Blauwdruk advies verkenner Plasterk: PVV, NSC, VVD en BBB willen eerst hobbels nemen

Ingewijden aan NOS: vier partijen eerst praten over drie struikelblokken

De PVV, VVD, NSC en BBB zullen gezamenlijk inhoudelijke gesprekken gaan voeren, zo melden ingewijden aan de NOS over het advies dat verkenner Plasterk maandag openbaar maakt.

Maar ze gaan niet meteen onderhandelen. Eerst wordt gepraat over drie mogelijke struikelblokken, zoals de "rechtsstatelijkheid" van delen van het PVV-verkiezingsprogramma en het soort kabinet dat de vier partijen voor ogen hebben. Als het lukt om overeenstemming te krijgen over deze lastige onderwerpen, heeft het pas zin om verder te onderhandelen.

Verkenner Plasterk: ik weet genoeg om maandag verslag uit te brengen

Verkenner Ronald Plasterk gaat dit weekend werken aan zijn verslag aan de Tweede Kamer over de verkenningsronde. "Ik weet genoeg, het leidt tot een advies hoe een informatieronde eruit zou kunnen zien", zei hij na afloop van de gesprekken van vandaag.

Vragen over de inhoud van zijn advies wilde Plasterk niet beantwoorden. "Ik ga nu hard schrijven." Maandag biedt hij het verslag aan de Kamervoorzitter aan. Woensdag kan de Kamer er dan over debatteren.

Plasterk heeft vandaag de leiders van PVV, VVD, NSC en BBB weer gesproken. Dilan Yesilgöz (VVD) sprak hij telefonisch. Het ligt het meest voor de hand dat deze vier partijen in de informatieronde verdergaan. Maar hoe, onder welke voorwaarden en met welke informateurs moet volgende week blijken.

De formatie bestaat uit drie aparte fases. De verkenningsfase wordt volgende week met het debat afgerond. Als een Kamermeerderheid het eens wordt, volgt de informatiefase waarin het echte onderhandelen gaat beginnen. Als dat goed afloopt, volgt de formatiefase: het zoeken van ministers en staatssecretarissen.

Van der Plas (BBB): bijgepraat en nu is het aan de verkenner

BBB-leider Van der Plas is door de verkenner bijgepraat over de gesprekken tussen Omtzigt en Wilders. "Ik ben blij dat er goede gesprekken zijn geweest", zei ze. "Aan het begin was dat wel anders."

Net zoals de PVV-leider en de NSC-leider verwees ze verder door naar Plasterk. "Nu is het aan hem om zijn verslag te schrijven."

Of de vier partijen die in beeld zijn, PVV, VVD NSC en BBB, daarna met elkaar gaan onderhandelen, wil Van der Plas niet voorspellen. "Dat hoeft niet per se. Eerst het verslag en het debat afwachten."

Plasterk wil komende maandag zijn verslag over de verkenningsfase af hebben. Op woensdag debatteert de Tweede Kamer over dat rapport en het vervolg van de formatie.

Wilders en Omtzigt na tweede gesprek: goed en constructief, nu wachten op verkenner

"Het was opnieuw een goed en constructief gesprek." Dat was wat PVV-leider Wilders kwijt wilde na de bijeenkomst met verkenner Plasterk en NSC-leider Omtzigt. "We wachten af waar de verkenner mee komt."

Omtzigt noemde het gesprek met Wilders ook goed en constructief, en wilde over de inhoud verder ook weinig zeggen. Ook hij verwees naar het verwachte verslag van Plasterk. "Stap voor stap." Plasterk komt maandag met zijn verslag over de verkenningsfase waarin hij aanbevelingen doet over het vervolg van de formatie.

Omtzigt was de afgelopen tijd zeer terughoudend over een eventuele samenwerking met de PVV. De NSC-leider heeft onder meer bezwaren tegen onderdelen van het PVV-programma die volgens hem tegen de grondwet en internationale verdragen ingaan. "Een van de punten waarover verder moet worden gesproken is de rechtsstaat", zei Omtzigt daar vanmiddag over.

