Ook Renault vertrekt uit Rusland • VS: bewijs voor oorlogsmisdaden door Russisch leger

Groot-Brittannië steunt Oekraïens leger met 6000 raketten

Groot-Brittannië stuurt 6000 raketten en 25 miljoen Britse pond (bijna 30 miljoen euro) naar Oekraïne om het leger te steunen. Premier Johnson maakte dat bekend aan de vooravond van belangrijke bijeenkomsten van de NAVO, Europese Unie en G7 die morgen plaatsvinden.

Het gaat om onder meer antitankwapens, waar Groot-Brittannië er volgens Britse media eerder al 4200 van aan Oekraïne leverde. Johnson zegt over deze laatste levering dat zijn land "de verdediging van Oekraïne wil versterken terwijl het tij in de strijd keert".

Tijdens de topbijeenkomsten morgen worden waarschijnlijk meer steunmaatregelen voor Kiev aangekondigd. Eerder vandaag kondigde Duitsland al aan extra luchtdoelraketten te zullen sturen en Zweden stuurt nog eens 5000 antitankwapens naar Oekraïne.

Zelensky roept op tot wereldwijd protest

De Oekraïense president Zelensky roept de hele wereld op om morgen de straat op te gaan om te protesteren tegen de oorlog met Rusland, die precies een maand geleden begon. "De oorlog van de Russen is niet alleen een oorlog tegen Oekraïne. Rusland is een oorlog begonnen tegen de vrijheid van iedereen in Europa, van iedereen ter wereld."

In een Engelstalige video roept hij mensen op "naar hun pleinen en straten te komen. Maak jezelf zichtbaar en laat je horen." Dat de oorlog al een maand duurt "breekt zijn hart", aldus Zelensky.

De NAVO is opgestaan uit de dood, maar wanneer grijpt het bondgenootschap in?

De NAVO is "hersendood", zei de Franse president Emmanuel Macron een paar jaar geleden. De Amerikaanse oud-president Donald Trump dreigde zijn land zelfs terug te trekken uit het militaire bondgenootschap. Amerika heeft niks aan de NAVO, vond hij.

Maar de oorlog in Oekraïne maakt het belang van de NAVO weer overduidelijk. Donderdag komen de leiders van de lidstaten samen op een top in Brussel om te kijken wat ze méér kunnen doen dan troepen sturen naar landen in Oost-Europa. Is er een kans dat ze toch nog besluiten om militair in te grijpen in Oekraïne?

Lees verder in het artikel hieronder.

Woningen en winkelcentrum verwoest in Kiev

Rusland heeft opnieuw delen van de Oekraïense hoofdstad Kiev beschoten. Een Amerikaanse defensiefunctionaris zegt dat de Russen voornamelijk langeafstandsraketten gebruiken bij de aanvallen. Zeker vier mensen zijn om het leven gekomen.

Ook Renault vertrekt uit Rusland

De Franse autofabrikant Renault legt per direct alle operaties stil in Rusland, meldt persbureau Reuters op basis van bronnen, nadat het financiële persbureau Bloomberg eerder meldde dat die stap werd overwogen. Renault was van de grote buitenlandse autofabrikanten de enige die nog actief was in Rusland. Zo zou Renault hebben willen voorkomen dat dochterbedrijf AvtoVaz - producent van onder meer de Lada - wordt genationaliseerd.

Vandaag haalde de Oekraïense minister van Buitenlandse Zaken, Koeleba, hard uit naar Renault. "Niet dat het iemand verrast dat Renault een wrede oorlog steunt in Europa, maar fouten moeten gevolgen hebben", schreef hij. Koeleba riep klanten en andere bedrijven op om Renault wereldwijd te boycotten. Hij plaatste daarbij een bedrijfsposter met daarop de tekst "Sponsor van Poetins oorlog".

Ook de Oekraïense president Zelensky riep Franse bedrijven vandaag in een toespraak in het Franse parlement op om de Russische markt te verlaten. Ook Renault werd daarbij met naam en toenaam genoemd.

Banken willen openen bankrekening makkelijker maken voor Oekraïners

Banken willen het makkelijker maken voor Oekraïners om een bankrekening te openen in Nederland, zeggen ze na een oproep daartoe van gemeenten bij de Betaalvereniging. Nu duurt het nog zo'n twee weken om een rekening aan te vragen, maar omdat het aantal vluchtelingen uit Oekraïne blijft toenemen en het vanaf 1 april makkelijker voor ze wordt om in Nederland te werken, willen banken dat proces versnellen.

Het openen van een bankrekening in Nederland kost nu nog veel tijd door onder meer strenge witwascontroles en controles op een mogelijk verleden van bankfraude. Verder moeten mensen een EU-paspoort hebben en moet hun BSN-nummer gecontroleerd worden. Naar verwachting zal een deel van die eisen wat worden versoepeld of afgeschaft om het makkelijker te maken voor Oekraïners om een rekening te openen.

Op korte termijn komen banken verder met een prepaid-pas waar leefgeld op gestort kan worden. Internetbank Bunq heeft dat op eigen initiatief al gedaan.

