Twee aanhoudingen in de buurt van Wenen • Kurz: geen tolerantie voor intolerantie

Liveblog gesloten

Dit liveblog is gesloten. Volg voor het laatste nieuws over de terroristische aanslag in Wenen onze verdere berichtgeving buiten het liveblog.

Opnieuw aanhouding ten westen van Wenen

De Oostenrijkse politie heeft opnieuw een man opgepakt op verdenking van betrokkenheid bij de aanslag in Wenen. De aanhouding was in Linz, zo'n 200 kilometer ten westen van Wenen. Wat de man volgens de autoriteiten met de aanslag te maken heeft, is niet bekendgemaakt. De Oostenrijkse omroep ORF meldt dat het gaat om een islamist. Hij is geboeid afgevoerd door zwaarbewapende agenten.

Een onbekend aantal mensen zit nu vast voor het geweld in Wenen. Vanochtend werd bekendgemaakt dat er na huiszoekingen meerdere mensen zijn opgepakt en het is duidelijk dat vanmorgen in St. Pölten twee personen zijn gearresteerd. Waar zij van worden verdacht, is ook nog niet bekend.

Er is ook gisteravond kort na de aanslag ook iemand aangehouden, maar over de rol van die persoon bij de aanslag is niets bekendgemaakt.

Europese Commissie: samen terrorisme bestrijden

Ursula von der Leyen, de voorzitter van de Europese Commissie, zegt dat er keihard opgetreden wordt tegen terrorisme. "We zullen terrorisme gezamenlijk resoluut bestrijden", zei ze na een telefoongesprek met de Oostenrijkse bondskanselier Kurz. Ze veroordeelt de radicaal islamitische terreuraanslag scherp, zegt ze.

Een woordvoerder van de Europese Commissie zegt tegen persbureau DPA dat overleg over de aanpak van terrorisme in Europa al langer op de planning staat. In december worden naar verwachting onder meer voorstellen gedaan om radicalisering via het internet beter tegen te gaan.

Aboutaleb condoleert Weense burgemeester

Burgemeester Aboutaleb van Rotterdam heeft in een brief zijn condoleances overgebracht aan burgemeester Ludwig van Wenen. Op het Rotterdamse gemeentehuis hangt de vlag van Oostenrijk halfstok. "Onze gedachten gaan uit naar de slachtoffers en hun nabestaanden van de aanslag in Wenen", schrijft de gemeente op Twitter.

Kranslegging in centrum van Wenen

Bondskanselier Kurz en president Van der Bellen hebben in het centrum van Wenen, in de buurt van een van de plekken waar gisteravond werd geschoten, kransen gelegd. Daar hebben ze de vier slachtoffers herdacht.

Er was weinig publiek bij de kranslegging, omdat er een strikt advies is om thuis te blijven in verband met de aanslag.

Joodse instellingen voorlopig dicht

Joodse instellingen in Wenen, zoals synagogen, scholen en koosjere winkels en restaurants, blijven de hele dag dicht. Dat is besloten door de koepel van Joodse organisaties in Wenen (IKG), die laat weten dat het de bedoeling is om zo snel mogelijk weer open te gaan.

Het besluit is genomen in reactie op de aanslag. Er werd onder meer geschoten bij een synagoge die op dat moment gesloten was.

De IKG zegt continu overleg te voeren met de autoriteiten over de heropening van Joodse instellingen. Het advies in de stad is nog steeds om binnen te blijven.

Nederlandse Daniël belandde in Wenen 'in decor van angstaanjagende film'

De Nederlandse student Daniël van der Weert had gisteravond met zijn vrienden in Wenen afgesproken om nog snel wat te gaan drinken voordat de strengere coronamaatregelen zouden gelden. Ze hadden afgesproken op de Schwedenplatz, maar Van der Weert besloot in de buurt wat te gaan eten omdat zijn vrienden vertraagd waren.

Eenmaal daar kwam hij erachter dat er op de Schwedenplatz werd geschoten:

Meer details over slachtoffers aanslag

De Oostenrijkse bondskanselier Kurz heeft meer bekendgemaakt over de vier burgers die zijn gedood bij de aanslag van gisteravond. Het zijn een oudere man, een oudere vrouw, een jonge voorbijganger en een serveerster. Meer informatie gaf hij niet. Eerder was alleen bekend dat het twee mannen en twee vrouwen waren.

