Aangifte tegen kopers valse prikbewijzen • Janssen: conclusies over effect bij delta voorbarig

Liveblog gesloten

Dit liveblog is gesloten. Morgen zijn we terug met een nieuw blog met het laatste nieuws over het coronavirus.

Griekenland wil verplichte vaccinatie voor zorgmedewerkers

In het Griekse parlement is vanavond een wetsvoorstel ingediend om vaccinatie tegen het coronavirus verplicht te stellen voor werknemers in de gezondheidszorg. Het gaat onder meer om personeel in verpleeg- en bejaardentehuizen, instellingen voor gehandicapten en ziekenhuispersoneel.

De Griekse premier Mitsotakis had dit voornemen ruim een week geleden aangekondigd. Personeel dat zich niet laat vaccineren wordt met onbetaald verlof gestuurd en verliest gedurende die tijd ook hun sociale zekerheid. Er zijn uitzonderingen, bijvoorbeeld voor zorgpersoneel met een medische indicatie.

De overheid wil de verplichting invoeren zolang de pandemie duurt. Meer dan 90 procent van de artsen in ziekenhuizen is al ingeënt, onder verplegend personeel is dat ongeveer 73 procent.

In Athene en Thessaloniki demonstreerden vandaag enkele duizenden mensen tegen verplichte vaccinatie. Voor het parlement in Athene braken rellen uit. De politie greep in door traangas te gebruiken.

Kinderen zijn dit jaar slechter beschermd tegen RS-virus: hoe kan dat?

De kinderintensivecareafdelingen van Nederlandse ziekenhuizen liggen vol met jonge kinderen die ernstige luchtwegproblemen hebben door het RS-virus. Dit jaar zijn kinderen minder goed beschermd tegen het virus, vanwege de coronamaatregelen. Maar hoe zit dat dan? Dat lees je in dit artikel.

GGD doet aangifte tegen tientallen kopers van nagemaakte vaccinatiebewijzen

De GGD GHOR Nederland, de koepelorganisatie van de GGD's, heeft vanochtend aangifte gedaan tegen tientallen mensen die nagemaakte vaccinatiebewijzen hebben gekocht. De bewijzen werden aangeboden via verschillende kanalen, bevestigt een woordvoerder van GGD GHOR. Het gaat om vaccinatiebewijzen waarmee werd beloofd dat een QR-code in de CoronaCheck-app kon worden verkregen. Daarmee zouden ongevaccineerden toch geregistreerd kunnen worden als volledig ingeënt.

Shownieuws meldt dat de vaccinatiebewijzen onder meer via chatprogramma Telegram werden aangeboden. Het programma nam contact op met verkopers van de nepbewijzen. Een van de adverteerders beweerde volgens Shownieuws voor een prijs van 250 euro een vaccinatieregistratie te kunnen regelen via de systemen van de GGD. Met die registratie zou vervolgens een QR-code kunnen worden aangemaakt in de CoronaCheck-app.

Volgens een woordvoerder van de GGD GHOR was bij de organisatie al langer bekend dat er nagemaakte bewijzen en gele boekjes in omloop zijn. Dat er gefraudeerd werd met de bewijzen kwam volgens de koepelorganisatie bij controles al aan het licht. Kopers van de frauduleuze bewijzen liepen tegen de lamp toen zij de registratie gebruikten om in de app een QR-code te genereren. De GGD benadrukt dat de registraties niet via de systemen van de GGD zijn verkregen en dat ze dus nooit hebben gewerkt.

Hoelang de fraude al aan de gang is, kan de GGD niet zeggen. De woordvoerder benadrukt dat in dergelijke gevallen altijd aangifte gedaan wordt tegen de kopers van de registraties. "We maken echt werk van de mensen die hier misbruik van maken. Dit accepteren we niet", aldus de GGD. Om dergelijke fraude op het spoor te komen, zijn volgens de woordvoerder "diverse controlemechanismen" ingebouwd. Welke dat zijn, wil de GGD niet zeggen.