Ruim 2 miljoen vluchtelingen steken Poolse grens over

Sinds de invasie bijna een maand geleden begon, zijn 2.175.000 Oekraïense vluchtelingen de grens met Polen overgestoken. Een deel van hen wordt opgevangen in het conferentiecentrum Ptak Warsaw Expo:

Oekraïens 'strijdlied van de oorlog' maakt grote kans op winst Songfestival

De wedkantoren wijzen Oekraïne aan als de grootste kanshebber om het Eurovisie Songfestival te winnen. De groep Kalush zal in mei voor het land uitkomen met het opvallende nummer Stefania, een mix tussen folklore en hiphop. De bookies schatten de winkans op 35 procent, ruim voor de nummer twee.

VS: bewijs voor oorlogsmisdaden door Russisch leger

De Amerikaanse regering stelt officieel vast dat het Russische leger oorlogsmisdaden heeft gepleegd in Oekraïne. Dat heeft de Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken, Blinken, bekendgemaakt. Eerder noemde president Biden - tegen het zere been van het Kremlin - president Poetin al een oorlogsmisdadiger, nadat de Senaat dat ook al had gedaan.

Nu zegt het ministerie van Buitenlandse Zaken dat er sinds het begin van de invasie tal van bewijzen zijn van doelgerichte aanvallen op burgers. Daarbij wordt onder meer verwezen naar de verwoestende aanval op het theater in Marioepol, waar honderden Oekraïners schuilden voor de bombardementen en waar op straat het woord "kinderen" stond geschreven.

Blinken schrijft dat uiteindelijk een hof dat ontvankelijk is zich moet buigen over de oorlogsmisdaden. "De Amerikaanse regering zal doorgaan met het onderzoeken van meldingen van oorlogsmisdaden, en zal daarover informatie delen met bondgenoten, partners en internationale instituten en organisaties."

Langer gratis bellen van en naar Oekraïne

Telecomproviders KPN, T-Mobile en Vodafone zullen ook na maart nog gratis bel- en sms-verkeer van en naar Oekraïne aanbieden aan Nederlandse klanten. Dat zeggen ze tegen NU.nl. De aanbieders zeggen dat klanten zo beter contact kunnen houden met vrienden en familie in Oekraïne. T-Mobile verlengt de regeling tot in ieder geval juli. Vodafone doet dat sowieso nog een maand en KPN noemt nog geen einddatum voor het gratis bellen en sms'en.

Vodafone stelde eerder al 12.000 prepaid-simkaarten beschikbaar aan Oekraïense vluchtelingen, met daarop 6 GB aan data en 20 euro beltegoed. KPN zegt nu ook 10.000 kaarten beschikbaar te stellen met "een ruimhartig tegoed". T-Mobile laat aan NU.nl weten dit ook te doen, maar noemt geen aantal prepaidkaarten.

Zweden stuurt meer antitankwapens naar Oekraïne

Zweden stuurt nog eens 5000 antitankwapens naar Oekraïne, heeft de Zweedse minister van Defensie Hultqvist gezegd tegen de publieke omroep Sveriges Radio. Na de invasie in Oekraïne brak Zweden al met het gebruik om geen wapens te sturen naar landen die in oorlog zijn. Toen stuurde het land al 5000 antitankwapens en ander militair materieel.

Duitsland levert extra luchtdoelraketten aan Oekraïne

Duitsland gaat meer luchtdoelraketten leveren aan Oekraïne, heeft de Duitse minister van Buitenlandse Zaken Baerbock aangekondigd. "Ik kan duidelijk zeggen dat er nog meer leveringen van Strela-raketten onderweg zijn", liet ze weten in de Bondsdag. "We zijn dan een van de grootste wapenleveranciers. Dat is niet iets waar we trots op zijn, maar het is wat we moeten doen om Oekraïne te helpen."

Over aantallen is niets bekendgemaakt, maar dagblad Bild meldt dat de Duitse nationale veiligheidsraad in een geheime zitting heeft besloten om 1700 raketten beschikbaar te stellen. Begin maart zegde Duitsland, na lang de boot afgehouden te hebben, al toe om 2700 van die raketten van het voormalige Oost-Duitse leger te sturen.

Het Duitse persbureau DPA schrijft dat het ministerie van Defensie ook 2000 antitankraketten aan Oekraïne wil leveren. Een aanvraag daarvoor zou nu bij de nationale veiligheidsraad liggen.

Noorwegen bereidt zich voor op langere termijn Stoltenberg bij NAVO

Noorwegen zegt zich erop voor te bereiden dat de termijn van NAVO-chef Jens Stoltenberg wordt verlengd vanwege de oorlog in Oekraïne, waardoor hij niet de topman van de Noorse centrale bank kan worden. De Noor zou daar eind dit jaar aan de slag gaan. Dat was mogelijk, omdat zijn termijn als secretaris-generaal van de NAVO in september afloopt. Door de Russische invasie van Oekraïne gaan er binnen de NAVO echter geluiden op om hem langer op die post te houden.