Bij de aanslag raakten 17 mensen gewond, van wie zeven levensbedreigend.

Gemeente Utrecht hangt vlag halfstok

Burgemeester Marcouch doet oproep aan Weense burgemeester

Burgemeester Marcouch van Arnhem, die in het verleden regelmatig zijn zorgen heeft geuit over radicalisering binnen de islamitische gemeenschap, laat weten dat zijn stad meeleeft met Wenen. "Raak niet bevangen door de angst die de terreur beoogt, word versterkt door alle solidariteit die u ten deel valt", schrijft hij op Twitter.

Marcouch roept burgemeester Ludwig van Wenen op om moslims om zich heen te verzamelen "die begrijpen dat het vrije Wenen hun stad is". "Vrijheid helpt het geloof, de machtslust in het Midden-Oosten is verwerpelijk, met IS als 'kampioen slecht'."

Kurz: geen tolerantie voor intolerantie

De aanslag van gisteravond is gepleegd uit haat tegen de Oostenrijkse grondwet en haat tegen de Oostenrijkse manier van leven. Dat zei bondskanselier Kurz die zojuist het volk toesprak over het geweld van gisteravond in de hoofdstad. Hij zei dat Oostenrijk de democratie zal verdedigen en zal jagen op de de verantwoordelijken voor de aanslag, om ze daarna met alle beschikbare middelen te vervolgen.

Volgens Kurz is duidelijk dat islamistisch terrorisme "onze vijand" is en hij waarschuwt dat er in Oostenrijk geen tolerantie is voor intolerantie. Hij spreekt van een strijd tussen vele mensen die geloven in vrede en weinigen die dat niet doen.

De Oostenrijkse bondskanselier dankte verder zijn Europese en andere internationale partners, die hun steun en medeleven hebben uitgesproken. Met hen wil hij gezamenlijk de strijd voeren tegen extremisten, zei hij.

Terrorist eerder veroordeeld

De doodgeschoten terrorist in Wenen is inderdaad 20 jaar oud, zoals eerder werd gemeld door een journalist van het Weense weekblad Falter. Dat zegt minister van Binnenlandse Zaken Nehammer tegen het Oostenrijkse persbureau APA. De terrorist heeft volgens hem een Oostenrijks en een Noord-Macedonisch paspoort en is eerder veroordeeld voor lidmaatschap van een terroristische organisatie. Volgens Nehammer wilde de man eerder afreizen naar Syrië om zich daar aan te sluiten bij terreurbeweging IS, maar dat is hij tegengehouden.

Hij kreeg in april vorig jaar een celstraf van 22 maanden opgelegd, maar werd begin december voorwaardelijk vrijgelaten. Verdere details over die veroordeling en vrijlating zijn niet gegeven.

Het nieuws van het Weense weekblad Falter dat de man een Albanese achtergrond heeft, wordt niet bevestigd door Nehammer. De Albanese ambassade in Den Haag zegt dat hij niet uit Albanië komt.

Twee aanhoudingen, niet ver van Wenen

De Oostenrijkse politie heeft in verband met de aanslag in Wenen twee mensen opgepakt in St. Pölten, ongeveer 65 kilometer ten westen van de hoofdstad. Dat meldt het Oostenrijkse persbureau APA.

Wat de twee personen te maken zouden hebben met de aanslag, is nog niet bekend. De Oostenrijkse krant Kurier meldt dat zij zich niet hebben verzet tegen hun arrestatie.

NCTV: dreigingsniveau Nederland blijft hetzelfde

Het dreigingsniveau voor een terroristische aanslag in Nederland wordt niet verhoogd naar aanleiding van het geweld in Wenen gisteravond. Er is geen informatie die daartoe aanleiding geeft, schrijft Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding Pieter-Jaap Aalbersberg. Hij zegt dat de NCTV de situatie in Wenen in de gaten houdt en spreekt zijn medeleven uit met de mensen die getroffen zijn.

Op dit moment is het dreigingsniveau in Nederland '3', wat betekent dat een aanslag 'voorstelbaar' is. Het hoogste niveau is '5'.

Koninklijk paar leeft mee met Wenen

Koning Willem-Alexander en Máxima reageren geschokt op de terroristische aanslag in Wenen. In het Nederlands en het Duits wenst het koninklijk paar Wenen veel steun.

