IAEA: kerncentralepersoneel Zaporizja heeft het zwaar • Kritiek op Russische legertop zwelt aan

'Niets dat leeft is over, maar we bouwen alles weer op'

De achtergebleven inwoners van de zwaar bevochten plaats Bachmoet moeten een kapotgeschoten brug over om eten te kunnen halen. Een deel van de stad in de regio Donetsk is bevrijd door Oekraïense militairen. In het andere deel wordt nog gevochten tegen Russische militairen.

De verwoesting van hun woonplaats stemt de inwoners droevig:

'Video's van muitende gemobiliseerde Russen in Belgorod'

Volgens de onafhankelijke Russische nieuwssite The Insider zijn er videobeelden verschenen van muitende militairen in de Russische stad Belgorod, op enkele tientallen kilometers van de grens met Oekraïne. De mannen in deze ongeverifieerde filmpjes zeggen dat ze als beesten zijn behandeld door hun meerderen.

Het zou gaan om recent gemobiliseerde Russen, die naar eigen zeggen na aankomst in Belgorod nooit zijn toegewezen aan een legereenheid. De militairen beweren dat ze al dagen op straat leven en dat sommigen daardoor ziek zijn geworden. Ze dragen in de video geen helmen of kogelvrije vesten. De mannen stellen dat ze ter plekke moesten betalen voor hun uitrusting en voedsel.

Hoewel de beelden niet op echtheid zijn gecontroleerd, sluiten ze aan bij eerder getuigenissen van Russische militairen. Ook zij spraken van een beestachtige behandeling en slecht of niet functionerend materieel.

IAEA: kerncentralepersoneel Zaporizja heeft het erg zwaar

De medewerkers die de kerncentrale van Zaporizja draaiende houden, werken volgens VN-atoomagentschap IAEA onder haast ondragelijke omstandigheden. Vanwege de precaire situatie wordt het aantal aanwezige IAEA-toezichthouders verdubbeld van twee naar vier.

De kerncentrale werd aan het begin van de oorlog veroverd door Russische militairen. Oekraïens personeel werkt onder dwang in de centrale. Controleurs hebben vastgesteld dat ze het erg zwaar hebben, zegt IAEA-chef Grossi vandaag. Daarom wordt het permanente toezichtteam versterkt.

Wat het atoomagentschap betreft is de kerncentrale een Oekraïens complex en niet Russisch. Ondanks de illegale annexatie van de regio door Rusland. Vorige week werd de directeur van de kerncentrale meegenomen door het Russische leger. Maandag meldde het IAEA dat de directeur weer is vrijgelaten.

Zelensky: laat Rusland niet oprukken tot Praag of Warschau

De Oekraïense president Zelensky spoort de leiders van 44 Europese landen, die vandaag bijeen zijn in Praag, aan tot eenheid. "Door ons te helpen, helpen jullie jezelf", zei hij per videoverbinding.

Oekraïne moet de oorlog winnen zodat Rusland niet "oprukt naar Praag of Warschau", stelt Zelensky. "Ik spoor u aan de fundamentele beslissing te nemen om de leiders van de vrede te worden."

Hij sprak deze woorden op de eerste bijeenkomst van de zogenoemde Europese Politieke Gemeenschap. Deze club is eerder dit jaar opgericht als reactie op de Russische invasie. Zelensky hoopt dat ook niet EU-landen eensgezind de kant van Oekraïne zullen kiezen. Ook Rutte is vandaag aanwezig bij de bijeenkomst in de Tsjechische hoofdstad.

Oekraïne meldt derde dode door raketaanval Zaporizja

Reddingswerkers in de stad Zaporizja melden dat ze in totaal drie lichamen onder het puin hebben gehaald na een Russische raketaanval. In eerdere berichten werd gesproken over twee dodelijke slachtoffers.

Volgens Oekraïne zijn er zeven raketten terechtgekomen op een woonwijk. Er zouden nog meer burgers onder het puin liggen.