Overigens gaat de organisatie voorlopig niet achter de aanbieders van de bewijzen aan; die taak ligt bij de politie.

Honderden Oegandezen hebben nep-vaccin gekregen

Zeker 800 mensen in Oeganda hebben een prik met een nep-coronavaccin gekregen. Gevaar lopen ze niet, de vaccins waren gevuld met water. Regeringsfunctionarissen geven "gewetenloze artsen en gezondheidswerkers" de schuld, schrijven Oegandese media.

De valse prikken werden in mei en juni toegediend, op het hoogtepunt van de pandemie in het Afrikaanse land. Twee verpleegkundigen zijn opgepakt, een arts is nog op de vlucht. Volgens de directeur van de Oegandese gezondheidsdienst wilden de drie geld verdienen aan de vaccins. Ze worden verdacht van zwendel.

Het land met ruim 44 miljoen inwoners heeft ruim een miljoen doses AstraZeneca ontvangen via het Covax-programma. Dat is een initiatief van onder meer de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) en de internationale organisatie Gavi om ook armere landen van vaccins te voorzien. Oeganda kreeg ook ruim een miljoen vaccins van India.

Deze maand zullen er nog eens ruim 85.000 doses van Covax richting Oeganda gaan, en 687.800 in augustus.

Janssen weerspreekt conclusies over verminderde bescherming bij delta

Janssen spreekt de conclusie van onderzoekers tegen dat het Janssen-vaccin minder effectief is tegen de deltavariant. Volgens de farmaceut is de studie onvolledig omdat maar een deel van de immuunrespons die opgewekt wordt door het vaccin, door de onderzoekers onder de loep is genomen. "Dit is niet het hele plaatje", zegt een woordvoerder van Janssen tegen de NOS. "Het onderzoek kijkt maar naar een stuk van de afweerreactie. Maar de afweer bestaat uit verschillende elementen en die optelsom bepaalt hoe sterk de afweer in totaal is."

Volgens het bedrijf is het "te voorbarig" om te concluderen dat het vaccin minder goed werkt tegen de deltavariant. De grootschalige onderzoeken van Janssen naar de effectiviteit tegen de besmettelijkere deltamutant lopen namelijk nog. "Op basis van de voorlopige onderzoeksresultaten ziet de effectiviteit van het vaccin tegen delta er goed uit", zegt de woordvoerder.

The New York Times berichtte gisteren over een Amerikaanse studie naar de werking van Janssen tegen de deltavariant. Het onderzoek roept de vraag op of één prik met het Janssen-vaccin wel voldoende is. Op dit moment wordt van Janssen - in tegenstelling tot de andere vaccins - maar één dosis toegediend.

Volgens de farmaceut is het nog te vroeg om te zeggen of dat in de toekomst opgehoogd moet worden naar twee doseringen. Janssen wil eerst het onderzoek dat hiernaar loopt afwachten; eind van de zomer verwacht de farmaceut meer te kunnen zeggen. Het bedrijf sluit overigens niet uit dat in de toekomst twee prikken zullen worden geadviseerd.

Dat geen van de coronavaccins die nu worden ingezet 100 procent bescherming biedt tegen infectie, was altijd al bekend. De vaccins lijken bovendien minder effectief te zijn tegen het volledig voorkomen van een besmetting met de deltamutatie. Dat geldt voor zowel de mRNA als de vectorvacccins.

Corona-risiconiveaus verhoogd

De corona-risiconiveaus van de veiligheidsregio's zijn verhoogd. Op dit moment geldt in bijna alle 25 veiligheidsregio's het risiconiveau 'zeer ernstig'. Alleen Zeeland en Drenthe staan op 'ernstig'. De laagste risiconiveaus, 'waakzaam' en 'zorgelijk', gelden nergens meer. Eerder vandaag stonden er nog 11 regio's op 'zeer ernstig', 13 op 'ernstig' en een op 'zorgelijk'.

