Puinruimen bij concertzaal gaat door • Zelensky: beschuldiging Poetin 'erg voorspelbaar'

We sluiten dit liveblog

We stoppen met de berichtgeving over de aanslag in Moskou via dit liveblog. Uiteraard houden we je de hele dag op de hoogte van alle nieuwe ontwikkelingen over de aanslag via de NOS app, NOS.nl, en op radio en televisie.

Dag van nationale rouw in Rusland

Terwijl in de concertzaal en omgeving nog wordt gewerkt aan het ruimen van puin, is in heel Rusland een dag van nationale rouw. Bij Russische ambassades over de hele wereld hangt de vlag halfstok. Zo ook bij de ambassade in Den Haag.

Lees hier meer over het laatste nieuws vanuit Rusland:

Eigenaar concerthal wil pand herbouwen

De hal waar vrijdagavond de aanslag plaatsvond wordt als het aan de eigenaar ligt herbouwd. Het muziekgebouw raakte tijdens de aanslag zwaar beschadigd. Zo ontstond er een grote brand nadat de terroristen explosieven in de zaal hadden gegooid. Onder meer een deel van het dak kwam naar beneden.

"We zullen degenen die het slachtoffer zijn geworden van terroristen nooit vergeten. Wat door de vuile handen van de daders is vernietigd, zal worden hersteld", aldus de eigenaar.

Puinruimen gaat door bij concerthal

In en bij de concertzaal zijn reddingswerkers bezig met het ruimen van het puin na de aanslag en de brand die daarop volgde. Het deels verwoeste gebouw wordt gesloopt. "Op 24 maart 2024 om 07.00 uur was er 91 m3 puin opgeruimd", meldt het Russische ministerie van Noodsituaties.

Er wordt nog steeds gezocht naar vermisten, onder meer met een speurhond.

Rusland: '152 mensen liepen verwondingen op bij aanslag'

Het Russische ministerie van Noodsituaties voor de regio Moskou meldt dat in totaal 152 mensen verwondingen hebben opgelopen bij de terroristische aanslag in het Crocus City Hall bij Moskou. Het dodental blijft voorlopig staan op 133. "Als gevolg van de terroristische aanslag raakten 285 mensen gewond (onder wie 8 kinderen). Van hen stierven 133 mensen (onder wie 3 kinderen). 114 mensen, onder wie vier kinderen, werden naar medische instellingen en ziekenhuis gebracht", aldus het bericht.

De terroristische aanslag in de concertzaal Crocus City Hall in Krasnogorsk bij Moskou vond vrijdagavond plaats, toen verschillende mannen het vuur openden op bezoekers van een concert, en ook brand stichtten. De terreurgroep IS heeft de aanslag opgeëist. Om die claim te ondersteunen heeft de groep foto's en een video verspreid. Experts vinden de claim van IS geloofwaardig.

Bloemen en vlaggen halfstok bij Russische ambassades

Vandaag is in Rusland uitgeroepen tot dag van nationale rouw vanwege de aanslag van vrijdagavond.

Bij Russische ambassades over de hele wereld hangt de vlag halfstok. Zo ook bij de ambassade in Den Haag. Gisteren werden hier ook al bloemen neergelegd:

Ook bij andere ambassades werden gisteren bloemen gelegd:

De Russische staatsomroep TASS meldt dat de Burj Khalifa in Dubai oplichtte in de kleuren van de Russische vlag. Op de gevel van het hoogste gebouw ter wereld zou ook de tekst "De Verenigde Arabische Emiraten ondersteunt Rusland" in het Arabisch en Engels te zien zijn geweest. Volgens TASS werd de Russische driekleur ook op andere gebouwen in de Emiraten geprojecteerd.

Video verspreid door aan IS gelieerd medium

Het aan IS gelieerde Amaq News heeft een video verspreid waarop beelden te zien zijn van de aanval van vrijdagavond in de Crocus City Hall. De video werd gemaakt door de terroristen zelf. CNN heeft vastgesteld dat de beelden, die anderhalve minuut duren, zijn gemaakt op de plek van de concerthal waar de aanslag plaatsvond. Ook de BBC zegt dat de beelden geverifieerd zijn.