Verkenner Plasterk zei na afloop dat dit het laatste duo-gesprek was. Hij wilde nog wel kwijt dat BBB-leider Van der Plas en VVD-leider Yesilgöz vanmiddag apart van elkaar moeten worden bijgepraat.

Voor de camera's zeiden Wilders en Omtzigt weinig:

Omtzigt en Wilders vervolgen hun gesprek

PVV-leider Wilders en NSC-leider Omtzigt zitten weer bij verkenner Plasterk. De twee partijleiders wilden voor aanvang niets kwijt tegenover de verzamelde pers.

Gisteren spraken Wilders en Omtzigt ook al met elkaar. Na afloop zeiden ze dat met dat gesprek de lucht voor een deel was geklaard. Op welke punten dat was en wat er vandaag nog rest, wilden de twee niet zeggen.

NSC is terughoudend over een samenwerking met de PVV, onder meer vanwege principiële bezwaren tegen onderdelen van het verkiezingsprogramma. Volgens NSC-leider Omtzigt druisen die tegen de grondwet en internationale verdragen in.

Als Omtzigt en Wilders vandaag nader tot elkaar komen, dan lijkt de weg vrij voor PVV, VVD, NSC en BBB om verder te praten. BBB en VVD hebben al eerder laten weten graag aan tafel te gaan. Plasterk komt volgende week met een verslag van de verkenningsfase en daarna volgt nog een Kamerdebat over het vervolg van de formatie.

'Voor het eerst sinds verkiezingen stap vooruit'

Wilders en Omtzigt: 'We hebben elkaars pijnpunten aangehoord en praten morgen verder'

Wilders en Omtzigt: lucht is 'redelijk geklaard', morgen verder praten

PVV-leider Wilders en NSC-leider Omtzigt hebben "pijnpunten" van elkaar aangehoord en dat heeft "de lucht redelijk geklaard". Dat zei Wilders na afloop van hun gesprek met verkenner Plasterk. Maar de twee partijleiders zijn er nog niet uit, zei hij ook. Morgen komen ze nog een keer op gesprek bij de verkenner. "Niet alles is opgelost."

Omtzigt, die even later naar buiten kwam, bevestigde dat er "alle reden is om morgen een vervolggesprek te hebben". Op welke punten ze nader tot elkaar zijn gekomen, wilden beiden niet zeggen.

Vorige week zei Omtzigt dat hij niet klaar is voor echte onderhandelingen, omdat hij "bezwaren in de rechtstatelijke sfeer" ziet tegen samenwerking met de PVV. Die partij heeft volgens hem plannen in het verkiezingsprogramma staan die in strijd zijn met de grondwet en internationale verdragen, zoals een verbod op de Koran en het sluiten van moskeeën.

De NSC-leider wil niks zeggen over wat Wilders moet doen of laten om de deur voor onderhandelingen open te zetten.

Een blik van Nieuwsuur op de nieuwe PVV-fractie

De PVV bekleedt vanaf vandaag officieel 37 zetels in de Tweede Kamer. Een blik op de nieuwkomers in de fractie laat zien dat zij vooral binnen de lokale en provinciale afdelingen van de partij zijn gevonden.

Lees hier verder:

Nieuwe Tweede Kamer geïnstalleerd

De nieuwe Tweede Kamer is geïnstalleerd. Alle 150 hebben de eed of belofte afgelegd. Daarmee zeggen ze onder meer dat ze hun plichten getrouw zullen vervullen en beloven ze trouw aan de Grondwet.

Onder de 'nieuwe' Kamerleden zijn ook de leiders van PVV en NSC, Wilders en Omtzigt (beiden al jarenlang Kamerlid) die vanmiddag nog samen een gesprek hebben bij verkenner Plasterk. In de Tweede Kamer is de PVV nu de grootste fractie (37 zetels). De nieuwe partij NSC haalde 20 zetels.

Ook de lijsttrekkers Yesilgöz (VVD) en Van der Plas (BBB) zijn beëdigd. Yesilgöz zei vanmorgen na een gesprek met Omtzigt bij de verkenner dat ze denkt "een heel eind te kunnen komen" met vier partijen: VVD (24 zetels), PVV, NSC en BBB (7).

