Kandinsky-schilderij dat in Stedelijk Museum hing verkocht voor 60 miljoen

Het schilderij Bild mit Häusern van de Russische schilder Kandinsky is voor ruim 60 miljoen euro verkocht aan een particuliere verzamelaar. Dat schrijft NRC.

Het werk uit 1909 hing tot een jaar geleden in het Stedelijk Museum in Amsterdam. Toen werd het teruggegeven aan de erven van de laatste Joodse eigenaar, die het doek tot 1940 in zijn bezit had. De erfgenamen hebben het doek van de Russische schilder (1866-1944) nu verkocht via een veilinghuis.

De verkoopprijs maakt deze Kandinsky het waardevolste schilderij dat ooit in Nederland is teruggegeven aan erfgenamen.

Jarenlang onenigheid

Over de rechtmatige eigenaar van Bild mit Häusern is jarenlang onenigheid geweest tussen de familie Lewenstein en de gemeente Amsterdam, die het werk in 1940 van de familie kocht.

Het olieverfschilderij kwam in 1923 in het bezit van het echtpaar Lewenstein, dat destijds een naaimachinefabriek had op de Dam. Na hun dood ging de inboedel naar hun twee kinderen. Vermoedelijk was het werk in 1940 in bezit van de partner van hun zoon, die het schilderij voor 160 gulden aan de gemeente verkocht, een prijs die ver onder de marktwaarde lag.

Die verkoop gebeurde onder druk van de nazi's, zeiden de erfgenamen. Al in 2013 eisten ze daarom dat het schilderij zou worden teruggegeven. Maar de Restitutiecommissie, die adviezen uitbrengt over nazi-roofkunst, oordeelde in 2018 dat de gemeente het schilderij niet hoefde af te staan. Dit werd in december 2020 nog onderschreven door de rechter.

In 2021 besloot de gemeente Amsterdam het werk toch terug te geven aan de familie, begin 2022 werd het doek daadwerkelijk overhandigd. Dat besluit had te maken met een kritisch rapport over de werkwijze van de Restitutiecommissie. De gemeente wilde een nieuw oordeel van die commissie niet afwachten en nam vooruitlopend daarop een besluit.

In museum

Toen het werk werd teruggegeven aan de familie, zeiden de erfgenamen tegen Het Parool te hopen dat het doek ooit weer in een museum zou komen te hangen. Die kans lijkt nu klein op de korte termijn, aangezien een particuliere verzamelaar het werk heeft gekocht.

Het Stedelijk Museum wil niet reageren op de verkoop van het werk, de gemeente Amsterdam zegt dat ze niet meer gaan over het schilderij.