"We bereiden ons voor op de situatie dat Jens Stoltenberg langer in functie blijft als secretaris-generaal van de NAVO. We weten niet hoe lang dat kan duren: één of twee jaar", zegt een woordvoerder van het Noorse ministerie van Financiën tegen persbureau Reuters.

De Britse zakenkrant Financial Times meldde vandaag dat een verlenging van Stoltenbergs termijn morgen wordt besproken op een NAVO-top in Brussel. Hijzelf zegt tegen de krant dat hij dit een zaak vindt voor de lidstaten.

Trump: ik had Rusland bedreigd met kernonderzeeërs

Als Donald Trump nog president van Amerika was geweest, had hij Rusland bedreigd met kernonderzeeërs. Dat zegt hij tegen nieuwszender Fox News. Trump geeft aan moeite te hebben met de nucleaire dreigementen van president Poetin. "Ik hoor hem constant het n-woord gebruiken, het n-woord. Hij gebruikt het constant: het nucleaire woord", zegt Trump.

"Wij zeggen dan: 'O, hij is een kernmacht'. Maar wij zijn een grotere kernmacht. Wij hebben de beste onderzeeërs ter wereld, de sterkste die ooit zijn gebouwd", vindt Trump. "Je moet dan zeggen: 'Luister, als je dat woord nog één keer gebruikt, dan sturen we ze jouw kant op. Dan gaan we heen en weer en op en neer langs je kust varen. Je kunt deze tragedie niet laten doorgaan. Je kunt niet duizenden mensen laten doodgaan'."

Het is niet voor het eerst dat Trump aangeeft dat hij vindt dat zijn opvolger Biden Rusland zou moeten bedreigen met een nucleaire aanval. Eerder noemde hij het een goed idee om straaljagers te voorzien van een Chinese vlag en die toestellen dan te gebruiken om "Rusland verrot te bombarderen". "Dan zeggen we: 'China deed dat, wij niet, China deed dat.' En dan gaan ze met elkaar vechten en kunnen wij achterover leunen en kijken", zei hij eerder.

Rusland wil EK voetbal van 2028 of 2032 organiseren

Rusland heeft zich kandidaat gesteld om het EK voetbal van 2028 of 2032 te organiseren, net als het Verenigd Koninkrijk, Ierland, Turkije en Italië. De kandidaatstelling komt op een vreemd moment: Rusland is vanwege de invasie van Oekraïne uitgesloten van alle sportevenementen en mag ook geen toernooien organiseren.

Desondanks verklaart de baas van de Russische voetbalbond, Djoekov, de kandidatuur van zijn land door aan te stippen dat Rusland ervaring heeft met het organiseren van grote toernooien. De Russen organiseerden het WK van 2018 en wedstrijden in de groepsfase en een kwartfinale van het EK van vorige zomer.

Langere termijn NAVO-chef Stoltenberg morgen op tafel

De top van de NAVO overlegt morgen of de termijn van secretaris-generaal Jens Stoltenberg niet moet worden verlengd in verband met de oorlog in Oekraïne. Het is de bedoeling dat de Noor van de zomer zijn functie neerlegt, om vervolgens eind dit jaar te beginnen als topman van de Noorse centrale bank, maar zakenkrant Financial Times meldt dat er groeiende steun binnen het militaire bondgenootschap is voor een verlening van zijn termijn.

De termijn van Stoltenberg staat morgen op de agenda voor een topoverleg in Brussel over de oorlog in Oekraïne. Vanuit de Verenigde Staten klinkt alvast openlijk steun voor een verlenging.

Stoltenberg zelf doet nog geen uitspraken over zijn toekomst. "Dit is een zaak waar de dertig bondgenoten over gaan. Ik richt me nu op de top van morgen, terwijl zich de ernstigste veiligheidssituatie in decennia voltrekt. Het is aan de bondgenoten om beslissingen te nemen over andere zaken."

Beurs van Moskou morgen gedeeltelijk weer open

De beurs van Moskou gaat donderdag weer gedeeltelijk open, zo meldt de Russische centrale bank. De Russische beurs is sinds 25 februari gesloten, een dag na de invasie van Rusland in Oekraïne, omdat de aandelenkoersen hard onderuit gingen. De MOEX-index, de AEX van Moskou, duikelde 33 procent.

De beurshandel wordt na de drie weken lange sluiting nog niet volledig hervat. De beurs gaat maar een paar uur open, van 09.50 uur tot 14.00 uur (Moskouse tijd) en niet voor alle aandelen van de MOEX-index. Van de vijftig genoteerde aandelen zijn die van 33 genoteerde bedrijven weer verhandelbaar, waaronder Gazprom en Lukoil. Uitgerekend de aandelenkoersen van die olie- en gasbedrijven daalden voor de sluiting al met 20 tot 25 procent.

