Meerdere parken ontruimd vanwege drukte • Nederland blijft 60-minners prikken met AstraZeneca

Liveblog gesloten

Dit liveblog is gesloten. Morgen zijn we terug met een nieuw blog met het laatste nieuws over het coronavirus.

Een op de vijf donoren heeft antistoffen in bloed

Ruim een op de vijf bloeddonoren (21 procent) in Nederland heeft antistoffen tegen het coronavirus in het bloed. Dat meldt bloedbank Sanquin op basis van eigen steekproeven. In Limburg en Noord-Brabant zijn de meeste donoren met antistoffen (26 procent). In de rest van het land ligt het rond de 20 procent.

Sanquin stelt vast dat meer vrouwelijke donoren (24 procent) antistoffen hebben ontwikkeld dan mannen (16 procent). "Daar hebben we bij onze donors op doorgevraagd, en we zien dat veel meer vrouwelijke donors (30 procent) in de zorg werken dan mannelijke donors (8 procent), zegt arts-microbioloog Hans Zaaijer, het hoofd van Bloedoverdraagbare Infecties bij Sanquin.

Van deze donoren in de zorg werkt 14 procent van de vrouwen met coronapatiënten, tegenover slechts 4 procent van de mannen. "Zij lopen vaker corona op. Ook worden ze nu gevaccineerd, dat zal je ook in deze grafieken terugzien."

In januari stelde Sanquin bij 13 procent van de donoren antistoffen vast. In februari was dat toegenomen tot 18,6 procent. Zaaijer benadrukt dat in het algemeen niet te zeggen is dat iemand met antistoffen ook gegarandeerd immuun is. "Maar dit geeft wel duidelijk aan hoeveel mensen besmet zijn geweest, vanaf de eerste golf. Het RIVM kan met deze gegevens adviseren over verder beleid, zoals de lockdown en misschien zelfs vaccinatiebeleid."

VWS: AstraZeneca blijft in Nederland ook voor 60-minners

Het Nederlandse ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport ziet geen reden om het AstraZeneca-vaccin alleen maar toe te dienen aan 60-plussers. Dat zegt het naar aanleiding van een Duits besluit om dat vaccin wel nog alleen te gebruiken bij ouderen, omdat het risico op een zeer zeldzame vorm van trombose als mogelijke bijwerking van het vaccin hoger is bij jongeren.

VWS zegt uit te gaan van het advies van het College ter Beoordeling van Geneesmiddelen en het Europees Medicijnagentschap die hebben vastgesteld dat het vaccin veilig is. In Nederland heeft het vaccineren met AstraZeneca even stilgelegen na meldingen van trombosegevallen in het buitenland.

Ook Canada besloot om een minimumleeftijd te hanteren bij het toedienen van AstraZeneca. In dat land ligt de ondergrens op 55 jaar.

Ook Sonsbeekpark in Arnhem ontruimd

Nadat eerder al het Stadspark in Maastricht was ontruimd, heeft de politie rond 20.00 uur ook het Sonsbeekpark in Arnhem gesloten en leeggehaald. Vanwege het weer was het er volgens de politie veel te druk.

Tot 20.00 uur probeerden politie en boa's de bezoekers nog aan te sporen zich aan de maatregelen te houden door met ze in gesprek te gaan. Toen dat niet bleek te werken, werd het park gesloten.

De bezoekers vertrokken rustig, maar lieten wel veel troep achter, schrijft Omroep Gelderland.

In Tilburg en Amsterdam werden het Spoorpark en het Vondelpark niet ontruimd, maar in de loop van de middag wel gesloten voor nieuwe bezoekers.

VS en dertien andere landen kritisch op WHO-rapport

De regeringen van veertien landen onder leiding van de Verenigde Staten hebben in een gezamenlijke verklaring hun zorgen geuit over de WHO-studie naar de oorsprong van het coronavirus. De onderzoekers, onder wie ook de Nederlandse viroloog Marion Koopmans, presenteerden vandaag hun bevindingen van een onderzoeksreis in China.

