De snelle ondergang van cryptomiljardair Sam Bankman-Fried
Sam Bankman-Fried is alles kwijt: zijn machtige positie als topman van cryptohandelsplatform FTX, zijn miljardenvermogen en zijn geloofwaardigheid. Het bedrijf zelf heeft uitstel van betaling aangevraagd, zag miljarden dollars verdampen, heeft vermoedelijk een miljoen schuldeisers én is onderwerp van meerdere onderzoeken.
De nieuwe topman John Ray maakte donderdag bekend een puinhoop bij het bedrijf te hebben aangetroffen. Hij zei dat de financiële administratie onbetrouwbaar is, dat het onduidelijk is hoeveel medewerkers er nu echt werken en dat slechts een fractie van de cryptovaluta die er zou moeten zijn, is aangetroffen. Verantwoordelijk daarvoor is zijn voorganger Bankman-Fried, de man die zich had omringd met vertrouwelingen, sterren, oud-politici en die werd gesteund door belangrijke investeerders in Silicon Valley.
Wie hem tegenkomt op straat zou nooit denken dat de dertiger met die grote bos krullen eerder nog 26 miljard dollar waard was, een vermogen dat nu helemaal is verdwenen. Bankman-Fried draagt gewoonlijk een T-shirt en een korte broek. Dat hoorde bij zijn imago van een betrouwbare jonge ondernemer, die bovendien veel in Washington kwam om te praten over regels voor de cryptosector.
Posterboy van crypto
"Hij was de posterboy van crypto, neergezet als een succesvol ondernemer. Iemand die niet gaf om aardse rijkdom", zegt Peter Slagter, expert digitale valuta bij nieuwsbrief Bitcoin Alpha. "Achteraf denk je: jongens, wat is het toch een façade geweest. Ik had niet zien aankomen dat er zoveel rot zat binnen het bedrijf."
In mei zag de wereld van Bankman-Fried er nog heel anders uit. Zijn bedrijf was medeorganisator van de conferentie Crypto Bahamas. Hij was op de eilandengroep in gezelschap van bijvoorbeeld de Britse oud-premier Tony Blair, oud-president Bill Clinton, topmodel Gisele Bündchen en Americanfootballspeler Tom Brady. Bündchen en Brady zaten samen in een reclamespotje van FTX.
Vorig jaar tekende Bankman-Fried een 19-jarig contract voor de naamrechten van een stadion in Miami, ter waarde van 135 miljoen dollar. Enkele uren nadat FTX vorige week uitstel van betaling had aangevraagd, verbrak het stadion de samenwerking. De jonge miljardair doneerde daarnaast in de aanloop naar de tussentijdse verkiezingen in de VS 37 miljoen dollar, voornamelijk aan Democratische kandidaten.
Bankman-Fried prijkte nog op de voorpagina van het augustus-septembernummer van zakenblad Fortune, waarin hij werd vergeleken met een van de succesvolste investeerders van Amerika:
Bij investeerders was Bankman-Frieds FTX populair. Tachtig partijen investeerden in twee jaar tijd 2 miljard dollar in FTX, schrijft The New York Times. Het bedrijf was op een gegeven moment op papier 32 miljard dollar waard.
Voor de bekende durfinvesteerder Sequoia Capital - die ook geld stak in succesvolle bedrijven als Airbnb, Apple en Google - is de val van FTX extra pijnlijk. De investeerder publiceerde in september een profiel van maar liefst 14.000 woorden waarin Bankman-Fried de hemel in werd geprezen. Het artikel is offline gehaald, maar wel gearchiveerd.
Dat investeerders zo meegingen in het verhaal van FTX, ziet investeerder Janneke Niessen van CapitalT als het gevolg van een perfect storm. "De economische groei kon niet op, de afgelopen twee jaar, en investeerders zijn altijd bang om de boot te missen. Tenslotte past hij in het beeld van extreme oprichters waar durfinvesteerders in Silicon Valley altijd naar zoeken."
Dat het soms misgaat hoort erbij, tekent ze aan. FTX is lang niet de enige onderneming waar dat is gebeurd. "Omdat keuzes van investeerders ook vaak goed uitpakken, worden zij op die missers niet echt aangekeken."
Penthouse op de Bahama's
De Bahama's zijn niet alleen de plek waar Bankman-Fried zijn cryptoconferentie hield, maar sinds 2021 is het belastingparadijs ook de thuishaven van FTX en van hemzelf. Hij woont daar samen met een groepje vertrouwelingen in een penthouse met vijf kamers. De woning staat nu te koop. Met een van deze vertrouwelingen, Caroline Ellison, had Bankman-Fried een relatie.
Bankman-Fried studeerde aan de vooraanstaande Amerikaanse technische universiteit MIT. Hij is aanhanger van 'effectief altruïsme', een beweging die als doel heeft zo effectief mogelijk geld te doneren. Voordat Bankman-Fried FTX begon, had hij zijn eigen beleggingsfonds Alameda Research.
Deze twee bedrijven zouden strikt gescheiden van elkaar moeten zijn: FTX is een platform waar anderen kunnen handelen, Alameda Research belegt zelf. Maar dit is precies waar het misging: Bankman-Fried gebruikte miljarden dollars van klanten om beleggingen van Alameda Research te financieren. Dat geld is weg. Het gaat om miljarden dollars, waarvan het zeer de vraag is of klanten ze ooit nog terugzien.
