Preventieakkoord helpt niet genoeg in strijd tegen roken, drinken en overgewicht
Het Nationaal Preventieakkoord om roken, problematisch alcoholgebruik en overgewicht tegen te gaan levert niet op alle punten het gewenste resultaat. Dat blijkt uit doorrekeningen van het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM).
Het aantal volwassenen en kinderen met overgewicht of obesitas neemt volgens de modellen in de toekomst nog steeds toe, ondanks de aandacht voor gezonde voeding en bewegen. Hierdoor neemt ook het aantal mensen met diabetes en hart-, vaat- en leverziekten toe.
Het demissionaire kabinet gaat hierom door met beleid zoals een belasting op frisdranken en het beperken van marketing van ongezonde voeding gericht op kinderen. Ook in ziekenhuizen en op scholen worden nieuwe projecten voor een gezondere levensstijl en voeding opgezet.
Juist stijging tabaksspeciaalzaken verwacht
Het Nationaal Preventieakkoord kwam in 2018 tot stand en bestaat uit een reeks afspraken en doelstellingen tussen het kabinet en zo'n zeventig maatschappelijke organisaties en bedrijven.
Eén van die doelen is een rookvrije generatie na 2040. Vanaf dat jaar zou geen enkel kind meer moeten roken of ooit nog gaan roken. Onder volwassenen zou het aandeel rokers dan niet meer boven de 5 procent mogen liggen.
Het RIVM rekende het effect door van maatregelen als accijnsverhogingen, neutrale verpakkingen, vermindering van verkooppunten, rookvrije omgevingen waar veel kinderen komen en op het werk en de stoppen-met-rokenzorg. De maatregelen helpen behoorlijk, maar de ambities worden niet gehaald.
Het effect van een verkoopverbod van tabak in supermarkten per 1 juli 2024 wordt mogelijk teniet gedaan door juist een stijging van het aantal tabaksspeciaalzaken naast supermarkten.
"Ik ben hier oprecht teleurgesteld over", zegt staatssecretaris Van Ooijen van Volksgezondheid. "Ik roep daarom ondernemers op winstoverwegingen niet zwaarder te laten wegen dan de rookvrije generatie in 2040."
Nauwelijks resultaat drankgebruik
Ook bij het terugdringen van problematisch drankgebruik wordt nauwelijks resultaat geboekt. De percentages overmatige en zware drinkers, zwangeren en drinkende 12- tot 16-jarigen neemt maar met een paar procentpunten af.
De overheid, de zorg en maatschappelijke organisaties gaan door met het vroegtijdig signaleren van mensen die een alcoholprobleem ontwikkelen. Zij krijgen dan hulp aangeboden.
Halverwege 2024 verwacht Van Ooijen het eerste rapport over alcoholreclames en of alcoholverkopende marktpartijen zich wel aan de regels houden. Eventuele nieuwe maatregelen moet het nieuwe kabinet nemen.
