Voor het eerst vrouwelijke scheidsrechters op een WK: 'Stap in goede richting'
De statuten van wereldvoetbalbond FIFA verbieden discriminatie van vrouwen. In Qatar gelden andere regels voor vrouwen dan voor mannen en uitgerekend dit WK kent een primeur: het heeft 92 jaar geduurd, maar tijdens het WK van 2022 zullen er voor het eerst vrouwen wedstrijden gaan leiden.
Het arbitrageteam tijdens dit WK bestaat uit 36 scheidsrechters, 69 assistenten en 24 videoscheidsrechters: 129 officials in totaal dus, afkomstig uit heel de wereld. Zes daarvan zijn vrouw: drie scheidsrechters en drie assistenten.
De bekendste is Stéphanie Frappart. De Française floot in 2019 de Super Cup tussen Liverpool en Chelsea en is actief in de Champions League. Zij maakt zich geen zorgen over de omstandigheden in Qatar.
"Ik ben er al vaak geweest en voel me altijd welkom. Dus ik heb er geen problemen mee om hier te fluiten", zegt ze tegen The Athletic. "Maar ik weet wat er is gebeurd hier. Ik kom om te fluiten, niet voor de omgeving. Hopelijk is dit WK juist een stap in de goede richting."
Sjeik negeert vrouwelijke arbiter
Op het WK voor clubteams, vorig jaar februari hier in Qatar, was er nog een opmerkelijk moment. Sjeik Joaan bin Hamad Al Thani, ook voorzitter van het Olympisch Comite van Qatar, gaf na afloop van de finale alle deelnemers een vriendelijke boks tijdens de ereceremonie.
Maar toen de vrouwelijke scheidsrechters langsliepen, negeerde de sjeik de voorbijgangers. Hij keek stoïcijns voor zich uit.
Er zijn genoeg voorbeelden te vinden van vrouwendiscriminatie in Qatar, weet mensenrechtenorganisatie Human Rights Watch. Neem deze twee zaken uit 2021 van vrouwen die werkzaam waren in Qatar.
Paola Schietekat, een Mexicaanse vrouw die voor de organisatie van het WK werkte, deed in juni bij de Qatarese politie aangifte van fysieke mishandeling door een man. Hij beweerde een relatie met haar te hebben, zij ontkende.
Zeven jaar gevangenis en honderd zweepslagen
De zaak kreeg een totaal andere wending en de vrouw werd plots beschuldigd van de 'misdaad' buitenechtelijke seks te hebben gehad. Ze riskeerde een gevangenisstraf van zeven jaar (plus honderd zweepslagen). In april van dit jaar besloot de Qatarese rechter daarvan af te zien.
Ook de zaak van Charlotte Bellis kwam dit jaar in het nieuws. Bellis is een ongehuwde journaliste uit Nieuw-Zeeland, die voor Al Jazeera in Qatar werkte en ontdekte dat ze zwanger was. Toen ze bij een arts aanklopte, zei hij dat hij haar niet kon behandelen.
"Je moet trouwen of zo snel mogelijk het land verlaten", kreeg ze te horen terwijl haar buik begon te groeien. De journaliste nam ontslag en vluchtte Qatar uit. Terug naar Nieuw-Zeeland had overigens destijds nogal wat voeten in de aarde.
Verder hebben vrouwen in Qatar veelal toestemming nodig van hun mannelijke voogd. Bijvoorbeeld om te trouwen of om in het buitenland studeren met een overheidsbeurs. Ook bij het verkrijgen van een overheidsbaan of toegang tot reproductieve gezondheidszorg is er toestemming van een man nodig.
Iran en Saudi-Aarabië
Op het WK doen ook Iran en Saudi-Arabië mee. Landen waar vrouwen al jaren onderdrukt worden. Vormt dat een probleem bij de aanstelling voor de scheidsrechters straks? Kortom: kunnen de vrouwelijke arbiters wel duels van die landen fluiten?
"Ja!", zegt Pierluigi Collina, de Italiaanse oud-arbiter die tegenwoordig scheidsrechtersbaas is bij de FIFA. "Voor ons zijn zij officials, net als iedereen. En alle officials kunnen aangesteld worden voor elke wedstrijd."
Salima Mukansanga, de 34-jarige scheidsrechter uit Rwanda, sluit zich aan bij de woorden. "Dat wij als vrouwelijke arbiters hier op het WK zijn, betekent dat we het verdienen. Niet omdat we vrouw zijn."
