Alleen urgente rechtszaken gaan door, ook moskeeën dicht

Liveblog gesloten

De komende dag is er een nieuw liveblog over het coronavirus.

Het belangrijkste nieuws van de afgelopen dag is samengevat in dit artikel.

Fors meer overlijdensadvertenties in Italiaanse krant

Werkgevers en werknemers vragen meer maatregelen

Vakbonden en werkgeversorganisaties vragen het kabinet in een brief (.pdf) om meer maatregelen om de gevolgen van de coronacrisis te beperken. De Stichting van de Arbeid, het samenwerkingsverband van VNO-NCW, MKB-Nederland, LTO Nederland, FNV, CNV en VCP, wil dat het kabinet opkomt voor het behoud van werk, inkomen en ondernemerschap. "Het gaat bijvoorbeeld om de versoepeling van de werktijdverkorting en een corona-noodfonds voor inkomenssteun aan flexwerkers en liquiditeit voor bedrijven, zodat lonen doorbetaald kunnen worden." De organisaties zeggen, net als het kabinet, dat het alle hens aan dek is.

Amerikaanse Fed verlaagt rente en pompt miljarden in economie

De Federal Reserve verlaagt de rente met 1 procentpunt. Die komt daarmee op 0 tot 0,25 procent te staan. Ook pompt de Fed de komende maanden 700 miljard dollar in de Amerikaanse economie. Daarmee wil het stelsel van Amerikaanse centrale banken de impact van het coronavirus op de economie beperken. Ook gaat de Fed met andere centrale banken samenwerken om de financiële markten te ondersteunen.

President Trump prees de Fed en zei dat hij erg blij is met de maatregelen. Het is al de tweede keer deze maand dat de Fed de rente tussentijds verlaagt. Het gebeurde ook toen de financiële crisis in 2008 losbarstte.

Alle moskeeën dicht

Alle Nederlandse moskeeën blijven voorlopig gesloten. De regionale islamitische organisaties hebben daartoe besloten na urenlang overleg. Ze vinden het niet langer verantwoord om open te blijven gezien de situatie met het coronavirus. De maatregel geldt in ieder geval tot 6 april.

Eerder werd het vrijdaggebed al opgeschort in alle moskeeën die zijn aangesloten bij de Islamitische Stichting Nederland.

Abdelhamd Bouzzit van het Samenwerkingsverband Islamitische Organisaties Regio Haaglanden spreekt van een moeilijk en emotioneel besluit. "We hadden nooit gedacht dat we alle moskeeën zouden sluiten in Nederland", zegt hij.

Minder vergaderingen in Tweede Kamer

De Tweede Kamer komt voorlopig minder bijeen vanwege de corona-uitbraak. Om verspreiding van het virus te voorkomen gaan de meeste debatten niet door. Als het kan, worden zaken digitaal afgehandeld. De maatregelen blijven ook tot en met 6 april van kracht.

Onrust bij leerlingen

Volgens scholierenorganisatie LAKS leidt de sluiting van scholen tot veel onrust en gemengde gevoelens onder scholieren. "Om te zorgen dat scholieren niet het slachtoffer worden van de omstandigheden, is het van groot belang dat er gekeken wordt naar een hoogwaardig onderwijsalternatief en extra compensatiemogelijkheden", zegt voorzitter Pieter Lossie.

Het LAKS zegt dat vooral examenkandidaten bezorgd zijn. "Vanaf 30 maart zouden de digitale en praktijkexamens van het vmbo kunnen worden afgenomen. Dat dit nu in veel gevallen moet worden uitgesteld leidt tot onrust onder de examenleerlingen. Wij roepen daarom scholen en het kabinet op om duidelijk te communiceren naar leerlingen met betrekking tot deze kwestie."

'Historisch lage opkomst in Frankrijk'

Bij de lokale verkiezingen in Frankrijk is waarschijnlijk een historisch lage opkomst geboekt. Volgens lokale peilingen ging slechts 44 tot 46 procent van de Fransen naar de stembus. Bij de vorige gemeenteraadsverkiezingen was dat nog 63 procent. De lage opkomst wordt toegeschreven aan het coronavirus. Veel Fransen zouden bang zijn voor besmetting in de stembureaus.

Volgens de laatste cijfers is het aantal doden in Frankrijk in een dag gestegen met 29. Het totale aantal doden staat er nu op 127. Er zijn ruim 5400 mensen in Frankrijk besmet (geweest) met het virus.

