Veegbeesten, de hamer en een steen van speciaal graniet: zo werkt curling

Het seizoen van de wintersporten is in volle gang. En dat betekent zeker niet alleen maar schaatsen, er is deze week namelijk ook een andere wintersport te zien bij de NOS: curling.

Om deze relatief onbekende sport wat beter te begrijpen, beantwoordt oud-international Kimberly Glasbergen-Honders een aantal vragen.

Wat is curling?

"Het is een sport op ijs, die het beste te vergelijken is met jeu de boules. Je gooit naar een bepaald punt en moet de stenen dichter bij dat punt zien te krijgen dan de tegenstander. Een wedstrijd bestaat uit tien ends (een speelronde). In één end werpt een team acht stenen.

Je kunt alleen punten scoren met stenen die in 'het huis' liggen, de geverfde cirkels. Je scoort alleen maar punten als een of meerdere stenen dichter bij het midden liggen dan die van je tegenstander. Je kan in theorie dus acht punten scoren per end. Dat is zeldzaam, maar wel ooit gebeurd."

Wat betekent het hamersymbool in de stand?

"Dat symbool geeft aan welk land de hammer heeft. Het team met de hammer mag de laatste steen werpen en is een groot voordeel. Het team dat een end verliest, krijgt het volgende end de hammer. Het kan tactisch ook weleens slim zijn om een end bewust te verliezen, waardoor je de hammer weer krijgt."

Wat is het nut van het bezemen?

"De ijsvloer is niet geheel vlak, er zitten waterdruppels op. Op het moment dat je gaat vegen, warmt de toplaag van het ijs op en ontstaat er een watervliesje. Daardoor kan de steen langer doorglijden, maar je kan daarmee ook de bocht (de curl) uitstellen of juist versterken.

Dat laatste gebeurt omdat er met de bezems krasjes in het ijs worden gemaakt. Maar het bezemen heeft pas echt een beetje effect als je heel hard bezemt. Je moet echt met al je gewicht op die bezem hangen. Bobby Lammie van Schotland bijvoorbeeld is echt een veegbeest. Als hij voorover valt, dan breekt hij zijn bezem."

Hoeveel tactiek komt er kijken bij curling?

"Curling is een heel tactische sport. Welke tactiek je gaat gebruiken, hangt heel erg af van wie de hammer heeft. Als je die laatste steen hebt, wil je het liefst je eerste stenen naar de zijkanten van de baan spelen, zodat de baan vrij is naar het huis en je met je laatste steen in elk geval één punt kan scoren.

Als je niet de hammer hebt, wil je het de tegenstander zo moeilijk mogelijk maken en dus juist stenen voor het huis neerleggen. Ook wordt er weleens gekozen voor een blank end. Dan kets je elke keer de steen van je tegenstander weg, waardoor een end met 0-0 eindigt."

Wat doet de persoon die als enige achter 'het huis' staat?

"Dat is de skip, de aanvoerder van het team. Bij Nederland is dat Wouter Gösgens. Hij bepaalt tijdens de wedstrijd de tactiek. Met de bezem wijst hij naar de plek waar de werper op moet mikken, vervolgens gaat hij staan op de plek waar de steen daadwerkelijk terecht moet komen. Dat verschil zit hem in de bocht die de steen altijd maakt.

Een steen gaat nooit helemaal rechtdoor. Als je een steen in het midden wil hebben, moet je niet op het midden mikken. De skip werpt zelf elk end de laatste twee stenen, dan staat de vice-skip (bij Nederland Laurens Hoekman) achter het huis."

Met wat voor steen speel je curling?

"Dat is een twintig kilogram zware steen van honderd procent puur graniet. Die graniet wordt geworven uit een grot voor de kust van Schotland: Ailsa Craig. De leverancier van curlingstenen mag één keer per jaar daarheen om er graniet uit te hakken.

De rots waar die graniet uit wordt gehaald, lijkt ook een beetje op een curlingsteen. Curlingstenen zijn aan de onderkant hol en glijden maar op een randje van tien centimeter."