liveblog
NOS NieuwsAangepast

5,3 miljoen telefoontjes voor Janssen-vaccin • EK vanaf komend weekend te volgen op Amsterdamse terrassen

  • Welkom in het coronablog van woensdag 23 juni, hier lees je het coronanieuws uit binnen- en buitenland.
  • Ruim 5 miljoen telefoontjes naar 'Janssen-telefoonlijn'
  • Reisadvies Frankrijk wordt geel, Lissabon kleurt juist oranje.
  • Onderzoek: vertrouwen in nieuws toegenomen in coronatijd.
liveblog gesloten

Gesloten

We sluiten dit blog van woensdag 23 juni. Fijne nacht!

Griekenland versoepelt morgen coronamaatregelen

In Griekenland hoeven mensen vanaf morgen buiten geen mondkapjes meer te dragen, behalve als het om grote samenscholingen gaat. Binnen blijven de kapjes wel verplicht. Volledig ingeënte werknemers hoeven vanaf morgen ook geen zelftest meer te doen als ze naar hun werk gaan en in horecagelegenheden mogen er weer tien mensen aan één tafel zitten in plaats van zes.

Maandag verdwijnt ook de avondklok helemaal. Die gold nu nog van 01.30 uur tot 05.00 uur.

Vanaf dit weekend EK-wedstrijden via schermen op Amsterdamse terrassen

Amsterdamse horecazaken mogen vanaf dit weekend tv-schermen op terrassen plaatsen om EK-wedstrijden te laten zien. Dat heeft burgemeester Halsema vandaag besloten. Hiervoor is geen vergunning nodig, maar er gelden wel voorwaarden.

Zo mogen de schermen alleen vanaf het terras te zien zijn, en niet vanaf de openbare weg. Ook mogen de schermen niet eerder dan een kwartier voor aanvang van de wedstrijd aan en moeten ze binnen een half uur na het einde van de wedstrijd uit, meldt AT5. Dezelfde regels gelden voor tv-schermen binnen.

Gasten die een wedstrijd op het terras willen kijken, worden door de gemeente dringend geadviseerd om van tevoren een zitplaats te reserveren. Daarnaast moeten ze op hun vaste zitplaats blijven zitten en anderhalve meter afstand houden, tenzij ze een huishouden vormen, schrijft NH Nieuws.

Horecazaken die gebruikmaken van Testen voor Toegang mogen wel binnen schermen hebben, maar mogen geen schermen plaatsen op het bijbehorende terras. De toegang tot het terras is volgens de gemeente namelijk moeilijker te controleren en te handhaven.

Tomorrowland gaat definitief niet door

De organisatie van het Belgische festival Tomorrowland laat in een persbericht weten dat ze stoppen met de voorbereidingen voor editie 2021. Vorige week kregen de organisatoren van de gemeenten Boom en Rumst al te horen dat ze geen vergunning zouden geven dit jaar. Het dancefestival liet toen weten zich daar niet bij neer te leggen, maar doet dit nu toch.

"We kunnen niet anders dan besluiten om de 16e editie van Tomorrowland te verplaatsen naar 2022", aldus de organisatie.

Hoogste aantal besmettingen sinds februari in VK

In het Verenigd Koninkrijk werden woensdag 16.135 nieuwe besmettingen met het coronavirus vastgesteld. Dat is het hoogste dagcijfer sinds begin februari. Maandag en dinsdag werden respectievelijk 10.633 en 11.625 gevallen geregistreerd. De deltavariant is verantwoordelijk voor het toegenomen aantal infecties.

De Duitse bondskanselier Angela Merkel wil dat reizigers uit het Verenigd Koninkrijk in alle EU-landen bij aankomst eerst in quarantaine gaan. Ze zei dat aan de vooravond van een EU-top met alle regeringsleiders. Eerder deze week had ze al kritiek geuit op Portugal, waar Britse reizigers gewoon welkom zijn zonder dat ze in quarantaine hoeven.

Vakanties naar Kreta populair bij Nederlanders

TUI en Corendon zien een flinke toename in het aantal boekingen naar het Griekse eiland Kreta, zeggen ze na een rondvraag van persbureau ANP. Nederlanders kunnen vanaf morgen weer op vakantie naar het eiland.