Op basis van het aantal positieve tests en ziekenhuisopnames bekijkt de overheid iedere twee weken of die niveaus moeten worden aangepast. Ook vandaag werden de gegevens weer beoordeeld.

RIVM:6945 nieuwe besmettingen

Bij het RIVM zijn tot 10.00 uur vanmorgen 6945 nieuwe coronabesmettingen gemeld. Dat zijn er 142 meer dan gisteren. Gemiddeld stijgt het aantal positieve coronatests ook: in de afgelopen zeven dagen werden gemiddeld 9460 positieve tests per dag geregistreerd. Dat is 13 procent meer dan in de zeven dagen daarvoor.

Bij het RIVM werden drie overleden covidpatiënten gemeld. De afgelopen zeven dagen registreerde het RIVM gemiddeld 2 doden per dag, tegen 1 dode per dag een week eerder.

Ouderen lopen relatief veel risico als ze het coronavirus krijgen. Daarom registreert het RIVM in hoeveel verpleeghuizen recent coronagevallen waren. Er zijn nu 73 verpleeghuizen waar de afgelopen twee weken minimaal één coronabesmetting is vastgesteld. Een week geleden waren dat er 33.

DDoS-aanvallen op GGD-sites voor test- en prikafspraken

Vanwege een reeks DDoS-aanvallen is het sinds gisteren niet mogelijk om testuitslagen te bekijken, afspraken te maken voor een coronatest of vaccinatie en eerder gemaakte afspraken in te zien. Mensen die op GGD-websites willen inloggen met een DigiD-inlogcode, krijgen een melding dat de site niet bereikbaar is, meldt de GGD GHOR op Twitter.

Als alternatief voor het doorgeven van testuitslagen, belt GGD GHOR Nederland mensen op. "In het kader van bron- en contactonderzoek worden mensen met een positieve testuitslag altijd geïnformeerd. Ook krijgen zij adviezen over isolatie en het informeren van hun contacten", aldus de landelijke GGD-koepel.

Frankrijk gaat leerlingen op scholen vaccineren

Frankrijk gaat vanaf september leerlingen op scholen vaccineren. Daarmee moet de inenting van 12- tot 18-jarigen versneld worden. Van die groep is nu nog maar 6,9 procent volledig gevaccineerd. De maatregel werd bekendgemaakt door premier Jean Castex tijdens een interview op de Franse televisie.

Hij maakte ook bekend dat volledig gevaccineerden niet meer als 'contactpersonen' bestempeld worden als ze in aanraking zijn geweest met een besmet iemand. Daardoor hoeven de gevaccineerden ook niet meer in quarantaine na zo'n contact. Volgens Castex lopen ze "niet meer het risico ziek te worden".

Vanaf vandaag moeten mensen in Frankrijk een vaccinatie- of testbewijs laten zien als ze naar musea of sportscholen willen of naar bijeenkomsten met meer dan vijftig mensen. De eerste week gaat de politie nog in gesprek met overtreders. "Maar daarna gaan we ook sancties uitdelen'', zei Castex. De bewijsplicht wordt vanaf begin augustus uitgebreid naar cafés en restaurants in Frankrijk.

GGD'en alert op fraudeurs die weglopen zonder prik

De GGD's hebben bij meerdere priklocaties maatregelen genomen om een nieuwe manier van fraude te voorkomen: mensen lopen met een vaccinatiebewijs uit de rij weg, nog voordat ze hun prik hebben gekregen. Ongeveer tien mensen zijn betrapt op deze fraude, zegt GGD GHOR tegen de Volkskrant. De koepelorganisatie denkt dat sommige fraudeurs ook in hun opzet geslaagd zijn, maar de omvang van deze fraude is onbekend. De mensen die werden betrapt moesten hun bewijs inleveren. In het systeem is een aantekening gemaakt.