Stil op straat in Amsterdam

Tevreden reacties op sluiting scholen en kinderopvang

Onderwijsorganisaties en vakbonden zijn blij met het besluit van het kabinet om scholen en kinderopvangorganisaties voorlopig te sluiten. De afgelopen dagen was er veel onduidelijkheid zeggen zij, en die wordt hiermee weggenomen.

Schoolleidingen vinden het dan ook goed dat de stap wordt gezet. "Er zijn nu duidelijke afspraken", zegt Petra van Haren van de Algemene Vereniging Schoolleiders. "Dit is een prima vertrekpunt om de komende weken deze crisis door te komen." Ze zegt dat scholen vol gaan inzetten op afstandsonderwijs. Op basisscholen kan dat betekenen dat kinderen boekjes en schriften mee naar huis nemen. De kwaliteit van het onderwijs zal misschien niet hetzelfde zijn als op school, maar iets is volgens Van Haren beter dan niets.

Voorzitter Eugenie Stolk van onderwijsvakbond AOb zegt dat scholen de komende tijd aan de slag gaan om te kijken hoe thuisonderwijs geregeld kan worden. "Online onderwijs klinkt mooi, maar hoe zit het bijvoorbeeld met kinderen die geen laptop thuis hebben?", vraagt ze zich hardop af. Deze zorgen over kansenongelijkheid leven ook bij Anko van Hoepen van de PO-Raad, de koepel van bestuurders in het basisonderwijs. "We kunnen op afstand niet hetzelfde onderwijs en dezelfde zorg geven."

Examenleerlingen

Bij de VO-Raad, voor het voortgezet onderwijs, hebben ze de belangen van examenleerlingen voorop staan. Alles is erop gericht dat zij gewoon eindexamen kunnen doen en dat het geen verloren jaar wordt voor hen. "Het is van het allergrootste belang dat we er met de leraren die gezond zijn alles aan doen om deze leerlingen goed voor te bereiden op de afronding van het schoolexamen en om hen eindexamen te laten doen", zegt Paul Rosenmöller.

Jan de Vries van CNV Onderwijs zegt dat leraren er graag aan meewerken om zo veel mogelijk examens te laten doorgaan. Hij wijst er wel op dat de gezondheid van onderwijspersoneel voorop staat.

Verder roept De Vries de minister op om met heldere richtlijnen te komen over hoe met elkaar om te gaan, om discussies daarover te voorkomen. "Natuurlijk willen leraren nog onderwijs bieden aan examenleerlingen en willen crèchemedewerkers kinderen van ouders met cruciale beroepen opvangen, maar is dat nog wel mogelijk als iedereen wordt gevraagd om anderhalve meter afstand te houden? Kom daarom met heldere regels over omgangsvormen in de klas, zodat iedereen weet waar hij aan toe is", zegt hij.

Taakstraffen opgeschort, nieuwe asielzoekers niet meer welkom in COA-locaties

De uitvoering van taakstraffen wordt vanaf morgen tot in ieder geval 6 april opgeschort, meldt het kabinet aan de Tweede Kamer. Veel taakstraffen bij bijvoorbeeld kringloopwinkels of verzorgingshuizen kunnen niet meer gedaan worden. Ook kunnen taakstraffen niet meer worden uitgevoerd op de eigen locaties van de reclassering, omdat er een risico bestaat dat er onvoldoende mensen beschikbaar zijn. Daardoor is de veiligheid van medewerkers en mensen die een taakstraf moeten doen niet gewaarborgd, zegt het kabinet. De maatregel geldt ook voor HALT-straffen. Zodra het weer mogelijk is, worden de straffen alsnog uitgevoerd.

Vreemdelingen die in Nederland aankomen, zullen niet worden toegelaten tot de opvanglocaties van het Centraal Orgaan opvang Asielzoekers, zegt het kabinet. "Er zal geen identificatie en registratie plaatsvinden en gehoren door de IND zullen niet langer doorgang vinden", staat in de brief aan de Kamer. Waar de asielzoekers dan terechtkunnen is niet duidelijk.

'Het kwartje is nog niet helemaal gevallen, denk ik'

De nieuwe maatregelen in de strijd tegen het coronavirus komen hard aan in de horeca. Ook cafébezoekers en mensen op straat zijn verrast door het besluit om alle eet- en drinkgelegenheden te sluiten.