Zij concludeerden onder meer dat de meest waarschijnlijke oorsprong van het virus een overdracht van een vleermuis naar een ander dier is geweest, dat vervolgens op de markt in Wuhan is verkocht. De onderzoekers zeggen dat de theorie dat het virus uit een lab in Wuhan is ontsnapt zeer onwaarschijnlijk is.

Een definitief antwoord kon echter niet gegeven worden. De WHO-onderzoekers zeggen dat er meer onderzoek nodig is, bijvoorbeeld op welk dier het virus door een vleermuis mogelijk is overgebracht.

De landen die kritisch staan tegenover het rapport wijzen er onder meer op dat China niet op alle verzoeken van de onderzoekers is ingegaan om data te delen. Ze noemen het rapport "significant vertraagd en er was een gebrek aan toegang tot complete, originele data en monsters".

Naast de Verenigde Staten gaat het om Australië, Canada, het Verenigd Koninkrijk, Denemarken, Estland, Israël, Japan, Letland, Litouwen, Noorwegen, Slovenië, Tsjechië en Zuid-Korea.

Duitsland: AstraZeneca alléén voor ouderen, Spanje: AstraZeneca óók voor ouderen

Duitsland heeft op advies van zijn vaccincommissie besloten het AstraZeneca-vaccin alleen nog maar aan mensen boven de zestig te geven. Er komt een uitzondering voor mensen onder de zestig die een medische indicatie hebben en in overleg met hun arts besloten hebben de prik toch te nemen.

In Spanje werd het AstraZeneca-vaccin eerder alleen nog aan mensen tot 65 gegeven, maar die leeftijdsgrens vervalt nu. Ook 65-plussers kunnen het vaccin krijgen. Het advies voor het toedienen van AstraZeneca aan jongere mensen blijft onveranderd.

GGD's: misschien callcentercapaciteit uitbreiden

Er hadden vorige week 416.000 prikken gezet moeten worden volgens de planning van het ministerie. Het werden er nog geen 300.000. Ministerie en RIVM wezen naar de callcenters van de GGD. Mensen zouden zijn afgehaakt voor het maken van een afspraak omdat ze te lang in de wacht stonden.

Volgens de GGD's komt dat omdat "de bereidheid voor de prik bij de doelgroep die nu een uitnodiging op de mat krijgt, veel hoger blijkt te liggen dan verwacht". Daarom moet de capaciteit "misschien" opgeschaald worden, aldus een woordvoerder.

Duitse vaccincommissie: eind april advies over tweede AstraZeneca-prik voor 60-minners

Zoals verwacht heeft de Duitse vaccincommissie STIKO geadviseerd om het AstraZeneca-vaccin alleen nog maar te geven aan mensen boven de zestig. Op een later moment volgt ook nog een advies voor mensen onder de zestig die al een eerste prik met het vaccin gehad hebben. Dat advies moet eind april volgen.

Er wordt vanaf februari gevaccineerd met AstraZeneca in Duitsland. De tweede prik volgt na 12 weken en zou dus voor de eerste mensen in mei op het programma staan.

De reden voor het advies is het ontstaan van enkele zeer ernstige, maar extreem zeldzame gevallen van trombose na een prik met het vaccin. De mensen die met die mogelijke bijwerking te maken kregen, waren voornamelijk jongere vrouwen.

Grote drukte in Spoorpark Tilburg

In het Tilburgse Spoorpark zijn honderden feestende mensen aanwezig, meldt Omroep Brabant. Het park wordt niet ontruimd, maar de ingangen zijn wel gesloten zodat nieuwe bezoekers niet meer naar binnen kunnen. De politie heeft verschillende boetes uitgedeeld voor samenscholing.

Volgens de coronaregels mogen mensen uit verschillende huishoudens maximaal met z'n tweeën bij elkaar zitten in de openbare ruimte. Een beveiliger zegt tegen Omroep Brabant echter dat in het park een grens van vijf mensen hanteert.

Ook in februari ontstond er vanwege het mooie weer drukte in het park. Toen werd wel besloten tot ontruiming. Volgens de gemeente is het nu minder druk dan destijds.

Pinkpop weer geannuleerd

Net als in 2020 gaat muziekfestival Pinkpop ook dit jaar niet door. Dat heeft de organisatie van het festival, dat normaal gesproken elk jaar plaatsvindt in Landgraaf, bekendgemaakt.

