Rechts blok aan zet in Italië, Giorgia Meloni gedoodverfd premier
Met bijna alle stemmen geteld staat nu vast dat het rechtse blok in Italië een stevige meerderheid in beide kamers van het parlement heeft gekregen. De drie partijen hebben 44 procent van de kiezers achter zich gekregen. Giorgia Meloni, leider van veruit de grootste partij Fratelli d'Italia, wordt vrijwel zeker de nieuwe premier van Italië.
De radicaal-rechtse Fratelli d'Italia heeft met meer dan 26 procent van de stemmen de gelijkgestemde Lega van Matteo Salvini verdrongen als de drijvende kracht aan de rechterkant. De Lega verliest zwaar en komt uit op 9 procent, een derde van het resultaat van vier jaar geleden. De derde rechtse partij, Forza Italia van Silvio Berlusconi, scoort rond de 8 procent van de stemmen.
De linkse partijen hebben historisch slecht gepresteerd. De Partito Democratico (PD) is onder de 20 procent gedoken, een bijzonder slechte uitslag voor een partij met een doorgaans trouwe aanhang. De partij is daarmee als tweede geëindigd.
Lijst met uitdagingen
De Vijfsterrenbeweging onder leiding van oud-premier Giuseppe Conte eindigt als derde partij met ongeveer 15 procent van de stemmen. De partij, die zich profileert als anti-establishmentpartij, was bij de vorige verkiezingen nog de grote winnaar, maar door interne strubbelingen nam de populariteit af.
De opkomst van de verkiezingen is met 64 procent ongekend laag. Dat is deels te wijten aan het slechte weer, maar ook aan het feit dat de Italianen de politiek een beetje zat zijn, zei Italië-correspondent Heleen D'Haens eerder vandaag. Ze zien de politiek niet als de oplossing voor hun problemen.
Fratelli d'Italia, een partij met neofascistische wortels, staat voor een lange lijst uitdagingen, zoals de stijgende energieprijzen, de oorlog in Oekraïne en de stagnerende landelijke economie.
Meloni sloeg een verzoenende toon aan in haar overwinningstoespraak, waarin ze benadrukte voor alle Italianen te willen regeren. Maar het rechtse blok is zelf verdeeld over enkele gevoelige kwesties. Salvini zet bijvoorbeeld vraagtekens bij de sancties van het Westen tegen Rusland; zowel hij als Berlusconi heeft vaak blijk gegeven van bewondering voor de Russische president Poetin.
Felicitaties Polen en Hongarije
Meloni neemt het stokje over van Mario Draghi, voormalig hoofd van de Europese Centrale Bank, die tijdens zijn 18 maanden durende ambtsperiode nauwe banden smeedde met Frankrijk en Duitsland. De overwinning van Meloni werd in Europa als eerste begroet door rechts-nationalistische oppositiepartijen in Spanje en Frankrijk.
Ook de nationalistische regeringen van Polen en Hongarije regeerden opgetogen. Beide landen hebben gespannen betrekkingen met Brussel.
Hoewel rechts de duidelijke winnaar is, duurt het naar verwachting nog weken voordat er een regering is. In de tussentijd blijft Mario Draghi aan als demissionair minister-president.
