Surinaamse belangenorganisaties ontevreden over geplande slavernij-excuses
Meerdere Surinaamse anti-slavernijorganisaties reageren ontevreden op het plan van het kabinet om op 19 december excuses aan te bieden voor het slavernijverleden. De Nationale Reparatie Commissie Suriname (NRCS) vindt dat Nederland te haastig te werk gaat, de in Nederland gevestigde Vereniging Ons Suriname (VOS) snapt niet dat is gekozen voor minister Weerwind om naar Paramaribo af te reizen.
"Dit is een eenzijdige Nederlandse actie met een groot risico op mislukking", zegt Armand Zunder, voorzitter van de NRCS, in de Surinaamse krant De Ware Tijd. Hij vindt dat eerst moet worden vastgesteld waarvoor precies excuses worden aangeboden. Ook moeten de nazaten van de inheemsen en totslaafgemaakten akkoord gaan met de spijtbetuiging.
Het risico is volgens Zunder dat ze de excuses niet zullen accepteren. "Wij keuren dit absoluut niet goed. Dit is voorbarig. Ik weet niet wat voor haast deze Nederlanders plotseling hebben", zegt de voorzitter in de krant.
Zeven bewindslieden
Gisteren werd bekend dat het kabinet op maandag 19 december excuses zal uitspreken voor het slavernijverleden. Daarvoor reizen zeven bewindslieden naar Suriname en het Caribische deel van het Koninkrijk. Zij zullen daar toespraken houden waarin ze namens de Staat der Nederlanden spijt zullen betuigen. Minister Weerwind (Rechtsbescherming) zal afreizen naar de Surinaamse hoofdstad Paramaribo. Premier Rutte doet de spijtbetuiging in Nederland.
Begin november, toen duidelijk werd dat Nederland excuses zou gaan aanbieden, zei Zunder al tegen de NOS dat wat hem betreft Rutte of koning Willem-Alexander voor de excuses naar Suriname moet komen:
Het bezoek van Weerwind aan Suriname was afgelopen zomer al gepland en wordt nu verlengd vanwege de excuses die hij zal maken, meldt Nu.nl. Het voornaamste doel van het werkbezoek was oorspronkelijk om kennis over het justitiesysteem te delen. Zunder zegt tegen Nu.nl dat hij tegen excuses is als die worden uitgesproken tijdens een werkbezoek dat al maanden geleden werd gepland.
Ook Johan Roozer, voorzitter van het Surinaamse Nationaal Comité Herdenking Slavernijverleden, is kritisch in gesprek met de nieuwssite. "De aanpak van de Nederlandse regering is een punt van zorg. De gemoederen lopen hier hoog op."
De NRCS wil dat Nederland pas excuses aanbiedt op 1 juli 2023, als het precies 150 jaar geleden is dat de tot slaaf gemaakte mensen in Suriname vrij werden. Verder zou de Surinaamse bevolking het een gemis kunnen vinden als de excuses niet komen van de koning of de premier, zei voorzitter Vincent Soekra van de Nederlandse Vereniging Ons Suriname gisteren tegen Nu.nl.
Ook het Nationaal instituut Nederlands slavernijverleden en erfenis (NiNsee) had het liefst gezien dat Rutte zelf de excuses op acht plekken zou uitspreken. Daarnaast moet duidelijk worden waarvoor precies spijt wordt betuigd en moet er ook overeenstemming komen over een uit te voeren programma van herstel, zegt Zunder in de Ware Tijd.
Eerder maakte NOS op 3 deze video over de discussie rondom het excuus:
