Kerncentrales in Zeeland: provincie gaat er niet over, maar heeft wel mening
Borssele werd afgelopen december aangewezen als voorkeurslocatie voor twee nieuwe kerncentrales. Of de bouw doorgaat is nog niet zeker. Niet de provincie Zeeland maar de Rijksoverheid beslist daarover in 2024. Toch zijn kerncentrales een belangrijk thema in de Zeeuwse verkiezingscampagne voor de Provinciale Staten.
'Kansen en voorwaarden'. Toen op 9 december officieel bekend werd dat het kabinet de voorkeur geeft aan Zeeland als er nieuwe kerncentrales worden gebouwd in Nederland, omarmde het provinciebestuur van Zeeland deze twee woorden.
Kansen, omdat nieuwe kerncentrales bijvoorbeeld meer werkgelegenheid opleveren in de provincie. Ook werd genoemd dat omliggende dorpen zouden kunnen profiteren van de restwarmte van de kerncentrales.
Voorwaarden, omdat Zeeland iets terug kan vragen van het Rijk als de kerncentrales er komen. De afgelopen jaren zijn er nieuwe hoogspanningsmasten neergezet die de elektriciteit van Borsele verder het land in moeten transporteren.
Veel Zeeuwen vinden de centrales vooral lelijk en schadelijk voor het landschap van de zogeheten Zak van Zuid-Beveland. Een voorwaarde zou kunnen zijn dat elektriciteitskabels voortaan ondergronds moeten worden aangelegd.
Op een informatieavond van de gemeente Borsele (met één s, in tegenstelling tot het dorp) eind februari in dorpshuis Vijverzicht bogen kritische bewoners zich over wat hun voorwaarden zouden kunnen zijn voor de eventuele komst van nieuwe kerncentrales.
Om de gemeente en de bewoners daarbij te helpen is er sinds begin dit jaar een speciale 'omgevingsmanager energietransitieprojecten' aangesteld, die de ideeën, meningen en standpunten voor en tegen in kaart moet brengen. Eind 2023 moet er een rapport liggen.
Die omgevingsmanager, Michelle Witte, was ook aanwezig op de bewonersavond en kreeg vooralsnog het voordeel van de twijfel. "Ik heb over haar tot nu toe alleen positieve berichten gehoord", zei dorpsbewoner Rudy Visser. "De insteek is dat zij er is voor de bewoners....hoewel ze wel in dienst is van de gemeente."
Ria Boonman, voorzitter van de dorpsraad van 's-Heerenhoek, een dorp in de buurt van Borssele, is voorzichtiger: "Het vertrouwen in de overheid bij mensen is heel minimaal. Het moet niet zo zijn dat degene die betaalt bepaalt. Vertrouwen moet worden opgebouwd."
Hoewel ze er strikt genomen dus niet over gaan, spreken veel Zeeuwse partijen zich in hun verkiezingsprogramma uit over het onderwerp kerncentrales. "We gaan er niet over, maar we hebben er wel een mening over," zeggen de Statenleden in Middelburg geregeld.
Meerderheid is voor
Op basis van een opiniepeiling zou de huidige coalitie van CDA, VVD, SGP en PvdA door kunnen gaan. Samen zouden ze zelfs een zetel winnen.
De eerste drie partijen zijn voor nieuwe kerncentrales. Alleen de PvdA, die bij deze verkiezingen in Zeeland één lijst vormt met GroenLinks, is fel tegen.
Ook het verkiezingsprogramma van 50Plus is wat dit betreft duidelijk: "Minstens twee nieuwe kerncentrales erbij in Borssele." D66 komt met tussenoplossing: "In Zeeland moeten kleine modulaire reactors worden ingezet". Dus wel nieuwe kerncentrales, maar niet te groot.
Maar hoe de uitslag na woensdag ook is, sowieso geeft de Zeeuwse stem in het geval van de nieuwe kerncentrales niet de doorslag, want het kabinet beslist. Natuurlijk houden de Zeeuwse politici wel elke nieuwe ontwikkeling nauwlettend in de gaten en proberen ze er voor de provincie het beste uit te halen.