Pinkpop zegt geen line-up met voldoende bekende namen te kunnen garanderen. Met name Amerikaanse muzikanten zijn huiverig om naar Europa te reizen, zegt de organisatie. Acts als Pearl Jam en Post Malone zegden af.

Kaartjes die al gekocht zijn, blijven ook volgend jaar geldig. Pearl Jam heeft toegezegd in 2022 de headliner van Pinkpop te willen zijn, als het festival dan wel doorgaat.

Volgens de organisatie was het te risicovol om de editie van dit jaar naar een later moment in de zomer te verplaatsen. De editie van 2022 staat gepland voor 17, 18 en 19 juni.

Geen publiek bij bekerfinale

Teleurstellend nieuws voor fans van Ajax en Vitesse: de bekerfinale tussen beide teams wordt in een lege Kuip gespeeld. De coronamaatregelen lopen zeker tot 20 april en de wedstrijd staat gepland voor 18 april.

De wedstrijd inzetten als een van de testevenementen van Fieldlabs was geen optie. Ook het verplaatsen van de bekerfinale naar een andere datum is besproken, maar vanwege een te druk speelschema is ook daar van afgezien.

Kabinet Slowakije valt om Russisch vaccin

De Slowaakse regering van premier Igor Matovic heeft z'n ontslag ingediend vanwege onenigheid over de aankoop van het Russische Spoetnik-vaccin. De president van Slowakije heeft vicepremier Eduard Heger nu gevraagd een nieuwe regering te vormen.

Begin maart kwam een geheime deal naar buiten tussen Slowakije en Rusland voor het leveren van twee miljoen doses Spoetnik V. De coalitiepartners van Matovic waren tegen die deal.

De politieke rol van Matovic lijkt overigens nog niet uitgespeeld. Naar verwachting ruilt hij van rol met Eduard Heger en wordt Matovic de nieuwe minister van Financiën.

Stadspark Maastricht ontruimd

De politie heeft het Stadspark in Maastricht ontruimd vanwege de drukte. Volgens 1Limburg hielden bezoekers zich niet aan de anderhalvemeterregel. De politie zou daar boetes voor hebben uitgedeeld.

Eerde vanmiddag besloot Amsterdam het Vondelpark te sluiten voor nieuwe bezoekers.

'Duitsland en Canada gaan minimumleeftijd adviseren voor AstraZeneca'

De Duitse vaccinatiecommissie STIKO gaat adviseren het AstraZeneca-vaccin alleen nog maar te verstrekken aan mensen boven de 60, schrijven Duitse media. Om 18.00 uur is er een bijeenkomst tussen de Duitse minister van Volksgezondheid Jens Spahn en de ministers van Volksgezondheid van de deelstaten om het over het advies te hebben.

Reden achter het advies is dat na een prik met het AstraZeneca-vaccin in heel zeldzame gevallen een zeer uitzonderlijke vorm van trombose is opgetreden, die mogelijk op gang is gebracht door het vaccin. In Duitsland hebben 31 mensen daarmee te maken gekregen. Negen mensen overleden, van wie zeven vrouwen tussen 20 en 63. Daardoor bestaat het vermoeden dat vooral jongere vrouwen een verhoogd risico lopen. In Duitsland zijn bijna 3 miljoen mensen met AstraZeneca gevaccineerd.

Verschillende Duitse ziekenhuizen hebben het gebruik van AstraZeneca bij vrouwen onder de 55 al opgeschort. Enkele steden en deelstaten besloten geen enkele burger onder de 60 meer met AstraZeneca in te enten.

Het Europees Medicijnagentschap (EMA) heeft meerdere keren geadviseerd de vaccinatie met AstraZeneca voort te zetten. De bijwerking waar het om gaat is dermate zeldzaam dat het risico niet opweegt tegen de voordelen van het vaccin, aldus het EMA.

Canada heeft een vergelijkbaar besluit genomen. Daar is de leeftijdsgrens echter op 55 gesteld.

