Vanaf volgende week statiegeld op blik, 'ongelooflijke operatie'
Een leeg blikje bij het afval of op straat gooien kost je straks geld. Vanaf 1 april komt er na de grote en kleine plastic flessen ook statiegeld op blikjes. Op het blik wordt net als bij de kleine plastic flesjes 15 cent statiegeld geheven.
Volgens het oorspronkelijke plan moest het statiegeld op blikjes al vanaf 1 januari ingaan, maar dat lukte toen niet door IT-problemen en een gebrek aan persmachines.
Volgens Hester Klein Lankhorst, directeur van Afvalfonds Verpakkingen, was het een "ongelooflijke operatie", maar zijn nu alle voorbereidingen getroffen om statiegeld op blikjes te innen.
Je kan je lege blikjes straks net als flessen inleveren bij ongeveer 5000 supermarkten. Dit kan in dezelfde machines waar ook flessen ingeleverd worden. Ook zijn er ongeveer 22.000 andere innamepunten zoals tankstations, NS-stations en sportclubs.
De recyclebare blikjes hebben een andere streepjescode en je kan ze herkennen aan een statiegeldlogo. De eerste blikjes met statiegeld staan nu al in de schappen en ze vervangen op den duur de oude blikjes. Je kunt dus ook na 1 april nog blikjes waar je geen statiegeld voor kan krijgen in de winkel zien liggen.
Wie de 15 cent terug wil krijgen voor zijn blikje, kan het het beste heel houden. De streepjescode moet leesbaar zijn en een in elkaar gedeukt blikje wordt niet geaccepteerd door de machine.
"We zullen met z'n allen moeten wennen aan het feit dat je het blikje helemaal leeg gooit en dat je 'm niet helemaal plet, zodat de barcode nog te lezen is", zegt Klein Lankhorst.
150 miljoen blikjes
Op dit moment belanden veel blikjes op straat. Volgens Milieu Centraal kwamen er in Nederland in 2021 naar schatting 150 miljoen blikjes in het milieu terecht. Het introduceren van statiegeld zou dit met 70 tot 90 procent moeten reduceren. "Dit duurt natuurlijk wel even. Dit is een gedragsverandering, die we allemaal in moeten zetten", aldus Klein Lankhorst.
Volgens Milieu Centraal duurt het meer dan vijftig jaar voordat een aluminium blikje in de natuur is afgebroken. "Ook komen deze blikjes vaak in maaimachines terecht en de scherpe stukjes kunnen dieren verwonden. In zo'n metalen verpakking zit vaak ook nog inkt. Je wil voorkomen dat nare stoffen in het milieu komen", zegt een woordvoerder.
Zwerfafval
Overigens is het zwerfafval in Nederland de afgelopen jaren toegenomen, volgens Milieu Centraal met 10 procent. Het aandeel plastic flesjes nam wel af na het invoeren van statiegeld in juli 2021. Een half jaar later zaten er daarvan 53 procent minder in het zwerfafval.
Een schone stroom ingezamelde blikjes maak het een stuk makkelijk om er nieuwe blikjes van te maken. Dit sluit aan bij de toenemende behoefte om kringlopen te sluiten en grondstoffen als aluminium te hergebruiken.
Goede handel
Niet iedereen is blij met de invoering van statiegeld op blik. Voor ondernemers langs de Duitse grens is de verkoop van blikjes frisdrank al jaren goede handel. In Duitsland zit al sinds 2003 statiegeld op blik. Daarom gaan veel Duitsers de grens over om winkelwagens vol te laden met Nederlandse blikjes, want die hoeven ze niet te bewaren en terug te brengen. Nu dat verschil wegvalt, vrezen sommige ondernemers de gevolgen.
Een van hen is Tony van Drie van Handelsonderneming Parkstad in Kerkrade. "Misschien gaat dit ons wel de kop kosten", zegt hij. "De klandizie valt weg, omdat 85 procent van onze klanten Duits is."
Winkelier Hay Bauer denkt dat Duitse klanten straks wegblijven, maar hij kan nog even vooruit "Nu heb ik 6000 vierkante meter helemaal vol staan. Ik kan tot zeker januari volgend jaar door met de verkoop van blikjes zonder statiegeld."