Die hebben samen een ruime Kamermeerderheid van 88 zetels. NSC is zeer terughoudend ten aanzien van samenwerking met de PVV. Partijleider Omtzigt wil dat Wilders "ondubbelzinnig" duidelijk maakt van welke omstreden punten uit zijn verkiezingsprogramma hij afstand wil nemen.

De andere drie partijen hebben laten weten dat ze met elkaar willen doorpraten, nog niet over de vorm van een eventuele samenwerking, maar om nader tot elkaar te komen.

Yesilgöz na gesprek met Omtzigt: denk dat we een heel eind kunnen komen

VVD-leider Yesilgöz denkt dat "we een heel eind kunnen komen". Dat zei zij na een gesprek met NSC-leider Omtzigt bij de verkenner. Met "we" bedoelt ze PVV, NSC, VVD en BBB.

Ze voegde eraan toe dat ze "op heel veel onderwerpen dezelfde zorgen" heeft als Omtzigt over de PVV. "De basisprincipes zijn dat je niet aan de rechtsstaat mag rommelen."

Omtzigt wilde na het "superprettige gesprek" niet kwijt wat er inhoudelijk met de VVD was besproken en ook niet vooruitlopen op zijn gesprek met Wilders bij de verkenner, later op de middag.

Wel zei hij dat hij eerst weer als Kamerlid wordt geïnstalleerd en daarbij trouw zal zweren aan de Grondwet.

Omtzigt met Yesilgöz bij de verkenner

De leiders van VVD en NSC. Yesilgöz en Omtzigt, zijn nu samen bij de verkenner. Omtzigt zei voor hij naar binnen ging dat de "garanties" die hij vorige week vroeg van de PVV, nog altijd staan. "Die punten zijn heel belangrijk."

Omtzigt heeft vanmiddag ook nog samen met Wilders een afspraak met Plasterk. Vorige week zei hij dat zijn partij nog niet klaar is om te onderhandelen over een kabinet met PVV, BBB en VVD.

"Wij vinden het van belang dat de PVV eerst ondubbelzinnig aangeeft welke omstreden punten uit haar verkiezingsprogramma niet langer actueel zijn", schreef hij in zijn brief aan de verkenner.

Omtzigt toonde voor zijn bezoek aan de verkenner een nieuw, ondoorzichtig mapje voor zijn aantekeningen:

Nieuwe Tweede Kamer vanmiddag geïnstalleerd

Twee weken na de verkiezingen wordt vandaag de nieuwe Tweede Kamer geïnstalleerd. Dat betekent dat de PVV nu de grootste fractie is (37 zetels, gevolgd door de combinatie GroenLinks-PvdA (25), de VVD (24) en nieuwkomer NSC (20).

In totaal komen er vijftien partijen in de Tweede Kamer. Behalve de genoemde partijen zijn dat D66 (9), BBB (7), SP (5), CDA (5), Partij voor de Dieren (3), Forum voor Democratie (3), ChristenUnie (3), Denk (3), SGP (3), Volt (2) en JA21 (1).

Alle Kamerleden leggen vanmiddag de eed of gelofte af. Dat geldt ook ook voor demissionaire kabinetsleden als VVD-lijsttrekker Yesilgöz en D66-lijsttrekker Rob Jetten. Daarnaast zijn er veel nieuwe gezichten.

De vergadering begint om 13.00 uur en is live te volgen bij NPO Politiek en Nieuws.

Kijk hier naar portretten van nieuwe Kamerleden van NSC en PVV, twee partijen die wonnen bij de verkiezingen:

Verkenner spreekt eerst Omtzigt en Yesilgöz, daarna Omtzigt en Wilders

De verkenner voert vandaag twee gesprekken. Vanochtend spreekt hij Omtzigt (NSC) en Yesilgöz (VVD) en vanmiddag Omtzigt en Wilders (PVV). Omtzigt is terughoudend over een samenwerking met de PVV.

Gisteren sprak Plasterk met de "koppeltjes" Wilders en Van der Plas (BBB) en Wilders en Yesilgöz. Zij willen doorpraten met de NSC erbij, nog niet over de vorming van een kabinet, maar om aan onderlinge vertrouwen te werken.