Op een aantal locaties krijgen gevaccineerden nu hun bewijs pas nadat ze zijn ingeënt, worden de rijen beter afgeschermd of wordt er extra toezicht ingesteld. Een vaccinatiebewijs komt bijvoorbeeld van pas bij reizen naar het buitenland. "Maar denken degenen die zich daarvoor niet willen laten prikken ook na wat dit kan betekenen voor hun medemens?", zegt een woordvoerder van GGD Utrecht tegen de krant. "Je hebt dan wel het benodigde papiertje en de QR-code, maar je brengt mogelijk jezelf en anderen in gevaar."

Onderzoek: aanwijzingen dat Janssen slechter beschermt tegen deltavariant

Amerikaanse onderzoekers hebben nieuwe aanwijzingen gevonden dat het Janssen-vaccin slechter tegen de deltavariant beschermt dan tegen andere coronavarianten. Het onderzoek is uitgevoerd met bloed in reageerbuisjes, dus waterdichte conclusies kunnen nog niet aan de resultaten worden gehangen.

Het onderzoek roept de vraag op of één prik met het Janssen-vaccin wel voldoende is. Hoogleraar vaccinologie Ben van der Zeijst zegt dat het voor hem "altijd al duidelijk" was dat een tweede prik nodig is. "Janssen is geregistreerd voor één vaccinatie, maar dat wil niet zeggen dat één vaccinatie beter is."

Hij zegt dat het Rotterdamse Erasmus MC onderzoekt of een tweede prik inderdaad nodig is. "Je mag verwachten dat mensen besmet raken met de deltavariant na een prik van Janssen, maar of ze ernstig ziek worden weten we nog niet." Hij denkt niet dat dat gebeurt.

Er waren al aanwijzingen dat de vaccins minder effectief tegen een besmetting met de deltavariant. "De deltavariant veroorzaakt veel meer virusdeeltjes. Dat betekent dat je voorzichtiger moet zijn, ook als je gevaccineerd bent", zei viroloog Bert Niesters gisteren.

CBS: migratie naar Nederland nam af, corona belangrijkste oorzaak

Vorig jaar zijn minder arbeidsmigranten naar Nederland gekomen dan in de jaren daarvoor, meldt het Centraal Bureau voor de Statistiek. De belangrijkste oorzaak daarvoor is de coronapandemie. Met name migranten van buiten Europa bleven weg.

Omdat de economie vorig jaar een klap kreeg door de pandemie, was er minder vraag naar arbeid. En vanwege de coronamaatregelen wereldwijd was het moeilijker om te reizen.

In 2020 kwamen er 171.000 migranten naar Nederland. Dat waren er 44.000 minder dan in 2019. "Het gaat dan in de meeste gevallen om een mix van expats, studenten en asielzoekers en hun gezinsleden die meekomen", zegt Leo Lucassen, hoogleraar arbeids- en migratiegeschiedenis, in het NOS Radio 1 Journaal.

Tegenvaller voor winkeliers die huurkorting willen

Moet een winkel online omzet meerekenen als er wordt onderhandeld over huurkorting? Ja, heeft een rechter gezegd in een zogeheten tussenvonnis in een zaak tussen modemerk Scotch & Soda en een verhuurder. Het betekent mogelijk dat retailers minder huurkorting krijgen voor door coronamaatregelen gemiste omzet. Begin augustus volgt de definitieve uitspraak.

De rechter vindt het "niet onaannemelijk" dat een deel van de omzet die normaliter in de winkels wordt gedraaid, naar de webshop is gevloeid. Die omzet buiten beschouwing laten vindt de rechter daarom niet redelijk.