"Wij leven mee met de inwoners van Wenen en alle mensen in Oostenrijk die - net als wij - geschokt zijn door de terroristische geweldpleging gisteravond. De nabestaanden van de slachtoffers en de gewonden zijn in onze gedachten. Allen die zich inzetten voor een vreedzame samenleving hebben onze volle steun", schrijft het Koninklijk Huis op Twitter.

Toespraak Kurz en kranslegging

Om 10.30 uur spreekt bondskanselier Kurz de Oostenrijkse bevolking toe over de aanslag van gisteravond. Daarna, om 12 uur, praat hij met vicekanselier Kogler en de Weense burgemeester Ludwig de fractieleiders in het parlement bij.

Na het overleg wordt een krans gelegd op een van de plaatsen waar gisteravond werd geschoten. Dat gebeurt waarschijnlijk zonder veel publiek: inwoners van Wenen worden nog altijd opgeroepen om thuis te blijven in verband met de aanslag.

Zeven mensen in levensgevaar

Zeven van de zeventien gewonden van de aanslag in Wenen verkeren nog in levensgevaar, meldt het Oostenrijkse persbureau APA. Vier burgers zijn gedood, twee mannen en twee vrouwen. Ook de vermoedelijke dader is doodgeschoten.

Ooggetuige: 'Eerst bleven we staan omdat we niet wisten wat er aan de hand was'

Blok: Nederland rouwt om slachtoffers Wenen

Ook Nederland laat weten achter Oostenrijk te slaan na de aanslag van gisteravond in Wenen. Minister Blok van Buitenlandse Zaken schrijft op Twitter dat Nederland rouwt om de slachtoffers.

"Weer een terroristische aanslag. Deze keer komen de afgrijselijke berichten uit Wenen", schrijft Blok. "Terreur kent helaas geen grenzen en daarom zullen we samen nooit accepteren dat terrorisme wint."

'Dader wilde uitreizen naar Syrië'

De vermoedelijke terrorist die bij de aanslag is gedood, stond op de radar bij de Oostenrijkse inlichtingendiensten omdat hij in juli wilde uitreizen naar Syrië. Dat meldt journalist Florian Klenk, van het Weense weekblad Falter op Twitter. De dader zou een van de ongeveer negentig radicaal islamitische Oostenrijkers zijn van wie bekend is dat ze willen uitreizen. De politie zou zijn reis hebben verhinderd, maar niet hebben vermoed dat hij in Oostenrijk een aanslag wilde plegen.

De terrorist zou Kurtin S. heten, 20 jaar oud zijn en in Wenen geboren zijn. Hij zou een Albanese achtergrond hebben en zijn ouders zouden uit Noord-Macedonië komen.

Geen van deze informatie over de vermoedelijke dader is bevestigd door de Oostenrijkse autoriteiten. Eerder vanochtend zei minister Nehammer van Binnenlandse Zaken dat hij geen details wilde geven over de identiteit van de dader, om het onderzoek niet in de weg te zitten.

Beelden van de vermoedelijke dader

Merkel solidair met buurland Oostenrijk

De Duitse bondskanselier Merkel heeft geschrokken gereageerd op de aanslag in Wenen. Ze zegt dat Duitsland solidair is met buurland Oostenrijk in de strijd tegen 'islamistisch terrorisme', wat ze een gemeenschappelijke vijand noemt.

"Ik ben in deze verschrikkelijke uren, waarin in Wenen het slachtoffer is geworden van terroristisch geweld, in gedachten bij de mensen daar en bij de veiligheidstroepen die het gevaar tegemoettreden", aldus Merkel.

Merkel zegt mee te leven met de getroffen families. De slachtoffers wenst ze een snel herstel.

Vierde slachtoffer overleden

Er is een vierde burger overleden na de aanslag in Wenen, meldt het Oostenrijkse persbureau APA. Onder de fatale slachtoffers zijn twee mannen en twee vrouwen.

Er zijn nu zeventien gewonden, van wie meerdere er slecht aan toe zijn. Ook de dader is doodgeschoten.

Huiszoekingen en arrestaties

Naar aanleiding van de terroristische aanslag worden op verschillende plekken huiszoekingen gedaan, meldt het Oostenrijkse persbureau APA. Ook zijn er meerdere mensen aangehouden.

Waar de huiszoekingen zijn en wat de verdenkingen zijn tegen de opgepakte mensen, is niet bekendgemaakt.