Yesilgöz zei dat het "gedoogstandpunt" van de VVD nog staat. Dat houdt in dat de VVD niet in een kabinet wil, maar een minderheidskabinet van PVV, NSC en BBB wel wil steunen vanuit de Tweede Kamer.

Ze voegde daaraan toe dat ze er klaar voor is om te gaan onderhandelen over de inhoud en dat het een "intrinsieke afweging" van haar partij is of de VVD wel of niet gaat meedoen.

Plasterk denkt dat hij zich na de twee gesprekken van vandaag aan het schrijven van zijn verslag voor de Tweede Kamer kan gaan zetten. De Kamer is zijn opdrachtgever.

Afscheid van 80 Kamerleden, onder wie de nestor en de voorzitter

"Er is een tijd van komen, er is een tijd van gaan. En voor ons zit het het erop." Met die woorden besloot vertrekkend nestor Kees van der Staaij vanmiddag zijn Tweede Kamerlidmaatschap. De Kamer was vandaag voor het laatst in de oude samenstelling bijeen en behalve de SGP-leider vertrokken er nog 79 Kamerleden.

Lees hier hoe dat ging:

Plasterk: morgen nog gesprekken met Omtzigt, dan verslag maken

Verkenner Ronald Plasterk heeft vandaag twee gesprekken gehad, één met Geert Wilders (PVV) en Caroline van der Plas (BBB) en één met Wilders en Dilan Yesilgöz. Dat waren "nuttige gesprekken", zei hij na afloop, waarin er voor hem meer "helderheid" is gekomen.

Morgen heeft Plasterk nog twee "koppeltjesgesprekken": eerst met Pieter Omtzigt (NSC) en Yesilgöz en daarna met Omtzigt en Wilders. Omtzigt is zeer terughoudend over een eventuele samenwerking met de PVV.

Gisteren verscheen de NSC-leider voor camera's met aantekeningen onder zijn arm waarop onder meer te lezen was: "Niet in PVV/NSC/BBB". Dat was per ongeluk, maar ook in lijn met wat hij vorige week al zei, schreef hij later op X.

Omtzigt wil onder meer duidelijkheid van de PVV over de opmerking van Wilders om bepaalde standpunten "in de ijskast" te zetten. Hij stelt ook dat er belemmeringen voor een samenwerking met de partij van Wilders zijn "in de sfeer van de rechtsstatelijkheid".

De verkenner gaat ervan uit dat hij na de twee gesprekken met Omtzigt morgen zijn rapport kan gaan schrijven, dat hij dan maandag aan de Tweede Kamer zal aanbieden.

Yesligöz herhaalt: klaar om over de inhoud te onderhandelen

VVD-leider Dilan Yesilgöz is er "klaar voor om over de inhoud te onderhandelen" met PVV, NSC en BBB. Dat zei ze na afloop van een "goed, constructief gesprek" dat ze samen met Geert Wilders (PVV) bij de verkenner had.

Het "gedoogstandpunt" dat ze tot nu toe naar buiten heeft gebracht, staat nog, zei ze. Maar dat de VVD niet in het kabinet wil, maar wel vanuit de Tweede Kamer steun wil geven aan een kabinet met de PVV, betekent volgens haar niet dat ze niet kan gaan onderhandelen. Ze heeft er vertrouwen in dat dat wel kan.

Wilders zei na het gesprek met Yesilgöz en de verkenner "erg blij" te zijn "om met elkaar te gaan praten over de inhoud". Over de precieze vorm van een nieuw kabinet hoeft het wat hem betreft nog niet te gaan.

Wilders verheugt zich op volgende gesprekken

Geert Wilders verheugt zich op de volgende gesprekken bij de verkenner. In het NOS Radio 1 Journaal zei hij dat het goed werkt om met zijn tweeën bij de verkenner aan te schuiven. Vanmorgen deed hij dat met Caroline van der Plas van BBB.