Branchevereniging InRetail vindt de redenering van de rechter "opvallend", zegt directeur Jeroen van Dijken in het NOS Radio 1 Journaal. "Wij zeggen: je huurt een pand, de huurprijs is gebaseerd op waar het pand staat, hoeveel klanten er komen en hoeveel omzet je maakt. Je webshop heeft daar niks mee te maken. Dat is een heel ander verkoopkanaal."

Bij zes op de tien huurcontracten zijn huurders en verhuurders er onderling uitgekomen, zegt Van Dijken. "Daarbij is online omzet altijd buiten beschouwing gelaten." In gevallen waar er nog geen overeenkomst is tussen huurder en verhuurder, gaat het volgens Van Dijken onder meer om het al dan niet meetellen van online omzet.

"We hopen juist dat die vier op de tien het liefst zo snel mogelijk een deal kunnen sluiten", zegt van Dijken. "We willen graag dat iedereen met een schone lei kan beginnen. Daar helpt zo'n tussenuitspraak niet bij, want dat leidt tot extra onrust."

RIVM houdt situatie op de Azoren, Kreta en Luxemburg in de gaten

Het RIVM houdt vanwege oplopende besmettingscijfers de situatie in Luxemburg, op de Azoren en op Kreta nauwlettend in de gaten, schrijft het ministerie van Buitenlandse Zaken. In die gebieden geldt nu een geel reisadvies, wat betekent dat reizen naar die landen niet worden ontraden.

Deze week zijn er nog geen grote veranderingen in de reisadviezen: EU-landen die op geel of oranje (alleen noodzakelijke reizen) staan, houden dat advies. Malta verandert van groen naar geel, maar reizen blijft nog steeds mogelijk. En als Oekraïne geen inreisverbod voor Nederlanders gaat hanteren, verandert het reisadvies voor dat land morgen waarschijnlijk van oranje naar geel.

Huisartsen over vernietigen AstraZeneca-vaccins: 'moeilijk te verteren'

Voor huisartsen is het "emotioneel moeilijk te verteren" dat tienduizenden doses AstraZeneca-vaccin die nog bij hen in de koelkast liggen, waarschijnlijk moeten worden vernietigd. Dat zegt Mirjam van 't Veld, voorzitter van de Landelijke Huisartsen Vereniging, in het NOS Radio 1 Journaal. In Nederland wordt niet meer geprikt met het vaccin, en naar het buitenland transporteren is tegen de regels.

Huisartsen zijn zorgvuldig en zuinig met de vaccins omgegaan, zegt Van 't Veld. "En er zijn vanuit huisartsen initiatieven geweest om te kijken of de vaccins ergens anders kunnen worden gebruikt, maar dat gaat dus niet lukken, helaas. We hadden toch gehoopt dat we niet zoveel vaccins hoefden te verspillen, en dat we andere landen die ze broodnodig hebben, konden helpen."

Kunstmuseum opent deuren voor ouderen

Kunstmuseum Den Haag opent de deuren speciaal voor ouderen. Door corona en zomervakanties kunnen veel ouderen zich soms eenzaam voelen. "Met de zomerschool proberen we ouderen die alleen thuis zitten te motiveren om weer de deur uit te gaan", zegt Paul Broekhoff, directeur van het museum.

"Ik vind het best wel een sociaal stille tijd":

Nederlandse skateboarder Candy Jacobs positief getest op Spelen in Tokio

Skateboarder Candy Jacobs is als eerste Nederlandse sporter op de Olympische Spelen in Tokio positief getest op het coronavirus. De 31-jarige Jacobs gaat tien dagen in isolatie. Volgens sportkoepel NOC*NSF hebben de andere twee skateboarders afstand van haar gehouden en kunnen ze wel in actie komen.

"Ik ben er kapot van", zegt Jacobs. "We waren klaar voor de Spelen, ik voel me fit en nu houdt het op. Ik heb tijd nodig om dit te verwerken. Ik wens mijn team alle kracht en succes nog in Tokio."

