Reconstructie: wat gebeurde er op de A32 bij Heerenveen?
Wat begon met een boerenblokkade van distributiecentra in Heerenveen eindigde gisteravond met een kogelgat in de cabine van een trekker en drie arrestaties. Wat er precies is gebeurd op de oprit van de A32 wordt nog onderzocht. Op basis van video's, foto's en berichten valt een dag later wel een beeld te schetsen van het verloop van de gebeurtenissen.
'ME ligt te slapen'
Dinsdag 5 juli is de tweede dag op een rij dat boeren distributiecentra van supermarkten blokkeren in Heerenveen. 's Ochtends staan er opnieuw trekkers voor de ingang van het Lidl-distributiecentrum op industrieterrein Internationaal Bedrijventerrein Friesland. De avond ervoor heeft de Mobiele Eenheid (ME), die bekogeld werd door relschoppers, traangas ingezet om actievoerders te verdrijven.
Maar dinsdagochtend "ligt de ME nog te slapen", zeggen boeren tegen een verslaggever van Omroep Fryslân. De activisten willen er zo lang mogelijk blijven. Maar de burgemeester heeft duidelijk gemaakt dat dit niet de bedoeling is.
Aan het einde van de middag verzamelt een grote politiemacht zich op het industrieterrein.
Vervolgens verlaten de boeren het distributiecentrum van Lidl. Aan het begin van de avond strijkt een groep boeren neer voor het distributiecentrum van Spar op hetzelfde industrieterrein.
Om 20.57 uur duikt de rode trekker, waar de politie later op zou schieten, voor het eerst op in video's op sociale media. In die livestream is te zien dat de tractor iets verderop in de straat, Venus, achter de vrachtwagens staat.
Op deze foto zie je de groep boeren voor het Spar-distributiecentrum:
Dan komt er rond 21.15 een noodbevel van burgemeester Van der Zwan. Met onmiddellijke ingang moet het gebied worden ontruimd. Om 21.36 uur is in een andere online video te zien dat de rode trekker wegrijdt.
Inmiddels heeft de politie een blokkade opgezet bij de oprit van het industrieterrein. Zo willen agenten voorkomen dat vertrekkende actievoerders de snelweg opgaan. Op video's is te zien dat er een gespannen sfeer hangt.
Getrokken vuurwapens
Ergens rond 22.00 uur houden agenten twee andere trekkers tegen bij de blokkade. Op filmbeelden is te zien dat een agent met getrokken wapen naar een van de bestuurders loopt (verderop in het artikel te zien). Ook is er beeld van een automobilist in een Mercedes die onder schot wordt gehouden.
Dan, volgens de politie rond 22.40 uur, loopt de situatie uit de hand. Trekkerbestuurders proberen op agenten in te rijden, meldt de politie in deze tweet:
Een rode trekker weet langs de politieblokkade te rijden, is te zien op een filmpje. Verderop in de video rijdt er een tweede rode trekker langs. Agenten richten hun wapen op deze trekker en er zijn twee schoten te horen.
Het valt lastig te zeggen op grond van de schokkerige beelden, maar de rode trekker lijkt vooral langs de agenten te willen rijden. De video laat ook niet zien wat er voorafging aan het schieten. Minister van Justitie en Veiligheid Yesilgöz twittert later: "Online zien we slechts een deel van de beelden en is de situatie niet in te schatten."
De bestuurder wordt even verderop aangehouden. Er zit een kogelgat in de cabine van het voertuig.
In deze video zie je een compilatie van filmpjes van de beschreven momenten:
In totaal arresteert de politie "in de hectische situatie ter plaatse" drie personen op verdenking van poging tot doodslag. Het gaat om een 46-jarige man uit de gemeente Opsterland, een 34-jarige man en een 16-jarige jongen uit de gemeente Heerenveen. De jongen zou de rode trekker met het kogelgat hebben bestuurd. Wat de rol van de twee anderen was, is niet duidelijk.
Niemand raakt gewond bij de gebeurtenis. Volgens de politie zijn er ook waarschuwingsschoten gelost. Omdat er is geschoten met een dienstwapen, stelt de rijksrecherche een onderzoek in naar het incident.
'Intimiderende berichten'
In de nasleep van de tumultueuze avond worden op sociale media beelden, foto's en adresgegevens van de betrokken agenten gedeeld. "Er verschijnen berichten die erg intimiderend en bedreigend zijn", twittert de politie een dag later, met de oproep hiermee te stoppen.
De moeder van de 16-jarige bestuurder van de rode trekker zegt tegen AD dat haar zoon onschuldig is. "Hij wilde eromheen rijden, over het talud. Ik begrijp niet waarom ze op de trekker geschoten hebben (...) hij had wel dood kunnen zijn."
Een dag later wordt duidelijk dat de drie mannen niet langer verdacht worden van doodslag. Ze worden vrijgelaten, maar zijn nog wel verdachten. Het Openbaar Ministerie onderzoekt nog of de mannen vervolgd kunnen worden, en waarvoor precies.