TUI start de vluchten naar Kreta weer op vanaf 3 juli. Vanaf 10 juli vliegt de reisorganisatie negen keer per week naar Kreta, zeven keer vanaf Schiphol en twee keer vanaf Eindhoven. Corendon zet vanaf volgende week dertien extra vluchten in vanaf Nederland en België naar Griekenland.

Ook andere bestemmingen in Griekenland zijn populair. Het vasteland is vanaf morgen ook weer open en eerder werd het reisadvies voor de eilanden Lesbos en Rhodos al aangepast van oranje naar geel

Delta-variant rukt op in Europa

Eind augustus zal de delta-variant van het coronavirus verantwoordelijk zijn voor 90 procent van alle besmettingen, verwacht de Europese gezondheidsinstantie ECDC in Stockholm.

Het ECDC benadrukt dat de delta-variant besmettelijker is dan andere varianten en dat het zeer waarschijnlijk is dat de deze variant deze zomer op grote schaal zal circuleren. Vooral onder jongeren die niet zijn gevaccineerd.

Dit zou een risico kunnen vormen voor mensen die nog niet volledig gevaccineerd zijn. Uit de eerste onderzoeksgegevens blijkt namelijk dat de delta-variant ook mensen kan besmetten die nog maar één prik hebben gehad. Kwetsbare personen met één vaccinatie zouden daardoor ernstig ziek kunnen worden en overlijden als ze niet volledig zijn gevaccineerd.

Volgens het ECDC is het daarom erg belangrijk dat het vaccinatietempo omhoog gaat en mensen in alle landen zo snel mogelijk hun tweede dosis vaccin ontvangen.

Nieuwe coronatest neemt monster van telefoonscherm

Britse onderzoekers hebben een nieuwe manier ontwikkeld om te testen of mensen besmet zijn met corona. Een monster van het display van je mobiele telefoon geeft volgens hen een even duidelijk antwoord als de veelgebruikte PCR-test, waarbij een monster wordt genomen via een wattenstaafje in de neus of mond.

Als mensen met corona praten tijdens het bellen kunnen er virusdeeltjes op het telefoonscherm komen, ook hebben ze mogelijk virusdeeltjes op hun vingers waarmee ze hun telefoon bedienen.

Volgens de onderzoekers is deze nieuwe methode veel laagdrempeliger en zullen mensen daardoor eerder bereid zijn zich te laten testen.

70.000 afspraken gemaakt voor prik met Janssenvaccin

Meer dan 200.000 mensen hebben in totaal ruim 4 miljoen keer gebeld naar het speciale afsprakennummer voor een Janssen-vaccin. De 'Janssen-telefoonlijn' was vanwege de grote drukte vanochtend enige tijd onbereikbaar. Inmiddels zijn er meer dan 70.000 afspraken gemaakt.

"Wij werden overweldigd door de hoeveelheid bellers", zegt Jaap Donker van de GGD GHOR. Er zaten 3500 mensen klaar om de telefoontjes te gaan beantwoorden. "Maar dit is overmacht, we horen van mensen die ons 500 keer bellen. Meer mensen kunnen we niet aan de lijnen zetten. Tegen dit soort enorme pieken zijn onze systemen niet opgewassen."

Volgens Donker bellen veel jongeren en veel mensen die op vakantie willen. "De komende dagen gaan we alles inplannen, maar bel niet allemaal tegelijk." Om aan de grote belangstelling te kunnen voldoen gaat de GGD ook in de nacht prikken. "We gaan priknachten organiseren in de Jaarbeurs in Utrecht, met een DJ om het jonge publiek te bedienen", aldus Donker.

14,3 miljoen vaccinaties tot nu toe

In de strijd tegen het coronavirus zijn naar schatting van het ministerie van Volksgezondheid 14,3 miljoen prikken gezet. Gisteren zijn er 201.000 vaccinaties gedaan. Naar verwachting worden er deze week 1,5 miljoen prikken gezet.