Op de vraag of hij net als zij met vier partijen om de tafel wil, zegt hij: "Dat is aan de verkenner. Ik ben voor ieder gesprek te vinden. Met z'n tweeën, met z'n drieën, met z'n vieren. Ik vind alles goed. Want het gaat er tenslotte om dat we, buiten de inhoud om, ook vertrouwen in elkaar krijgen."

"Mijn doel is om er met iedereen uit te komen", zegt hij. "Daarom is vertrouwen ook zo belangrijk. Met sommigen heb je programmatisch misschien wat meer dan met de ander. Maar ik denk toch dat Nederland heel graag wordt geregeerd."

Hij voegt daar nog aan toe dat "niemand veel wil inleveren. Maar dat je een compromis moet sluiten, spreekt voor zich als je geen meerderheid hebt in de Tweede Kamer. Wij zijn de grote winnaar van de verkiezingen, maar we hebben geen 76 zetels gehaald. En dat betekent dat je met elkaar moet praten en dat iedere partij tevreden moet zijn over wat hij voor zijn kiezers heeft binnengehaald. En dat kost tijd."

Wilders was eerder voor de tv-camera's kortaf. Hij brak het gesprek af nadat hem werd gevraagd naar zijn gedrag op X:

Van der Plas wil werken aan vertrouwen BBB, PVV, VVD en NSC

Caroline van der Plas vindt dat de verkenner gesprekken moet gaan voeren met vier partijen tegelijk. Het gaat dan om BBB, PVV NSC en VVD. "Ik vind dat er vertrouwen moet komen tussen deze vier", zei ze na afloop van een gesprek met Ronald Plasterk en Geert Wilders.

Wat de BBB-leider betreft, is alles er nu op gericht om eerst aan dat onderlinge vertrouwen te werken. "We gaan nog niet onderhandelen ofzo. Ik zit nu in de fase dat de vier partijen om tafel moeten. Ik wil er alles aan doen om dat te bereiken."

Van der Plas was samen met Geert Wilders bij de verkenner. Hij zei dat na afloop dat het een "heel goed gesprek" was en dat hij het idee om nu in tweetallen met Plasterk te praten "heel positief" vond.

Wilders en Van der Plas nemen Omtzigt niets kwalijk

Geert Wilders (PVV) en Caroline van der Plas (BBB) zijn bij verkenner Ronald Plasterk. Ze arriveerden samen. Beiden zeiden het Pieter Omtzigt (NSC) niet kwalijk te nemen dat hij gisteren met notities onder zijn arm werd gefotografeerd.

"Hij zegt dat het per ongeluk was en dat geloof ik", zei Van der Plas. Wilders vulde aan: "Ook ik ga uit van de goede trouw van Pieter Omtzigt."

Op de notities van Omtzigt stond onder meer te lezen: "Niet in PVV/NSC/BBB". Omtzigt zei daar later op X over dat het niet de bedoeling was dat ze zichtbaar waren. "Ze zijn trouwens in lijn met de inzet van de brief die ik vorige week namens Nieuw Sociaal Contract aan de verkenner overhandigd heb."

'Bijna duizend stemmen uit buitenland te laat, niet meegeteld'

Van de bijna 108.000 mensen die zich vanuit het buitenland hadden geregistreerd om hun stem uit te brengen voor de Tweede Kamerverkiezingen, zijn bijna duizend stemmen niet meegeteld. Hun stembiljetten kwamen te laat aan op het stembureau. Buitenlandse kiezers bepleiten een aanpassing van de Kieswet, schrijft de Volkskrant.

Elke stem telt, bleek vorige week. D66 kwam er 160 stemmen tekort voor een tiende zetel. De stemmen uit het buitenland die te laat aankwamen, hadden in theorie een verschil kunnen maken. Maar deze stemmen zijn niet meegeteld, meldt het nationaal briefstembureau, georganiseerd door de gemeente Den Haag, na vragen van de krant.

Onder de bijna 70.000 mensen in het buitenland die daadwerkelijk hun stem uitbrachten, waren relatief weinig stemmen voor de PVV (6 procent) en relatief veel voor GroenLinks-PvdA (28,5 procent). Ook D66 deed het goed onder buitenlandse kiezers. De partij kreeg ruim een tiende van de buitenlandse stemmen, tegenover 6,3 procent van het totaal aantal stemmen.

