Natuurorganisaties niet van plan ruimte te geven in stikstofoverleg

Natuurorganisaties zijn niet van plan het kabinet vandaag ook maar enige ruimte te geven in het stikstofoverleg dat zij hebben, onder leiding van Johan Remkes. Eerder deze maand zat onder andere LTO bij Remkes aan tafel en die boerenorganisatie eist flinke aanpassingen van de stikstofplannen. Maar als het aan de belangrijkste natuurorganisatie op het gebied van stikstof - Mobilisation for the Environment - ligt, komen die aanpassingen er niet.

"We moeten gewoon door de zure appel heen bijten", zegt MOB-voorzitter Johan Vollenbroek. "Het veebestand moet gewoon drastisch omlaag, een heel aantal boeren moeten stoppen en de boeren die blijven moeten op duurzaam overgaan. Een alternatief is er niet."

Ook Greenpeace, Wereld Natuur Fonds, Natuur en Milieu en Natuurmonumenten zeiden eerder tegen Nieuwsuur dat er aan de doelen niet te schaven valt. "We komen om mee te denken over de transitie, maar we zitten niet aan tafel om water bij de wijn te doen", zei Greenpeace-directeur Andy Palmen.

Rechtszaken als drukmiddel

MOB heeft het uiteraard niet zelf voor het zeggen; het kabinet moet uiteindelijk de knopen doorhakken. Maar MOB en een aantal andere natuurorganisaties hebben wel een belangrijk drukmiddel: rechtszaken. De afgelopen jaren voerden ze er honderden en heel vaak kregen ze van de rechter gelijk.

Juist door die rechtszaken moeten er nu knopen worden doorgehakt en moet het kabinet pijnlijke keuzes maken. Alleen als er de komende decennia minder stikstof wordt uitgestoten kan de natuur herstellen en ontstaat er weer stikstofruimte voor bijvoorbeeld woningbouw.

De plannen van het kabinet zijn ambitieus: de helft minder stikstofuitstoot in 2030. 74 procent van de stikstofgevoelige natuurgebieden moet dan zo weinig stikstof over zich heen krijgen dat het gebied kan herstellen, is vastgelegd in de wet. Natuurorganisaties zouden graag nog meer ambitie zien, maar ze zijn gematigd enthousiast over de plannen die er nu liggen.

Alleen: vertrouwen dat die plannen ook echt worden doorgevoerd is er niet. Vollenbroek: "Eerst zien, dan geloven. Dus voorlopig blijven we gewoon doorgaan met procederen. Eerst moet de ammoniak- en stikstofoxide-uitstoot van industrie, transport en landbouw echt omlaag en pas daarna stoppen we met procederen. En heffen we onszelf op."

De boerenorganisaties lieten begin deze maand juist aan Remkes weten dat ze een afzwakking van de plannen verwachten. De stikstofuitstoot kan volgens hen omlaag, maar niet met 50 procent. De plannen zouden ook pas later moeten worden doorgevoerd en van het gedwongen uitkopen van boerenbedrijven mag al helemaal geen sprake zijn.

Remkes en het kabinet moeten bewegen tussen twee partijen die geen ruimte willen geven. De boeren niet, maar de natuurorganisaties ook zeker niet.

"Er is geen ruimte, nee", zegt Vollenbroek fel. "De stikstofwet die door de Kamer is gegaan is al een gigantisch compromis. Het gaat al te langzaam. Je gaat niet, als je een verdrag hebt gesloten, dat verdrag openbreken en weer onderhandelen, terwijl de natuur op apegapen ligt."

Bekijk ook deze tijdlijn van de stikstofcrisis: