'Naast tanks moet Nederland overwegen F-16's te leveren aan Oekraïne'

Zowel binnen als buiten de coalitie is er politieke steun voor het leveren van Leopard 2-tanks aan Oekraïne. Ook zou Nederland moeten overwegen om F-16-straaljagers te leveren als Oekraïne daar om vraagt. Dat zeggen Kamerleden Ruben Brekelmans (VVD) en Tom van der Lee (GroenLinks) woensdag in Nieuwsuur.

"Oekraïne zocht al langer toenadering tot de rest van Europa en de troepen van Poetin rijgen de oorlogsmisdaden aan één, dat betekent dat we de Oekraïners moeten steunen", zegt Van der Lee. "We moeten hen in staat stellen zichzelf te verdedigen met moderne wapens."

Duitse tanks kopen?

Na weken van tegenzin kondigde bondskanselier Olaf Scholz woensdag aan dat Duitsland veertien Leopard 2-tanks aan Oekraïne gaat leveren. Ook andere landen krijgen toestemming van Berlijn om hun Duitse tanks te sturen.

Hiermee kan Noorwegen doorgaan met het plan om vier tot acht Leopards te sturen. Ook Polen wil veertien van de begeerde tanks leveren. Daarnaast stuurt het Verenigd Koninkrijk veertien Challenger 2-tanks en de VS 31 M1 Abrams-tanks naar Oekraïne.

Ook Nederland is bereid om meer wapens te leveren aan Oekraïne: van Leopard 2-tanks tot F-16-straaljagers.

Hoewel Nederland zelf geen tanks bezit, zei het kabinet vorige week bereid te zijn mee te betalen aan de Leopards die andere landen aan Oekraïne willen leveren. Daarnaast leaset Nederland achttien Leopard-tanks van Duitsland. Dinsdag zei premier Mark Rutte in Brussel dat Nederland die tanks eventueel kan kopen om ze aan Oekraïne te geven.

De gesprekken zijn gaande, zegt Rutte woensdag tegen Nieuwsuur. "Maar het zal nog wel even duren voordat daar een beslissing in wordt gemaakt."

Donderdag debatteert de Tweede Kamer over extra wapenleveranties aan Oekraïne. Kamerleden Brekelmans (VVD) en Van der Lee (GroenLinks) zijn voor het leveren van de Leopards.

In 2011 verkocht Nederland honderd tanks aan Finland, vanwege een bezuinigingsronde tijdens de financiële crisis. Sindsdien leaset Nederland alleen nog tanks. "Belangrijk is dat het bataljon dat we hebben niet verloren gaat, als we bijvoorbeeld zoveel tanks sturen dat het bataljon te weinig tanks overhoudt", zegt Brekelmans.

Rutte: "Of we alle achttien Leopards leveren, moeten we nog bezien. We moeten bekijken om hoeveel tanks het dan gaat en welke gaten dan vallen. Je moet natuurlijk goed blijven kijken of je jezelf nog kan verdedigen. Maar het mag niet gebeuren dat Rusland wint, want dan is ook onze veiligheid in gevaar. En daarom moeten we bereid zijn om heel ver te gaan in onze steun aan Oekraïne."

Straaljagers

Naast tanks vraagt Oekraïne om F-16's. Is het mogelijk dat Nederland deze straaljagers levert? Brekelmans: "In theorie kan het. Maar het lijkt me dan beter om daar in een coalitie van meerdere landen over te beslissen."

Daar sluit Van der Lee zich bij aan, al is het volgens hem ook belangrijk dat er dan duidelijke afspraken met Oekraïne worden gemaakt. "Als we F-16's zouden leveren, moeten we de piloten ook zo snel mogelijk trainen - het is niet zomaar een vliegtuig. Daarnaast heeft de F-16 een grote reikwijdte en kan men hiermee ook in Rusland actief aanvallen. Met dit soort langeafstandwapens moeten we serieus kijken naar de risico's die daaraan vastzitten."

Brekelmans beaamt dat. "We leveren geen wapens aan Oekraïne om Rusland een slag toe te brengen. Mocht het zover komen dat Nederland F-16's stuurt, dan moet dat onder de voorwaarde dat ze niet worden gebruikt in Rusland."

Maar het is niet zo dat we alleen Nederlands materieel leveren, zegt premier Rutte. "We zijn nog druk bezig met het kopen van veel nieuw materieel. We kunnen op een gegeven moment ook spullen kopen en weggeven."

Toch sluimert nog altijd de angst voor escalatie zodra het Westen meer wapens levert aan Oekraïne. Van der Lee: "Dat risico is er gewoon en dat moeten we ook erkennen. Tegelijkertijd is het leveren van wapens echt iets anders dan NAVO-troepen inzetten. Ik denk dat dat de absolute rode lijn is die alle andere regeringsleiders ook al, terecht, hebben aangegeven."

Ook Rutte beaamt dat de gereedheid van Nederland goed in de gaten gehouden moet worden. "Maar het stopt niet als Oekraïne verliest. Het is in ons belang dat de Russen verliezen."