OM eist maand voorwaardelijk tegen agent die op trekker schoot
Het Openbaar Ministerie eist een maand cel voorwaardelijk tegen de agent die vorig jaar tijdens een boerenprotest in Heerenveen op een trekker schoot. Die werd bestuurd door een 16-jarige jongen.
De agent had niet op het voertuig mogen schieten, zei de officier van justitie vandaag in de rechtbank in Utrecht. "Er werd niet op hem of anderen ingereden. Hij dacht het misschien wel, maar het was niet het geval."
Dit laatste blijkt volgens hem uit beelden en getuigenverklaringen. Het OM vindt dan ook dat hij geen beroep kan doen op zelfverdediging. "Hij had echt anders kunnen en moeten handelen."
De officier van justitie vermoedt dat de agent heeft geschoten uit onmacht. Volgens een collega van de verdachte heerste er een gevoel van machteloosheid, omdat ze moesten optreden tegen protestacties met trekkers waar ze niet tegen waren opgewassen.
Inrijden
De agent staat terecht voor poging tot doodslag. Hij houdt vol dat hij bang was dat de bestuurder van de trekker op politiemensen of omstanders zou inrijden. "Hij was een heel klein moment recht voor me. Ik was bang dat ik of mijn collega's letsel zouden oplopen", verklaarde de agent in de rechtszaal.
Drie agenten trokken hun pistool. Een van hen loste een waarschuwingsschot. Een halve seconde later volgde het schot van de verdachte agent richting de rijdende trekker. De kogel sloeg in op de middenspijl van de cabine, niet ver van het hoofd van de 16-jarige Jouke.
"Het was heel hectisch", zei de agent, met 45 jaar ervaring bij de politie. "Het was een onvoorspelbare situatie waarin ik niet wist wat Jouke ging doen. Als je achteraf de verklaringen leest, geloof ik van ganser harte dat hij alleen maar weg wilde rijden. Maar ik kan geen gedachten lezen. Ik heb ook nooit kunnen zien dat er een jonge jongen in de trekker zat."
Achteraf
Het OM heeft twijfels bij de lezing van de agent dat de trekker op hem af kwam. Vlak na het incident zei hij namelijk dat de tractor langs hem reed, dat hij meedraaide en toen schoot.
De rechtbank hield hem voor dat in de politieopleiding wordt ontraden om te schieten op rijdende voertuigen. "Ik heb daar op dat moment niet bij nagedacht", reageerde de agent. "Achteraf is het makkelijk om te zeggen dat ik het niet had moeten doen."
Op 5 juli vorig jaar omzeilden meerdere tractoren een politieblokkade bij een afrit van de A32 in Heerenveen. Een filmpje van het incident dat op sociale media is geplaatst, is volgens de verdachte geen goede weergave van de werkelijkheid. "Daar lijkt het alsof er niets aan de hand was", zei hij.
Beelden van het incident:
De moeder van Jouke sprak vandaag kort in de rechtszaal. Zij zei dat haar zoon is gestuit op "een behoorlijk gespannen politiemacht, met als dieptepunt een gerichte beschieting". Ze houdt niet alleen de agent verantwoordelijk, maar de hele politie.
Het gezin heeft nog altijd veel last van de gebeurtenis, vertelde de moeder. "Het is goed dat er een filmpje is waarop duidelijk te zien is dat Jouke niet op de politie inreed. Wij vinden dat agent zijn fout moet erkennen en toegeven. Wij vinden 'sorry' op zijn plaats."
Daar was de officier van justitie het mee eens. "Hij krijgt het kennelijk niet over zijn lippen dat hij fout zat. Hij is een uitstekende politieman. Toegeven dat hij een fout heeft gemaakt, maakt hem niet minder."
Veiligheidsmaatregelen
De agent zat zelf niet in de zittingszaal, maar elders in het rechtbankgebouw. Hij was op een videoscherm te zien. Zijn stem werd vervormd. Publiek moest in andere zalen zitten.
Volgens de rechtbank waren deze veiligheidsmaatregelen nodig, omdat tot ver na het incident is geprobeerd de naam en het adres van de agent en zijn gezin te achterhalen. Een collega die voor hem werd aangezien, is flink bedreigd.
Vorig jaar was het onrustig in Friesland bij meerdere protesten tegen stikstofplannen van het kabinet. Volgens de verdachte agent waren daar niet alleen boeren bij betrokken, maar ook mensen die uit waren op rellen zoals hooligans en anti-overheidsactivisten.
Vrijspraak
Advocaat Tjalling van der Goot benadrukte dat zijn cliënt onder grote druk en in een heel dreigende sfeer moest handelen. Hij vindt het logisch dat de agent dacht dat er groot gevaar was en de noodzaak voelde te schieten.
"Met de kennis van nu had hij anders gehandeld, maar die kennis had hij toen niet", zei Van der Goot. Hij vindt dat de agent vrijgesproken moet worden. De rechtbank doet 1 december uitspraak.