Plasterk gaat met tweetallen in gesprek

Verkenner Ronald Plasterk heeft vanochtend twee gesprekken gepland. Hij gaat eerst met PVV-leider Geert Wilders en Caroline van der Plas (BBB) om tafel en daarna met Wilders en VVD-voorvrouw Dilan Yesilgöz. Plasterk had al eerder aangegeven in "koppels" te willen praten met partijen over mogelijke regeringsdeelname.

Politiek verslaggever Ewoud Kieviet zei in het NOS Radio 1 Journaal dat hiermee "voorzichtig volgende stapjes" worden gezet in het formatieproces en voegde daaraan toe dat Pieter Omtzigt (NSC) de sleutel in handen lijkt te hebben. "Hij kan zowel over rechts als over links. En hij denkt ook aan allerlei ingewikkelde varianten, zoals een zakenkabinet of een extraparlementair kabinet."

Tegelijkertijd lijkt Omtzigt het minst te voelen voor een kabinet onder leiding van de PVV, zegt Kieviet. Gisteren stond de NSC-leider de pers te woord met onder zijn arm aantekeningen waarop de woorden "ondergrens" en "niet in PVV/NSC/BBB" te lezen waren.

Hij zei later op X dat dit niet de bedoeling was.

'Oude' Tweede Kamer voor het laatst bijeen

De Tweede Kamer komt voor het laatst in de oude samenstelling bijeen. Na de laatste plichtplegingen nemen de Kamerleden afscheid. Ruim de helft keert niet terug in de nieuwe Kamer, die morgen wordt geïnstalleerd.

De laatste taak van de 'oude' Kamer is het maken van een ontwerp-profielschets van de nieuwe voorzitter, die volgende week wordt gekozen. Huidig voorzitter Vera Bergkamp was bij de verkiezingen geen kandidaat meer voor haar partij D66 en verlaat dus de Kamer.

In totaal keert een ruime meerderheid van tachtig Kamerleden niet terug. De helft daarvan had zich niet herkiesbaar gesteld, de andere helft is niet herkozen. Onder de vertrekkers zijn bekende namen, zoals nestor Kees van der Staaij (SGP) en fractievoorzitters als Attje Kuiken (PvdA), Farid Azarkan (Denk) en Sylvana Simons (Bij1).

De bijeenkomst is vanaf 12.30 uur live te volgen op NPO Politiek en Nieuws.

Plasterk: gesprekken in tweetallen nodig om 'punten op te helderen'

De fractievoorzitters van PVV, VVD, NSC en BBB gaan de komende twee dagen in tweetallen met elkaar praten. Volgens verkenner Ronald Plasterk is dat nodig "ter opheldering van bepaalde punten" tussen de partijen.

BBB-leider Van der Plas en PVV-voorman Wilders zijn morgenochtend vroeg de eersten die met elkaar gaan praten onder leiding van Plasterk. Daarna komt Yesilgöz (VVD) voor een gesprek met Wilders. "Maar iedereen komt aan bod", zei Plasterk. Hij heeft uitgekozen voor welke tweetallen het "nuttig" kan zijn om een gesprek te voeren.

De gesprekken van morgen zijn vroeg, omdat er later op de dag afscheid wordt genomen van de Tweede Kamerleden die na de verkiezingen niet meer terugkomen.

Volgende week wil Plasterk met een advies komen aan de Tweede Kamer voor een vervolg van de kabinetsformatie. Op de vraag of hij vooruitgang ziet, zei hij dat voor die vooruitgang de gesprekken in koppeltjes "een eerste stap" zijn.

Vooral tussen PVV en NSC leven er kwesties. NSC-leider Omtzigt heeft staatsrechtelijke bezwaren tegen veel standpunten van de partij van Wilders en ziet daarom nog geen basis voor onderhandelingen. Maar er is ook veel onbegrip voor het standpunt van de VVD, die een nieuw kabinet alleen wil gedogen en geen bewindslieden wil leveren. De andere partijen zullen fractievoorzitter Yesilgöz willen overhalen om toch volledig mee te doen aan het kabinet.

