Verslagenheid in kinderziekenhuis Kyiv: 'Maar geen plek voor emoties'

• 

  Christiaan Paauwe

  correspondent Midden- en Oost-Europa

Kinderoogarts Lesja Lisitsia was met collega's patiënten uit het kinderziekenhuis aan het evacueren toen de inslag kwam. Eerst zag ze de flits van de explosie, daarna kwam het geluid en vlogen er brokstukken en glas door de lucht. "Het eerste waar ik aan dacht, was om mijn patiënten dicht tegen de muur aan te drukken", zegt de kinderarts. Om ze te beschermen voor scherven.

Vanuit beschadigde kamers van het Ochmatdit-ziekenhuis kijkt Lisitsia uit op de vleugel die is verwoest door een Russische raket. Tijd om stil te staan bij wat er is gebeurd, heeft ze eigenlijk niet gehad. "Zoveel verwoesting, maar er is geen plek voor emoties", zegt ze. "Want als je om je heen kijkt, dan zie je dat je niet mag opgeven. Dat Oekraïne niet mag opgeven."

Moskou heeft gedurende de oorlog al vaak aanvallen op medische faciliteiten uitgevoerd, maar deze aanslag op een ziekenhuis dat onder meer kinderen met kanker behandelde, wordt gezien als een nieuw dieptepunt van de oorlog. In Oekraïne heerst woede, niet alleen op Rusland, maar ook op het Westen, omdat Oekraïne beperkt wordt in de mogelijkheden om terug te slaan.

Belangrijkste kinderziekenhuis

Ochmatdit is het belangrijkste en grootste kinderziekenhuis in Oekraïne. Het had een ruim aanbod aan specialisten die complexe ziektes konden behandelen, waaronder verschillende vormen van kinderkanker en nierziektes. De afgelopen tien jaar werd het ziekenhuis steeds vaker de plek waar kinderen met oorlogswonden behandeld werden.

Terwijl de evacuatie bezig was, moesten andere artsen doorgaan met behandelingen die al in gang waren gezet. "Je kan een patiënt die verdoofd op de operatietafel ligt niet zomaar achterlaten en naar de schuilkelder vertrekken", vertelt Lisitsia. Twee artsen kwamen om het leven en nog eens acht anderen raakten zwaargewond. "Een van de artsen was bezig om patiënten in veiligheid te brengen, maar helaas is ze vermoord door die Russische klootzakken", zegt medisch directeur Serhii Tsjernysjoek.

Beide slachtoffers werkten in het departement waar nierpatiënten werden behandeld. Een arts had net haar stage afgerond, de ander was een meer ervaren dokter, zegt Lisitsia. "Eerlijk gezegd is het moeilijk om over deze verliezen te praten, dat doet pijn", zegt ze. Bij de grootschalige aanval van maandagochtend kwamen in heel Oekraïne meer dan dertig mensen om het leven.

Het werk in het ziekenhuis is grotendeels stilgelegd, omdat er geen elektriciteit is. Patiënten zijn overgebracht naar andere locaties. "Gelukkig zijn er geen patiënten omgekomen en kunnen ze op andere plekken geholpen worden," zegt Tsjernysjoek.

Bekijk hier de reacties van ziekenhuismedewerkers na de raketaanval:

Inmiddels is er ruimschoots bewijs dat het een Russische Ch-101 raket was die het ziekenhuis raakte. Dat concludeert de mensenrechtenorganisatie van de VN en wordt nog eens onderstreept door open source-onderzoek van onder meer Bellingcat.

Artsen waar de NOS de afgelopen dagen mee sprak twijfelen er geen moment aan dat Rusland het ziekenhuis expres als doelwit uitkoos. Er zijn geen militaire objecten in de buurt en het gebouw staat op een groot terrein met meer klinieken. Het aanvallen van medische faciliteiten is een bekende tactiek van Rusland, zowel in Syrië als Oekraïne.

Oproep aan Westen

Vanuit Oekraïne klinkt dan ook de oproep aan het Westen de beperkingen die nog gelden op de inzet van moderne westerse wapens als de Atacam en de Himars. Die kunnen dit soort Russische aanvallen voorkomen, maar mogen nu nog alleen beperkt langs de grens met Rusland worden ingezet. Dat betekent dat Oekraïne verder gelegen vliegvelden waar Russische bommenwerpers opstijgen niet goed onder vuur kunnen nemen, maar de VS is bang voor verdere escalatie en wil dat niet.

"Al helemaal na deze aanval heeft Oekraïne het recht om militaire faciliteiten door heel Rusland onder vuur te nemen", zegt Lisitsia. "Alle vliegvelden, olieraffinaderijen, elk tankstation dat op wat voor manier de oorlog in Oekraïne mogelijk maakt."

Medisch directeur Tsjernysjoek hoopt ook dat deze aanval uiteindelijk tot ander beleid in het Westen zal leiden. "Het is moeilijk voor Oekraïners om te begrijpen hoe Rusland kinderziekenhuizen moet raken, maar dat wij geen militaire doelwitten in Rusland mogen beschieten, omdat dit mogelijk een escalatie kan zijn."