Kaja Bouman
Kaja Bouman
De route is uitgestippeld, de oude relikwieën liggen klaar en de kroon is afgestoft. Morgen is het zover: dan wordt Charles III officieel gekroond tot koning. Het is een uitgebreide ceremonie met eeuwenoude tradities, maar wat gebeurt er straks ná de kroning? Is er toekomst voor de Britse monarchie?
Charles was al decennialang bekend, maar als prins. Hij wachtte een leven lang op de troon die zijn moeder Elizabeth II ruim zeventig jaar bezette. Ze was een van de beroemdste en meest geliefde vrouwen ter wereld en haar regeerperiode was verreweg de langste van alle Britse vorsten ooit. Ze zag tijdens haar heerschappij 15 premiers, 14 Amerikaanse president en 7 pauzen.
Populariteit
Na het overlijden van The Queen namen de Britten groots en emotioneel afscheid, ze stonden dagen in de rij om langs haar kist te kunnen lopen. "We moeten niet vergeten dat ze een bijzondere plek had in de harten van mensen", zegt koningshuisdeskundige Victoria Murphy.
Murphy verdiepte zich jarenlang in het koningshuis en reisde regelmatig met de koningin mee op staatsbezoeken. "Ze had een populariteit die de populariteit van de monarchie als instelling overtrof. Ze was iemand die over de hele wereld respect en bewondering had."
Diezelfde populariteit geldt volgens Murphy niet voor koning Charles. "Het is niet zo dat mensen een hekel aan hem hebben, maar het is ook niet zo dat mensen actief enthousiast over hem zijn."
De kroning is volgens de koningshuisdeskundige een test voor Charles. "Het is een traditie waarin veel rijkdom zichtbaar is, maar tegelijkertijd zitten we in een periode waarin veel Britten zich daar niet mee kunnen identificeren. Het wordt daardoor een uitdaging voor hem om de juiste toon te vinden."
Jonge Britten
De kroning van Charles valt volgens hoogleraar Robert Hazell niet te vergelijken met de kroning van Elizabeth in 1953. "Toen zij op de troon kwam, was ze een betoverende jonge vrouw van in de twintig. Ze was een explosie van kleur en licht in een sombere naoorlogse periode", zegt Hazell. "Ik verwacht niet dezelfde opwinding rond de kroning van een oude man als Charles."
Sinds het overlijden van de koningin wordt in het Verenigd Koninkrijk regelmatig de vraag opgeworpen of de Britse monarchie zijn populariteit wel kan behouden onder de nieuwe koning. De populariteit van Queen Elizabeth lag in 2022 op 86 procent. Charles haalt dat niet, maar is nog steeds populair onder een ruime meerderheid van de Britten: 62 procent.
"Ik denk niet dat de Britse monarchie zich op een keerpunt bevindt", zegt Hazell. "Er zijn geen aanwijzingen in de opiniepeilingen dat de steun voor de monarchie afneemt."
Onder jonge Britten is het koningshuis minder populair, maar ook dat is volgens de hoogleraar geen reden voor zorg. "De jongere generaties steunen de monarchie minder, maar naarmate jonge mensen ouder worden, neemt hun steun voor de monarchie weer toe."
Toekomst van de monarchie
De rol van de Britse monarchie is door de jaren heen veranderd van alleenheerschappij naar een constitutionele monarchie zonder politieke macht. Volgens deskundigen neemt Charles de troon over in een uitdagende tijd, want de Britten zijn kritisch over de ongelijkheid in het koninkrijk en zonder steun van het publiek zal de monarchie het moeilijk krijgen.
Koningshuisdeskundige Murphy: "Als het publiek niet wil dat de monarchie bestaat, dan kan het instituut niet overleven. Mensen in een moderne democratie willen het gevoel hebben dat zij er iets uithalen, dat het koningshuis er voor hen is. Het is belangrijk dat de koninklijke familie die relatie met het publiek behoudt."
Dan resteert de vraag: wat voor een koning zal Charles worden? "Charles heeft sinds hij koning is erg zijn best gedaan om gemeenschappen te bezoeken waar mensen het moeilijk hebben. Hij heeft laten zien dat hij niet alleen op Londen is gericht en dat hij ook aandacht heeft voor mensen in gebieden die minder in de schijnwerpers staan", zegt Murphy. "Charles doet zijn best om te laten zien dat hij oog heeft voor de toekomst, ook al is het moeilijk voor hem om als oude, witte man iets progressiefs te symboliseren."