679 nieuwe besmettingen gemeld

Bij het RIVM zijn tot 10.00 uur vanmorgen 679 nieuwe coronabesmettingen gemeld. Dat zijn er 27 minder dan gisteren.

Op woensdag en donderdag is het aantal positieve tests vrijwel altijd hoger dan in de rest van de week. Dat komt omdat mensen zich in het weekend minder laten testen en er in de loop van de week vervolgens een 'inhaaleffect' ontstaat.

Gemiddeld daalt het aantal positieve coronatests ook: in de afgelopen zeven dagen werden gemiddeld 763 positieve tests per dag geregistreerd. Dat is 35 procent minder dan de zeven dagen daarvoor.

4 overleden covid-patiënten

Bij het RIVM werden 4 overleden covid-patiënten gemeld. De afgelopen zeven dagen registreerde het RIVM gemiddeld 2 doden per dag, tegen 3 doden per dag een week eerder.

Tata Steel betaalt 45 miljoen aan coronasteun terug

Tata Steel Nederland betaalt een deel van de loonsteun terug die het bedrijf vorig jaar vanwege corona heeft ontvangen. Het gaat om een bedrag van 45 miljoen euro, dat Tata Steel in de tweede periode van de NOW-regeling heeft gekregen. Het omzetverlies was in die periode te laag om voor steun in aanmerking te komen, blijkt nu.

Desondanks sluit Tata Steel het boekjaar 2020-2021, dat in maart afliep, af met "een aanzienlijk verlies", staat in een verklaring.

425 coronapatiënten in het ziekenhuis

In de ziekenhuizen is de bezetting afgenomen. Er liggen nu 425 mensen met corona in het ziekenhuis (gisteren: 462), van wie 170 op de IC (gisteren: 185), meldt het Landelijk Coördinatiecentrum Patiënten Spreiding.

Ondanks de opmars van de besmettelijker deltavariant van het virus (voorheen bekend als de Indiase variant) is de verwachting van het RIVM dat de daling van de ziekenhuisbezetting de komende zomer doorzet. De vaccins beschermen ook goed tegen deze variant, in ieder geval na twee prikken. Daarnaast speelt het zomerse weer een rol in de afname. In het najaar zou er wel een nieuwe golf kunnen komen, waarschuwde het RIVM gisteren.

Ruim 40 procent van besmette Amsterdammers heeft deltavariant

In Amsterdam is ruim 40 procent van het aantal geregistreerde coronabesmettingen toe te schrijven aan de deltavariant van het coronavirus, voorheen bekend als de Indiase variant. Dat blijkt uit een steekproef van de GGD. Twee weken geleden ging het in zo'n zelfde steekproef nog maar bij 7 procent van de besmette Amsterdammers om de deltavariant. De variant wordt vooral bij jongeren geconstateerd. "Die komen terug van vakantie en nemen het virus mee", zegt een woordvoerder van de GGD Amsterdam.

In de hoofdstad daalt het aantal geregistreerde coronabesmettingen in absolute zin, maar wel minder hard dan eerder. De afgelopen zeven dagen werden in Amsterdam gemiddeld 55 nieuwe besmettingen per dag geregistreerd.

Vorige week schatte het RIVM nog dat in de grote steden zo'n 10 procent van de coronabesmettingen door de deltavariant variant wordt veroorzaakt, zei demissionair minister De Jonge vrijdag in de coronapersconferentie.

De woordvoerder van de Amsterdamse GGD verwacht dat het aandeel van de deltavariant ook in andere grote steden is toegenomen. "Ook bij andere varianten waren Amsterdam en andere grote steden een soort voorloper voor de rest van het land." Gisteren zei viroloog Marion Koopmans bijvoorbeeld bij Rijnmond dat de deltavariant ook in de regio Rotterdam steeds vaker voorkomt.

Al ruim 2 miljoen telefoontjes voor Janssen-vaccin

Meer dan 130.000 mensen hebben in totaal al ruim 2 miljoen keer gebeld naar het speciale afsprakennummer voor een Janssen-vaccin. Die telefoonlijn lag er daarom al snel uit.