Aanslagpleger is aanhanger IS

Bij de terreuraanslag gisteravond in Wenen zijn drie burgers gedood, twee mannen en een vrouw. Er zijn vijftien gewonden. Dat heeft minister van Binnenlandse Zaken Nehammer vanochtend vroeg bekendgemaakt op een persconferentie.

Volgens hem is de aanslag gepleegd door minstens één dader, een islamitische terrorist, die een aanhanger was van terreurbeweging IS en een nepbomgordel droeg. Hij is doodgeschoten.

De autoriteiten denken dat er meerdere aanvallers bij betrokken waren. Er is op zes plaatsen geschoten.

Volgens Nehammer was het doel van de aanslag om de democratische gemeenschap te verzwakken of te verdelen. Hij zegt dat deze daad de fundamentele rechten in Oostenrijk niet zal schaden. De minister roept inwoners van Wenen op om thuis te blijven.

Trump: 'Kwaadaardige aanvallen moeten stoppen'

"Deze kwaadaardige aanvallen op onschuldige mensen moeten stoppen", twittert president Trump. "De VS staat naast Oostenrijk, Frankrijk en heel Europa in de strijd tegen terroristen, onder wie radicale islamitische terroristen." Ook zegt Trump dat hij bidt voor de inwoners van Wenen.

Witte Huis-adviseur en Biden reageren op aanslag

Ook vanuit de Verenigde Staten is gereageerd op de aanslag in Wenen. Zo zei presidentskandidaat Joe Biden na de "weerzinwekkende terroristische aanslag" dat "we allemaal verenigd moeten staan tegen haat en geweld". Nationaal veiligheidsadviseur O'Brien vindt dat er "geen rechtvaardiging is voor dit soort haat en geweld".

Kurz: 'Antisemitische achtergrond wordt niet uitgesloten'

"Het is beslist een terroristische aanslag", zei bondskanselier Kurz op een persconferentie. Maar de achtergrond ervan is nog niet bekend. "Een antisemitische achtergrond wordt niet uitgesloten, gezien de locatie", zei hij, doelend op de synagoge die naast een van de plekken staat waar is geschoten. De gewonde politieagent is buiten levensgevaar.

Kurz noemde de situatie onoverzichtelijk en zei dat het gevaar nog niet volledig is geweken. "Of het mogelijk is om morgenochtend weer het normale leven op te pakken, zal zeer sterk afhangen van vannacht en of de daders kunnen worden opgepakt of uitgeschakeld."

De bondskanselier raadt mensen aan om morgenvroeg eerst het nieuws tot zich te nemen en dan pas eventueel naar buiten te gaan.

Gewonde vrouw overleden, tweede dodelijke slachtoffer

Een vrouw die gewond is geraakt bij de aanslag in de binnenstad van Wenen, is aan haar verwondingen bezweken. Daarmee komt het dodental op twee.

Ooggetuige vanuit synagoge: 'Ze schoten meer dan 100 keer'

Rabbijn Schlomo Hofmeister zag vanuit een raam van zijn synagoge aan de Seitenstettengasse de daders schieten. "Ze schoten meer dan 100 keer vlak voor ons gebouw", zegt hij in een Skype-gesprek met persbureau AP. Een dader liep met zijn vuurwapen bars en restaurants binnen, zag Hofmeister.

Op deze plekken is geschoten:

Zeker één dader op de vlucht

Er is nog zeker één dader op de vlucht, zei minister van Binnenlandse Zaken Nehammer op een persconferentie. Een andere dader is doodgeschoten, een derde is opgepakt.

"Het is de zwaarste dag voor Oostenrijk in vele jaren", zei hij. "We hebben met een terreuraanslag te maken van een heftigheid die we godzijdank al heel lang niet meer hebben meegemaakt in Oostenrijk."

Mensen wordt op het hart gedrukt zoveel mogelijk binnen te blijven. Ouders mogen hun kinderen thuis houden. Scholen en kinderopvang zijn wel open voor ouders die moeten werken.

Morgen om 06.00 uur volgt een nieuwe persconferentie.

Operagasten verlaten onder politiebescherming de concertzaal

De politie in Wenen heeft iedereen opgeroepen binnen te blijven. Dat geldt ook voor mensen die horeca of theaters in de binnenstad bezochten. Bezoekers van de opera zijn zojuist onder politiebescherming uit de zaal gehaald. Volgens Kurier speelde percussionist Martin Grubinger langer door zodat alle bezoekers bleven zitten.

