Human Rights Watch: reactie op oorlog Oekraïne toont dubbele standaard
Het wijdverbreide verzet tegen de Russische invasie van Oekraïne toont de kracht aan van een eensgezind antwoord op mensenrechtenschendingen. Dat zegt mensenrechtenorganisatie Human Rights Watch (HRW) bij de presentatie van het jaarrapport. De organisatie roept overheden op om soortgelijke strategieën te volgen voor andere conflicten in de wereld.
Volgens de organisatie is de lijst van landen waar vorig jaar de mensenrechten werden geschonden lang. HRW deed onderzoek naar honderd verschillende landen, waaronder Oekraïne.
Ook Iran, het conflict in Ethiopië dat inmiddels twee jaar duurt, de situatie van de Oeigoeren in China en het leven van meisjes en vrouwen in Afghanistan komen bijvoorbeeld aan bod. Er zijn volgens de mensenrechtenorganisatie tekenen dat de macht aan het verschuiven is, nu mensen de straat op gaan om hun onvrede te tonen in bijvoorbeeld Iran en China.
Dubbele standaarden blootgelegd
Hoewel de lijst van mensenrechtenschendingen lang is, ziet HRW lichtpuntjes en mogelijkheden. "Na jaren van fragmentarische en vaak halfslachtige inspanningen ten gunste van bedreigde burgers in plaatsen als Jemen, Afghanistan en Zuid-Sudan, herinnert de wereldwijde mobilisatie rond Oekraïne ons aan het buitengewone potentieel wanneer regeringen hun mensenrechtenverantwoordelijkheden op wereldschaal realiseren", zegt de waarnemend uitvoerend directeur van de groep, Tirana Hassan, in het voorwoord van het 712 pagina's tellende rapport.
Tegelijkertijd toont HRW zich kritisch. Volgens de organisatie legt de reactie op de situatie in Oekraïne de "dubbele standaarden" van de meeste EU-landen bloot. "Alle landen zouden dezelfde mate van solidariteit moeten tonen voor de vele mensenrechtencrises wereldwijd en niet alleen wanneer het hun belangen dient."
Daarmee doelt de organisatie onder meer op hoe landen omgaan met bijvoorbeeld Syrische, Afghaanse, Palestijnse en Somalische vluchtelingen.
Maar regeringen zouden ook andere dingen kunnen doen om de mensenrechtenschendingen aan te kaarten of tegen te gaan. Zo zou Nederland een rol kunnen spelen door geld te steken in onderwijs voor Afghaanse meisjes in buurlanden van Afghanistan, zei Jan Kooy van HRW in het NOS Radio 1 Journaal. "Daarmee kan Nederland het voorbeeld van Duitsland volgen. De situatie in Afghanistan is dramatisch, maar er is praktisch een hele hoop te bereiken", zegt hij.
Momentum internationaal recht
Kooy ziet verder een momentum voor het internationale recht. "Nederland speelt daar een goede rol in."
Zo ondersteunt Nederland het Internationaal Strafhof bij het onderzoek naar oorlogsmisdaden in Oekraïne. "Er komt straks een moment dat de hoogste verantwoordelijke voor de rechter wordt gebracht", verwacht hij. "De kans dat je wegkomt met oorlogsmisdaden en misdaden tegen de menselijkheid is klein."
Dat biedt hoop voor andere conflicten, denkt hij. "Ethiopië is een goed voorbeeld, maar ook Iran en Syrië." Daar staan volgens hem nog steeds mensen aan het roer die voor de rechter zouden kunnen komen.