"Keep calm", zegt demissionair minister De Jonge op Twitter:

Strengere coronaregels in Israël vanwege deltavariant

In Israël worden de coronaregels aangescherpt, nu het aantal besmettingen weer toeneemt. Zo kunnen inwoners die contact hebben gehad met iemand die besmet was met "een gevaarlijke variant" van het coronavirus opdracht krijgen om in quarantaine te gaan, ook als ze al volledig zijn gevaccineerd. Dat geldt ook voor mensen die in hetzelfde vliegtuig hebben gezeten als iemand die achteraf besmet bleek met corona. Verder wordt het weer verplicht om een mondkapje te dragen op onder meer het vliegveld. Ouders van wie de kinderen de quarantaineregels overtreden, kunnen een boete van bijna 1300 euro krijgen.

Tot nu toe waren volledig gevaccineerden en mensen die onlangs corona hadden gehad, vrijgesteld van de quarantainemaatregelen. Ongeveer 55 procent van de bevolking van Israël is volledig ingeënt. Het aantal nieuwe coronabesmettingen was wekenlang stabiel, maar neemt de afgelopen dagen weer toe. Maandag kwamen er 125 geregistreerde gevallen bij, het hoogste aantal in twee maanden. Een groot deel van de nieuwe besmettingen wordt veroorzaakt door de deltavariant van het coronavirus, die voorheen de Indiase variant werd genoemd.

Prikplek voor Haagse ouderen in trek bij jongeren

Een prikplek voor ouderen met een migratieachtergrond in de Haagse Schilderswijk is in trek bij jongeren en studenten, omdat er geen afspraak voor hoeft te worden gemaakt. Bovendien worden mensen op de locatie geprikt met het Janssen-vaccin, waarvan maar één prik nodig is.

Veel jongeren zijn pas begin juli aan de beurt voor een reguliere vaccinatie. Dan krijgen ze de eerste prik, de tweede staat gepland na de zomervakantie. Vrij reizen is er voor hen dus niet bij, althans niet zonder negatieve PCR-test. Tenzij ze snel een Janssen-prik halen, precies wat het geval is bij dit project dat is bedoeld om de vaccinatiegraad onder ouderen met een migratieachtergrond op te krikken.

Nu er gisteren al veel jongeren in de rij stonden, vindt de GGD niet dat het project zijn doel voorbijschiet. "Dit is de tweede dag en het is nog te vroeg om te zeggen wat de verhouding is tussen ouderen uit de wijk en jongeren die langskomen", zegt projectleider Aukje Elzenga tegen Omroep West. "Als het druk is, sturen we jongeren uit andere plaatsen dan Den Haag weg, maar iedere prik is er eentje."

GGD telefonisch moeilijk bereikbaar voor vaccinatie- en testafspraken

Het is momenteel moeilijk om telefonisch een coronatest in te plannen, doordat het afsprakennummer (0800-1202) niet goed bereikbaar is. Dat komt door topdrukte bij twee andere telefoonnummers van de GGD: 0800-1295 voor een Janssen-vaccinatie en 0800-7070 voor een 'reguliere' vaccinatieafspraak.

Veel mensen die een afspraak wilden maken voor een Janssen-inenting en via 0800-1295 niemand te pakken kregen, probeerden vervolgens 0800-7070 te bellen. Daardoor ligt ook die lijn plat.

De GGD roept mensen op om online een afspraak te maken voor een coronatest of vaccinatie.

'Janssen-telefoonlijn' overbelast, GGD roept op om voorlopig niet te bellen

De 'Janssen-telefoonlijn' is onbereikbaar vanwege overweldigende drukte. Het telefoonnummer 0800-1295 is om 10.00 uur vanochtend geopend voor mensen die met het Janssen-vaccin willen worden ingeënt. Demissionair minister De Jonge zei bij de aankondiging vanmorgen dat de telefonisten klaar waren "voor een hausse aan telefoontjes". Die blijkt er dus ook echt te zijn.

Een woordvoerder van de GGD zegt tegen persbureau ANP dat er in de eerste paar minuten al 70.000 belpogingen waren. De organisatie vraagt mensen om voorlopig niet naar het speciale Janssen-telefoonnummer te bellen. "Alleen dan kunnen we terug in de lucht komen."