Tienduizenden doses AstraZeneca-vaccin waarschijnlijk vernietigd

Bij huisartsen in Nederland liggen nog tienduizenden AstraZeneca-vaccins die waarschijnlijk niet meer gebruikt gaan worden, schrijft Trouw. De campagne in Nederland viel tegen, onder meer vanwege een hele kleine kans op een zeer ernstige bijwerking. En volgens de Inspectie Gezondheid en Jeugd (IGJ) kunnen de vaccins niet naar het buitenland getransporteerd worden; de kwaliteit van de vaccins die bij de huisartsen liggen is niet meer gewaarborgd. Een deel van de vaccins wordt dus hoogstwaarschijnlijk vernietigd, zegt een woordvoerder van het ministerie van VWS tegen de krant.

Een huisarts zegt tegen Trouw de situatie "erg pijnlijk" te vinden. Vanwege een gezamenlijke prikactie met 150 huisartsen zit hij met bijna 10.000 overgebleven vaccins. De huisarts zegt de bewaarvoorschriften van het RIVM te hebben opgevolgd. "We hebben de koelkasten gekoppeld aan een alarmeringssysteem, zodat je per minuut de juiste temperatuur kunt lezen. Het overgrote deel van de vaccins zit nog in een geseald doosje. En toch moeten ze de prullenbak in."

'Coronapas' in Frankrijk vanaf vandaag verplicht

In Frankrijk moeten volwassenen vanaf vandaag een 'coronapas' kunnen tonen als ze naar evenementen of culturele instellingen gaan waar meer dan vijftig mensen zijn. Daarmee moeten ze kunnen aantonen dat ze volledig zijn ingeënt tegen het coronavirus, negatief zijn getest of recent zijn hersteld van een besmetting.

De pass sanitaire is vanaf augustus ook verplicht in cafés, restaurants en sommige winkelcentra. Nederlanders die op vakantie gaan naar Frankrijk kunnen volgens de ANWB de Nederlandse CoronaCheck-app gebruiken. Die genereert een internationale QR-code waarmee te zien is dat reizigers ingeënt zijn. Ook kan het gele vaccinatiepaspoort gebruikt worden.

Tegen de Franse 'coronapas' is veel verzet. Zaterdag waren er in heel Frankrijk ruim 100.000 mensen op de been uit protest tegen de Franse coronamaatregelen. De betogers richtten zich onder meer tegen de pas, maar ook tegen de vaccinatieplicht voor zorgpersoneel die Frankrijk wil invoeren.

WHO: Olympische Spelen moeten doorgaan

De Olympische Spelen in Tokio moeten doorgaan, omdat de wereld zo kan zien wat er tijdens de pandemie nog mogelijk is met de juiste planning en maatregelen. Dat zei het hoofd van de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO), Tedros Adhanom Ghebreyesus, die gastspreker was bij het Internationaal Olympisch Comité (IOC).

Hij is vol lof over de voorbereidingen van de organisatie. "Ze hebben hun best gedaan om deze Spelen zo veilig mogelijk te maken." Volgens Tedros is de organisatie tot nu toe goed in staat om besmettingen snel op te sporen en te isoleren, waardoor verspreiding van het virus kan worden voorkomen. "Er bestaat niet zoiets als nul risico in het leven."

De WHO heeft het IOC en Japan geadviseerd over de Zomerspelen, die vrijdag officieel beginnen. "Ik hoop echt dat het een succes wordt. Moge de olympische fakkel een symbool van hoop zijn dat de planeet overgaat en verlichting geeft aan het begin van een gezondere, veiligere en eerlijkere wereld."

Tedros verwijst met zijn zinsnede over een eerlijkere wereld naar de kritiek die hij al langer heeft op veel westerse landen, die volgens hem een eerlijke verdeling van vaccins in de weg staan. "De pandemie is een test en de wereld faalt. Het gevaar is pas voorbij als het overal voorbij is", herhaalde hij zijn kritiek.