Openlijke kritiek op Russische legertop zwelt aan

Vanwege de militaire verliezen in Zuid-Oekraïne neemt de openlijke kritiek op de top van het Russische leger toe. Onder andere een presentator van de Russische staatstelevisie en een door Rusland geïnstalleerde topfunctionaris in Cherson steken hun mening hierover niet onder stoelen of banken.

"Leg mij eens uit wat het meesterplan is", richtte presentator Vladimir Solovjov zich in zijn tv-programma tot de legertop. Hij wil resultaten zien van de mensen die "al jaren forse budgetten hebben ontvangen" om het leger sterker te maken. Zijn kritiek is overigens niet direct tegen Poetin gericht, maar tegen de militaire leiders.

Hetzelfde geldt voor de stevige uitspraken van Kyrylo Stremoöesov, het door Rusland aangestelde plaatsvervangende hoofd van de deels bezette regio Cherson. In een videobericht suggereert hij dat de minister van Defensie Sergej Sjojgoe zichzelf door het hoofd zou kunnen schieten vanwege alle fouten die er zijn gemaakt. Ook andere "generaals en ministers" in Moskou begrijpen volgens Stremoöesov niet welke problemen er zijn aan het front.

Eerder gaf bijvoorbeeld ook de Tsjetsjeense leider Ramzan Kadyrov de Russische legerleiding een veeg uit de pan over de snelle opmars van Oekraïne.

Oekraïne: in week tijd 400 km2 heroverd in Cherson

In een week tijd hebben de Oekraïense strijdkrachten naar eigen zeggen een gebied van minstens 400 vierkante kilometer bevrijd in de regio Cherson. Het is voor het eerst dat Oekraïne met concrete cijfers komt over terreinwinst dankzij het recente tegenoffensief.

De bewering vanuit Kiev is niet onafhankelijk gecontroleerd. Wel is deze week duidelijk geworden dat het tegenoffensief in de zuidelijke regio voor Oekraïne voorspoedig verloopt. Ook van Russische zijde werd de Oekraïense herovering van diverse plaatsen bevestigd.

Hoofddoel van de campagne is de herovering van de regiohoofdstad Cherson op de Russische strijdkrachten. De havenstad met voor de oorlog bijna 300.000 inwoners werd aan het begin van de Russische invasie ingenomen. Rusland heeft de regio onlangs geannexeerd, maar dat wordt niet erkend door het overgrote deel van de wereld.

Rutte aangekomen in Praag: signaal afgeven aan Poetin

De meeste Europese leiders zijn aangekomen in Praag, waar vandaag een top is met afgevaardigden uit 44 Europese landen. De oorlog in Oekraïne staat op de agenda. Volgens premier Rutte is het belangrijk dat al die landen samenkomen: "De problemen raken ons allemaal."

Daarnaast is het een signaal aan Rusland: "Als Moskou dit beschouwt als een samenzijn van alle landen die zich keren tegen de Russische agressie, dan is dat precies het signaal dat we willen afgeven. Poetin zal dit zien als een boodschap van alle landen die zich in alle stevigheid verzetten tegen die verschrikkelijke oorlog."

De hele dag zijn er informele overleggen tussen landen. Het programma duurt tot 21.45 uur.

Russische studenten voorlopig uitgezonderd van mobilisatie

Russische studenten aan staatsuniversiteiten hoeven voorlopig niet in militaire dienst. De Russische president Poetin heeft een decreet getekend waarin hij die groep uitzondert van mobilisatie. Onder meer onder studenten neemt de onrust toe vanwege de mobilisatie-oproep.

Poetin kondigde op 21 september aan dat er 300.000 reservisten naar het front in Oekraïne werden gestuurd, maar al snel werd duidelijk dat er ook andere groepen worden opgetrommeld.