Omtzigt bereid om te praten met Wilders, maar rechtstatelijke bezwaren 'staan recht overeind'

Ook NSC-leider Pieter Omtzigt is bereid om één op één gesprekken te voeren met de fractievoorzitters van de andere partijen die vandaag zijn langsgekomen bij verkenner Plasterk. Na afloop van zijn gesprek zei Omtzigt dat hij in ieder geval met PVV-leider Wilders en VVD-voorvrouw Yesilgöz om de tafel wil. Maar dat zijn volgens hem zeker geen onderhandelingen. "Het enige wat uit deze fase moet komen is een brief van de verkenner aan de Kamer met een voorstel voor het vervolg van de formatie."

Vorige week zei Omtzigt dat hij niet klaar is voor echte onderhandelingen, omdat hij "bezwaren in de rechtstatelijke sfeer" ziet in samenwerking met de PVV. Die partij heeft volgens hem plannen in het verkiezingsprogramma staan die in strijd zijn met de grondwet en internationale verdragen, zoals een verbod op de Koran en het sluiten van moskeeën.

Die bezwaren staan volgens de NSC-leider nog steeds "recht overeind". Maar als hij er niet met Wilders over praat, worden die bezwaren in ieder geval niet weggenomen, is nu zijn redenering. Op de vraag of hij positief gestemd is over de uitkomst gaf Omtzigt geen antwoord. Wel constateert hij dat "iedereen wat rustiger" is dan vorige week.

Overigens stond Omtzigt de pers te woord met zijn aantekeningen onder de arm. Op een foto is te zien dat daar het woord "ondergrens" op staat en "niet in PVV/NSC/BBB". Een woordvoerder van Omtzigt noemt het in het AD "geen ramp" dat de notitie te zien was.

"Het had niet gehoeven, maar het is feitelijk niet anders dan we in onze brief aan de verkenner al schreven: we koersen niet op een kabinet met PVV en BBB, gedoogd door de VVD."

Bij de vorige formatie in 2021 liet verkenner Ollongren zich in haar papieren kijken. Daarop was toen te lezen: "Positie Omtzigt, functie elders".

Yesilgöz: ik kan niet wachten om te gaan onderhandelen

De VVD is bereid om meer gesprekken te voeren met de verkenner en andere partijleiders. Dat zei VVD-leider Yesilgöz na haar gesprek met Plasterk. "Wij staan klaar voor eventuele andere gesprekken, ook in duo's bijvoorbeeld."

Yesilgöz, die de pers maar kort te woord stond, zei verder nog dat ze "niet kan wachten" om te gaan onderhandelen. Op de vraag of dat dan zou gaan over kabinetsdeelname of een vorm van gedogen, zoals ze tot nu toe zei, antwoordde de VVD-leider niet.

Yesilgoz zei wel dat "onderhandelen 'vol aan tafel zitten' betekent":

Gesprekken 'in koppeltjes' goed idee, vindt BBB

BBB vindt het een goed idee van de verkenner om "in koppeltjes" verder te praten. "Ik wil er alles aan doen om te zorgen dat er wordt gesproken", zei partijleider Van der Plas na haar gesprek met Plasterk. Ze sprak van "verzoeningsgesprekken".

De BBB-voorvrouw noemde het in het belang van het land dat PVV, VVD, NSC en BBB met elkaar gaan praten. Pas daarna zouden partijen moeten beslissen of ze verder willen of niet. "Als je iets van tafel wil hebben, moet je eerst aan tafel gaan zitten."

Van der Plas zei dat ze aan Plasterk heeft gevraagd om Yesilgöz en Omtzigt, die vandaag nog langskomen, aan te spreken op hun verantwoordelijkheid. "Hij moet erop hameren bij NSC en VVD dat de verkiezingsuitslag gerespecteerd gaat worden." Volgens de BBB-leider zijn haar twee collega's te veel bezig met hun partijbelang en niet met het belang van Nederland.

