Eén op de acht coronapatiënten houdt langdurig klachten
Het is nog steeds een mysterie waarom sommige mensen na een coronabesmetting jarenlang met hun gezondheid blijven kwakkelen door het post-covidsyndroom, ook wel 'long covid' genoemd. Wel hebben onderzoekers van het UMC Groningen, door onderzoek onder 13.000 inwoners van Noord-Nederland, nu nauwkeurig vastgesteld hoeveel patiënten chronisch blijven lijden na een corona-infectie.
Eén op de acht Nederlanders had drie tot vijf maanden na de besmetting nog klachten. Het onderzoek gaat over besmettingen uit het eerste coronajaar.
"Om precies te zijn gaat het om 12,7 procent van de patiënten", zegt onderzoeksleider Judith Rosmalen, tevens hoogleraar psychosomatiek. "Het gaat met name om pijn op de borst, verlies van reuk en smaak, benauwdheid, vermoeidheid en spierpijn."
Het onderzoek wordt vandaag gepubliceerd in het toonaangevende wetenschappelijke tijdschrift The Lancet. Wat het onderscheidend maakt, zegt Rosmalen, is het feit dat deelnemers dezelfde vragenlijsten moesten invullen toen ze nog niet besmet waren.
Want het UMCG doet al sinds 2006 via het zogeheten Lifelines-project onderzoek naar de gezondheidssituatie onder de algemene bevolking in Noord-Nederland. "Daarom hebben wij heel precies kunnen nagaan of mensen na een covid-infectie daadwerkelijk nieuwe klachten ontwikkelden of dat bestaande klachten veel erger werden."
Andere oorzaken
Er waren uiteraard ook deelnemers die niet besmet raakten. En deze groep heeft het de onderzoekers mogelijk gemaakt om nog nauwkeuriger vast te stellen of klachten die opkwamen tijdens de pandemie ook daadwerkelijk door het coronavirus werden veroorzaakt.
"Door deze groep konden we ook rekening houden met veranderingen in klachten door andere oorzaken. De wisseling van seizoenen bijvoorbeeld. Of omdat mensen nieuwe ziektes ontwikkelden, of omdat de leefomstandigheden door de pandemie en de maatregelen veranderden.''
Genezing niet in zicht
Nu de Groningse onderzoekers zo precies mensen met het post-covidsyndroom in het vizier hebben, hoopt Rosmalen met vervolgonderzoek onder deze specifieke groep de oorzaken van de chronische ziekte te verklaren. Want een oplossing is nog lang niet in zicht.
En met name dat steekt Jan van Hoek, een patiënt die meedoet aan het onderzoek en al anderhalf jaar lijdt aan het post-covidsyndroom, "Ik herstel langzaam, maar ik heb geen flauw idee op welk punt je stopt met herstellen. En er is ook niemand die mij kan vertellen waar het heengaat, wat ik kan verwachten. En dat is pittig."
Jan van Hoek hoopt antwoord te krijgen op de vraag of hij weer de oude wordt:
Dankzij de grote hoeveelheid data uit het Lifelines-project is er de mogelijkheid om in bloedmonsters van deelnemers op zoek te gaan naar eiwitten die duiden op orgaanschade of langdurige ontstekingen die zijn veroorzaakt door het coronavirus. De onderzoekers gaan ook extra metingen doen bij een deel van de mensen met langdurige klachten.
"We willen bij een deel van de Lifelines-deelnemers met long covid de schildklierfunctie meten, een inspanningstest afnemen, de autonome zenuwstelselfunctie bepalen en nog een aantal andere diagnostische tests uitvoeren," zegt Rosmalen.
Daarnaast moet de longfunctie nader worden onderzocht. "We beschikken dankzij Lifelines over longfunctietesten van de afgelopen jaren", vertelt Rosmalen. "We kunnen de testen van mensen met long covid vergelijken met de testen voordat ze ziek werden. We kunnen dus nagaan of covid de longfunctie verslechtert, bij wie dat is gebeurd, en of juist die mensen langdurig klachten ervaren."
Chronische ziekte
In het onderzoek uit Groningen zijn alleen mensen onderzocht die besmet zijn geraakt in het eerste jaar van de pandemie, dus het is niet duidelijk hoeveel mensen het post-covidsyndroom hebben opgelopen na een infectie met virusvarianten als delta en omikron. Wel begint steeds duidelijker te worden dat covid-19 als chronische ziekte veel sociale en economische ellende zal blijven veroorzaken.
Al zeker duizend zorgmedewerkers die aan het begin van de pandemie besmet raakten zijn hun baan kwijtgeraakt of staan op het punt die te verliezen, omdat ze al langer dan twee jaar niet meer kunnen werken. Volgens een analyse van de NOS zou het aantal ontslagen zorgmedewerkers in de komende jaren kunnen verdrievoudigen.
Patiënt Jan van Hoek weet precies hoe verstrekkend corona kan zijn. "Simpelweg kunnen praten, een gesprek voeren was voor mij lange tijd niet haalbaar. Het mag nu toch wel duidelijk zijn dat deze ziekte meer is dan slechts 'een griepje.'"
Rosmalen hoopt dat met het verdiepende onderzoek oplossingen dichterbij komen. "We willen dat de zorg die er nu is voor mensen met long covid veel beter wordt."