Shortselling, waarbij gemikt wordt op koersdalingen, is verboden. De Russische overheid wil de markt ondersteunen door voor 10 miljard dollar aandelen op te kopen als de beurs weer opengaat. Naar verwachting zullen de koersen niet of nauwelijks opveren, ondanks deze steunaankopen, gezien de uitwerking van de economische en financiële sancties die het Westen tegen Rusland ingesteld heeft.

Grieks wonderkind speelt voor vrede in Oekraïne: 'Mijn wapen is mijn piano'

De bekende negenjarige Griekse pianist Stelios Kerasidis heeft een origineel muziekstuk gecomponeerd voor Oekraïne. Hij speelt het stuk op een kapotte piano en kruk om op te roepen tot vrede:

Poetin wil dat gas in roebels betaald wordt, niet meer in euro's of dollars

Rusland wil dat 'onvriendelijke' landen gasaankopen gaan afrekenen in roebels. President Poetin heeft de Russische centrale bank en andere instanties de opdracht gegeven om dat binnen een week te regelen. Nu wordt gas nog vooral in euro's en dollars betaald.

Alle EU-landen, de Verenigde Staten en het Verenigd Koninkrijk zijn door Poetin als 'onvriendelijk' aangemerkt. De waarde van de roebel is sinds de Russische invasie gekelderd en door de gasbetalingen in roebels te eisen, komt er meer vraag naar de munt, omdat ontvangers van gas roebels moeten gaan kopen om de gasleveringen te betalen.

Nederland gaat geen Oekraïense vluchtelingen uit andere landen 'overnemen'

Het kabinet is op dit moment niet van plan om landen als Polen en Hongarije aan te bieden om vluchtelingen uit Oekraïne "over te nemen". In de Kamer werd dat verzoek gedaan, omdat die landen nu al enorme aantallen Oekraïners opvangen.

Staatssecretaris Van der Burg zei dat Polen en Hongarije tot nu toe niet hebben gevraagd om zo'n herverdeling, en dat het kabinet dat ook niet uit zichzelf zal aanbieden. Wel worden Oekraïners opgevangen die op eigen initiatief van Polen naar Nederland komen.

Podcast De Dag: hoe Iris de Graaf vertrok uit Moskou

Rusland-correspondent Iris de Graaf stond op 2 maart voor het laatst vanaf haar balkon in Moskou het NOS Journaal van 20.00 uur te woord. Twee dagen later was ze terug in Nederland: halsoverkop vertrokken uit het land waar ze van houdt en waar ze iets meer dan een jaar werkte als correspondent voor de NOS. Door de repressie was het voor haar en de mensen om haar heen niet meer veilig om te blijven.

In podcast De Dag vertelt Iris over haar plotse vertrek, over haar persoonlijke band met het land en hoe ze Rusland zag veranderen van een land dat hip, vrij en kosmopolitisch kon zijn, tot een plek waar bijna niemand meer openlijk durft te praten.

Russische klimaatgezant stapt op en verlaat Rusland

De Russische klimaatgezant Anatoli Tsjoebajs heeft ontslag genomen en het land verlaten. Volgens financieel persbureau Bloomberg vertrekt de oud-stafchef van voormalig president Jeltsin uit weerstand tegen de Russische invasie van Oekraïne. Hij is voor zover bekend de hoogste functionaris die vanwege de oorlog heeft gebroken met het Kremlin. Bronnen zeggen dat hij in Turkije is en niet van plan is om terug te keren naar Rusland.

De 66-jarige Tsjoebajs is een van de architecten van de ingrijpende economische hervormingen die Rusland heeft doorgevoerd na de ineenstorting van de Sovjet-Unie in 1991. Door de snelle privatisering die hij doorvoerde, kon een kleine groep ondernemers - de latere oligarchen - zich snel verrijken. Poetin kreeg van Tsjoebajs zijn eerste belangrijke baan in het Kremlin en hij is een van de weinige invloedrijke namen uit de jaren 90 die nog altijd actief was in regeringskringen.

Hooggeplaatste critici van de Russische invasie staan onder toenemende druk van de regering om hun kritiek voor zich te houden. President Poetin heeft gewaarschuwd dat hij Rusland zal "zuiveren" van "verraders" die volgens hem stiekem samenwerken met de VS en andere westerse mogendheden.

Tsjoebajs had opvallend genoeg in de dagen na de invasie een foto op zijn Facebook-pagina geplaatst van voormalig oppositieleider Boris Nemtsov, die in 2015 op loopafstand van het Kremlin op straat werd doodgeschoten. Het plaatsen van de foto werd uitgelegd als kritiek op de invasie.

Europese Commissie komt met voorstellen om voedselzekerheid te garanderen

De Europese Commissie heeft een steunpakket van 500 miljoen euro gepresenteerd om de wereldwijde voedselzekerheid te verbeteren en boeren en consumenten in de EU daarbij te ondersteunen. Dat gebeurt vanwege de stijgende prijzen van voedsel en grondstoffen, zoals energie en mest, door de oorlog in Oekraïne.