Tandartsverenigingen: doe alleen nog spoedgevallen

De mondzorgkoepels KNMT, ANT, NVM en ONT adviseren hun leden om met ingang van morgen en tot zeker 6 april de reguliere zorgverlening op te schorten en over te gaan op het uitsluitend behandelen van spoedzaken bij niet-coronapatiënten. Daarover hebben ze overlegd met het ministerie van Volksgezondheid en het RIVM.

De positie van tandartsen en mondhygiënisten verschilt van andere hulpverleners, zeggen de tandartskoepels, omdat ze in de mond van mensen werken en zogenoemde 'aerosolen' (zeer kleine vloeistofdruppeltjes) gebruiken, die bij uitstek een transportmiddel voor virussen zijn.

De mondzorgkoepels zeggen dat tandartsen uiteindelijk zelf de afweging moeten maken om te stoppen. "Het is op dit moment van het grootste belang om sociale contacten zoveel mogelijk te beperken en daarmee de verspreiding van het virus af te remmen."

Duitsland sluit ook grens met Denemarken, Luxemburg

Duitsland sluit ook grotendeels de grenzen met Denemarken en Luxemburg, heeft minister Seehofer van Binnenlandse Zaken gemeld. De sluiting gaat morgenochtend om 08.00 uur in.

Vanmiddag werd ook al de sluiting gemeld van de grenzen met Frankrijk, Oostenrijk en Zwitserland. De sluiting van de grens is niet alleen bedoeld om het coronavirus in te dammen, maar Duitsland wil ook het hamsteren in de grensregio's tegengaan.

In Duitsland is bij 3795 mensen een coronabesmetting vastgesteld. Elf van hen zijn aan de gevolgen overleden.

In Den Haag wordt het terras opgeruimd

Man opgepakt voor hoesten en proesten bij wachtrij

In Den Bosch is een man opgepakt die hoestend en proestend afliep op een wachtrij bij een coffeeshop, meldt wijkagent Marc de Wit. Volgens hem bleven hij en een vrouw "provocerend hoestend stilstaan" bij de rij, waarop de wijkagent hen wegstuurde.

De man kwam later terug en ging door met hoesten en proesten, zegt de wijkagent. De man werd daarop gearresteerd. "Helaas ging hij in vol verzet: spugen en slaan vond hij ook nodig."

Opvang alleen voor kinderen van ouders cruciaal beroep

Alleen als beide ouders cruciale beroepen hebben, mogen kinderen naar opvanglocaties worden gebracht. Het is de bedoeling dat mensen hun kinderen thuis opvangen, nu de scholen en kinderdagverblijven dichtgaan, laat het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport desgevraagd weten.

Werknemers in bepaalde beroepsgroepen, zoals de zorg, het onderwijs en het openbaar vervoer, kunnen hun kinderen laten opvangen bij scholen en opvanglocaties, zodat zij aan het werk kunnen. Maar volgens het ministerie is dit alleen bedoeld als beide ouders zo'n baan hebben. De opvang op scholen en kinderdagverblijven is echt een noodmaatregel, zegt het ministerie, dus als een van de ouders niet in een vitale sector werkt of als er op een andere manier opvang geregeld kan worden, dan is het de bedoeling dat ouders zelf de opvang verzorgen.

Alleen nog spoedzaken en geen bezoek meer in ziekenhuis Amersfoort

Het Meander Medisch Centrum in Amersfoort gaat vanaf morgen grotendeels op slot. Dat betekent dat alleen de acute, niet-uitstelbare en oncologische zorg doorgaat, meldt het ziekenhuis op zijn website. Ook is bezoek voor patiënten die al in het ziekenhuis liggen niet meer welkom.

"Uitzondering hierop zijn patiënten op de afdelingen Verloskunde, Kindergeneeskunde, Neonatologie en terminale patiënten. Met deze maatregel doen we ons uiterste best om coronabesmetting binnen het ziekenhuis te voorkomen", aldus het ziekenhuis.

In Amersfoort worden acht mensen met het coronavirus verpleegd. Drie van hen verblijven op de intensive care.

Rechtbanken, gerechtshoven vanaf dinsdag dicht

Rechtbanken, gerechtshoven en bijzondere colleges zijn vanaf dinsdag dicht, melden zij op hun website. De maatregelen blijven in ieder geval van kracht tot 6 april. Urgente zaken gaan wel door.