Coronasituatie voor zevende week op rij verslechterd

Voor de zevende week op rij is de coronasituatie verslechterd, blijkt uit de wekelijkse rapportage van het RIVM. Het aantal nieuwe besmettingen nam met 13 procent toe, het percentage positieve testen steeg van 8,1 naar 8,5 procent en in de ziekenhuizen werden 65 patiënten meer opgenomen dan een week eerder.

Volgens het RIVM staan daarmee "alle wijzers in het rood". De enige verbetering is te zien in het zogeheten R-getal. Dat zakte van 1,11 op 8 maart naar 1,07 op 15 maart. Dat betekent dat de stijging van het aantal nieuwe besmettingen iets minder snel gaat.

Vondelpark opnieuw tijdelijk dicht

Het mooie weer zorgt opnieuw voor een grote toeloop van mensen naar het Vondelpark in Amsterdam. Een te grote toeloop, aldus de gemeente, die het park tijdelijk sluit. Er mogen alleen nog mensen het Vondelpark verlaten.

Dit jaar grotendeels digitale Koningsdag

Net als vorig jaar zal Koningsdag dit jaar vanwege de coronamaatregelen minder uitbundig worden gevierd. Grote bijeenkomsten in de buitenlucht zijn niet mogelijk en het koningspaar gaat niet op de gebruikelijke stadstour. In plaats daarvan brengen koning Willem-Alexander en koningin Máxima een bezoek aan de High Tech Campus in Eindhoven, waar ze in een studio een programma voorgeschoteld krijgen.

De Eindhovense burgemeester Jorritsma benadrukte dat de dag "zo digitaal mogelijk" zal plaatsvinden omdat we moeten "meebuigen met de corona-omstandigheden". Vorige week nog is de programmering aangepast vanwege het oplopende aantal besmettingen.

Pfizer/BioNTech-topman: 'Ruimte voor meer productie vaccins'

Farmaceuten Pfizer en BioNTech verwachten dit jaar een kwart meer vaccins te produceren dan ze eerder hadden voorspeld. Aanvankelijk ging het Duitse BioNTech uit van een productie van 2 miljard doses, "maar er is in principe ruimte voor verhoging", zei topman Ugur Sahin tegen persbureau Bloomberg.

Het Pfizer/BioNTech-vaccin was het eerste coronavaccin dat beschikbaar kwam voor de lidstaten van de Europese Unie. In januari zei Sahin dat het opschroeven van de productie lastig zou zijn. "Het is niet zo dat er overal ter wereld nog ongebruikte fabrieken staan die we kunnen gebruiken", zei hij toen. Ook de distributie van het vaccin was ingewikkeld, omdat het middel op zeer lage temperaturen bewaard moest worden.

Sahin zegt dat dat is veranderd vanwege de verbetering van het productieproces. Ook is er volgens de topman uitzicht op een kant-en-klare variant van het vaccin die ook in koelkasten bewaard kan worden. Zo kunnen bijvoorbeeld huisartsen en apotheken een grotere rol gaan spelen bij vaccinatiecampagnes.

Reizen naar Italië? Negatieve test en vijf dagen quarantaine

Reizigers die vanuit EU-landen naar Italië reizen moeten binnenkort na aankomst verplicht vijf dagen in quarantaine. Ook moeten ze een recente negatieve coronatest kunnen tonen. Voor reizigers uit niet-EU-landen geldt de quarantaine- en testplicht al.

De maatregelen gelden voor zowel Italianen als bezoekers. De aanscherping lijkt vooral bedoeld om vakantietrips te ontmoedigen. Wanneer de nieuwe regels ingaan en hoe lang ze van kracht blijven is nog niet duidelijk.

In een groot deel van Italië gelden strenge maatregelen om de derde coronagolf te bestrijden. Vanaf zaterdag gaat het hele land in een driedaagse paaslockdown.

Meest gemelde bijwerkingen coronavaccins nog steeds spierpijn en hoofdpijn

Bijwerkingencentrum Lareb heeft tot nu toe ruim 6000 meldingen ontvangen met 152.000 vermoedens van bijwerkingen van coronavaccins. De meeste meldingen gaan over bekende en relatief milde klachten, zoals hoofdpijn, spierpijn en vermoeidheid. Dit beeld is vrijwel onveranderd sinds het eerste overzicht van de meldingen, eind januari.