VVD en NSC staan niet te springen om met de PVV in zee te gaan. Yesilgöz ziet alleen een gedoogrol voor haar partij en Omtzigt ziet rechtstatelijke bezwaren tegen het PVV-programma.

Van der Plas zei, net als vorige week, dat Wilders de kans moet krijgen om aan te geven welke punten van zijn partij hij wil laten vallen.

Wilders wil graag spreken met andere partijleiders en verkenner

Wilders wil graag onder leiding van de verkenner in gesprek met de partijleiders van VVD, NSC en BBB. Plasterk heeft vanochtend voorgesteld aan de PVV-leider om in kleinere groepjes met de anderen te gaan spreken.

"Aan mij zal het niet liggen", zei Wilders na afloop. "Ik ben voor ieder gesprek beschikbaar." Of de andere drie partijleiders er ook zo over denken, blijkt mogelijk later vandaag. Van der Plas, Yesilgöz en Omtzigt komen vanmiddag langs bij Plasterk.

Wilders wilde verder niet veel kwijt over zijn gesprek met de verkenner. "Het was een mooi gesprek. Ik hoop dat we nog veel gesprekken gaan voeren. Het is aan de verkenner om te kijken of er beweging komt", aldus de PVV-voorman. "Dan zien we waar het schip strandt, en ik hoop dat het niet strandt."

De VVD wil niet in een kabinet en ziet alleen een gedoogrol voor de partij weggelegd, NSC ziet rechtstatelijke bezwaren in het partijprogramma van de PVV en wil meer duidelijkheid van Wilders waar hij nu voor staat.

Op vragen daarover ging Wilders niet in:

Wilders binnen bij verkenner

PVV-leider Wilders zit binnen bij de verkenner. Hij staat na afloop de pers te woord, zei hij bij aankomst.

Wilders is vandaag de eerste partijleider die komt praten met Plasterk.

Plasterk vandaag in gesprek met PVV, BBB, VVD en NSC

Na een eerste week waarin het allesbehalve soepel verliep, gaat de verkenning de tweede week in. Verkenner Plasterk ontvangt vandaag achtereenvolgens Wilders, Van der Plas, Yesilgöz en Omtzigt.

De eerste week van de verkenningen kenmerkte zich door een "valse start" met verkenner Van Strien die voor hij goed en wel was begonnen weer vertrok, en partijen die de dagen erna nog niet echt nader tot elkaar kwamen.

Zal het deze week minder stroef lopen? Plasterk sprak vrijdag van een "goede sfeer", gaf aan meer tijd nodig te hebben en praat dus vandaag verder met de vier hoofdrolspelers tot nu toe.

Lees hier verder:

Agenda kabinetsformatie komende tijd

Nieuwe Kamerleden deze week geïnstalleerd

Deze week worden de nieuwe Kamerleden geïnstalleerd. Bijna de helft van de 150 Kamerleden is nieuw: 67 leden waren niet eerder Kamerlid. Woensdag worden zij beëdigd.

Kijk hier naar portretten van nieuwe Kamerleden van NSC en PVV, twee partijen die wonnen bij de verkiezingen:

Podcast De Stemming over de verkenning en de verschillen tussen 'camera-Geert' en 'Twitter-Geert'

De berichten van Geert Wilders op het sociale medium X hebben een heel andere lading dan wat de PVV-leider voor de camera's vertelt. Tot die conclusie komen Xander van der Wulp en Joost Vullings in hun nieuwe aflevering van podcast De Stemming. Voor de camera en in gesprek met politici van andere partijen stelt Wilders zich sinds de verkiezingscampagne redelijk en constructief op. Maar op X plaatst hij tweets die het tegenovergestelde van redelijk lijken, vinden Vullings en Van der Wulp.

Luister hier naar de podcast.

Welkom!

Welkom in het nieuwe formatieblog. In dit blog houden we je ook in deze tweede week op de hoogte van de ontwikkelingen in de verkenningsfase naar een nieuw kabinet. Verkenner Ronald Plasterk voert vandaag opnieuw gesprekken met partijleiders van PVV, BBB, VVD en NSC.

Lees hier het blog over de ontwikkelingen in de eerste week van de verkenning.