russische inval van Oekraïne niet veroordeeld en weigert het een oorlog of invasie te noemen. Het land heeft herhaaldelijk kritiek gehad op sancties uit het Westen en noemde deze illegaal.

Europese Commissie-voorzitter Von der Leyen waarschuwde gisteren dat de Europese zakensector de handelingen van China nauwlettend in de gaten houdt.

'Amerikanen helpen om Sovjet-tanks aan Oekraïne te leveren'

De VS gaat samenwerken met bondgenoten om door de Sovjet-Unie gemaakte tanks aan Oekraïne te leveren. De tanks zijn bedoeld om de verdediging van de Donbas-regio te versterken, meldt The New York Times op basis van een Amerikaanse functionaris.

President Zelensky heeft om de tanks gevraagd. Ze zouden op korte termijn geleverd kunnen worden. De functionaris wil niet aan de krant zeggen om hoeveel tanks het gaat en uit welke landen ze komen. Verschillende landen in Oost-Europa beschikken nog over in de Sovjet-Unie gebouwde tanks, net als landen in het Midden-Oosten.

Tanks uit de voormalige Sovjet-Unie zijn door Oekraïense strijdkrachten goed te gebruiken omdat ze weten hoe ze die moeten besturen.

VS trekt nog eens 300 miljoen dollar uit voor militaire steun

Het Amerikaanse ministerie van Defensie trekt nog eens omgerekend 271 miljoen euro extra uit voor militaire steun aan Oekraïne. Dat geld wordt besteed aan lasergestuurde raketsystemen, drones, pantservoertuigen, machinegeweren en satellietdiensten.

In totaal heeft de Amerikaanse regering meer dan 1,45 miljard euro beschikbaar gesteld voor de Oekraïense strijdkrachten sinds de invasie. De goederen komen uit de militaire voorraden van de VS. De Amerikanen willen ook afspraken maken met de Oekraïners over het leveren van nieuwe spullen van Amerikaanse wapenfabrikanten.

Voorzitter Europees Parlement ontmoet Zelensky

De voorzitter van het Europees Parlement, de Maltese Roberta Metsola, is gisteren aangekomen in de Oekraïense hoofdstad Kiev. Eerder werd duidelijk dat ze per trein naar de hoofdstad reisde.

De reis van de nieuwe voorzitter van het Europees Parlement was uit veiligheidsoverwegingen niet van tevoren aangekondigd. Ze heeft gisteren een foto op Twitter gezet waarop ze de hand schudt van president Zelensky.

Wat ze heeft besproken, is nog niet bekendgemaakt. Eerder kondigde een woordvoerder van Metsola aan dat ze "een boodschap van hoop en steun" zou brengen.

Oekraïne: raketaanval op infrastructuur in Odessa verijdeld

Het Oekraïense leger zegt dat zijn luchtafweergeschut een Russische raketaanval op infrastructuur in de havenstad Odessa heeft voorkomen. "De vijand probeerde belangrijke infrastructuur te verwoesten", aldus het leger. "De vernietiging ervan zou gevaarlijk zijn geweest voor de burgerbevolking."

Het is niet duidelijk welke doelen Rusland in beeld had. Eerder zei de regionale gouverneur dat drie raketten een woonwijk in Odessa hadden geraakt met dodelijke slachtoffers.

Nieuw liveblog

Goedemorgen en welkom in een nieuwe liveblog over de oorlog in Oekraïne. Volg hier de laatste ontwikkelingen. Het blog van gisteren is hier terug te lezen.