Op sociale media regent het klachten over de telefoonlijn, sommige mensen hebben al meer dan 100 keer gebeld:

'Janssen-telefoonlijn' vanaf 10.00 geopend

Rond 10.00 uur vanmorgen kan iedereen die met het Janssen-vaccin wil worden ingeënt daarvoor een afspraak maken. De GGD neemt daarvoor het speciale telefoonnummer 0800-1295 in gebruik. Het is voor het eerst dat Nederlanders zelf kunnen kiezen voor een bepaald vaccin, in plaats van het - in de woorden van demissionair minister De Jonge - "prikken wat de pot schaft". Er is een beperkt aantal Janssen-doses beschikbaar.

Van het vaccin van de Leidse farmaceut is maar één prik nodig. Het middel is uit het vaccinatieprogramma geschrapt op advies van de Gezondheidsraad, omdat het in zeer zeldzame gevallen ernstige trombose met een laag aantal bloedplaatjes als bijwerking kan hebben. In Nederland is die bijwerking tot nu toe één keer gemeld, op een totaalaantal van 450.000 prikken met het vaccin.

De Jonge spreekt van de "keuzelijn Janssen", onder meer voor mensen die willen "dansen met Janssen":

De Jonge: 'Janssen ideaal als je met één prik klaar wilt zijn voor de zomervakantie'

Reisadvies Frankrijk wordt geel, Lissabon kleurt juist oranje

Morgen gaat het reisadvies voor enkele Europese landen van oranje naar geel. Dan zijn weer niet-noodzakelijke reizen toegestaan naar Frankrijk, België (behalve het Brusselse Gewest), Estland, Litouwen, Griekenland (behalve Athene), de regio rond de Kroatische hoofdstad Zagreb en Slovenië. Bij terugkeer in Nederland hoeven reizigers zich niet te laten testen. Ook hoeven ze niet meer in quarantaine.

In Frankrijk gelden nog wel inreisbeperkingen. Zo moeten vakantiegangers die daarnaartoe willen volledig zijn ingeënt of een recente negatieve PCR-test bij zich hebben.

Een ander populair vakantieland, Spanje, blijft wel op oranje staan. En de Portugese hoofdstad Lissabon gaat juist van geel naar oranje, vanwege de opmars van de deltavariant daar. De rest van Portugal blijft wel geel.

Australische coronaregels aangescherpt vanwege deltavariant

In Sydney gelden vanaf vandaag strengere coronamaatregelen. Zo mogen inwoners de Australische miljoenenstad niet verlaten zonder geldige reden. Ook wordt het aantal bezoekers dat ze thuis mogen ontvangen beperkt en zijn mondkapjes in alle publieke binnenruimtes verplicht, ook op het werk.

Met de aangescherpte regels proberen de autoriteiten van New South Wales, de deelstaat waarvan Sydney de hoofdstad is, de verspreiding van de deltavariant van het coronavirus tegen te gaan. Gisteren werden dertien gevallen van die variant gemeld, waarmee het aantal geregistreerde deltabesmettingen de dertig is gepasseerd. De autoriteiten maken zich zorgen over de hoge besmettelijkheid van de variant.

Ook in Nieuw-Zeeland zijn daar inmiddels zorgen over, nadat een Australische toerist die de hoofdstad Wellington had bezocht na terugkomst in Sydney positief was getest op covid-19. Het Nieuw-Zeelandse 'dreigingsniveau' voor corona is daarom verhoogd en de autoriteiten hebben de zogeheten reisbubbel met de Australische deelstaat New South Wales voor drie dagen opgeschort. Die reisbubbel werd twee maanden geleden ingesteld en houdt in dat inwoners van Australië en Nieuw-Zeeland vrij kunnen reizen tussen beide landen zonder daarna in quarantaine te moeten.

Meeste bedrijven hadden ondanks coronacrisis geen extern geld nodig

Verreweg het grootste gedeelte van het Nederlandse bedrijfsleven had geen extern vermogen nodig om de coronacrisis door te komen. Veel bedrijven trokken vooral extra geld aan om investeringen te doen, meer dan om de rekeningen te kunnen blijven betalen. Dat meldt het CBS op basis van een enquête onder ondernemers.

