De Russische roebel verloor dit jaar al meer dan een derde van z'n waarde. Vooral in de laatste weken daalde de waarde van de munt flink. Waar komt deze val vandaan? En welke rol spelen de westerse sancties hierin?
Ondanks de vele sanctiepakketten die het Westen oplegde aan de Russen sinds de invasie in Oekraïne, bleef de Russische economie opvallend goed draaien. Vorig jaar kromp de economie een stuk minder dan voorspeld en dit jaar wordt zelfs rond een procent groei verwacht. Toch lijken nu ook de eerste barstjes te ontstaan.
De Russische munt is sinds begin dit jaar 30 procent minder waard geworden. Deze daling begon na de westerse sancties op Russische olie die eind december ingingen. De Russische econoom Vasily Astrov, verbonden aan het Instituut voor Economische Studies in Wenen, legt uit: "Hierdoor moest Rusland zijn olie-export naar Azië verleggen. De prijs die Rusland voor de olie krijgt, is ook gedaald. Dat is de belangrijkste oorzaak van de waardevermindering van de roebel."
Na de mislukte coup van de Wagner-group, eind vorige maand, daalde de roebel nog verder.
De Russische Centrale Bank waarschuwt intussen voor de stijgende inflatie en daarnaast kampt de regering, vanwege die afgenomen energie-inkomsten, met een begrotingstekort. "Dan moet de Russische regering gaan nadenken over verhoging van de belasting, of over bezuinigingen. Dat zal de regering wel hoofdpijn bezorgen", aldus Astrov.
Door de lage waarde van de roebel is het voor consumenten en bedrijven een stuk duurder om spullen uit andere landen te importeren. Toch denkt Astrov niet dat de waardedaling direct tot veel onrust zal leiden in Rusland. "Zolang mensen geld op hun rekening krijgen en ouderen hun pensioen ontvangen, maken ze zich niet veel zorgen."
Oorlogsindustrie levert niets op
Rusland-kenner Hubert Smeets licht de waardedaling van de Russische munt toe in Nieuwsuur. "De sancties hebben de Russische economie niet op de knieën gekregen, maar je ziet wel degelijk dat ze effect hebben. Er is geen sprake van een diepe crisis, maar op de lange en middellange termijn zijn de cijfers niet gunstig."
De industrie die wél profiteert van de oorlog, is de defensiesector. "Daar is een groei voorspeld van 25 procent. Dat is goed voor allerhande industrieën die aan de defensiesector leveren. Die draaien als een trein."
Daar tegenover staat de auto-industrie die zwaar te lijden heeft onder de oorlog. "Vorig jaar is die industrie totaal in elkaar gestort. De fabrieken staan eigenlijk stil. En die markt wordt overgenomen door China. De export van Chinese auto's naar Rusland is vervijfvoudigd."
Minder welvaart
En dat laatste kan wel eens een probleem opleveren voor Poetin, denkt Smeets. "Zeker in het Europese deel van het rijk zullen veel Russen dit niet leuk vinden. Het is niet voor niks dat BMW, Mercedes en Volkswagen krankzinnig populaire merken waren. En de middenklasse is de kurk waar het regime van Poetin op draait. Als er aan hun welvaart geknabbeld wordt, zou dat de sociale vrede kunnen ondermijnen."
Als indicator voor mogelijke onrust noemt Smeets de stijgende benzineprijs. "Zo hard als de roebel is gedaald, zo hard is de benzineprijs gestegen. Een AOW'er kan per maand nog maar vier volle tanks kopen. Dat is echt heel weinig. Als dat doorzet en ook gaat raken aan zaken als onderwijs en de gezondheidszorg, kan het best zijn dat men in de middenklasse gaat morren."
