Kamermeerderheid voor plan minderheidskabinet • Rutte zegt niets over steken onder water Kaag

Kamermeerderheid stemt voor motie-Rutte, debat afgelopen

Een Kamermeerderheid heeft inderdaad ingestemd met het voorstel van VVD-leider Rutte om VVD'er Johan Remkes te benoemen tot nieuwe informateur met de opdracht een minderheidskabinet te onderzoeken.

Wanneer hij gaat beginnen is nog niet bekend, dat zal morgen duidelijk worden. Voorzitter Bergkamp sluit de vergadering.

Opnieuw motie PVV voor nieuwe verkiezingen, maar onvoldoende stemmen voor

PVV-leider Wilders stelt ook in dit debat voor om nieuwe verkiezingen te houden. Zijn motie komt later vanavond ook in stemming, maar lijkt het bij voorbaat niet te gaan halen omdat een meerderheid door wil met de formatie.

FvD heeft een motie ingediend die gaat over een "zakenkabinet met vakministers". BBB stelt in een motie voor om op 1 november 2021 nieuwe verkiezingen uit te schrijven als er dan nog geen nieuw kabinet is. De Groep-Van Haga vraagt in een motie om alleen een minderheidskabinet van VVD en CDA te onderzoeken.

Omdat Wilders op zijn motie een reactie van het kabinet heeft gevraagd in een brief, wordt er even geschorst tot die brief er is.

Informateur Hamer gaat weer van voren af aan beginnen

In verband met de geluidsstoring, die inmiddels is verholpen, gaat informateur Hamer helemaal opnieuw haar bijdrage voorlezen. "Ik zou bijna zeggen dat dat symbolisch is voor deze hele formatie, helemaal weer opnieuw beginnen", grapte zij.

Hamer roept de politieke partijen op hun verantwoordelijke taak waar te maken. "De toekomst van de parlementaire democratie ligt in uw handen. Wees er zuinig op", zo sloot zij af.

Er is nu een storing in het geluid van de Tweede Kamer

Het debat is door een geluidsstoring even niet meer te volgen. De technische dienst van de Tweede Kamer probeert het te verhelpen.

Alle fracties aan het woord geweest, nu Hamer aan de beurt

Alle fractievoorzitters hebben kunnen zeggen wat zij van het vervolg van de formatie verwachten. Nu is het de beurt aan informateur Hamer. Zij kreeg veel bedankjes voor haar werk en een paar vragen. Daarna is er nog een korte tweede termijn voor de fractievoorzitters die een motie willen indienen. Daarna wordt er over de moties gestemd.

Daarbij is het dus vrijwel zeker dat de motie-Rutte een meerderheid van de stemmen krijgt en de formatie de volgende fase in kan, met informateur Remkes op zoek naar een minderheidskabinet.

Meerderheid voor benoemen Remkes voor zoektocht naar minderheidskabinet

Er is een Kamermeerderheid voor de motie van VVD-leider Rutte om VVD'er Johan Remkes te benoemen als informateur en hem te laten zoeken naar een minderheidskabinet met brede steun. Naast VVD, D66 en CDA, steunt ook de ChristenUnie het plan van Rutte.

CDA-leider Hoekstra ziet het voorstel om op zoek te gaan naar een minderheidskabinet met brede steun wel zitten. Ondanks de verkiezingsnederlaag vindt hij dat zijn partij moet meehelpen een nieuw kabinet te vinden. Geen van de andere fractievoorzitters stelde een vraag aan Hoekstra. Ook SP-leider Marijnissen kreeg geen vragen van de andere fractievoorzitters. Zij vindt dat het inhoudelijke stuk van Rutte en Kaag (zie eerder in dit liveblog) bewijst dat Rutte IV een voortzetting van Rutte I, II en III gaat worden.

De PvdA vindt het onbegrijpelijk dat de VVD niet wil onderhandelen met PvdA en GroenLinks over een meerderheidskabinet. Partijleider Ploumen heeft ook veel kritiek op het lekken van Prinsjesdagstukken, het vertrek van minister Van nieuwenhuizen naar de "kolenlobby" en het uitlekken van de naam van Johan Remkes nog voor de Tweede Kamer het wist. "Die nieuwe bestuurscultuur raakt elke dag verder uit zicht", zegt zij. Ploumen steunt de motie van Rutte niet.