Mensen waren voor de laatste keer uit voordat een nieuwe lockdown van vier weken ingaat, waarbij bars en restaurants dicht zijn en mensen in principe tussen acht uur 's avonds en zes uur 's ochtends binnen moeten blijven.

Volgens Die Presse zitten nog honderden gasten vast in restaurants, omdat zij niet naar huis mogen.

Burgemeester bevestigt: 15 gewonden

Burgemeester Michael Ludwig van Wenen bevestigt tegenover Oostenrijkse media dat er vijftien gewonden zijn, van wie er zeven zwaargewond zijn. Hij laat weten dat er "ongelooflijk veel" informatie binnenstroomt bij de autoriteiten, die allemaal onderzocht moeten worden. Ook het bericht dat de gedode dader een bomgordel droeg wordt onderzocht. Daarom wordt de explosievenopruimingsdienst ingezet, aldus Ludwig.

Minister: nog steeds meerdere, zwaarbewapende daders op vrije voeten

De politie maakt nog steeds jacht op meerdere daders, die zwaarbewapend en gevaarlijk zijn. Dat zei minister Nehammer van Binnenlandse Zaken zojuist bij de ORF. Hij sprak van "mobiele daders", die zich voortdurend verplaatsen. Daarom moet iedereen binnen blijven, zei hij herhaaldelijk.

De minister kon niet ingaan op de vraag of de synagoge het doelwit van de aanslagplegers was.

Kurz: we zullen vastberaden optreden tegen daders

De Oostenrijkse bondskanselier Sebastian Kurz bedankt op Twitter alle hulpdiensten "die hun leven riskeren voor onze veiligheid". Hij zegt blij te zijn dat al een dader is uitgeschakeld. De politie zal vastberaden optreden tegen de daders van deze weerzinwekkende terreuraanslagen, schrijft hij.

In beeld: chaos in Wenen na schietincidenten

Militairen ingezet om gebouwen te beschermen

De Oostenrijkse bondskanselier Kurz meldt op Twitter dat het leger is ingezet om ambassades, pleinen en historische gebouwen te beschermen. Zij nemen de bewaking over van de politie, zodat die zich kan richten op de jacht op de daders.

Crisisoverleg tussen bondskanselier, -president en burgemeester Wenen

Op dit moment is bondskanselier Kurz in crisisoverleg met bondspresident Van der Bellen en burgemeester Ludwig van Wenen, laat het kantoor van de kanselier weten. Op Twitter schrijft de burgemeester dat de politieactie nog altijd in volle gang is.

Beelden van het eerste plaats delict

Franse president Macron deelt in het Duits zijn medeleven

De Franse president Macron laat op Twitter weten dat zijn land het verdriet van de aanslag in Wenen deelt. "Dit is ons Europa. Onze vijanden moeten weten met wie ze te maken hebben. Wij zullen niet zwichten."

'15 gewonden in ziekenhuis'

Een verslaggever van de Oostenrijkse publieke omroep ORF meldt dat vijftien slachtoffers zijn opgenomen in meerdere Weense ziekenhuizen. Zeven van hen zouden zwaargewond zijn.

Politie: situatie nog onduidelijk, blijf binnen

Een woordvoerder van de Oostenrijkse politie laat weten dat de situatie in de hoofdstad nog altijd onduidelijk is. Inwoners van Wenen wordt gevraagd thuis te blijven. In de binnenstad worden mensen gevraagd het gebied te verlaten.

Rutte: verschrikkelijke aanslag

Premier Rutte heeft in een tweet zijn steun betuigd aan zijn Oostenrijkse ambtgenoot Kurz.

Wat we nu weten over de aanslag in Wenen

Rond 20.00 uur vanavond werden schoten gelost in het centrum van Wenen, rondom de Seitenstettengasse. Aanvankelijk leken de schoten gericht op de nabijgelegen synagoge, maar die was op dat moment gesloten. Vervolgens werd op nog eens vijf andere locaties in de stad geschoten. De politie spreekt van meerdere daders, van wie er één is gedood door de politie. Bij de schietpartijen is zeker één dodelijk slachtoffer gevallen. Ook zijn er meerdere zwaargewonden, onder wie een politieagent.