De beelden laten de aanvallers zien, hun gezichten en stemmen zijn onherkenbaar gemaakt. Te zien is dat ze het vuur openen op mensen, op de grond liggen slachtoffers. Eerder op de dag publiceerde Amaq al een foto van vier gemaskerde mannen die de aanslag zouden hebben uitgevoerd.

In Rusland krijgt de claim van IS nauwelijks aandacht. President Poetin wijst, zonder daarvoor bewijs te leveren, op Oekraïense betrokkenheid. Volgens Rusland-kenner Hubert Smeets past de claim van IS niet in het straatje van Poetin: "Dan moet hij toegeven dat anti-terreurmaatregelen van zijn regering niet werken, dat zijn inlichtingendiensten hebben gefaald", zegt Smeets in Met het Oog op Morgen. "Alleen al bij de FSB werken 350.000 mensen; toegeven dat IS erachter zit, is om die reden al heel pijnlijk. Dan moet hij toegeven dat er ergens iemand ongelooflijk heeft gefaald, en uiteindelijk is hij daarvoor verantwoordelijk."

Smeets zegt daarbij dat Poetin er prat op gaat een einde te willen maken aan de Pax Americana, van de westerse dominantie in de wereld. En dat hij streeft naar een zogeheten multipolaire wereldorde, waarin iedereen zijn plek onder de zon verdient en beschermd wordt door Moskou en misschien China. De erkenning van IS als mogelijke dader, betekent dat die multipolaire wereldorde zich ook tegen Rusland kan keren. Dat je niet overal vrienden hebt, dat je niet je vijanden alleen maar in het Westen kunt zoeken, maar ook bijvoorbeeld in de islamitische wereld."

Zelensky noemt beschuldigingen Poetin 'erg voorspelbaar'

De Oekraïense president Zelensky heeft in een videoboodschap gereageerd op de beschuldigingen van Poetin aan het adres van Oekraïne na de terreuraanslag. Hij noemt het "erg voorspelbaar" dat Rusland de aanslag aan Oekraïne probeert te koppelen.

"Na wat gisteren allemaal is gebeurd, heeft die totale zwakkeling Poetin niet zijn eigen burgers toegesproken maar lang gezwegen en nagedacht hoe hij Oekraïne hierbij kan betrekken", zegt Zelensky in de video.

Bij de aanslag in de Crocus City Hall kwamen 133 mensen om het leven. Islamitische Staat heeft de verantwoordelijkheid voor de aanslag opgeëist. Terrorisme-deskundigen noemen die claim geloofwaardig. President Poetin beweerde vandaag in een korte televisietoespraak dat er een link was tussen Oekraïne en de terroristen, zonder daarvoor enig bewijs te leveren.

Eerste slachtoffers geïdentificeerd

In Rusland is de balans opgemaakt van de eerste dag na de terreuraanslag in de Crocus City Hall. De Russische onderzoekscommissie in de voorstad van Moskou heeft het dodental voorlopig vastgesteld op 133. Russische media melden dat er nog ruim honderd mensen in het ziekenhuis liggen, van wie tientallen ernstig gewond zijn. Ook is het bergingswerk in de door brand verwoeste concertzaal nog niet afgerond.

Het Russische ministerie van Volksgezondheid heeft een eerste lijst gepubliceerd waarop 29 slachtoffers zijn geïdentificeerd. De meeste van hen zijn in de veertig. Ze waren volgens het ministerie uit verschillende delen van het land naar de zaal gekomen voor een concert van een Russische rockband.

President Poetin legde vandaag op televisie een verband tussen de aanslagplegers en Oekraïne, maar voor de bewering heeft hij geen enkel bewijs geleverd. Oekraïne ontkent elke betrokkenheid en zegt dat de strijd tegen Rusland op het slagveld wordt gevoerd.

Een dag na de aanslag in Rusland

'Claim IS steeds geloofwaardiger'

Terwijl Rusland er alles aan doet om Oekraïne als schuldige aan te wijzen voor de aanslag in de Crocus City Hall gisteravond, zeggen terrorisme-experts dat de claim van terreurgroep Islamitische Staat (IS) steeds geloofwaardiger wordt.

