Minder ziekenhuisbezoek nodig voor ivf: kostenbesparend en fijner voor de patiënt
Patiënten kunnen zelf hun menstruatiecyclus monitoren voor een ivf-behandeling. Voor het bijhouden van de eisprong voordat een ingevroren embryo wordt geplaatst, is geen arts of verpleegkundige in het ziekenhuis nodig. Dat concluderen Nederlandse vruchtbaarheidsartsen na een onderzoek onder ruim 1400 vrouwen. Het onderzoek verschijnt binnenkort in medisch tijdschrift The Lancet.
Doordat er bij de nieuwe methode minder ziekenhuisbezoek nodig is, wordt de druk op ziekenhuispersoneel verminderd en is die 80 procent goedkoper dan de huidige, een besparing van enkele miljoenen. Daarnaast is de aanpak veel minder belastend voor patiënten en zijn er minder medicijnen nodig.
"Wij zijn enthousiast en de vrouwen ook", zegt hoofdonderzoeker Femke Mol, gynaecoloog bij het Amsterdam UMC. Ze ontdekte dat het gebruik van een al bestaande urinetest hetzelfde resultaat geeft als ziekenhuisonderzoek. "Men denkt vaak dat ingewikkelde technische ontwikkelingen zorg goedkoper maken, maar in dit geval blijkt dat simpele dingen ook lonen."
Eisprong bepalen
Omdat het moment vlak na de eisprong cruciaal is voor een succesvolle behandeling moet bij ivf de menstruatiecyclus op de voet worden gevolgd. Daar waren tot nu toe drie, vier bezoekjes aan het ziekenhuis voor nodig, om een interne echo van de eierstokken te maken.
"Zo'n afspraak duurt tien minuten, maar we hadden in het Amsterdam UMC patiënten die vanuit Groningen of Enschede twee uur in de auto zaten. Je voelt je dan als arts zelfs opgelaten. Daarom zijn we gaan kijken of dat niet anders kon."
De urinetest thuis bespaart een hoop gedoe en werkt even goed. "Ik gebruik vaak het voorbeeld van de basisschoollerares die voor een echo moet langskomen. Eén echo kun je misschien nog wel op een middag plannen, maar als de volgende op de ochtend erna moet, moet er een vervanger komen voor de klas."
Veel rompslomp dus en dat terwijl iemand misschien liever niet deelt waarom het allemaal nodig is. "Het is een medisch probleem, best privé. Je hebt het misschien besproken met familie en goede vrienden en enkelen op het werk, maar je wilt niet dat iedereen weet dat je man slecht zaad heeft of dat je eileiders dichtzitten omdat je chlamydia hebt gehad."
Minder medicijnen
Mol denkt dat bovendien de partner van een patiënt zich meer betrokken kan voelen bij het proces. "Mannen komen eigenlijk nooit mee voor een echo, vrouwen staan daarin alleen. Maar bij zo'n test kun je vragen: he, lees jij de uitslag even voor."
Daarnaast zijn er ook minder medicijnen nodig. Nu wordt er nog een injectie gebruikt om vlak voor het natuurlijke moment de eisprong op te wekken, terwijl straks de natuurlijke cyclus leidend is. Minder medicijnen betekent een kleinere kans op complicaties.
"Dat gebeurde vooral in het belang van het ziekenhuis, omdat het moment dan in te plannen was", zegt Mol. Ziekenhuizen zullen voortaan meer rekening moeten houden met de natuur, denkt ze. "Er zal meer belasting komen op onhandige momenten, zoals het weekend. Daar zullen we over in gesprek moeten, maar we zijn al zeven dagen per week open en het gaat om kleine aantallen, een week heeft zeven dagen."
Mol vermoedt dat de methode in Nederland snel zal aanslaan: aan het onderzoek deden bijna alle ivf-klinieken van het land mee, dus men is al bekend met de nieuwe aanpak.
