'Strengste asielregime ooit' belangrijk voor Wilders én zijn politieke vrienden
Toen PVV-minister Faber haar opt-outbrief stuurde naar de Europese Commissie wachtte premier Orbán niet lang met een bericht op X: "Eindelijk een dappere regering. Waar kan Hongarije zich hiervoor aanmelden?"
De kabinetsdeelname van de PVV leunt volgens de partij op "het strengste asielregime ooit". Een ruzie in de coalitie over precies dat beleid kan Wilders niet gebruiken. Voor hem zelf staat er met kabinetsdeelname meer op het spel dan het nationale belang. Hij is, al mocht hij geen premier worden, met zijn PVV ook het voorbeeld in de opmars van gelijkgestemde Europese partijen, die nieuwsgierig meekijken hoe het gaat.
Hoe groter die partijen in de Europese landen worden, hoe makkelijker Wilders die macht ook kan gebruiken voor zijn invloed op Nederlands beleid. Luister naar mij, kan hij zeggen, kijk eens hoe groot we bij elkaar zijn.
Wilders laat zich regelmatig zien op het internationale toneel. Hij ontmoette de Oekraïense president Zelensky op een congres in Italië waar ook premier Meloni was, hij belde met de Israëlische minister van Defensie en ging langs bij Europese collega's.
Over anderhalve week gaat Wilders weer naar Italië voor een ontmoeting met Matteo Salvini, de partijleider van Lega en minister in het kabinet-Meloni en de Hongaarse premier Orbán. Een spannend bezoek, waar ze Wilders zullen vragen naar de stand van zaken van 'zijn' kabinet.
Wilders en Salvini sloten zich afgelopen zomer aan bij de door Orban opgerichte Europese fractie Patriots for Europe, die de Trumpachtige-slogan Make Europe great again gebruikt. Het was mede een initiatief van de Tsjechische partij Ano en de Oostenrijkse FPÖ van Herbert Kickle, die zondag naar verwachting de landelijke verkiezingen gaat winnen.
De agenda van dit politieke samenwerkingsverband wordt gedomineerd door een streng asielbeleid, nationalisme en traditionele (christelijke) waarden. Door politicologen wordt hun agenda radicaal-rechts en populistisch genoemd.
Ook andere oude bekenden van Wilders sloten zich snel aan: Rassemblement National van Marine le Pen, het Spaanse Vox van Santiago Abascal, zusterpartij Vlaams Belang, Morten Messerschmidt met de Deense Volkspartij en Chega uit Portugal. De Italiaanse Meloni richtte een eigen fractie op maar zal altijd "een vriend en bondgenoot" blijven, zei Abascal.
De partijen stappen over hun soms grote onderlinge verschillen heen. De meer liberale partijen zwijgen bijvoorbeeld over het anti-lhbti-beleid van Orbán, Le Pen sloopte het antisemitisme uit haar partij en Wilders steunt nu Oekraïne. Wat hen samenbindt is het stoppen van de instroom van asielzoekers. Een politieke strategie die ook gebaseerd is op: samen zijn we groot.
De samenwerking kent een lange voorgeschiedenis waar Wilders een grote rol in speelt. De partijen werden in eigen land vaak met de nek aangekeken en buiten coalities gehouden. Toch bleven zij de kiezers opzoeken en die wisten hun strenge asielagenda steeds meer te waarderen.
"2017 wordt het jaar van de revolutie in Europa", zei de PVV-leider op een internationaal verkiezingscongres. "Een patriottistische lente zal aanbreken."
De partijen zitten sindsdien inderdaad bijna allemaal in de lift. Wilders werd vorig jaar zelfs de grootste bij nationale verkiezingen en neemt deel aan een kabinet met streng asielbeleid als speerpunt. "Het toont aan dat ons gezamenlijke gedachtengoed, het verdedigen van nationale belangen, nu aan de winnende hand is in Europa", zei partijvoorzitter Jordan Bardella van Rassemblement National.
De partijen hebben weinig vertrouwen in de huidige EU. Daarom proberen ze die "van binnenuit" te veranderen. Nog belangrijker vinden ze het om groot te worden in eigen land zodat zij daar de wetgeving kunnen veranderen.
Wilders en de andere partijleiders helpen elkaar daar zo veel mogelijk bij. Ze steunen elkaar in verkiezingscampagnes, spreken op elkaars congressen en zoeken gezamenlijk de publiciteit. Elke overwinning wordt via sociale media, zeker via Wilders' favoriete medium X, breed uitgemeten en gedeeld.
Maar het mogelijke stranden van de asielnoodwet gooit roet in het eten. Coalitiepartij NSC legde een bommetje onder de afspraak die voor Wilders juist het belangrijkst is. Willen de andere partijen dat Wilders de coalitie nog ziet zitten, dan moeten ze met een oplossing komen.
Volgende week staat het onderwerp al op de agenda van de ministerraad. Gaat die vergadering van start zonder goede voorbereiding en zonder plan om Wilders tevreden te houden, dan is de uitkomst zeer onzeker.
