VS onderschept Iraanse wapens op weg naar Jemen: wat valt daarvan af te leiden?
De Amerikaanse marine zegt dat het vorige week donderdag bij een routinecontrole Iraanse wapens in beslag heeft genomen die bedoeld waren voor de Houthi-rebellen in Jemen. Bij de controle op een schip voor de kust van Somalië vonden de Amerikanen naar eigen zeggen wapens en munitie.
Het zou onder meer gaan om componenten voor ballistische raketten, kruisraketten, anti-scheepsraketten en luchtdefensie. Veertien bemanningsleden zijn opgepakt.
De vondst komt op een gevoelig moment, nu de spanningen tussen de Verenigde Staten en Iran toenemen. Sinds november vallen de Houthi's schepen aan in de Rode Zee die een mogelijke connectie met Israël hebben. Ze doen dit naar eigen zeggen uit solidariteit met de Palestijnen in Gaza.
Zowel de VS als Groot-Brittannië wees de afgelopen weken meerdere keren naar Iran. Zij vermoeden dat Iran een belangrijke rol speelt bij de aanvallen van de Houthi's op de Rode Zee en de Britten vroegen Iran daarom afgelopen weekend nog om ervoor te zorgen dat de Houthi's zouden stoppen met de aanvallen.
Afgelopen week beantwoordden de Amerikanen en Britten, met steun van Nederland, de Houthi-aanvallen met tegenaanvallen op Jemenitische doelen.
Signaal van Iran
Iran steunt openlijk de Houthi's, maar ontkent iets te maken hebben met de aanvallen op schepen. "Deze vondst onthult niet veel over de rol die Iran op dit moment speelt bij de aanvallen van de Houthi's," zegt Peter Wijninga, defensie-expert van het Haags Centrum voor Strategische Studies. "Maar het feit dat Iran nu nog wapens stuurt, is wel een teken dat Iran niet wil dat de Houthi's stoppen met hun aanvallen op schepen of tegen Israël."
Als de informatie van de Amerikanen over de Iraanse onderdelen klopt, zou dit namelijk voor het eerst sinds november hard bewijs zijn voor de militaire steun van Iran aan de Houthi's in de Rode Zee.
"Het klinkt heel aannemelijk dat het hier gaat om Iraanse wapens", zegt Peter Wijninga, defensie-expert van het Haags Centrum voor Strategische Studies. "Over zee is voor Iran inderdaad een logische manier als ze wapens willen leveren aan het deel van Jemen waar de Houthi's de controle hebben. Over land laten onder meer Saudi-Arabië, Oman, maar ook de Jemenitische regering dat niet toe." Ook de ligging klinkt logisch: "Als je vanuit Iran naar Jemen wilt, moet je inderdaad langs de Indische Oceaan en kom je op een gegeven moment langs de kust van Somalië."
Voor buitenstaanders is niet te verifiëren of het hier gaat om Iraanse wapens, maar dat zullen de Amerikanen wel kunnen, denkt Wijninga. In een statement zegt de Amerikaanse krijgsmacht dat de eerste analyses laten zien dat het om dezelfde wapens gaat die de Houthi's gebruiken bij hun aanvallen op de Rode Zee. Ook persbureau AP zegt op basis van de foto dat het onder meer lijkt te gaan om een soort kruisraket dat door de Houthi's en Iran worden gebruikt.
"Op basis van serienummers, de verpakking, tekens en codes is dat te achterhalen", legt Wijninga uit. "En op scheepspapieren is als het goed is te zien waar een schip naar op weg is. Dus als dat er allemaal is, kun je wel spreken van hard bewijs."
'Vrijgevochten Houthi's'
Iran heeft de acties van de "dappere Houthi-rebellen" geprezen. De Amerikanen en Britten vermoeden dat de steun veel verdergaat dan dergelijke aanmoedigingen. Zo zei de Britse minister van Defensie Shapps dit weekend dat Iran ervoor moet zorgen dat de Houthi-aanvallen in de Rode Zee stoppen. Volgens Shapps is de wereld zijn geduld aan het verliezen en moet Iran nu snel de Houthi's en andere "verlengstukken" van Iran tot bedaren brengen. "We zien jullie, we zien wat jullie aan het doen zijn en we zien hoe jullie het doen", zei Shapps in gesprek met de Britse krant The Telegraph.
Maar hoewel vaststaat dat Iran de Houthi's steunt, is het volgens Wijninga niet duidelijk hoeveel invloed Iran echt heeft. "De Houthi's zijn best wel vrijgevochten. Ze zullen alle hulp van Iran accepteren. Ze hebben ook dezelfde doelen. Zo zijn ze allebei sjiitisch en als de Houthi's zich willen verzetten tegen alles wat met Israël te maken heeft, dan zal Iran dat ook zeker steunen. Maar ik zou ze geen verlengstuk noemen van Iran. Het is niet zo dat de Houthi's precies doen wat Iran zegt."
