Mensenhandel: 'Te veel slachtoffers blijven ongezien'

Het verhaal van de Britse atleet Mo Farah laat zien hoe mensenhandel zich recht onder onze neus kan afspelen. Ook in Nederland lopen slachtoffers van mensenhandel rond, die vaak niet naar buiten durven te komen met hun verhaal. Het Coördinatiecentrum tegen Mensenhandel (CoMensha) hoopt dat Farah kan helpen het taboe te doorbreken.

Woensdag verschijnt er een documentaire van de BBC over de jeugdjaren van Mo Farah:

Directeur van CoMensha Ina Hut zegt dat veel slachtoffers zich, uit angst of uit schaamte, niet melden bij de politie of opsporingsdiensten. Maar het moet volgens haar ook beter gesignaleerd worden door mensen in de omgeving. "Te veel slachtoffers blijven ongezien", zegt Hut.

Verschillende vormen mensenhandel

Mensenhandel is het dwangmatig werven, vervoeren of huisvesten van mensen met als doel uitbuiting. Dit kan verschillende vormen hebben: mensen kunnen gedwongen worden tot seksuele handelingen of prostitutie, maar ook tot het verrichten van arbeid of tot criminele daden. Gedwongen orgaanverwijdering valt ook onder mensenhandel.

Arbeidsuitbuiting gebeurt in onder meer de landbouw- en schoonmaakindustrie. Soms worden slachtoffers als een soort huisslaaf gedwongen tot huisarbeid. Dat is wat Mo Farah ook is overkomen.

Per jaar zijn ongeveer vijfduizend mensen in Nederland slachtoffer van mensenhandel, volgens de meest recente schatting van het Wetenschappelijk Onderzoek- en Documentatiecentrum. Er zijn bijna net zoveel mannen als vrouwen slachtoffer. Veel van hen zijn migrant of minderjarig. Hoewel seksuele uitbuiting in de afgelopen jaren lijkt af te nemen, komt arbeidsuitbuiting juist steeds meer voor.

Bij CoMensha, die de eerste opvang van slachtoffers coördineert, worden elk jaar zo'n duizend gevallen gemeld. De overige vierduizend slachtoffers kan dus geen hulpverlening worden geboden.

Om de hoek of bij de buren

Volgens CoMensha-directeur Hut moeten mensen zich bewuster worden van mogelijke mensenhandel om hen heen. "Het kan bij je in de buurt plaatsvinden, om de hoek, of bij de buren", zegt ze. Mensenhandel kan vaak beter gesignaleerd worden door mensen in de directe omgeving dan door overheidsorganisaties.

Hut vertelt hoe je mogelijke slachtoffers kunt herkennen. "Je kan zien dat mensen geïsoleerd raken en amper naar buiten mogen. Bij seksuele uitbuiting merk je dat mensen schichtig kunnen worden of opeens dure horloges en merkkleding gaan dragen. Bij arbeidsuitbuiting moet je letten op zwaar werk dat zich in het geheim afspeelt."

Vermoedens van mensenhandel kunnen altijd bij de politie worden gemeld.