"Voorbeelden van urgente zaken zijn bijvoorbeeld zaken over de voorgeleidingen of hechtenis van verdachten, faillissementen, zittingen rond verplichte zorg en/of zorgmachtigingen, urgente familiezaken zoals een uithuisplaatsingen of ondertoezichtstelling", staat op de site. "Waar mogelijk zullen deze rechtszaken plaatsvinden met gebruikmaking van videoconference of tele(fonisch) horen. Als fysieke komst naar het gerechtsgebouw noodzakelijk is, zullen daar passende maatregelen voor getroffen worden."

Een van de belangrijkste vonnissen die de komende periode op de rol staat, is die in de zaak tegen Gökmen T., de man die heeft bekend dat hij vorig jaar vier mensen doodschoot in een Utrechtse tram. Die uitspraak, aanstaande vrijdag in Utrecht, gaat gewoon door. Een woordvoerder van de rechtbank Midden-Nederland kon nog niet zeggen hoe de zitting eruit zal zien. "Over het hoe en wat zijn we nog in overleg."

Ov-bedrijven nemen ook maatregelen

Alle bedrijven in het openbaar vervoer bereiden zich voor op wijzigingen in de dienstregeling. Qbuzz (Utrecht), RET (Rotterdam), HTM (Den Haag) en GVB (Amsterdam) komen morgenochtend met aanpassingen van de dienstregeling. In veel gevallen gaat het om weekenddiensten.

De NS zet, net zoals vrijdag, ook morgen minder treinen in. De andere ov-bedrijven zijn nog bezig met aanpassingen. Die zullen per regio en per bedrijf verschillen. Die aanpassingen van de dienstregeling volgen in de loop van de week.

De Neude in Utrecht is leeg

Ook Curaçao sluit scholen

Curaçao sluit zijn scholen, met uitzondering van groep 8 en examenklassen. Dat heeft premier Rhuggenaath gezegd. In principe geldt de sluiting voor een week.

Op het eiland zijn tot nu toe drie besmettingen met het coronavirus bekend. De drie mensen zitten in isolatie.

KNVB adviseert profclubs om faciliteiten te sluiten

De KNVB roept betaaldvoetbalclubs op om ook hun faciliteiten dicht te doen. De voetbalbond komt het met advies na het besluit van de overheid om sportclubs te sluiten. De maatregel geldt voor alle sportaccommodaties, dus ook stadions en trainingsfaciliteiten van profclubs.

"Het advies van de KNVB is om hier uiteraard gehoor aan te geven, alles te sluiten en ook niet collectief te trainen. De KNVB houdt voor de hervatting van de competities rekening met de tijd die de selecties nodig hebben om weer wedstrijdfit te worden", staat in een verklaring.

De maatregelen duren in ieder geval tot en met 6 april. Er stonden in die periode al geen interlands meer gepland.

Extra uitzending Op1

Vanavond vanaf 22.24 uur is er op NPO 1 een extra uitzending van de talkshow Op1, die geheel gewijd zal zijn aan de crisis rond het coronavirus. Het programma wordt gepresenteerd door Charles Groenhuijsen en Sander Schimmelpenninck. Studio Voetbal komt te vervallen.

Extra krediet voor ondernemers vanaf morgen beschikbaar

Ondernemers kunnen vanaf morgen al extra overbruggingskrediet krijgen of verhoging van het bedrag dat ze rood mogen staan. Deze zogenoemde BMKB-regeling zou pas eind maart ingaan, maar staatssecretaris Keijzer (Economische Zaken en Klimaat) heeft de aanmeldingsdatum naar voren gehaald.

De regeling maakt deel uit van een eerder aangekondigd pakket aan maatregelen om de economische gevolgen van de coronacrisis op te vangen. Naar schatting wordt er nu al direct 300 miljoen euro beschikbaar gesteld aan getroffen mkb-bedrijven.

Volgens staatssecretaris Keijzer zijn de maatregelen essentieel voor kleine ondernemers die inkomsten of productie mislopen. "Denk aan horecaondernemers en hun toeleveranciers, een reisbureau, maar ook bedrijven die niet meer aan grondstoffen vanuit het buitenland kunnen komen."