Volgens Rusland-kenner Hubert Smeets gaat het om mbo-, hbo- en wo-studenten die voorlopig niet worden gemobiliseerd. Ook mensen die priester willen worden of een ander religieus beroep, zijn uitgezonderd.

Schade in Zaporizja in beeld

Er is veel schade aan gebouwen na de Russische raketaanvallen op Zaporizja van vannacht. Een van de zwaar getroffen gebouwen is een appartementencomplex. Daarbij kwamen twee mensen om het leven; er wordt nog gezocht naar overlevenden onder het puin.

ISW: Oekraïene herovert twee dorpjes in Loegansk

Het tegenoffensief van Oekraïne in het noorden van Charkov gaat door. Volgens analisten van The Institute for the Study of War, dat de oorlog op de voet volgt, trekken Oekraïense troepen nu op naar het westen van de oostelijke regio Loegansk.

Oekraïne heeft de dorpjes Hrekivka en Makiivka in Loegansk heroverd. Volgens het ISW is het terrein in die regio geschikt voor de snelle manier van oorlogvoeren van Oekraïne. Er zouden geen aanwijzingen zijn dat Rusland de posities in die gebieden versterkt heeft.

'Zeven raketaanvallen op Zaporizja, twee doden'

Bij zeven Russische raketaanvallen op Zaporizja, in het zuidoosten van Oekraïne, zijn volgens Oekraïne twee mensen omgekomen. Volgens de gouverneur van de regio is er ook schade aan gebouwen. Hij zegt dat er nog zeker vijf mensen onder het puin liggen.

Zaporizja is een van de regio's die vorige week illegaal werden geannexeerd door Rusland. Maar er wordt nog steeds flink gevochten tussen Oekraïense en Russische troepen.

In de buurt van Zaporizja staat de grootste kerncentrale van Europa. Die is sinds maart in Russische handen, maar draait nog met Oekraïens personeel. Rondom het terrein wordt gevochten en er wordt gevreesd voor een nucleaire ramp die gevolgen zal hebben voor heel Europa. Rusland en Oekraïne beschuldigen elkaar ervan de kerncentrale te beschieten. Een chef van de VN-atoomwaakhond is in Kiev voor spoedoverleg. Hij pleit opnieuw voor een veiligheidszone rond de centrale.

Telegrammer opgepakt in Moskou

Dat kritiek op het Russische regime en de oorlog in Oekraïne in Rusland hard wordt neergeslagen, is gisteravond weer duidelijk geworden. In Moskou is Aleksej Slobodenjoek opgepakt. Hij is de beheerder van een aantal Telegram-accounts die regelmatig kritiek uiten op hooggeplaatste Russen, zoals minister van Buitenlandse Zaken Lavrov, minister van Defensie Sjojgoe en de voorzitter van de Doema, Volodin.

Slobodenjoek wachtte al een rechtszaak vanwege fraudebeschuldigingen. Hij schreef op Telegram onder meer over overheidscorruptie rond de gevangenschap van de Russische oppositieleider Navalny.

Europese top over oorlog in Oekraïne

In Praag komen vandaag de regeringsleiders en staatshoofden van 44 Europese landen samen om te praten over de oorlog in Oekraïne en de energiecrisis. Het is voor het eerst dat deze uitgebreide top plaatsvindt.

De top met zoveel landen is een idee van de Franse president Macron. De Oekraïense president Zelensky is er kort bij via een videoverbinding. Diplomaten noemen de top een belangrijke boodschap aan Rusland.

Premier Rutte wordt om 12.00 uur verwacht in Tsjechië, daar wordt hij samen met de andere leiders welkom geheten in de Praagse burcht door de Tsjechische premier Fiala. Het programma duurt tot 21:45 uur. Er komt waarschijnlijk geen slotconclusie op papier, maar diplomaten hopen op een nieuwe bijeenkomst over een half jaar of een jaar.

Welkom

Welkom in het liveblog over de oorlog in Oekraïne. Het liveblog van gisteren lees je hier terug.