Persbureau Reuters sprak met verschillende deskundigen op het gebied van terrorisme en veiligheid. Zij zeggen dat de terreuraanslag past in een patroon van eerdere aanvallen van leden en aanhangers van IS. "ISIS-K is de afgelopen twee jaar gefixeerd op Rusland en heeft Poetin regelmatig bekritiseerd in zijn propaganda", zegt onderzoeker Colin Clarke van de onderzoeksgroep Soufan Center in New York.

De Duitser Peter Neumann, expert op het gebied van terrorisme en politiek geweld, zegt dat de verantwoordelijkheidsclaim, de werkwijze, de herkomst van de mogelijke schutters (Centraal-Azië) en het feit dat de Verenigde Staten hebben gewaarschuwd voor een naderende "extremistische" aanval, allemaal wijzen op IS.

Het enige element dat niet in het rijtje past, is volgens de deskundigen dat IS zegt dat de daders zijn ontsnapt. Bij andere typische IS-aanvallen zijn de daders bereid te sterven en bovendien verwachten zij neergeschoten te worden door veiligheidstroepen.

Vooralsnog rept president Poetin met geen woord over Islamitische Staat. Hij probeert zonder bewijs een link te leggen met Oekraïne. De Russische staatsomroepen gaan daarin mee en brachten een nepvideo om Oekraïne zwart te maken.

BBC ontleedt Russische deepfake video

De BBC heeft een video, die veelvuldig gedeeld wordt door Russische media, ontleed en concludeert dat deze nep is. Een grote Russische zender, NTV, zond de video uit waarin de hoogste veiligheidsfunctionaris van Oekraïne lijkt te zeggen: "Het is leuk in Moskou vandaag. Ik vind het erg leuk. Ik zou graag willen geloven dat we dit vaker voor ze regelen."

Analisten van de BBC concluderen dat de video met behulp van AI-gegenereerde audio is gemaakt. In een poging Oekraïne de schuld te geven van de aanslag op de concertzaal gisteravond in Krasnogorsk, ten noordwesten van Moskou.

De video blijkt een samenstelling te zijn van twee interviews die de afgelopen week zijn uitgezonden in Oekraïne. Een video dateert van 19 maart, daarin wordt de veiligheidsfunctionaris geïnterviewd. Ook is er voor de nepvideo gebruik gemaakt van een interview met het hoofd van de Oekraïense militaire inlichtingendienst. De presentatoren dragen in de video die is gepubliceerd door Russische media exact dezelfde kleding én zitten bovendien voor dezelfde achtergrond.

Het citaat van de veiligheidsfunctionaris is niet te horen in die beide video's, waardoor de BBC concludeert dat zijn stem met behulp van AI is gegenereerd.

In beeld: Crocus City Hall een dag na de aanslag

Rusland: 'Vier terroristen geen Russische burgers'

Volgens het Russische ministerie van Binnenlandse Zaken zijn de vier gearresteerde terroristen geen Russische burgers. Vanochtend meldde de Russische veiligheidsdienst FSB dat vier terroristen die direct betrokken waren bij de aanslag waren gearresteerd. In totaal zijn in Rusland elf mensen opgepakt.

Waar de verdachten dan wel vandaan komen, wat hun identiteit is en in opdracht van wie ze handelden, wordt door de Russische autoriteiten niet gemeld. De aanslag is opgeëist door Islamitische Staat.

IS deelt naar eigen zeggen foto van IS'ers die aanslag pleegden

Terreurgroep Islamitische Staat (IS) heeft op Telegram een foto gedeeld van vier leden van IS die de aanslag zouden hebben gepleegd. Dat meldt persbureau Reuters. IS heeft gisteravond de verantwoordelijkheid voor de aanslag opgeëist en stelt dat die "binnen de context van de oorlog tussen Islamitische Staat en landen die tegen de islam vechten" moet worden gezien.

Welke tak van IS de aanslag zou hebben gepleegd, zegt de terreurgroep niet. Rusland heeft nog niet gereageerd op de claims van IS.

Welkom

We starten een nieuwe liveblog over de terreuraanslag vrijdagavond in de Crocus City Hall in Krasnogorsk ten noordwesten van Moskou. Alle ontwikkelingen van hiervoor, zijn in ons vorige liveblog terug te lezen.

Alles wat we tot nu toe weten over de aanslag lees je in dit overzichtsartikel.