"Wij zullen nooit een minderheidskabinet gaan gedogen", zegt GroenLinksleider Klaver. "Goede plannen zullen we steunen, maar slechte plannen zullen we wegstemmen." Ook hij vindt het slecht dat er geen poging is ondernomen om een meerderheidskabinet te formeren met GroenLinks en PvdA.

Het debat gaat bijna weer beginnen

De fractievoorzitters komen de nieuwe plenaire zaal weer binnenlopen. Ze hebben voor het eerst kunnen eten in het tijdelijke gebouw van de Tweede Kamer.

Pieter Omtzigt definitief weg bij CDA, twittert hij tijdens debat

De Kamerleden gaan even eten. Het debat gaat om 20.00 uur verder met CDA-leider Hoekstra. Hij kan vragen verwachten over de stabiliteit van het CDA, na het vertrek van Pieter Omtzigt.

Het voormalige CDA-Kamerlid kondigde tijdens het debat aan dat hij morgen meer vertelt over zijn politieke plannen. Hij bedankte op twitter voor alle steun, bloemen, kaarten en beterschapswensen die hij de afgelopen maanden ontving. "Dat heeft mij zeer gesteund tijdens een soms moeilijke periode."

Kaag steunt motie Rutte: brede samenwerking

D66-leider Kaag zegt dat er genoeg reden is om met zes partijen, dat zijn VVD, D66, CDA, PvdA, GroenLinks en ChristenUnie, gesprekken te beginnen over een minderheidskabinet met brede steun van andere partijen. De mogelijkheid van een meerderheidskabinet wordt wat haar betreft niet uitgesloten. "Ik steun de motie van Rutte", zegt Kaag daarover. Maar ze zegt daarbij dat het niet zeker is of haar partij onderdeel gaat vormen van een minderheidskabinet.

VVD-leider Rutte zegt dat het zijn bedoeling is dat beoogd informateur Remkes op zoek gaat naar een minderheidskabinet van VVD, D66 en/of CDA. Hij vindt het onwaarschijnlijk dat er toch een meerderheidskabinet komt. Over de motie wordt aan het eind van het debat gestemd.

Politiek verslaggever Ron Fresen: kijken hoe scherp de scherven zijn

Tot nu toe krijgt de toespraak van D66-leider Kaag van gisteravond, met kritische toespelingen op het leiderschap van VVD-leider Rutte, meer aandacht dan het inhoudelijke stuk dat de twee deze zomer schreven.

De timing van de uitspraken van Kaag van gisteravond is vrij dodelijk, zegt NOS-verslaggever Ron Fresen. "De formatie zit al in een diepe crisis en dan dit zeggen over diegene met wie je moet samenwerken." Bij D66 wordt benadrukt dat Kaag zich al langer afzet tegen de huidige politieke cultuur en tegen het politieke gedoe. "Het maakt haar weinig uit of het Rutte aangaat of een ander".

Het effect van de uitspraken van Kaag is, aldus Fresen, dat het juist het gedoe veroorzaakt dat zij zegt niet te willen. "De rest van haar verhaal raakt ondergesneeuwd door dat gedoe."

Nu moet blijken hoe groot en scherp de scherven tussen D66 en VVD zijn. "Het gaat dan niet alleen om die woorden van gisteren, maar het zit Kaag en de linkse partijen ook zeer dwars dat VVD en CDA niet met links willen, terwijl er volgens hen nog geen serieuze onderhandelingen over zijn geweest."

"Schoolpleindebat tussen Geert en Mark"

Buiten de microfoons maar een beetje hoorbaar roept PVV-leider Wilders tijdens het debat "corruptie". Daarmee doelt hij op de verkiezing van Kamervoorzitter Bergkamp (D66).

Dat schiet bij VVD-leider Rutte in het verkeerde keelgat. Hij spreekt Wilders rechtstreeks aan. "Geert, dit was een woede-uitbarsting, maar dit kun je niet zeggen in het debat. Ik wil dat je dit terugneemt." Dat is Wilders niet van plan. "Mark, ik sta voor ieder woord dat ik heb gezegd. Jullie hebben achter de schermen afspraken gemaakt over wie de Kamervoorzitter zou worden."

Bergkamp zegt tevergeefs dat het niet over haar moet gaan in dit debat. De discussie gaat nog even door, en Kaag noemt de uitspraak van Wilders een valse aantijging. SP-leider Marijnissen wil er verder geen woorden meer aan vuil maken, en sneert dat het goed is dat er een eind komt aan het schoolpleindebat van Geert en Mark.