De beschikbaarheid van voedsel staat niet op het spel in de EU, maar de agrarische sector is wel kwetsbaar, zegt eurocommissaris Valdis Dombrovskis: "De oorlog van Rusland tegen Oekraïne heeft een groot aantal problemen veroorzaakt, vooral mondiaal. Als het om eten gaat, is het tijd voor Europa om zijn solidariteit te tonen."

Dat betekent dat er hulp komt voor Oekraïne, onder meer aan boeren, en dat Europa gaat werken aan het voorkomen van exportbeperkingen om de voedselprijzen onder controle te houden. Risico's en kwetsbaarheden van de voedselvoorziening van de EU worden in kaart gebracht en waar nodig komen er maatregelen. Doel is sectoren en boeren die het hardst worden getroffen te ondersteunen, en tegelijk de productiecapaciteit en duurzaamheid te bevorderen.

Problematisch is dat de voedselprijzen, door hoge energieprijzen en tekorten aan mest, sterk zijn toegenomen. Daarom mogen lidstaten straks ook de btw op voedsel verlagen en mogen ze nog andere maatregelen treffen om de prijs verder te drukken. De hoop is dat zowel boeren als consumenten daarmee geholpen worden, maar de Commissie benadrukt dat eten voorlopig duurder zal blijven.

Hockeyscheidsrechters fluiten in Amsterdam voor Oekraïne

De Belgische Laurine Delforge floot afgelopen zomer de olympische hockeyfinale bij de vrouwen tussen Nederland en Argentinië. Nederlander Coen van Bunge floot de finale bij de mannen tussen Australië en België. Ze doen zaterdag samen met andere topscheidsrechters mee aan een actie voor Oekraïne bij hockeyvereniging Xenios in Amsterdam.

Delforge was jarenlang speelster van de Belgische topclub Royal Antwerp, samen met Yana Vorushylo, die tot vorig jaar ook aanvoerster was van het nationale team van Oekraïne. De twee speelsters zetten zich sinds het uitbreken van de oorlog in Oekraïne in voor de stichting Stand with Ukraine.

Ouders kunnen zaterdag in Amsterdam geld bieden om een topscheidsrechter een wedstrijd van het jeugdteam van hun kind te laten fluiten. De opbrengst gaat naar de stichting.

Dronebeelden van de verwoesting in Marioepol

Nedcar krijgt maandag weer onderdelen uit Oekraïne

De autoproductie bij de Nedcar-fabriek in Born wordt maandag weer opgestart, nadat die drie weken heeft stilgelegen. Door de oorlog in Oekraïne kon een bepaald onderdeel niet geleverd worden door een toeleverancier in dat land. Het gaat om 'kabelbomen', bundels met snoeren.

De levering ervan is ondanks de oorlog weer mondjesmaat op gang gekomen en het onderdeel komt nu ook van buiten Oekraïne. Ook andere autofabrieken lagen stil door de leveringsproblemen, onder meer in Duitsland.

Gemeenten hebben nu 26.000 opvangplekken

Alle Nederlandse gemeenten samen hebben tot nu toe ruim 26.000 opvangplekken geregeld voor Oekraïners die het oorlogsgeweld in hun land zijn ontvlucht. Die plekken zitten nog niet vol; ruim 13.500 mensen worden er nu opgevangen, meldt het ministerie van Justitie en Veiligheid.

Het ministerie en de gemeenten hadden zich ten doel gesteld om afgelopen maandag de grens van 25.000 plekken te bereiken. Dat lukte net niet, dinsdag stond de teller nog iets onder de 25.000. Het is de bedoeling dat alle 25 veiligheidsregio's de komende periode nog eens duizend plekken realiseren, waarmee het cijfer op 50.000 plekken komt.

Verhouding tussen Polen en Rusland verder op scherp

Polen wijst 45 Russische diplomaten uit. Dat heeft de Russische ambassadeur vanochtend te horen gekregen op het ministerie van Buitenlandse Zaken in Warschau. Volgens Polen gebruiken de Russen hun diplomatieke status om inlichtingen te verzamelen die de stabiliteit en veiligheid van Polen ondermijnen.

Het gebeurt vaker dat landen diplomaten uitwijzen, maar 45 is wel een ongewoon groot aantal en de uitwijzing komt op een moment dat de verhoudingen tussen beide landen door de oorlog in Oekraïne zeer gespannen zijn.

Rusland had al aangekondigd dat het tegenmaatregelen neemt als het tot uitwijzing zou komen.

Klooster in Denekamp maakt plek voor 60 vluchtelingen

In Denekamp in Twente wordt plaats gemaakt voor Oekraïense vluchtelingen in een klooster. Het voormalige gastenverblijf van klooster Huize Elisabeth staat al enkele jaren leeg en biedt plaats aan 60 mensen. Er wordt nu volop gewerkt om alles in gereedheid te brengen voor de vluchtelingen, meldt RTV Oost.

In het klooster wonen zo'n 50 zusters. "Wij zijn geraakt door de situatie in Oekraïne en dachten iets te kunnen doen om deze mensen een thuis te bieden", zegt zuster Inge tegen de regionale omroep.