Ook zijn er 63 hevige allergische reacties geregistreerd en ontving Lareb 189 meldingen over ouderen die na een prik zijn overleden. Het gaat om 157 ouderen van 80 en ouder, 28 mensen tussen de 65 en 79 jaar en drie onder de 65. Van één is de precieze leeftijd niet bekend.

Volgens Lareb had een merendeel "een kwetsbare gezondheid vanwege heel uiteenlopende ernstige onderliggende gezondheidsproblemen en/of hoge leeftijd". Het centrum zegt dan ook dat dit "de meest voor de hand liggende verklaring van het overlijden" en dat het niks met het vaccin te maken heeft.

In Nederland zijn tot nu toe ruim 2,3 miljoen prikken uitgedeeld, ongeveer 1,8 miljoen Pfizer/BioNTech, 150.000 Moderna en 440.000 AstraZeneca.

Berlijn staakt opnieuw gebruik AstraZeneca

Berlijn schort het gebruik van het AstraZeneca-vaccin op bij vrouwen onder de 60. Senator Dilek Kalayci noemt het 'een voorzorgsmaatregel', omdat het stadsbestuur eerst alle onderzoeken over bijwerkingen wil afwachten.

Duitsland staakte half maart tijdelijk het prikken met AstraZeneca na meldingen van mogelijk ernstige bijwerkingen. Toezichthouder EMA oordeelde kort daarna dat het vaccin veilig en effectief is. Het vaccineren werd hervat, maar er doken in Duitsland toch opnieuw twee probleemgevallen op: een vrouw van 47 overleed na vaccinatie en een 28-jarige vrouw werd ernstig ziek. De stad ziet daarom nu alsnog aanleiding om het vaccineren te staken.

De twee grote Duitse ziekenhuizen Charité en Vivantes schortten het gebruik van AstraZeneca-vaccin eerder al op bij vrouwen onder de 55. In het Charité-ziekenhuis werken zo'n 19.000 mensen. Vivantes, waaronder veel zorginstellingen vallen, telt zo'n 17.000 medewerkers. De Duitse krant Tagesspiegel meldt dat zo'n 70 procent van het personeel is ingeënt met AstraZeneca. Bij de twee genoemde gevallen zou het niet gaan om zorgpersoneel.

In de deelstaat Noordrijn-Westfalen hebben vijf van de zes universiteitsziekenhuizen een brief geschreven naar het ministerie van Volksgezondheid met het verzoek voorlopig ook te mogen stoppen met AstraZeneca. Net als bij de ziekenhuizen in Berlijn zijn er bij hun geen gevallen gemeld, maar ze achten het risico op bijwerkingen te hoog, zeggen ze in de brief.

Grapperhaus in quarantaine

Demissionair minister van Justitie Ferd Grapperhaus heeft een debat in de Eerste Kamer verlaten omdat hij in quarantaine gaat, zegt hij op Twitter.

Grapperhaus laat weten dat iemand uit zijn omgeving positief is getest, maar dat hij genoeg afstand tot die persoon heeft gehouden. "Daarom ga ik vrijwillig en uit voorzorg in quarantaine en laat me morgen testen."

Brandweercommandant: geef personeel voorrang bij vaccineren

De commandant van de Haagse brandweer Esther Lieben wil dat brandweerlieden voorrang krijgen bij het vaccineren. "Als we die voorrang niet krijgen blijven we gewoon doorrommelen zoals we gewend zijn", zegt ze tegen Omroep West.

Volgens Lieben is het sinds begin dit jaar twaalf keer gebeurd dat een volledige brandweerploeg vanwege corona niet kon worden ingezet. In die gevallen werden de gaten opgevuld door andere ploegen en moesten er extra diensten worden gedraaid.

De oplopende coronabesmettingen onder de jeugd is volgens de brandweercommandant een van de grootste oorzaken voor uitval onder het personeel. "Veel personeelsleden nemen het virus per ongeluk van thuis mee. Als zij dan in de ploeg komen, betekent dat dat de hele ploeg een PCR-test moet doen en in quarantaine moet."