Kaag vindt vertrouwen niet het belangrijkst in de formatie

Wilders tegen Kaag: dank voor uw toespraak, die zegt veel over u

Ook D66-leider Kaag komt niet terug op haar kritische speech van gisteravond met indirecte opmerkingen over VVD-leider Rutte. PVV-leider Wilders snapt daar niets van en denkt dat Kaag en Rutte elkaar eigenlijk helemaal niet vertrouwen.

Wilders bedankte Kaag voor haar speech omdat die volgens hem veel over haar zegt. "Het zegt iets over uw eigen karakter", zei Wilders. U bent losgezongen van de politiek. U heeft nooit kunnen wennen aan Nederland en u voelt zich verheven boven de gewone mensen. En u bent ook een beetje vilein, een beetje gemeen."

Kaag had meer vragen verwacht over het inhoudelijke stuk dat zij deze zomer samen met Rutte heeft geschreven, in plaats van over haar speech van gisteravond. Kaag: "Ik had verwacht dat veel mensen mij over migratie zouden bevragen, of kansenongelijkheid. De inhoud van het stuk is best het lezen waard." De vertrouwensvraag die haar verschillende keren wordt gesteld vindt zij niet zo interessant. Zij rekent meer op succes door een zakelijke aanpak.

Fractievoorzitters tegen Rutte: waarom zou het nu wel gaan lukken?

Verschillende fractievoorzitters vragen aan VVD-fractievoorzitter Rutte waarom hij er vertrouwen in heeft dat de formatie nu wel gaat lukken met een minderheidskabinet. Ook komen ze terug op de uitspraken van D66-leider Kaag van gisteravond. Ze vinden dat die niet wijzen op vertrouwen tussen de twee.

SGP-leider Van der Staaij wil weten waar Rutte zijn optimisme vandaan haalt dat er nu met succes verder onderhandeld kan gaan worden. "Waar is dat vertrouwen op gegrond? Ik wil ook dat het gaat lukken hoor, maar waar baseert de heer Rutte zijn vertrouwen op?" SP-leider Marijnissen zegt dat bij veel mensen het vertrouwen er juist alleen maar minder op wordt. Denk-leider Azarkan noemt de ontstane situatie beschamend.

Ook BBB-leider Van der Plas vraagt: "Vertrouwen jullie elkaar wel?" Rutte zegt dat hij Kaag niet ten huwelijk gaat vragen maar dat het gaat om politieke samenwerking. Dat ziet hij nog steeds zitten. Hij blijft erbij dat hij niet op de toespraak van Kaag van gisteravond gaat reageren. Hij wil met "urgentie" en "stap voor stap" verder met de volgende fase van de formatie. Op de vraag van JA21-leider Eerdmans antwoordt Rutte dat hij geen voorstander is van nieuwe verkiezingen.

Rutte: 'Ik vind er van alles van, maar ik heb besloten geen commentaar te geven'

Fractievoorzitter Rutte is de eerste spreker. Voorzitter Bergkamp benadrukt dat alle sprekers aanwezig zijn in hun rol van Kamerlid, niet als lid van het kabinet.

Rutte bedankt informateur Hamer voor haar werk. Hij dient een motie in waarin staat dat Remkes de nieuwe informateur moet worden met de opdracht te zoeken naar een minderheidskabinet van VVD, D66 en/of CDA dat ook steun krijgt van GroenLinks, PvdA en ChristenUnie.

PVV-leider Wilders begrijpt niet dat Rutte niet meteen ingaat op de toespraak van D66-leider Kaag gisteravond. Wilders: "Ze heeft u nogal wat verwijten gemaakt. U bent onbetrouwbaar en onmenselijk, en een goedkope ritselaar zonder visie. Het zal maar over je gezegd worden. Dat wordt toch nooit meer iets tussen jullie? Dit is een politieke aframmeling."

Rutte wil er inhoudelijk niet op ingaan. "Ik vind er van alles van, maar ik heb besloten geen commentaar te geven op die toespraak", reageerde Rutte. "Ik wil al mijn energie richten op de vorming van een nieuw kabinet."

Zes uur debat gepland

Het debat gaat om 16.30 uur beginnen en duurt volgens de huidige planning tot 22.30 uur. Aan het eind wordt er ook over moties gestemd, zoals die over het aanstellen van VVD'er Johan Remkes als nieuwe informateur.

De volgorde waarin de achttien fractievoorzitters aan het woord komen