"Ik ben echt donkerrood." Het is alweer even geleden dat hockeyster Xan de Waard zich samen met mede-international Maria Verschoor verdiepte in de kleur die volgens het DISC-model het beste paste bij hun persoonlijkheid. Maar de conclusie van toen staat wat De Waard aangaat nog altijd recht overeind.
De kleur rood staat onder meer voor zeer fanatiek, zeer ambitieus, zeer doelgericht. Kenmerken die bij De Waard ook op het hockeyveld volledig tot uiting komen. "Ik wil alles winnen en ga daarvoor ook door het vuur. Vroeger kon ik heel geïrriteerd raken als het niet lukte en raakte ik mezelf bijna kwijt. Ik denk dat dat nu niet meer gebeurt."
Winnaarsmentaliteit
Die onmiskenbare winnaarsmentaliteit bracht de Renkumse al snel bij het Nederlands elftal. Ze was pas 17 jaar toen ze begin 2013 haar debuut voor Oranje maakte en een jaar later was ze erbij toen de vrouwenploeg onder bondscoach Max Caldas in Den Haag de wereldtitel greep.
Kort na haar 22ste verjaardag kwam de teller al op honderd caps te staan. Alleen Minke Smabers was jonger toen ze die mijlpaal bereikte.
En nu, weer zo'n vijf jaar later, nadert de veelzijdige middenveldster de tweehonderd interlands. Dat aantal zou ze weleens kunnen gaan aantikken tijdens het EK in Mönchengladbach, waar Nederland na de 5-1 overwinning tegen Spanje van zaterdag vanmiddag tegen België de tweede groepswedstrijd afwerkt. Met De Waard als aanvoerster dus.
Boos
De 197-voudig international had wel even haar twijfels toen bondscoach Paul van Ass haar polste om de band om de arm te gaan dragen. Was zij wel een geschikt persoon voor het aanvoerderschap, vroeg ze zich af. "Ik weet nog dat ik tegen hem zei dat ik er even over na moest denken, juist omdat ik zo rood ben."
"Ik wil zo graag winnen, daar doe ik alles voor. Als ik bij mezelf blijf, kan ik inderdaad het team meenemen in mijn energie en dan kan ik ook nog analytische keuzes maken. Maar als ik een beetje gefrustreerd raak, kan ik ook echt boos worden als we afspraken niet nakomen of iets. Dat is mijn superrode kant. Dat stond mij wel in de weg."
Van Ass, die vorig jaar september het stokje overnam van interim-coach Jamilon Mülders die op zijn beurt weer Alyson Annan had vervangen, wist De Waard echter te overtuigen. "Paul legde uit dat hij vond dat we dat juist nodig hadden. Uiteindelijk willen wij winnen en is het niet een vriendinnengroep."
Maar daarnaast is De Waard, die ooit bij HC Wageningen begon en via Kampong in 2015 bij SCHC terechtkwam, ook een geweldige speelster. Een centrale middenveldster, die zich met haar surplus aan techniek zowel aanvallend als verdedigend laat gelden met onderscheppingen, versnellingen en beslissende steekpasses.
Mét plezier
Die kwaliteiten etaleerde ze afgelopen jaar ook volop in de competitie. Het leverde de Renkumse de Gouden Stick op: ze werd door de coaches en aanvoerders in de hoofdklasse en het hockeypubliek met een straatlengte voorsprong gekozen tot beste speelster van het seizoen.
Bij Oranje is inmiddels afgerekend met de angst- en zwijgcultuur die onder Annan bij de nationale vrouwenploeg heerste en de geboren Australische uiteindelijk de kop kostte als bondscoach. De cultuuromslag is zeker ook de verdienste van Van Ass, merkt De Waard op.
"Paul maakt heel erg goed duidelijk dat we vol voor de winst gaan en dat wij een topsportteam zijn, maar dat het wel ánders kan. Dus mét plezier. Wij zijn allemaal op hockey gegaan omdat we het spelletje zo mooi vonden. Dat is uiteindelijk ook wel wat we meenemen, denk ik."
De Waard miste het vorige Europese titeltoernooi door een blessure, maar heeft wel al EK-zilver (2015) en twee keer EK-goud (2017 en 2019) in de kast hangen. Daarnaast staan er drie wereldtitels en een olympische titel op haar naam, terwijl de Spelen in 2016 zilver opleverden.