De bedrijven die extern geld nodig hadden, waren vooral horecabedrijven: 27 procent van de horecabedrijven trok extern vermogen aan om aan zijn betalingsverplichtingen te kunnen voldoen. Nog eens 12 procent van de horecabedrijven had wel behoefte aan externe financiering, maar had dat in mei, toen de CBS-enquête werd gedaan, nog niet rond of had nog geen aanvraag gedaan. In de cultuur, sport en recreatie had bijna een derde van de bedrijven extern vermogen nodig vanwege de coronacrisis.

Onderzoek: vertrouwen in nieuws toegenomen

Het vertrouwen in het nieuws is onder de meeste Nederlanders het afgelopen jaar verder toegenomen. Dat schrijft het Commissariaat voor de Media in het Digital News Report Nederland 2020, dat het samen met het Reuters Institute for the Study of Journalism opstelde. Enkel in de jongste doelgroep (18 tot 24 jaar) is het vertrouwen gedaald, meldt het commissariaat.

Verder blijkt uit het rapport, waar begin dit jaar ruim 2000 mensen voor zijn bevraagd, dat de interesse in nieuws en politiek gedurende de coronacrisis is toegenomen. "De vraag is of de interesse ook na covid-19 hoog blijft en burgers sterker betrokken blijven bij nieuws en politiek dan voor covid-19", zo werpen de onderzoekers op. Twee derde van de jongeren tot 24 jaar noemt online nieuws en sociale media als voornaamste bron van nieuws. Onder 55-plussers is dat maar ruim 20 procent. Als het om gebruik van televisienieuws en print als voornaamste nieuwsmedia gaat, zijn de verhoudingen juist andersom.

Het NOS Journaal is nog steeds het nieuwsmerk met het grootste bereik en hoogste vertrouwen. Ook de meeste andere nieuwsmerken worden sterk vertrouwd, aldus het commissariaat.

Geen alcohol verkocht op locaties bij Spelen in Tokio

Er zal geen alcohol worden verkocht op de locaties waar de Olympische Spelen plaatsvinden. Dat maakte Seiko Hashimoto, de voorzitter van het organisatiecomité, bekend in een persconferentie. Op die manier hoopt het comité zorgen van het publiek weg te nemen of de Spelen wel "veilig" kunnen worden georganiseerd als er alcohol wordt geschonken.

De alcoholverkoop in en rond Tokio is sowieso al beperkt, omdat gezondheidsfunctionarissen waarschuwen dat de bijkomende nauwe contacten, het luide praten en samenkomen in cafés de verspreiding van het coronavirus zou kunnen versnellen. Hashimoto voegde eraan toe dat het Japanse drankenconcern Asahi Breweries, een van de grote sponsoren van de Spelen, het eens was met het besluit geen alcohol te verkopen.

Het stadion in Tokio waar over een maand de Spelen worden geopend

Kiezen voor Janssen vanaf vandaag mogelijk

Vanaf vandaag kunnen mensen een afspraak maken voor een prik met het Janssen-vaccin. Daarvoor nemen de GGD's een speciaal telefoonnummer in gebruik.

Waarschijnlijk worden vrijdag de eerste keuzeprikken met Janssen gezet. In elke regio is minimaal één locatie beschikbaar waar dat kan gebeuren. De voorraad is nog beperkt: in de eerste twee weken kunnen ongeveer 200.000 mensen een Janssen-inenting, waarbij één prik voldoende is, krijgen. Hoeveel mensen daarna aan de beurt komen, hangt af van hoeveel doses Janssen kan leveren.

Mensen die al een afspraak voor een prik met een ander vaccin hebben staan, kunnen bellen met het nieuwe telefoonnummer van de GGD om de afspraak om te zetten. Ook mensen die nog geen afspraak hebben en Janssen willen, kunnen dat nummer bellen.

Goedemorgen!

Welkom in het coronablog van woensdag 23 juni. In dit liveblog houden we je op de hoogte van het belangrijkste coronanieuws uit binnen- en buitenland. Lees hier het liveblog van gisteren terug.