Het ministerie houdt de situatie in de gaten en bekijkt steeds of extra economische maatregelen nodig zijn. "Het kabinet laat ondernemers niet alleen."

Horeca wil minimaal 5,1 miljard overheidssteun

Koninklijke Horeca Nederland (KHN) wil dat de overheid de horeca die moet sluiten, bijstaat met minimaal 5,1 miljard euro. Het bedrag moet bestaan uit verschillende maatregelen, zoals "een snelle en toegankelijke" werktijdverkortingsregeling en het borgen van de inkomens van ondernemers door onder meer uitstel van (voorlopige) aanslagen inkomstenbelasting.

Ook wil KHN dat de eet- en drinkgelegenheden uitstel krijgen van btw-afdrachten, renteloze overbruggingskredieten krijgen, uitstel of (tijdelijke) ontheffing krijgen voor het betalen van belastingen. Ook hoopt de horeca-organisatie dat private noodfondsen, zoals die van brouwerijen en andere leveranciers, fiscaal vriendelijk worden behandeld.

"Door de nieuwe overheidsmaatregelen loopt het omzetverlies snel op en komen veel horecaondernemers direct in acute liquiditeitsproblemen. De vaste lasten blijven immers vooralsnog bestaan, terwijl de inkomsten volledig wegvallen", zegt KHN in een verklaring.

Vakbond FNV Horeca reageerde op de maatregel op NPO Radio 1:

Maatregelen gelden niet voor hotels

De maatregelen die het kabinet vanmiddag bekendmaakte, gelden alleen voor eet- en drinkgelegenheden, niet voor alle horeca. Hotels mogen voorlopig gewoon openblijven.

368 doden erbij in Italië

Het aantal mensen dat in Italië is overleden aan de gevolgen van besmetting met het coronavirus is toegenomen met 368, het hoogste aantal tot nu toe. Het totale dodental komt ermee op 1809.

De afgelopen 24 uur zijn er ruim 3600 besmettingen bijgekomen in het land, waarmee er in totaal 20.603 patiënten zijn."We zijn er in Italië nog lang niet", schrijft correspondent Mustafa Marghadi op Twitter.

Wiet hamsteren

Op verschillende plekken in het land staan lange rijen voor coffeeshops. Mensen willen nog snel even drugs inslaan, voor de gedwongen sluiting van coffeeshops om 18.00 uur ingaat.

Kijk hier de persconferentie van minister Bruins en minister Slob terug

Wat zijn de cruciale beroepen?

Voor ouders of verzorgden die werken in cruciale beroepsgroepen, blijven de scholen en kinderopvanglocaties wel open. Zij kunnen dan aan het werk, terwijl hun kinderen daar worden opgevangen. Het gaat specifiek om personeel in de zorg, het onderwijs, het openbaar vervoer, de voedselketen, brandstoffentransport, het ophalen en inzamelen van afval en vuilnis, kinderopvang, media en communicatie, de hulpverleningsdiensten en noodzakelijke overheidsprocessen.

Op de lijst staan ook andere bedrijven die eerder al zijn aangemerkt als vitaal, zoals de elektriciteits- en gassector, de drinkwatervoorziening, de internetsector, defensie en vlucht- en vliegtuigafhandeling. Ook personeel uit die beroepsgroepen kan gebruikmaken van de opvang.

Bekijk de hele lijst hier.

Bruins: zorg kan situatie goed aan

De zorg in Nederland kan de situatie volgens minister Bruins vooralsnog heel goed aan, zei hij op de persconferentie. "We gaan met elkaar regelen dat we zorg aan iedereen in Nederland kunnen blijven bieden", zei hij. "Er wordt veel samenwerking tussen ziekenhuizen gevraagd, binnen regio's en in heel Nederland, maar we klaren het samen."

De minister zegt dat er nog geen sprake is van een lock-down-situatie in Nederland. Wel worden er steeds verdergaande maatregelen genomen. "Dat doen wij op basis van de adviezen die wij bespreken in de ministeriële commissie."

Welke maatregelen gelden nu?

Vanaf 18.00 uur vanavond gelden de volgende maatregelen:

Er is wel opvang voor kinderen van ouders in bijvoorbeeld de zorg, politie, openbaar vervoer en brandweer in de school en het kinderdagverblijf, zodat hun ouders kunnen blijven werken. Deze opvang is zonder extra kosten.