Veendamse Langeleegte veert op voor interland Oranjejeugd: 'Hé, nummer 10!'

• Jesse Wieten

  redacteur NOS Sport

Keurig. Tijdens de warming-up voor de oefeninterland gisteravond tussen Oranje Onder 18 en Zweden Onder 18 rent Kees Smit een meter of dertig naar de zijkant om zijn kauwgum in de vuilnisbak te deponeren. De AZ'er snapt dat je historische grond aan de Langeleegte in Veendam niet dient te bevuilen.

Dertien kilometer verderop aan de keukentafel in Westerlee opent Marnix Kolder een plakboek. Naast hem luistert zijn 11-jarige dochter tussen het tekenen door aandachtig mee. Het is een van Kolders vele plakboeken, naast die over zijn proftijd bij Veendam, FC Groningen, VVV en FC Emmen.

De nu 42-jarige Kolder is met 94 doelpunten in ruim elf seizoenen topscorer aller tijden van het Oost-Groningse Veendam. Na zijn profloopbaan ging hij nog enkele jaren door bij de amateurs en richtte hij zich op een maatschappelijke loopbaan in de jeugdzorg.

'Kolder kan vakantie vergeten'

Uitnodigingen, programmaboekjes, opstellingen, krantenknipsels. Alles zit erin. Zelfs de teletekst-verslagen van TV Noord staan erbij, de tekst ervan dan, door oma met de pen letterlijk overgeschreven. Belangwekkende woorden zijn door oma met een oranje stift onderstreept.

Kolder bladert terug naar 10 mei 2000. "Kolder kan vakantie vergeten" is de kop van een krantenartikel. Het gaat over de interland van Oranje Onder 18 tegen Noorwegen Onder 18. Een thuiswedstrijd voor Kolder, gespeeld voor ruim 5.000 toeschouwers in stadion De Langeleegte.

"Het was fijn om een wedstrijd in de buurt te hebben", vertelt Kolder. "Ik moest meestal een eind reizen. Mijn envelop met reiskosten was altijd goed gevuld."

Vanuit de jeugd brak Kolder in de jaren negentig als tiener door in het eerste van Veendam. Dat viel zelfs op in Zeist. "Ik zat gister met mijn vrouw dat lijstje door te nemen", zegt Kolder. "Vooral spelers van Ajax en Feyenoord en dan één speler van BV Veendam. Heel speciaal."

Tot enkele minuten voor het einde stond de ploeg van bondscoach Johan Neeskens in Veendam met 2-1 achter. Het leek klaar, geen EK. En toen viel in de slotminuut de 2-2. De krant: "Een blok van Veendam-spits Kolder en de actie van Said Boutahar zette alles weer op z'n kop. Oranje boven!"

Daarom geen vakantie voor Kolder. Hij moest mee naar het EK.

'Het doet bij de mensen nog zeer'

Nu, 23 jaar na die jeugdinterland staan alleen de twee hoofdtribunes van de Langeleegte, officieel het Henk Nienhuis Stadion, nog fier overeind. De profclub Veendam ging in 2013 failliet. VV Veendam 1894, dat vanaf 1974 zonder de proftak verder ging, leefde voort en verhuisde in 2017 naar deze locatie.

"Het doet bij de mensen nog zeer", zegt voorzitter Jeroen Adam over het faillissement van tien jaar geleden. "Het was hun uitje op vrijdagavond. Nu zijn we gewoon een bloeiende amateurclub. Ik verwacht niet dat dat nog gaat veranderen. Maar deze interland is ook leuk."

Voorzitter Adam haalde de Oranjejeugd terug naar Veendam en ziet tot zijn genoegen dat het enthousiasme groot is. De gratis kaarten vonden gretig aftrek. "Er zitten hier nu drieduizend mensen, dat is meer dan bij Jong Oranje vanavond. Het leeft."

Vrijwilligers prikken voor de aftrap met gieken gaatjes in het veld om de optimale omstandigheden te creëren. De sfeer doet de rest. Jeugd in trainingspakken van Veendam 1894 zingt het Wilhelmus, veteranen met een geelzwart sjaaltje genieten in stilte en haperende lichtmasten zorgen voor een lichtshow.

Geen lokale held dit keer bij de Oranjejeugd, geen nieuwe Marnix Kolder, die er zelf ook niet bij is als toeschouwer. Werk gaat voor.

'Voor Oranje spelen altijd leuk, maar hier in Veendam was top'

AZ is hofleverancier van deze selectie. Vijf AZ'ers staan in de basis, onder wie Kees Smit. De 17-jarige middenvelder maakte eerder dit jaar naam met een goal vanaf de middenlijn tegen FC Barcelona in de Youth League. Met AZ speelde hij de wereldbekerfinale tegen Boca Juniors in Buenos Aires.

Oranje domineert en uit een corner van Smit kopt aanvoerder Wessel Kuhn Nederland op voorsprong. De speler van PSV viert zijn goal glijdend op de knieën richting de cornervlag. In de tweede helft demonstreert Smit zijn traptechniek met een vlammend schot op de kruising.

AZ-spits Yoël van den Ban kopt na gestuntel in de Zweedse verdediging de tweede goal binnen: 2-0. De eerste overwinning ooit van Oranje op Veendamse bodem is een feit. Bij de hekken verdringen fans zich na afloop voor een foto. "Hé, nummer 10", roepen ze naar Smit.

Bekend zijn de spelers niet in Veendam en andersom hadden de meeste internationals nooit van Veendam gehoord. "We hebben het even opgezocht", bekent aanvoerder Kuhn. "Grappig dat hier betaald voetbal is gespeeld."

"Voor Oranje spelen is altijd leuk, maar deze locatie in Veendam was top", zegt Smit. Het plakboek van Kolder is gesloten, dat van Smit is na Barcelona en La Bombonera een plaatje rijker, een plaatje van een interland aan de Langeleegte.