Kennis ontbreekt bij toezichthouder bruine vloot, ziet Onderzoeksraad

Er is nog onvoldoende toezicht op de veiligheid aan boord van schepen van de historische bruine vloot. Dat komt door een gebrek aan kennis bij de toezichthoudende instanties. Dat is de conclusie van de Onderzoeksraad voor Veiligheid, die twee dodelijke ongevallen met zeilschepen in 2022 onderzocht.

Met de bruine vloot worden de 400 traditionele zeilschepen bedoeld die gebruikt worden voor dagtochten of schoolreizen. In 2022 gebeurde aan boord van twee van dit soort historische zeilschepen, de Risico en de Wilhelmina, een dodelijk ongeval. Op beide schepen kwam de giek terecht op passagiers.

Houtrot

Op de Risico kwam de giek terecht op de 12-jarige scholiere Tara. Zij maakte met haar klas een vaartocht op de Waddenzee toen de giek afbrak door houtrot. Houtrot bleek ook de oorzaak van dodelijke ongevallen in 2016 en 2019.

Volgens de onderzoeksraad is er te weinig prioriteit bij de Inspectie Leefomgeving en Transport voor toezicht op de historische vloten. Er wordt door drie keuringsinstanties toezicht gehouden op de schepen, maar die missen volgens de raad dus de juiste kennis. Die is wel onmisbaar om risico's en kwetsbare punten van de schepen in kaart te kunnen brengen.

Eerdere waarschuwingen

Ook is er niet genoeg wet- en regelgeving voor onder andere de mast en het tuigage, alles wat nodig is voor het optuigen van een schip. De bestaande regelgeving biedt ruimte voor verschillende interpretaties, concludeert de Onderzoeksraad voor Veiligheid.

Demissionair minister Harbers van Infrastructuur en Waterstaat biedt zijn excuses aan aan de nabestaanden. "Alle betrokken partijen hebben gezamenlijk niet de veiligheid geboden die opvarenden mogen verwachten. Dat vind ik erg en raakt mij diep", schrijft Harbers in een brief.

Ook laat hij weten de conclusies en aanbevelingen over te nemen. Voor het nieuwe vaarseizoen, dat begint in april, moet er een begin gemaakt worden met maatregelen die de vloten veiliger maken. Het huidige seizoen duurt nog tot november. Donderdag wordt besproken of en hoe mensen in die periode veilig aan boord kunnen stappen.

De onderzoeksraad waarschuwde de afgelopen jaren vaker. In 2019 stelde de raad dat het risico op houtrot op de bruine vloot nog steeds groot was. Twee jaar eerder, in 2017, concludeerden de onderzoekers ook al dat het toezicht op de bruine vloot beter moest. "De vloot moet zijn kennis over veilig onderhoud verbeteren", schreef de raad toen.