Toen bekend werd dat Huize Elisabeth vluchtelingen zou gaan opvangen stond de gemeenschap meteen klaar om hulp te bieden, zegt ze. "Dat is echt hartverwarmend om te zien. Vrijdag kregen we in totaal al vijftig bedden aangeboden inclusief matras, beddengoed en kussens. En ze werden meteen door iedereen in elkaar gezet en opgemaakt."

"Vandaag negen humanitaire corridors open voor vluchtelingen"

Er zijn met Rusland negen 'humanitaire corridors' overeengekomen om burgers die vastzitten in Oekraïense steden te evacueren, zegt de Oekraïense vice-premier Iryna Vereshchuk. Maar in een Facebook-bericht zegt ze dat er geen veilige doorgang vanuit Marioepol is afgesproken.

Vereshchuk zegt te hopen dat mensen die de stad willen verlaten het nabijgelegen Berdyansk kunnen bereiken, waar humanitaire hulp zoals medicijnen wacht. Ze voegt eraan toe dat 24 bussen stand-by staan om de mensen te vervoeren. Sommige pogingen om mensen uit Marioepol te evacueren zijn mislukt, omdat Russische troepen de Oekraïense havenstad bleven beschieten, ondanks een afgesproken tijdelijk staakt-het-vuren.

Weer een brug bij Tsjernihiv verwoest

Een brug bij de stad Tsjernihiv, ten noorden van Kiev, is vannacht verwoest. Volgens een lokale overheidsfunctionaris en lokale media heeft Rusland de brug gebombardeerd. De functionaris zegt op Telegram dat de brug werd gebruikt voor evacuaties en de bevoorrading van de stad, maar die route is nu afgesneden. De beelden zijn geverifieerd door het Osint-team van de NOS.

De brug over de rivier de Desna is de belangrijkste verbinding tussen Kiev en Tsjernihiv. Eerder in de oorlog werd de snelweg bij een andere brug ten zuiden van Tsjernihiv ook al verwoest:

Oekraïne vraagt om meer wapenleveranties en steun

Om tegen de Russische troepen te vechten, vraagt Oekraïne verdere wapenleveringen. Moderne luchtafweer, kruisraketten en granaten zijn noodzakelijk, twittert presidentieel adviseur Mychajlo Podoljak nogal dwingend.

"Beste partners! Je wilt niet langer dromen van de dode ogen van onze kinderen of van hoe het ruikt in brandend Marioepol? Dan zijn er slechts vier stappen nodig." Vervolgens noemt hij behalve wapensteun ook een streng olie-embargo en het sluiten van alle wereldhavens voor Russische schepen.

Vliegveld van Marioepol verlaten, na hevige gevechten

Scholz in Bondsdag: Geen middel onbeproefd tot er vrede is

De Duitse bondskanselier Scholz heeft in de Bondsdag gezegd dat Europa zijn afhankelijkheid van Russische energie zo snel mogelijk zal stoppen, maar dat dit niet van de ene op de andere dag kan. Scholz is bang dat anders de economie in een recessie belandt, dat duizenden banen verloren gaan en hele industriesectoren risico lopen. "Sancties moeten de Europese lidstaten niet harder raken dan de Russische leiders", zei Scholz.

Hij beloofde nog eens dat Duitsland solidair blijft met Oekraïne, maar hij zei ook weer dat de NAVO niet betrokken mag raken bij de oorlog met Rusland. In de Bondsdag waren verschillende parlementariërs die opriepen tot een no-flyzone boven Oekraïne die door NAVO-vredestroepen bewaakt zou moeten worden.

Scholz benadrukte dat de NAVO geen partij zal worden in de oorlog. "Maar president Zelensky kan wel op onze hulp rekenen", zei hij. Duitsland levert sinds het begin van de oorlog wapens en uitrusting, en doet mee aan de sancties die constant worden aangescherpt.

De Duitse leider riep Rusland op te stoppen met de oorlog in Oekraïne. "De kanonnen moeten stil zijn en wel onmiddellijk", zei Scholz. Hij voerde de afgelopen tijd geregeld gesprekken met Zelensky en sprak de laatste dagen ook lang en intensief met de Russische president Poetin. "Poetin moet de waarheid horen over de oorlog in Oekraïne", zei Scholz in de Bondsdag. "En die waarheid is: de oorlog vernietigt Oekraïne. En met de oorlog vernietigt Poetin ook de toekomst van Rusland." Scholz verzekerde: "We zullen geen middel onbeproefd laten totdat er weer vrede heerst op ons continent."

Nu 5620 Oekraïners ingeschreven in Nederland

Bij de Nederlandse gemeenten zijn tot en met gisteren 5620 Oekraïners ingeschreven, blijkt uit nieuwe cijfers van het ministerie van Binnenlandse Zaken. Het gaat zowel om mensen die in de noodopvang zitten als om mensen die zelf onderdak hebben gevonden. De cijfers zijn gebaseerd op registraties in de Basisregistratie Personen (BRP).

