Problemen bij Waterschap Amstel, Gooi en Vecht: wat gaat er mis?
Met het hoge water in december, de droogte afgelopen zomer en een stijgende zeespiegel, hoop je op een goed functionerend waterschap. Maar bij Waternet, de uitvoerende tak van het Waterschap Amstel, Gooi en Vecht (AGV), rommelt het al jaren. In dat gebied wonen 1,4 miljoen mensen. Over de jaren 2022, 2023 en 2024 kunnen er nog aanslagen op de deurmat vallen, meldde de NOS vandaag. Slepende administratieve en financiële problemen zijn de oorzaak, maar volgens een woordvoerder komt de uitvoering niet in gevaar.
Wat is het Waterschap AGV en Waternet?
Bij het Waterschap AGV is de uitvoerende tak losgetrokken en ondergebracht in Waternet - uniek in Nederland. Het Waterschap (daar zijn elke vier jaar verkiezingen voor) is de politieke besturende overheid die de beslissingen neemt, het uitvoerende werk wordt gedaan door Waternet. Denk aan de rioolwaterzuivering, aanleg en onderhoud van dijken, bruggen, sluizen en beheren van het waterpeil. Ook doet Waternet de financiële afhandeling van de waterschapsbelasting.
Om het nog iets ingewikkelder te maken: Waternet werkt voor 60 procent voor de gemeente Amsterdam, en voor 40 procent voor het Waterschap. De provinciebesturen van Noord-Holland en Utrecht zijn dan weer toezichthouder voor het Waterschap.
Waarom gaat de waterschapsbelasting zo omhoog?
In 2023 had het Waterschap 253 miljoen euro aan belastingen begroot, dit jaar 335 miljoen. De waterschapsbelasting stijgt dit jaar in dit gebied met maar liefst 35 procent, terwijl het op de meeste plekken met tien procent toeneemt.
"We begrijpen dat dit slecht nieuws is voor alle inwoners en bedrijven in ons gebied", zegt dagelijks bestuurder financiën Simon Deurloo. "Het eerlijke verhaal is dat de tarieven tot nu toe te laag waren en dat er daardoor te krap begroot is. De verhoging is noodzakelijk om hier veilig te kunnen blijven wonen, met voldoende schoon water. Klimaatverandering maakt die uitdaging groter." Verhoogde kosten dus.
Daarnaast ging er van alles mis toen Waternet in 2021 een nieuw factureringssysteem introduceerde (zie kader). De reserves zijn uitgeput. Doordat er geen inkomsten waren (waterschapsbelasting is de enige inkomstenbron), moesten leningen (met stijgende rentes) bij de Nederlandse Waterschapsbank worden afgesloten.
In 2022 moest het Waterschap bijvoorbeeld ruim 100 miljoen euro lenen en een lening van een jaar eerder van 125 miljoen euro aflossen. Eind vorig jaar verwachtte het een negatief vermogen van 6 miljoen euro. Voor de rentelasten is dit jaar 1,5 miljoen euro begroot. Ook bij het inkopen en aanbesteden zijn er in het verleden zaken niet goed gegaan. In 2022 keurde de accountant daarom de jaarrekening niet goed.
Concluderend waren er de afgelopen jaren bij het Waterschap en Waternet stijgende kosten, zonder inkomsten.
Komt het onderhoud in gevaar?
NRC schreef eerder dat het onderhoud van dijken en sluizen zeven jaar achterloopt. Tien van de dertig bestuursleden van het Waterschap uitten een jaar geleden hun zorgen. "Er is achterstallig onderhoud en dijkverbeteringen liggen niet op schema. Slechts 58 procent van de voorgenomen investeringen wordt op dit moment daadwerkelijk uitgevoerd."
Het Waterschap zegt tegen de NOS dat het de wettelijke taak de afgelopen jaren heeft kunnen uitvoeren. "Onze dijken en ons peilbeheer zijn in orde. Sommige projecten lopen niet altijd zo snel als we willen, maar dat heeft met name te maken met personeelsgebrek en omgevingsinvloeden. Alle waterschappen hebben hiermee te maken."
"Het heeft in ieder geval geen effect op de waterveiligheid, die is niet in het geding."