Ook lopen hulpverleners volgens Lieben meer kans op een besmetting omdat ze opereren in de frontlinie, waar niet altijd voldoende afstand kan worden gehouden en "waarbij je niet altijd kunt voorkomen dat je in contact komt met mogelijk besmette mensen", aldus Lieben.

Wereldwijde steun voor oprichting internationaal pandemieverdrag

In een open brief pleiten 25 wereldleiders voor een internationaal pandemieverdrag. De brief, mede ondertekend door demissionair premier Rutte, wordt vandaag in tientallen kranten wereldwijd gepubliceerd.

Het verdrag is een initiatief van EU-president Charles Michel en WHO-topman Tedros Adhanom Ghebreyesus en moet onder meer leiden tot een betere samenwerking op het gebied van waarschuwingssystemen, gegevensuitwisseling en onderzoek. Ook de lokale, regionale en wereldwijde productie en verspreiding van vaccins en geneesmiddelen moet volgens de initiatiefnemers verbeterd worden.

"Er zullen zich andere pandemieën en andere ernstige gezondheidscrises voordoen. Geen enkele regering of multilaterale instantie kan deze dreiging alleen aan", zeggen ook de Duitse bondskanselier Angela Merkel, de Franse president Emmanuel Macron en de Britse premier Boris Johnson. "Onze zwakke punten en onze verdeeldheid hebben covid-19 vrij spel gegeven. Daarom moeten wij deze gelegenheid aangrijpen en ons verenigen", aldus de leiders.

Marokkaanse vaccinatiecampagne op volle toeren

In Marokko is de campagne om de bevolking in te enten tegen het coronavirus, na een moeilijk begin, goed op stoom geraakt. Volgens de laatste cijfers van het Marokkaanse ministerie van Volksgezondheid hebben nu 3.455.603 Marokkanen hun tweede prik ontvangen.

Aan het begin van het jaar was er in Marokko nog veel pessimisme over de vaccinatiecampagne. Door leveringsproblemen met de vaccins werd de start van de operatie enkele keren uitgesteld. Eigenlijk had de campagne eind december al moeten beginnen. Maar sinds de eerste prikken op 28 januari werden gezet, is het beeld rondom de campagne volledig gekanteld.

'Coronavaccins snel ineffectief door vaccingebrek'

Het coronavirus zal binnen een jaar zodanig muteren, dat de meeste vaccins die nu worden gebruikt, niet meer effectief zullen zijn. Dat is de inschatting van een meerderheid van 76 epidemiologen die zijn ondervraagd door Oxfam Novib.

Bijna allemaal denken ze dat het tekort van vaccinaties in ontwikkelingslanden ervoor gaat zorgen dat er een resistente variant van het virus ontstaat. "Als we ons in het westen kunnen vaccineren, maar in armere landen niet, dan hebben we wereldwijd een probleem", zegt de Nederlander Amrish Baidjoe, een van de ondervraagde epidemiologen.

'Afgesproken aantal IC-bedden onhaalbaar'

Het plan om in crisistijd de IC-capaciteit uit te breiden naar 1700 bedden lijkt onhaalbaar, zeggen meerdere ziekenhuizen. IC-artsen zijn bang dat ze niet genoeg handen aan het bed krijgen terwijl de derde coronagolf eraan komt.

Volgens intensivist Diederik Gommers is het personeel op de IC's uitgeput. "De rek is eruit bij de verpleegkundigen, die vallen gewoon uit", zegt Gommers. Hij denkt dat veel IC's hun capaciteit daardoor straks niet kunnen opschalen. Hij vreest dat er in het ergste geval zelfs minder IC-bedden gebruikt kunnen worden door uitval onder het personeel.

Honderd bedden minder zou al voor grote problemen kunnen zorgen, zegt Gommers. "We zien in onze prognoses dat we de komende tijd rekening moeten houden met 1300 patiënten met covid op de ic. Tel daar de 400 non-covidpatiënten bij op. De reële angst bestaat dat we code zwart uit de la moeten halen."

Welkom

In dit liveblog houden we je op de hoogte van het belangrijkste nieuws over de corona-uitbraak. Het blog van gisteren kun je hier teruglezen.