Het werkelijke aantal gevluchte Oekraïners in Nederland ligt veel hoger. Alleen al in de opvang die de gemeenten geregeld hebben, zitten 13.000 mensen. Voor Oekraïners die voor langere tijd in Nederland verblijven, is inschrijving in het BRP verplicht, maar gezien de omstandigheden wordt er voorlopig niet gehandhaafd.

Russische opmars stokt, strijd op zijn 'culminatiepunt'?

Het is nu vier weken geleden dat Rusland de oorlog in Oekraïne begon en de Russische opmars stokt, zei hoogleraar Oorlogsstudies Frans Osinga vanochtend in het NOS Radio 1 Journaal. "De enige optie voor de Russen is nog omsingelen, ingraven en beschieten. Rusland lijkt niet de troepen te hebben om alle steden in te nemen en daarnaast zie je ook dat de Oekraïense verdediging sterk is. Dus we praten over een ouderwetse, middeleeuwse belegering, om daarmee de bevolking en de militairen te dwingen om te capituleren."

Daardoor zitten in het volledig omsingelde Marioepol honderdduizenden burgers vast. De stad wordt constant beschoten, er is gebrek aan water, voedsel en medische hulp, en volgens Oekraïense autoriteiten zitten nu ook 300.000 mensen in de stad Cherson in die schrijnende positie.

Vanuit Russisch oogpunt verloopt de strijd dus niet goed. De ruim 100.000 manschappen zijn verdeeld over vier fronten in een groot gebied. "De 'dichtheid van soldaten' is dus uiteindelijk niet zo groot", zegt Osinga. "Alleen in het oosten, in de Donbas, rond Marioepol en op de Krim lijkt het succesvol, maar andere doelstellingen zijn niet binnen bereik. Dat noemen we dan het 'culminatiepunt': Rusland heeft te maken met desertie, demoralisering van de troepen die al wekenlang in het veld zitten, gebrek aan munitie, lange aanvoerlijnen die verstoord worden door Oekraïne."

"We dachten dat we bij Odessa vanaf de Zwarte Zee een amfibische landing van de Russen konden verwachten, maar dat is erg riskant, omdat de stad goed te verdedigen is. De Russische schepen worden nu gebruikt om allerlei kruisraketten af te vuren, ook ver in Oekraïens gebied. Ondertussen blijven de wapens voor de Oekraïners uit het Westen komen. Die munitie, antitankwapens, luchtafweer zijn de afgelopen weken echt cruciaal gebleken voor de verdediging van Oekraïne", aldus Osinga.

Lavrov ontmoet in Moskou Rode Kruis-hoofd Maurer

De Russische minister van Buitenlandse Zaken Lavrov zal vandaag in Moskou het hoofd van het Internationale Comité van het Rode Kruis (ICRC), Peter Maurer, ontmoeten, heeft het ministerie van Lavrov bekendgemaakt.

Maurer is in Moskou voor besprekingen over het conflict in Oekraïne. "De agenda van de bijeenkomst voorziet in een bespreking van de belangrijkste gebieden van het werk van het ICRC op het gebied van humanitaire respons", zegt het Russische ministerie in een verklaring.

De afgelopen dagen was Maurer in de Oekraïense hoofdstad Kiev om daar te werken aan meer veiligheid voor burgers en toegang tot humanitaire hulp.

CPB: Nederland zeer gevoelig voor energieboycot Rusland

Nederland is zeer gevoelig voor het afsnijden van de Russische energietoevoer. Weliswaar valt de directe afhankelijkheid mee, maar via de internationale handelsketens komt de klap alsnog harder aan dan in andere West-Europese landen. Geen sector ontkomt aan krimp, schrijft Het Financieele Dagblad op basis van berekeningen van het Centraal Planbureau (CPB).

Het CPB voerde berekeningen uit met een zogenoemd 'disaster model', waarbij de fysieke levering van olie en gas uit Rusland stokt. In dat model wordt ervan uitgegaan dat er niet direct alternatieven zijn en dat productieketens dus (deels) komen stil te liggen.

Van het gas dat wij in Nederland gebruiken, is maar ongeveer 15 procent afkomstig uit Rusland, dus dat betekent dat wij daar zelf beperkt direct afhankelijk van zijn. Maar Nederland is via allerlei productieketens sterk verbonden met andere Europese landen en die zijn veel sterker afhankelijk van gas en olie uit Rusland, bijvoorbeeld de motorvoertuigenbranche en de kledingindustrie. Daardoor kan Nederland toch flink geraakt worden als de Russische energietoevoer naar Europa stokt, niet alleen via hogere prijzen voor importen van energie, maar ook van andere goederen. "Deze verwevenheid onderstreept het belang voor Nederland van een Europa-brede aanpak van mogelijke energietekorten", concludeert het CPB.

Vertrouwen Nederlandse consument sterk gedaald

De stemming onder consumenten in Nederland is sinds de Russische inval in Oekraïne flink verslechterd. Volgens het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) zakte de graadmeter waarmee het vertrouwen wordt gemeten bijna naar het laagste niveau ooit. Alleen in februari en maart 2013 lag het vertrouwen lager.

