Kritiek op rol Hollands Kroon bij komst datacenters: 'Burgers te weinig betrokken'
De gemeente Hollands Kroon is tekortgeschoten in het informeren van inwoners over de komst van datacenters naar de gemeente. Dat komt naar voren in onderzoek van adviesbureau Berenschot. Ook vindt het onderzoeksbureau dat bewoners meer betrokken hadden moeten worden bij de besluitvorming erover.
In de Noord-Hollandse gemeente zijn op een bedrijventerrein langs de A7 twee grote datacenters gevestigd, een van Microsoft en een van Google. De komst van de centra ging niet zonder slag of stoot. Er was het afgelopen jaar onder de inwoners van de gemeente veel verzet tegen. Zij waren onder andere bezorgd over horizonvervuiling, het verdwijnen van landbouwgrond en een hoog energieverbruik.
Ook ontstond tijdens de ontwikkeling de discussie over wie bevoegd was om een vergunning te verlenen voor de komst van een datacenter: de provincie of de gemeente. Beide partijen vonden namelijk dat zij daarover gingen.
Kaartje
Het bureau heeft in opdracht van de gemeente onafhankelijk onderzoek gedaan naar de besluitvorming over het vestigen van datacenters. In het rapport staat kritiek op de rol die de gemeente in het proces speelde. Zo heeft de gemeente haar visie en de besluiten die werden genomen te weinig vastgelegd of onderbouwd.
In het rapport wordt een opvallende wijziging in een omgevingsvisie benoemd, waardoor er extra bouwgrond beschikbaar kwam waarop nieuwe datacenters zouden kunnen worden aangelegd. Die was gebaseerd op een kaartje dat volgens de onderzoekers van matige kwaliteit was, slecht was onderbouwd en waarvan de herkomst niet kon worden achterhaald.
De onderzoekers zeggen niet vast te kunnen stellen "hoe en waarom het kaartje in de omgevingsvisie terecht is gekomen. Wel is duidelijk dat er in eerdere versies van de
omgevingsvisie een ander kaartje heeft gestaan." De onderzoekers vermoeden dat alleen "een kleine kring van bestuurders en ambtenaren" hiervan moet hebben geweten. Later werd de desbetreffende kaart en de omgevingsvisie door de gemeenteraad aangenomen, waardoor die een officiële status kreeg.
Betrokken bij het proces
Ook heeft de gemeente volgens de onderzoekers te weinig oog gehad om naast de wethouders, gedeputeerden en ambtenaren ook andere partijen bij het proces te betrekken, zoals bijvoorbeeld de inwoners en de gemeenteraad, meldt NH. "De gemeenteraad wordt alleen betrokken bij de wijzigingen van bestemmingsplannen en wordt slechts op enkele momenten betrokken bij de strategische keuzes die daaraan voorafgaan", aldus de onderzoekers.
Hierdoor was er volgens de onderzoekers buiten de direct betrokkenen weinig bekendheid over het dossier, wat leidde tot "weerstand en escalatie van het maatschappelijke en politieke gesprek". "De onrust ging er vooral over of we de datacenters wel willen en waarom", aldus de onderzoekers.
Communicatie
Uit het rapport blijkt verder dat de communicatie van de gemeente richting media beter had gekund. "Hollands Kroon reageerde in de media reactief en defensief. Als ze proactief had gereageerd, had dat ook meegeholpen bij het politieke debat."
Daarbij heeft de relatie van de gemeente Hollands Kroon met de provincie volgens de onderzoekers tijdens de ontwikkeling een flinke knauw opgelopen. Het is belangrijk dat die relatie wordt hersteld, benadrukken ze. "Wellicht moet er een interventie plaatsvinden om het wederzijds vertrouwen terug te krijgen, want de gemeente en de provincie kunnen niet zonder elkaar."
Ondanks de kritiek concluderen de onderzoekers dat er rond tijdens de besluitvorming "geen juridische, financiële of andere formele misstanden zijn geconstateerd". De onderzoekers noemen de visie van de gemeente op de vestiging van datacenters tijdens de jarenlange ontwikkeling "consistent", waardoor ontwikkelaars met vertrouwen hun plannen konden uitvoeren.
De gemeenteraad bespreekt volgende maand de uitkomsten van het rapport.