Consumenten in Nederland zijn de afgelopen maanden al steeds somberder geworden. Dat kwam doordat de prijzen sterk stegen en het leven duurder werd. In het consumentenvertrouwen van maart speelt volgens het CBS voor het eerst de oorlog in Oekraïne mee. Daardoor is de inflatie in Europa alleen nog maar verder omhoog gegaan.

Poetin wil naar G20-top eind dit jaar in Indonesië

De Russische president Poetin is van plan eind dit jaar de G20-top bij te wonen die door Indonesië wordt georganiseerd. Dat heeft de Russische ambassadeur in Jakarta gezegd.

Ambassadeur Ljoedmila Vorobjova reageerde daarmee op oproepen van enkele G20-landen, waaronder de Verenigde Staten, om Rusland te weren uit de groep van belangrijkste economieën ter wereld. "Niet alleen de G20, veel organisaties proberen Rusland uit te sluiten", zei ze. "De reactie van het Westen (op de Russische invasie van Oekraïne) is absoluut disproportioneel."

Rusland begint zaak tegen journalist over nepnieuws

Rusland is een zaak begonnen tegen een prominente journalist op basis van een nieuwe, strenge Russische mediawet. Het gaat om oud-journalist en commentator Aleksandr Nevzorov, meldt het Russische staatspersbureau TASS.

Hij wordt ervan verdacht opzettelijke onjuiste informatie te hebben gegeven over de Russische troepen, schrijft TASS. Ook zou Nevzorov beelden hebben gedeeld van Russische bombardementen op een kraamkliniek in Marioepol deze maand. Het Russische ministerie van Defensie heeft de beelden, die verspreid werden door Oekraïense media, afgedaan als nepnieuws. De foto's uit de belegerde havenstad gingen de wereld over en leidden in het Westen tot veel verontwaardiging.

De 63-jarige Nevzorov is vooral op Youtube actief en zou buiten Rusland wonen. Staatspersbureau TASS meldt dat de Russische autoriteiten momenteel zijn verblijfplaats proberen te achterhalen.

Begin deze maand werd in Rusland een wet van kracht die het burgers en dus ook journalisten verbiedt informatie te verspreiden die het Kremlin aanmerkt als 'nepnieuws'. De woorden 'offensief', 'invasie' en 'oorlog' zijn onder die wet strikt verboden.

Zelensky: gesprekken met Rusland zijn zwaar

De onderhandelingsgesprekken met Rusland zijn volgens de Oekraïense president Zelensky "zwaar" en verlopen "soms op schandalige wijze". Dat zei hij gisteren in een videoboodschap. Delegaties uit beide landen hebben geregeld contact over mogelijke beëindiging van de oorlog, maar voor beide kampen geldt dat een deal nog niet in zicht is.

"Op verschillende niveaus proberen we Rusland richting vrede te bewegen. Oekraïense vertegenwoordigers nemen deel aan besprekingen die vrijwel elke dag plaatsvinden", zei Zelensky. "En we gaan door", voegde hij toe.

De Oekraïense president greep de videoboodschap ook aan om Moskou ervan te beschuldigingen de evacuatiepogingen van bewoners uit de belegerde stad Marioepol te dwarsbomen.

Eerste ooggetuigenverslagen van aanval op theater Marioepol

Het geluid van straaljagers werd overstemd door het lawaai van die enorme ontploffing. Het statige gebouw, nog gerenoveerd in de Sovjettijd, veranderde in een oogwenk in een hoop brandend puin. Daarna was er vooral geschreeuw te horen, van alle kanten.

Voor het eerst zijn ooggetuigenverslagen opgedoken van de aanval op het theater van de Oekraïense havenstad Marioepol. De Britse omroep BBC sprak onder anderen met een vrouw die het bombardement overleefde, omdat ze net ervoor had besloten water te gaan halen voor haar twee honden.

Lees hieronder het hele artikel:

'Zeker 100.000 burgers willen weg uit Marioepol'

Zeker 100.000 burgers willen de belegerde havenstad Marioepol ontvluchten, maar kunnen niet weg omdat er onvoldoende veilige vluchtroutes zijn. Dat heeft de Oekraïense regering gezegd.

Volgens president Zelensky is er na wekenlange bombardementen zo goed als niets meer over van de stad. "Er is daar niets meer. Alleen ruïnes", aldus de president in een videotoespraak. Hij spreekt van oorlogsmisdaden die door de Russen in Marioepol zijn gepleegd.

De president zei gisteravond ook dat de inwoners die nog in de stad zijn, onder erbarmelijke omstandigheden leven. Er is volgens hem een tekort aan water, medicijnen en voedsel. Volgens het Russische persbureau RIA is inmiddels bijna de helft van de stad in handen van Moskou.

Welkom

In dit blog lees en bekijk je alle ontwikkelingen van woensdag 23 maart in de oorlog in Oekraïne. Het blog van gisteren is hier terug te lezen.